Your research : 2 Results for երի

Entries' title containing երի : 207 Results

Երիցականութիւն, ութեան

s.

presbyterianism.


Երիցակին

s.

priest's wife;
priestess.


Երիցակից

adj. s.

companion of a senior or of a priest.


Երիցանի, անւոյ

pl. s.

the priests.


Երիցապետ, աց

s.

archpriest.


Երիցացուցանեմ, ուցի

va.

to make senior, to raise, to advance.


Երիցութիւն, ութեան

s.

antiquity, seniority, full ago;
priesthood.


Երիցուկ, ցկի

s.

camomile.


Երիցուհի

s.

priestess.


Երիցունիք

cf. Երիցանի.


Երիցս

adv.

three times, trebly;
very, much;
— ատելի, very hateful, very odious;
— երանելի, very happy, thriee happy, blessed;
— անգամ, three times.


Երիւար

cf. Երիվար.


Երիւրեմ, եցի

va.

cf. Յերիւրեմ.


Ըստերիւրեմ, եցի

va.

cf. Ստերիւրեմ.


Թերի, րւոյ, րեաց

adj.

imperfect, defective, incomplete, faulty;

adv.

imperfectly, faultily;

s.

the half, moiety;
a part, a side;
the rest;
երեւի արեգակն կէս —, half the sun is seen eclipsed;
լնուլ զ—ն, to supply;
— գտանիլ յիմիք, to be wanting in, in need of, to want for, to lack;
to be at a loss.


Թերիակէ

cf. Թիւրակէ.


Թեւաբերիմ

vn.

cf. Թեւակոխեմ.


Եզերիմ, եցայ

vn.

cf. Եզերանամ.


Եղջերիկ

s.

cerastes, horned serpent;
cornelian;

adj.

brazen-faced, bold, shameless.


Եպերիչ

s.

blamer, contemner.


Դեգերիմ, եցայ

vn.

to frequent company;
to trifle;
to wander, to recreate one's self.


Երկերիւր, ոց

adj.

two hundred.


Կենասերիմ

vn.

to breed, to multiply, to increase.


Կերիչ

adj.

eating, tearing, devouring;
gnawing;
corroding;

s.

weevil, worm;
moth.


Կերկերիմ, րեցայ

vn.

to be or to get hoarse, to make oneself hoarse.


Կրաբերիմ

vn.

to be enticed to evil;
to be impelled by evil.


Կղերիկոս

cf. Կղեր.


Կղերիկոսական

adj.

clerical.


Կղերիկոսարան, աց

s.

seminary.


Կղերիկոսութիւն, ութեան

s.

clerkship;
holy orders.


Ճենճերիմ, եցայ

vn.

to burn, to be burnt;
— յիշատակաւ սիրոյ ուրուք, to pine for, to languish;
—րեսցի զոհ քո, may he accept your sacrifice !.


Հերիւն, րան, րեան

s.

bodkin;
awl, pricker.


Հերիք

adj.

sufficient, enough;
capable, able;
— է, it is enough, sufficient, it suffices;
— համարիլ, to be content, to content oneself;
— լինել յամս, to be adult, of age;
երբեք — ոչ ասէ, he never says, hold! enough!.


Հերիքանամ, ացայ

vn.

to suffice, to be sufficient or enough;
to be adequate.


Հոգեբերիմ

vn.

to recover oneself, to come to oneself again.


Մարդագերի

s.

captive, prisoner, slave.


Մարերի

s.

the tenth month of the ancient Armenian calendar, (May).


Ձեռներիցութիւն, ութեան

s.

presumption, hardihood, arrogance;
boldness, bravery, act of valour.


Մտերիմ, րմի, մաց

adj.

intimate, cordial, confident, familiar;

s.

favourite;
— ծառայ, true or faithful servant.


Յերիկուն

cf. Երիկուն.


