envy, jealousy;
rancour, hatred;
emulation, rivalry;
zeal, fervour, warmth;
տիրասէր —, attachment, affection;
zeal;
առ —ու, enviously, invidiously;
— կրել յումեքէ, to be envied;
—ու մաշիլ, to pine away with envy, to be eaten up with;
ի —բարկութեան բրդիլ, to burst with envy;
ի — բարկութեան բրդիլ, to burst with envy;
առնուլ, բերել, ի — բերիլ, մտանել, to envy, to be envious of, to grow jealous, to bear envy, cf. Նախանձեմ;
to rival, to vie with;
— արկանել յոք, ի — ածել զոք, to fill with jealousy or envy, cf. Նախանձեցուցանեմ;
to move, excite or provoke to emulation;
ի — գրգռել զոք, to arouse the jealousy of, to create envy;
խնդրել զ—, to revenge, to take vengeance;
վառիլ —ու ընդ, to become jealous;
ի — վառիլ ընդ ումեք, to be jealous of;
— դնել, to emulate, to rival;
ի — նմանութեան ուրուք կրթիլ, to emulate a person, to desire to imitate him;
— առաքինութեան դնել ընդ ումեք, to desire to emulate a person's virtues;
— առնել, to fascinate, to charm, to bewitch, to cast a spell on;
ո՜ անմիտ գաղատացիք, ո՞ — արար զձեզ, o foolish Galatians, who hath bewitched you?.
(որպէս թէ՝ Նախանձէ, կամ խանդայ)) s. φθόνος invidia, invidentia, livor. Մախանք. խանդալն. խեռալն. յաչաղանք. չարակնութիւն. նախանծ, բախլութիւն.
Նախանձու բանսարկուին եմուտ մահ յաշխարհ։ Եւ ոչ նախանձու մաշեալ գնացից ընդ նմա։ Առ նախանձու մատնեցին զնա։ Ուստի լինի նախանձ, հեռ։ Զնախանձ եւ զամենայն չարախօսութիւն, եւ այլն։
Վասն երազոցն նախանձ կրեալ յեղբարցն յովսէփ՝ վաճառի. (Նախ. ծն.։)
ՆԱԽԱՆՁ. Նախանձայուզութիւն. նախանձաւորութիւն. վրէժխնդրութիւն. եռանդն. փոյթ.
Նախանձ տեառն զօրութեանց արասցէ զայս։ Նախանձ տան քո կերիցէ զիս։ Տես զնախանձ իմ վասն տեառն, եւ այլն։
Լի է նախանձու սրտմտութիւն առն նորա։ Բուռն է իբրեւ զմահ սէր, եւ խիստ իբրեւ զդժոխս նախանձ.եւ այլն։
Ամենեքին ի նախանձ բարկութեան բրդեցան. (Եղիշ. ՟Գ։)
ՆԱԽԱՆՁ ԱՐԿԱՆԵԼ. Շարժել գրգռել ի նախանձ. նախանձեցուցանել։ Տե՛ս (Սղ. հէ. 58. Հռ. ՟Ժ՟Ա. 11։ 14։ ՟Ա. Կոր. ՟Ժ. 22։)
Ոչ ի հեթանոսս առնէր միշտ զընթացս իւր, այլ այնչափ՝ զի նախանձ արկցէ նոցա. (Երզն. մտթ.։)
ՆԱԽԱՆՁ ԱՌՆՈՒԼ, ԲԵՐԵԼ, ԴՆԵԼ. Ի ՆԱԽԱՆՁ ՄՏԱՆԵԼ, ԲԵՐԻԼ. Նախանձիլ՝ չար կամ բարի նախանձաւորութեամբ.
Խնդրեաց սաւուղ հարկանել զնոսա, նախանձ առեալ վասն որդւոցն իսրայէլի եւ յուդայ. (՟Բ. Թագ. ՟Ի՟Ա. 2։)
Նախանձ վասն հայրենի կրօնիցն առեալ. (Եւս. քր. ՟Ա։)
Որ նախանձ ընդ անմեղին բերիցէ։ Ընդ իւրեանց ընկերս ցանկ նախանձ բերէ. (Ոսկ. մ. ՟Բ. 15։ ՟Գ. 8։)
Բարւոք է նախանձ դնել ընդ միայնակեացս եգիպտոսի. (Աթ. անտ.)
Հասանիցէ ի վերայ առն նորա ոգի նախանձու, եւ նախանձ բերիցէ ընդ կնոջ իւրում։ Ի նախանձ մտանիցէ ընդ կնոջ իւրում. (Թուոց. ՟Ե. 14. 30։)
ՆԱԽԱՆՁ ԱՌՆԵԼ. βασκαίνω fascino. Չարակնել կամ յաչաղել, ըստ որում աչօք չարիս առնել, տեսութեամբ վնասել. աչքիլել.
Ո՞ նախանձ արար զձեզ. (Գաղ. ՟Գ. 1։)