Enriched dictionaries of Armenian

Anglais Français

s.

day, daytime;

fig.

time, days, life;
— գործոյ, work-day;
— տօնի, feast-day, holiday;
օր ծննդոց, birth-day;
ուտիք օր, flesh-day;
օր պահոց, fast day;
օր մոխրոց, ash-wednesday;
տօն աւուրց յաւուրս, universary solemnity;
գեղեցիկ or գեղածիծաղ օր, fine, splendid day;
բարենշան՝ երջանիկ or երանաւէտ օր, fortunate, happy, lucky day;
չարագուշակ օր, unlucky day;
այս or զայս օր, today;
օր ընդ մէջ օր ընդ օրն, every other;
օր յօրէ, from day to day;

adj.

օր ըստ օրէ, quotidian;

adv.

day by day, daily, every day, more & more;
օր աւուր, աւուր աւուր, աւուրց յաւուրս, daily, every day;
առ օրին, նոյն օրին, the same day, in the same day, presently, soon;
զօրն ցերեկ, զօրն իբուն, all day, all day long, during the livelong day, from morning till night;
զօր ամենայն, every day, diurnal;
all day long;
մինչեւ ցօր հասարակ, till noon;
աւուրն, a day;
յաւուր միում, ի միում աւուրց, one day, a day, one fine day, some fine day;
յերկրորդում աւուր, the day after, next day;
ի միուսում աւուր, the day after, tomorrow;
հետեւեալ օրն, the following day;
յետ երկուց աւուրց, two days after;
յերիր աւուր, in three days;
ի նմին աւուր, the same day;
ի նմին իսկ աւուր, the very same day;
յօրէ յառաջնմէ, from the first day;
զամենայն աւուրս, every day, for ever;
յաւուրս մեր, in our days, in these days, in our time;
յաւուրս յետինս, in the latter days, latterly;
յաւուրսն յայնոսիկ, in those times or days;
յաւուրս նորա, under him, during his time;
որ օր, the day that;
զաւուրս, many days, long time;
միով օրով, of a day;
օր ի յօր or օր յօր առնել, to put off from day to day, to procrastinate, to defer, to delay;
օր սահմանել, to fix a day;
կալ զօրս զերեկ դատարկ, to waste the day, to remain idle all day;
համարել զաւուրս, to count the days;
մեռանել լի աւուրք, to die full of days;
շրջել աւուրն, the passing of the day;
բառնալ զծանրութիւն աւուրն, to bear the burden of the day;
դեռ աւուր շատ կայ, it is not yet late, it is yet early;
մինչ աւուր կայ, while it is day;
զամենայն աւուրս կենաց իւրոց, for his whole lifetime;
երկայնին, կարճին աւուրք, the days grow or are growing longer, shorter;
երեք ժամ է աւուրն, it is three o' clock a. m.;
ոչ յետ բազում ինչ աւուրց, in a few days, soon, shortly;
տային նմա աւուրն նկանակ մի, they gave him a loaf daily;
մանուկ ծնեալ առ օրին, new-born babe;
օրն խոնարհեցաւ յոյժ, the day gave place to evening;
շատ է աւուրն, sufficient for the day is the evil thereof.

s.