Յերիւրեմ, եցի

va.

to accommodate, to suit, to arrange, to adjust;
to form, to fashion, to give a relish or zest to;
to compound, to compose, to combine;
— զդէմս, to compose one's countenance.


Յերիւրումն, ման

s.

adjustment.


Մերինոս, ի

s.

merino;
Spanish wool;
merino sheep.


Չորեքերիվարեան

adj.

drawn by four horses;

adj.

— կառք, coach and four.


Պայծառաբերիմ

vn.

to be adorned with fine fruits.


*Պուխերիկ

s.

chimney.


Պտղաբերիմ, եցայ

va. vn.

to fructify, to bear fruit, to bring forth, to produce;
to offer;
to render fertile;
to profit.


Պտղաբերիչ

cf. Պտղաբեր.


Ջերի

ast.

stag.


Ջերիմ

vn.

cf. Ջերանիմ.


Definitions containing the research երի : 103 Results

Ձաղեմ, եցի

va.

to laugh at, to deride, to ridicule, to mock, to jeer, to make sport of;
to put to shame, to affront, to vilify;
to lead in triumph;
to triumph, to conquer, to be triumphant, to obtain the victory;
պոմպէոս ձաղեաց երիցս, Pompey triumphed thrice.


Մէջ, միջոյ, ով, ոց, աց, ովք, օք

s.

middle, midst;
inside, interior, heart, bosom;
loins, reins;
ցաւք միջաց, lumbago;

bot.

—ք or պորտ ընդոց, hilum of beans;
հացի միջաւ, with the crum;

prep.

ի — or ի միջի, in the midst or middle of, among, between, in, into, within;
ի միջոյ, through, out of, from;

adv. prep.

ընդ —, by halves;
between, among;
in, into;
through the medium of, by means of;

adv.

— ընդ —, from time to time, now and then, ever and anon;
ց-ս, down or up to the waist;
ի միջի ձերում, among you, in the midst of you;
— գիշերոյ, midnight, twelve o'clock;
— ի գիշերի, at night, in the night, by night;
ընդ — իւր, upon his loins or side;
միջովք չափ ի վեր or ի միջոյն եւ ի վեր, from the loins upwards;
միջովք չափ ի խոնարհ or ի միջոյն եւ ի խոնարհ, from the loins downwards;
յապականութեան ի միջի, from or in the midst of corruption;
պնդել զ—ս, to gird up one's loins, to put on a belt;
խորտակել զ—ս, to break one's back;
գօտի ածել ընդ — իւր, to wear a belt, girdle or sash;
արկանել քուրձ զմիջովք, to put or gird sackcloth on one's loins;
սուսեր ընդ — ածել, ածել սուր ընդ —, to gird on a sword;
— ընդ — հերձուլ, հատանել, to cut in halves;
to split into two parts;
բառնալ ի միջոյ, to annihilate, to utterly destroy, to exterminate;
անցանել, կալ ի —, to come forward, to show or present oneself;
ի — բերել, to produce, to bring forward or out, to cite, to expose;
ի անկանել, to interpose;
փոյթ ի — առնուլ, to endeavour, to study, to try, to make any effort, to be solicitous;
դաշինս ի միջի հաստատել, to make an alliance;
արի՛, ա՛նց ի —, arise, get up, come here;
քերթացք նորա չեն ի միջի, his poems are lost;
ընդ — բանից մի՛ անկանիր, do not interrupt another's discourse;
cf. Խորհուրդ;
ի մէջ, cf. Մէջ;
ի միջի, in the middle, between, among;
ի միջոյ, from the middle.


Մի՛

adv.

no, not, none;
մի՛ ասեր ինչ, say nothing about it;
մի՛ արդեօք, is it not ?
մի՛ արդեօք դու իցես եգիպտացին, art not thou that Egyptian ? is it not you ?
մի՛ գուցէ, lest, for fear that;
that it may not;
մի՛ երբեք, մի՛ բնա, never, not at all;
մի՛ եւ մի՛ or մի՛ եւ մի՛ իւիք, beware ! not at all, by no means, never;
մի՛ եւս, never, not again, no more;
մի՛ եւս առներ, take care not to do so again;
մի՛ իւիք, by no means;
մի՛ եղիցի, մի՛ լիցի, may it never be ! God forbid ! never;
մի՛ ոք, nobody;
մի՛ perhaps ?
կերիցէ մի՛, neither should he eat;
մի՛, մի՛ վշտացուցանէք զիս, no, no, do not afflict me.


Մտրակավար

adj.

whipped;
spurred;
երիվար, post-horse.


Պաղանձաւ

s.

grotto;
— վերին, stalactite;
— ստորին, stalagmite.


Սօս

adj. fig.

stately, lofty, haughty, proud;
clear (colour);
երիվար, high-mettled, prancing, fiery or spirited horse.


Վաղուեան

adj.

of tomorrow;
ի վաղորդեայն աւուրն, the day following;
ի վաղուեան գիշերին, tomorrow night.


Պտղաբեր լինիմ

sv.

cf. Պտղաբերիմ.


Պտղաբերեմ, եցի

va.

cf. Պտղաբերիմ.


Ջրակոյտ, կուտաց

s.

body, mass or puddle of water, plash, pool;

mech.

reach;
— ստորին, down or lower watercourse;
— վերին, upper water-course.


Սիրտ, սրտից

s.

heart;
heart, soul, mind, intellect, memory, intelligence;
courage, spirit, heart;
heart, inmost thought;
heart, centre;

adv.

առ սրտի, through anger;
սրտի դիւր, ease, pleasure, contentment, satisfaction;
բարութիւն, խստութիւն սրտի, kindness, hardness or obduracy of heart;
լքումն սրտի, faintheartedness, despondency;
ուղիղ, անկեղծ սրտիւ, sincerely, openheartedly, openly;
բոլորով սրտիւ, ի բոլոր սրտէ, յամենայն սրտէ, սրտի մտօք, with all one's heart or soul, heartily, with good will, willingly, voluntarily;
կրթել զ—, to form the mind or character;
հեռացուցանել յանձնէ զ—ս, to alienate good will;
գերել զ—, to captivate, to gain the heart or affection;
յինքն արկանել զ— ուրուք, to gain a person's good;
յափշտակել զ—ս, to charm or gain all hearts;
գորովել, ժառանգել զ—, to touch, to move, affect or stir, to possess the heart;
իջանել ի խորս սրտին, to descend into one's heart;
թափանցել ի խորս սրտին, to penetrate the inmost recesses of one's heart;
տալ, նուիրել զ— իւր, to give one's heart;
խոտարեցուցանել զ—, to pervert, to deprave the heart;
խօսել ընդ սրտի, to speak to the heart;
ասել ի սրտի իւրում, to say within oneself, to say in one's heart;
սրտի մտօք վաստակել, to labour heartily, to take to heart, to occupy oneself seriously with;
— ի բերան շրջել, to seek painfully for;
սրտի դիւր լինել, to be in a state of contentment or tranquillity, to feel pleased, comfortable, contented;
զեղուլ զ— իւր առաջի աստուծոյ, to open one's heart before God;
հայրական, մայրական, գողտր, զգայուն, խաղաղ or անդորր, խաղաղաւէտ, երախտագէտ, ազնուական, բարի, ազնիւ, վսեմախոհ, վեհ, անվեհեր —, paternal, maternal, tender, feeling or sensible, calm, pacific, thankful, noble, good, excellent, elevated (high-minded), great, intrepid or dauntless heart;
անզգայ, ապերախտ, խիստ, ապականեալ, վատ, անգութ, անողորմ, չար, լքեալ —, unfeeling or insensible, ungrateful, flinty or obdurate, spoilt or corrupt, craven or dastard, hard(hearted), unmerciful or pitiless, cutting, drooping, dejected or despondent heart;
խորհուրդք մեծամեծք ի սրտէ գան յառաջ, great thoughts take their rise in the heart;
—ն բաբախէ, թնդայ, the heart palpitates;
արկ ի — իմ, he placed in my heart, he inspired me;
անկցի գութ ի — քո, let your heart be touched;
նուաղեալ էր — նորա, his heart was weak;
հրճուէր ի սրտի, he rejoiced from the bottom of his heart;
եթէ ուրուք — առնուցու կերիցէ, let him eat it if he has the heart to, if he has courage enough;
— իմ գելանի, my heart is moved;
— ի բերանն էր, he struggled with death;
որ յաչաց հեռացաւ՝ ի սրտէ հեռացաւ, out of sight, out of mind.