jour, journée;
օր ընդ մէջ, tous les deux jours;
օր ըստ օրէ, jour par jour, journellement, tous les jours;
օր յօրէ, de jour en jour;
օր հասարակ ou *կէս օր, midi;
մինչեւ ցօր հասարակ, jusqu'à midi;
օր ի յօր ou օր յօր առնել, remettre d'un jour à l'autre, ajourner, prolonger, traîner en longueur, reculer;
օր քան զօր, de jour en jour, de plus en plus;
աւուրն, par jour;
աւուր աւուր, աւուրց յաւուրս, journellement, chaque jour;
առ օրին ou նոյն օրին, le jour même, le même jour, au jour le jour;
դեռ աւուր շատ կայ, il est de bonne heure encore, il n'est pas encore tard;
մինչ աւուր կայ, pendant qu'il fait jour;
մինչդեռ աւուր կայր, au milieu du jour;
զօր ամենայն, toute la journée, tous les jours, toujours;
զօրն ցերեկ, զօրն ի բուն, tout le jour, tout le long du jour, toute la journée, du matin au soir;
յաւուր միում ou ի միում աւուրց, un jour, un certain jour, un beau jour;
յերկրորդում աւուր, le jour d'après, le second jour;
յերիր աւուր, dans trois jours;
յետ երկուց աւուրց, deux jours après;
ի միուսում աւուր, après-demain;
ի նմին աւուր, le même jour;
ի նմին իսկ աւուր, le jour même;
յօրէ յառաջնմէ ou *առաջին օրէն, depuis le premier jour, dès le premier jour;
հետեւեալ օրն, le jour suivant;
օր պահոց ou *պահքի օր, jour maigre;
ուտիք օր, jour gras;
օր ծննդոց, jour de naissance;
— տօնի, jour de fête;
— հանդիսի, jour solennel;
— գործոյ ou *գործի օր, jour ouvrable;
համարել զաւուրս ou *օրերն համրել, compter les jours;
յաւուրս մեր ou *մեր օրերը, de nos jours;
յաւուրս նորա, sous lui;
բառնալ զծանրութիւն աւուրն, porter le poids du jour;
զամենայն աւուրս, tous les jours, à jamais;
զամենայն աւուրս կենաց իւրոց, toute sa vie;
երկայնին կարճին աւուրք, les jours croissent, diminuent;
կատարել՝ վախճանել զաւուրս իւր, finir ses jours, mourir;
մեռանել լի աւուրբք, վախճանիլ լցեալ աւուրբք, mourir plein ou rempli de jours;
երեք ժամ է աւուրն, il est trois heures;
յաւուր յայնմիկ ou *այն օրն, ce jour-là;
ոչ յետ բազում ինչ աւուրց ou սակաւ օրէն, sous peu de jours, bientôt;
յաւուրս յետինս, dans les derniers temps;
օր սահմանել, désigner un jour;
գեղեցիկ ou գեղածիծաղ օր, beau jour;
բարենշան՝ երջանիկ ou երանաւէտ օր, jour heureux;
չարագուշակ օր, mauvais jour.

s.

ՕՐ կամ ԱՒՐ. (լծ. եբր. աւր, որ հնչի օ՛ր. եւ նշանակէ լոյս. իսկ յն. լտ. օ՛րա, հօ՛րա, է ժամ) Ի մեզ Օր ամբողջ՝ չափ քսան եւ չորից ժամուց յարեւածագէ յարեւածագ. այն տիւ եւ գիշեր միանգամայն. ἠμέρα dies. օր.

Եւ եղեւերեկոյ, եւ եղեւ վաղորդեան, օր մի։ Հանգեաւ յաւուրն եօթներորդ։ Եւ եղեւ յետ եւուրց։ Աւուր գնաց աստի, եւ աւուր գնաց անտի. (այսինքն միօրեայ ճանապարհ)։ Սուգ առի զաւուրս (ռմկ. օրերով, շատ օր). եւ այլն։

եբրայեցիք եւ ասորիք զերեկոյն ասեն սկիզբն աւուրն. (Տօնակ.։)

Եկն օր (մի՛ յաւուրց, հիւանդացաւ դուստր իմ. (Վրք. հց. ՟Ի՟Զ. ձ։)

ՕՐ. ἠμέρα dies. Տիւ, որ է ազնուագոյն մասն աւուր. ցերեկ.

Օր աւուր բղխէ զբան, եւ գիշեր գիշերի ցուցանէ զգիտութիւն։ Մինչ օրն տարաժամէր։ տարաժամեալ է օրս։ Զօրն ողջոյն եւ զգիշերն ողջոյն։ Զօրս ցերեկ։ ո՞չ երկոտասան ժամ է աւուր։ եւ այլն։

Առ մեզ լոյս՝ օր կոչի. (Բրս. թղթ.։)

Դեռ աւուր շատ կայ։ Պարտ է գործել, մինչ աւուր կայ, եւ այլն. ըստ յն. ասի՝ օր կայ։ Գնացէք ասէ, ի լոյս, մինչդեռ աւր (օր) կայ. (Կիւրղ. ղկ.։)

ՕՐ. որպէս Ժամանակ. ամ. տարի.

Ամենայն աւուրք ադամայ, զորս եկեաց։ Յաւուրսն յայնոսիկ։ Ծերացեալ, եւ անցեալ զաւուրբք.եւ այլն։

սահմանեալ իցէ օր մահու. որպէս ասեն, թէ օր իւր եկեսցէ. (Կիւրղ. թագ.։)

ՕՐ ՄԻ. որպէս ռմկ. այսինքն Յաւուր միում.

Օր մի երբեմն ասէ կայէն ցհաբէլ. (Եփր. ծն.։ Տե՛ս եւ Ո՛ր ՕՐ. իբր ռմկ. որ՛ օրն որ, այսինքն յորում աւուր։)

adv.