Սնարք, րից

s.

side of the head, head;
pillow, bolster;
ի —ս լերին, on the mountain-top;
ընդ —ս, ի —ից, at the side of;
ի —ս նորա, at his pillow;
ընդ —ս գահոյիցն, at the bed's head.


Սերանամ, ացայ

vn.

cf. Սերիմ.


Սուր, սրոյ

adj.

sharp, pointed, piercing, cutting, trenchant;
penetrative, acute, perspicacious, keen, subtle, lively;

s.

sharpness;

adv.

sharply;

gr.

acute accent;
— ձայն, sharp sound, shrill voice;
— ազք, ակն, keen sight;
— ականջ, sharp ear;
— համ, acrid savour;
— ցաւ, acute pain;
— ունկն կալջիր խրատու հօր քոյ, be most attentive to your father's advice.

s.

sword, sabre, glaive, rapier, steel, knife;

fig.

plague;
bulimymus. an Armenian note;
ի — սուսերի մաշել, ընդ — հանել, կոտորել ի —, to put to the sword, to kill, to destroy, to perish;
զսրով երթալ, to fall on a sword;
ի — արկանել, to put to the sword;
հարկանել սրով սուսերի, to strike with the edge of the sword;
սրով վախճանիլ, to perish by the sword;
— ի կող or ի կողս ուրուք ձգել, to run one through, to plunge a sword in the adversary's side, to bury a dagger in a person's heart;
անկանիլ ի — սուսերի, to fall under the edge of the sword;
ի — անկանիլ, to fall by the sword;
— ի կող ընկերի իւրոյ ձգել, to kill each other with the sword;
ընդ ինքեանց —ն ելանել, to fall on their own swords, to commit suicide.


Սայր, ից

s.

edge, sharpness;
cf. Սար;
սատակել ի — սուսերի, to put to the edge of the sword.


Ստորոտ, ից

s.

foot of a mountain;
skirt of a robe or cloak;
train of a gown;
առ —ով լերինն, at the foot of the mountain.


Ջրեղէն, ղինի, նաց

adj.

watery, aqueous;
— լերինք, billows, waves.


Ոճ, ոյ, ով

s.

style;
phrase;
method, system, formula;
rank, order, manner, fashion, form;
behaviour, conduct;
dogma, doctrine;
culm or stalk of gramineous plants;
pannier, basket;
— լեզուաց, the character or genius of a language;
— սուրբ գրոց, language of the Scriptures;
ճեմական, բանաստեղծական, ճարտասանական, արձանական, գոթացի, լակոնական, մարոտեան, մեղրածորան ոճ, academical, poetical, oratorical, lapidary, gothic, laconic, marotic, mellifluent or honied style;
բարձր, վսեմ, վայելուչ, յարդարուն, պարզ, կորովի, քաղցր, հեշտ, բարեխառն ոճ, elevated or high, sublime, elegant, florid, simple, nervous, mellifluous, fluent or easy, temperate or moderate manner or style;
ընտանի, կատակաբան, երկայնաբան, անհարթ, խիստ, թոյլ or տկար ոճ, familiar, burlesque, prolix o diffuse, harsh or rough, hard, languishing style;
մաքրել զոճ, to purify, to refine the style;
յոճ եւ ի կարգ մուծանել, to reduce to method, to put in order;
ոճով մանր հայել, to fix, to rivet the attention;
մանգաղ արկանել յոճ ընկերին, to put a sickle unto one's neighbour's standing corn;
գարին յոճ կայր, the barley was green;

bot.

cf. Բաղշտակ;
acre (measure of lands);

adv.

ոճով, methodically;
distinctly, precisely;
continuously, in detail;
suitably, properly, to the purpose;
նովին ոճով, in the same style.


Ոսկեկազմ

adj.

made of gold;
adorned with gold;
երիվար, horse with gold accoutrements;
— գիրք, book bound in gold.


Որդն, դան, դունք, դանց

s.

worm, vermin, grub;
— երկրի, earth-worm;
— փայտի, wood-worm;
հնդիկ —, silk-worm;
— աղեաց or որովայնի, gut-worm, maw-worm;
— միայնուկ, երէզ or երիզ —, tape-worm, taenia;
— փորոտեաց ձիոց, bots;
յորդունս համակիլ, to be full of worms, to be crawling with worms, to swarm with worms;
cf. Թաթաւիմ.


Շուրթն, շրթան, շրթունք, թանց

s.

lip;
edge, orifice;

fig.

tongue, word, mouth;

med.

lip;
վերին —, upper-lip;
ստորին —, under-lip;
նուրբ, ուռոյց, թաւ, կարմրերփեան —, small or thin, swelled or blubber, thick, rosy lips;
ունել լայնշի, շրջեալ, բոլորածիր շրթունս, to have flat, turned up, well-formed lips;
— գետոյ, river-side.


Շրջան, աց

s.

turn, gyre, turning, circuit, revolution, circumvolution, circulation, conversion;
course, cycle, period, circle, round;
turning, wheeling, winding;
sinuosity;
change, vicissitude;
— մեծ, period or cycle of five hundred and thirty-two years;
—ք ջուրց, whirlpool, vortex;
— զօրաց, evolution;
— առնուլ, to turn, to make or take a turn, to turn or whirl round and round, cf. Շրջաբերիմ, cf. Պտուտեմ;
to circulate, to revolve, to move;
to spin round upon one leg.


Չարագլուխ

adj.

ill-contrived, malignant, spiteful, malevolent, worst of all;
երիվար, untameable horse.


Մուղ

adj.

tamed, tractable;
երիվար —, broken in or trained horse.


Պատերազմիկ

cf. Պատերազմական;

s.

desultory war;
mimic warfare;
— նաւ, man-of-war, ship of war;
galley, trireme, three benched galley;
երիվար, war-horse, charger.


Պարապ, ոյ

s.

leisure, leisure-time, cessation, respite, vacation;
being without work or employment, want of occupation, rest, having nothing to do, idleness;
convenient time, favourable opportunity;

adj.

cf. Պարապորդ;
ժամանակ, օր —ոյ, favourable moment;
vacation, holidays;

adv.

—ով, leisurely, at one's leisure or ease;
— առնուլ, to rest, to cease from work, to be unoccupied, at leisure;
to take time, to find a favourable moment;
ի —ս դեգերիլ, to be idle;
—ոյ լինել, to rest, to repose;
— խնդրել, to seek a convenient time, to lose no opportunity;
— բերել, տալ, լինել, — կացուցանել զինքն, to take time to, to occupy oneself with, to give oneself to, to apply oneself to;
— ժամ տալ, to give time;
— ունել, to have time or leisure;
— առնել, to empty;
զի՞ կայք —, why are you idle ?
եթէ իցէ քո —, if you have time.


Վարս, վարսք, ից

s.

hair, head of hair, locks, tresses;

fig.

foliage, leafy branches, leaves, green dress;

ast.

coma, beams;
—ք գիսաւորի, beams or tail of a comet;
—ք բերինիկեայ, Berenice's hair, coma Berenicis;
—ք առիւծու, ձիոյ, mane;
—ք գեղածփեալ, waving, flowing locks;
cf. Հիւսակ;
հողս արկանել զ—իւք, to cover the head with ashes;
cf. Հեր, cf. Մազ.