ՕՐ ԱՒՈՒՐ. իբր մ. ԱՒՈՒՐ ԱՒՈՒՐ. ԱՒՈՒՐՑ ՅԱՒՈՒՐՍ. ԱՒՈՒՐՆ, կամ ՅԱՒՈՒՐՆ. καθ’ ἠμέραν, ἠμέραν ἑξ ἠμέρας de die in diem, quotidie. Օր ըստ օրէ. ըստ իւրաքանչիւր աւուր՝ անընդհատ. հանապազօր. հետզհետէ յամենայն աւուր. ի սահմանեալ աւուրս, օրէ օր. կիւնտէն կիւնէ. ամէն օր.

Օր աւուրբ հանապազ խնդրէին տեսանել զնա։ Օ՛ր աւուր եւս առաւել պայծառանայր քաղաքն բարեպաշտութեամբ. (Վրք. ոսկ.։)

Օր զաւուրն հացն ձեռօքն գործէր. (Վրք. հց. ձ։)

տուժիցի իւրաքանչիւր ոք ի սոցանէ աւուր աւուր դրամ մի. (Պղատ. օրին. ՟Զ։)

Աւուր աւուր ընդ առաւօտն զերգս երից մանկանցն ի բերան առեալ. (Խոսր.։)

Զայս արասջի՛ք աւուր աւուր զեօթն օր։ Աւուրց յաւուրս գային առ դաւիթ. (թուոց. ՟Ի՟Ը. 24։ ՟Ա. Մնաց. ՟Ժ՟Բ. 22։ իսկ Ել. ՟Ժ՟Գ. 10։ Դատ. ՟Ժ՟Ա. 40։ ՟Ժ՟Է. 10։ ՟Ի՟Ա. 19։ ՟Ա. Թագ. ՟Ա. 3։ Իմա՛ որպէս՝ Ըստ սահմանեալ ժամանակաց. ատենին կէօրէ, ատեն ատեն, աւուր պատշաճին.)

տային նմա աւուրն նկանակ մի։ Այս էր յաւուրն ծախքն իմ. (Երեմ. ՟Լ՟Է. 20։ Նեեմ. ՟Ե. 18։)

adv.

ՕՐ ԸՍՏ ՕՐԷ. նոյն ընդ վ. սրպէս մ. καθ’ ἠμέραν de die in diem. Խօսէր օր ըստ օրէ։ Զոր օր ըստ օրէն ժողովեցեն. եւ այլն։

adj.

Եւ որպէս ա. իբր Օրըստօրական. հանապազորդեան. τὸ τῆς ἠμέρας εἱς ἠμέραν, ἑπούσιος quotidianus եւ այլն.

Ժողովեցեն զօրըստօրէն։ Զհաց մեր հանապազորդ տու՛ր մեզ զօրըստօրէն։ Որոշեաց զնոսա դաւիթ յօրըստօրէ պաշտանմունս.եւ այլն։

Զօր ըստ օրէն հաց, այս է զաւուրն կեանս (կամ զպարէնս՝) գոյութեանս մերոյ պիտանացու. (Բրս. հց.։)

ՕՐ ՅՕՐԷ. Ի միոյ օրէ ՛ն միւս օր. յօրէ աստի յայլ օր. խտրելով զաւուրս.

Արկանէր վիճակ օր յօրէ, եւ ամիս յամսոյ. Յն. զօր յօրէ, եւ զամիս յամսոյ. (Եսթ. ՟Գ. 7։)

ՕՐ Ի ՅՕՐ ԱՌՆԵԼ կամ ՅԵՐԿԱՐԱՁԵԼ. Յօրէ ի յօր արկանել. յապաղել. օրէ օր ձգել.

Ծուլացուցանելով եւ օր յօր առնելով։ Օր ի յօր առնելով, եւ ժամէ ի ժամ սահմանելով զմեզ գործել զբարի. (Մանդ. ՟Բ։ Եփր. խոստով.։)

Մի՛ օր ի յօր յերկայնաձգեսցես. (Նար. ՟Ծ՟Ը։)

ՕՐ ԸՆԴ ՕՐՆ. Երբեմն երբեմն. կամ Օր ընդմէջ, կամ օր ըստ օրէ.

(Ցաւն այն) օր ընդ օրն լինի, եւ ժամ ընդ ժամ, եւ է՛ զի յետ ամսոց, եւ զի միանգամ ի տարւոջն. (Կանոն.։)

ՕՐ ԸՆԴ ՄԷՋ. Օր մի ընդ մէջ անկեալ. օր մի այո՛, եւ օր մի ոչ.

Պահեսցես օր ընդ մէջ զերիս եօթնեակս։ Եւ նոցա օր ՟Ընդ մէջ ետ պահել։ Դուք օր ընդ մէջ պահեցիք։ Ուտեմ օր ընդ մէջ մի հաց. (Վրք. հց.։)

Զօր ընդ մէջ ջերմնլ եռօրեայ անուանեն. (Մխ. բժիշկ.։)

ԱՅՆ ՕՐ. իբր ռմկ. ան օրը. այսինքն Յայնմ աւուր, որ եւ ասի ԶԱՅՆ ՕՐ. որպէս դնի ըստ յն. յասելն.