Վեհերեմ, եցի

vn.

cf. Վեհերիմ.


Վերնական

adj.

superior, celestial;
aerial, ethereal;
cf. Վերին;

s.

angel.


Վերնային

cf. Վերին;
cf. Վերնական.


Նախանձ, ու

s.

envy, jealousy;
rancour, hatred;
emulation, rivalry;
zeal, fervour, warmth;
տիրասէր —, attachment, affection;
zeal;

adv.

առ —ու, enviously, invidiously;
— կրել յումեքէ, to be envied;
—ու մաշիլ, to pine away with envy, to be eaten up with;
ի —բարկութեան բրդիլ, to burst with envy;
ի — բարկութեան բրդիլ, to burst with envy;
առնուլ, բերել, ի — բերիլ, մտանել, to envy, to be envious of, to grow jealous, to bear envy, cf. Նախանձեմ;
to rival, to vie with;
— արկանել յոք, ի — ածել զոք, to fill with jealousy or envy, cf. Նախանձեցուցանեմ;
to move, excite or provoke to emulation;
ի — գրգռել զոք, to arouse the jealousy of, to create envy;
խնդրել զ—, to revenge, to take vengeance;
վառիլ —ու ընդ, to become jealous;
ի — վառիլ ընդ ումեք, to be jealous of;
— դնել, to emulate, to rival;
ի — նմանութեան ուրուք կրթիլ, to emulate a person, to desire to imitate him;
— առաքինութեան դնել ընդ ումեք, to desire to emulate a person's virtues;
— առնել, to fascinate, to charm, to bewitch, to cast a spell on;
ո՜ անմիտ գաղատացիք, ո՞ — արար զձեզ, o foolish Galatians, who hath bewitched you?.


Ւ (ioune)

s.

the thirty fourth letter of the alphabet and the seventh of the vowels;
seven thousand;
seven thousandth;
It is used both as a vowel & as a consonant. As a vowel for example in the words իւրաքանչիւր, ուխտ, etc., and as a consonant in the words հաւատ, սեաւ, հիւանդ, etc.;
It is only used as a medial final letter, sometimes serves for the consonant վ, for instance : օթեւան — օթեվան, երիւար — երիվար, վաւաշ — վավաշ, etc, or for the diphthong u, as, հւսւտ instead of հիւսիւս;
There is no proper word beginning with this letter, but on account of its affinity with the letter հ, it is sometimes substituted for it;
Joined with ի (իւ), it is generally pronounced like the French u as : դիւր, հիւր, դիւթ, & preceding the ո (ու) is pronounced like the English ou. Preceded also by ա (աւ), was anciently pronounced o as : աւրհնեմ — օրհնեմ, աւր — օր;
It is sometimes used instead of the suffixes ի & յ as : ւայդմանէ — յայդմանէ, ւիւրաքանչիւր — յիւրաքանչիւր;
In poetry, it is sometimes used instead of the conjunction եւ or ու.


Տուրեւառիկ

s.

merchant, trader;
տուրեւառիկք or —իկ փոփոխումն, շահաւետութիւն, վաճառք, commerce, trade;
ի —իկ վաճառս ընդ ուրուք բերիլ, to trade, to negotiate, to traffic.


Տապաստ

med.

mange, scab in cattle;
— արկանել, to strike or fell to the ground, to stretch dead, to kill on the spot;
— անկանել, to be struck dead, to fall dead on the spot, to be slain;
— անկանել ի փոշւոջ, to bite the dust or the ground, to be killed;
— անկանել ի սայր սուսերի, to fall by the edge of the sword.


Տարբերեմ, եցի

va.

to difference, to diversify, to distinguish, to vary, to change.

vn.

cf. Տարբերիմ.


Տագնապ, աց

s.

anxiety, anguish, restlessness, embarrassment, perplexity, agitation, alarm, trouble;
crisis;
haste, precipitation;

adv.

—աւ, in haste, hastily, with all possible speed, in a hurry, hurriedly, precipitately;
anxiously, with anxiety;
— մտաց, grief, anxiety, mental torture, constraint, heaviness of heart, oppression;
— մահու, pangs or agony of death, death-struggle;
արկանել, մատնել ի —ս անհնարինս, to embarrass extremely, to place in a strait, in a scrape, embarrassment or perplexity;
արկանել զանձն ի —, to embarrass oneself;
կալ ի —ի, to be in trouble, anxiety or embarrassment;
հասանել ի յետին —, to be reduced to extremities;
եղիցի — հեթանոսաց, the nations shall be plunged in consternation;
եկն յանկարծակի դողումն եւ —, a sudden fear fell on them;
ամենայն — հասցէ ի վերայ նորա, every kind of grief shall fall upon him;
ըմբռնեալ յանլոյծ — հասանէր, he found himself embarrassed by that insuperable necessity;
— էր նմա յամենայն կողմանց, he was hemmed in by necessities;
— մեծ էր նմա, he had extreme difficulty, he turned on all sides;
հարից զամենայն երիվարս —աւ եւ զհեծեալս նորա յիմարութեամբ, I will turn the horses into stone and their riders will I stultify;
յետին — կալաւ զնա, he was brought to the last extremity;
փոյթ եւ — եղեւ ի ջուրս, the waters rivalled each other.


Տեսչութիւն, ութեան

s.

Providence;
direction, inspection, superintendence, survey, watch;
incarnation;
police;
government;
աստուածական, վերին —, Divine Providence.


Տիւ, տուընջեան

s.

dayast. —, day-time;
— եւ գիշեր, nyctemeron;
ի տուէ or ի տունջեան, during the day, by day, in the day-time;
ի լուսապայծառ or ի լոյս տունջեան, in broad day light;
ընդ —ն ողջոյն, all day long;
ի տուէ եւ ի գիշերի, զ— եւ զգիշեր, day and night, night and day;
չեւ խոնարհեալ տունջեան, before the end of the day, before nightfall;
արփիաճաճանչ —, fine day, fine weather;
ի տունջենիս յայսմիկ, this day, today;
cf. Օր.


Տապալիմ, եցայ

vn.

to be fallen down, overthrown, to fall or go to ruin;
to roll, to tumble;
գելոյր տապալէր երկդիմի մտօք, he tortured himself with uncertainty;
տապալեալ անկաւ երիվարն, the horse fell, was broken down;
տապալեցաւ ի մէջ ոտից նորա սիսարա, Sisera rolled under her feet.


Նուս, ոց

cf. Նուք;
ի — երիվարի ելանել, նստել, to mount on horseback, to take horse.


Փրփրերախ

adj.

foaming-mouthed, slobbering, slavering, drivelling;
երիվար, foaming courser or steed.


Ունջ, ընջոց, աց

s.

the inner side;
bottom;
earth;
root;
յ— բերդին, under the castle walls;
յ— լերին, at the foot of the mountain;
ընդ — տանել զոք, to drag a person along the ground;
ընդ — տանել զլերինս, to raze the mountains to the ground, to level with the earth;
բրել զ—ս այգւոյ, պատառել զ—ս որթոյ, to dig about the roots of vines.


Ուշաբեր լինիմ

sv.

cf. Ուշաբերիմ.


Ուս, ոց

s.

shoulder;
back;
— շինուածոց, wing of a building;
ելանել ի յ— երիվարի, to ride, to mount, on horse-back;
զուսովք արկանել, to put on one's back;
— դնել, to become stiff-necked, obstinate;
բարձր ուսովք չափ ի վեր, taller by a head and shoulders;
cf. Ընդոստ.


Քերանք

s.

act of scraping, scratching or rubbing off;

med.

abrasion;
cf. Քերիչ.