Եւ առ նմա ագան այն օր, զիժամ էր իբրեւ տասներորդ. (Յհ. ՟Ա. 59։)

ԱՅՍ ՕՐ. ԶԱՅՍ ՕՐ. cf. ԱՅՍՕՐ. աս օրս

Եւ զայս օր կեցեալ գտանին։ Զայս օր քնոյ շնորհ կալցին նոքա. (՟Գ. Մակ. 9. 10։)

ԱՅՍ ՕՐ. ԶԱՅՍ ՕՐԻՆ. Ի նմին աւուր անդ. Տես ի կարգի տառիցդ Ա, եւ Ն.

Առ օրին տալ զվարձս վարձկանին։ Իբրեւ մանուկ ծնեալ առ օրին յարգանդէ. (Նախ. ղեւտ.։ Մծբ. ՟Ժ՟Ե։)

Ոչ նոյն օրին ի նմին ժամու անդ զթռիչսն ուսուցանեն։ Կամ նոյն օրին, կամ այլում շաբաթու. (Ոսկ. յհ.։ Երզն. մտթ.։)

adv.

ԶՕՐ ԱՄԵՆԱՅՆ. մ. Հանապազօր, եւ զօրն ողջոյն.

Զօր ամենայն նախատինք իմ առաջի իմ են։ Զօր անենայն ձգեցի զձեռս իմ.եւ այլն։

ՅՕՐ ԱՄԵՆԱՅՆ. իբր Օր ըստ օրէ։ (Եսթ. ՟Գ. 4։)

ԶՕՐ ՀԱՆԱՊԱԶ. Տե՛ս ի տառն Զ։

ԶՕՐ ՑԵՐԵԿ. Նոյն ընդ վվ.

Զօր ցերեկ զօրհանապազ ձգեցի զձեռս իմ. (Եփր. հռ.։)

ՕՐ ՀԱՍԱՐԱԿ. cf. ՀԱՍԱՐԱԿ ՕՐ։

ՄԻՈՎ ՕՐՈՎ. Միով աւուրբ՝ յառաջ կամ յետոյ.

Յետոյ ուրեք հասանէին միով որով քան զմարտն, որ եղեւ ի մառաթոն. (Պղատ. օրին. ՟Գ։)

adv.

ՕՐ ՔԱՆ ԶՕՐ. մ. Օրըստօրէ՝ յառաւելութեամբ իւիք. հետզհետէ՝ յաւելուածով. օր աւուր վերայ.

Լինէր յուդիթ մեծացեալ եւ պատուեալ օր քան զօր. (Յուդիթ. ՟Ժ՟Զ. 28։)

Օր քան զօր մեծանայր զարմանքն։ Օր քան զօր յաւելու ի մեղանչել։ Այս եւեթ խորհուրդ եւ խնդիր օր քան զօր եճէ ի սիրտս սեր. (Ոսկ. յհ. ՟Բ. 20։ Մանդ. ՟Ե։ Փարպ.։)

ՕՐԵՐ որպէս Աւուրք.

Արդ քեզ հասցէ (անէծքն՝) կարճ ի յօրեր եւ կայենին հասցէ երեր. (Շ. եդես.։)

adv.

ՆՈՅՆՕՐԻՆ կամ ՆՈՅՆ ՕՐԻՆ. մ. αὑθήμερον eodem die, eo ipso die. Ի նոյն օրն. ի նմին աւուր. առ օրին՝ անյապաղ.

Նոյն օրին հատուսցես զվարձս նորա, եւ մի՛ մտանիցէ արեգակն ի վերայ այնորիկ. (Թուոց. ՟Ի՟Դ. 15։)

Նոյն օրին երթեալ պատմեաց. (Եւս. քր. ՟Ա։)

Նոյն օրին իսկ, իբրեւ իջուցին զնա անդր, ի տեսլենէ օձիցն սատակեալ իցէ. (Ագաթ.։)

Յետ քանի՞ աւուր ... յիւրմէն՝ նոյն օրին, յօտարէն՝ եւ ոչ բնաւ երբէք. (Պիտ.։)

adv.

ՍՈՅՆ ՕՐԻՆ. σήμερον hodie. Այսօր, ի սմին աւուր.

Ոչ դադարէ այրն, թէ ոչ կատարէ (կամ եթէ ոչ կատարեսցէ) սոյնօրին զբանն. (Հռութ. ՟Գ. 18։)

Warning, for now, these are the entries' title sharing the same character string regardless of its position, not the entries sharing the same root.