Քերոց

cf. Քերիչ.


Օր, աւուր, աւուրք, աւուրց

s.

day, daytime;

fig.

time, days, life;
— գործոյ, work-day;
— տօնի, feast-day, holiday;
օր ծննդոց, birth-day;
ուտիք օր, flesh-day;
օր պահոց, fast day;
օր մոխրոց, ash-wednesday;
տօն աւուրց յաւուրս, universary solemnity;
գեղեցիկ or գեղածիծաղ օր, fine, splendid day;
բարենշան՝ երջանիկ or երանաւէտ օր, fortunate, happy, lucky day;
չարագուշակ օր, unlucky day;
այս or զայս օր, today;
օր ընդ մէջ օր ընդ օրն, every other;
օր յօրէ, from day to day;

adj.

օր ըստ օրէ, quotidian;

adv.

day by day, daily, every day, more & more;
օր աւուր, աւուր աւուր, աւուրց յաւուրս, daily, every day;
առ օրին, նոյն օրին, the same day, in the same day, presently, soon;
զօրն ցերեկ, զօրն իբուն, all day, all day long, during the livelong day, from morning till night;
զօր ամենայն, every day, diurnal;
all day long;
մինչեւ ցօր հասարակ, till noon;
աւուրն, a day;
յաւուր միում, ի միում աւուրց, one day, a day, one fine day, some fine day;
յերկրորդում աւուր, the day after, next day;
ի միուսում աւուր, the day after, tomorrow;
հետեւեալ օրն, the following day;
յետ երկուց աւուրց, two days after;
յերիր աւուր, in three days;
ի նմին աւուր, the same day;
ի նմին իսկ աւուր, the very same day;
յօրէ յառաջնմէ, from the first day;
զամենայն աւուրս, every day, for ever;
յաւուրս մեր, in our days, in these days, in our time;
յաւուրս յետինս, in the latter days, latterly;
յաւուրսն յայնոսիկ, in those times or days;
յաւուրս նորա, under him, during his time;
որ օր, the day that;
զաւուրս, many days, long time;
միով օրով, of a day;
օր ի յօր or օր յօր առնել, to put off from day to day, to procrastinate, to defer, to delay;
օր սահմանել, to fix a day;
կալ զօրս զերեկ դատարկ, to waste the day, to remain idle all day;
համարել զաւուրս, to count the days;
մեռանել լի աւուրք, to die full of days;
շրջել աւուրն, the passing of the day;
բառնալ զծանրութիւն աւուրն, to bear the burden of the day;
դեռ աւուր շատ կայ, it is not yet late, it is yet early;
մինչ աւուր կայ, while it is day;
զամենայն աւուրս կենաց իւրոց, for his whole lifetime;
երկայնին, կարճին աւուրք, the days grow or are growing longer, shorter;
երեք ժամ է աւուրն, it is three o' clock a. m.;
ոչ յետ բազում ինչ աւուրց, in a few days, soon, shortly;
տային նմա աւուրն նկանակ մի, they gave him a loaf daily;
մանուկ ծնեալ առ օրին, new-born babe;
օրն խոնարհեցաւ յոյժ, the day gave place to evening;
շատ է աւուրն, sufficient for the day is the evil thereof.


Պարկ, աց

s.

sack, bag, purse, budget, wallet, satchel;
— զօրաց, knapsack;
— թղթաբերի, courier's bag.


*Պոլոճիկ

cf. Երիկամունք;
cf. Լովիաս.


Վաստակաբեկ

adj.

worn out with fatigue, overweary, tired, fatigued, harassed;
— առնել, to overweary, to tire out, to fag, to jade, to overburden with labour, to break down with fatigue;
— առնել զերիվարն, to strain, to over-ride or overwork a horse;
— լինել, to overwork or overfatigue oneself, to be wearied with, crushed, worn out, harassed, faint or spent with fatigue, to knock oneself up, to work oneself to death.