not conformable, dissimilar, unequal;
inconsequent, not inferible.
restless, fretful, agitated;
turbulent, unquiet, tumultuous;
incessantly, always;
— կալ, to fret, to be agitated, to fidget;
— առնել, to fret, to agitate.
disparity, inequality.
inquietude, uneasiness;
agitation.
fidgety, inquiet, noisy.
cf. Անհանգստութիւն.
unclad, naked.
intolerable, insupportable.
cf. Անհանդուրժակ.
cf. Անհանդուրժակ.
foolish, imprudent, ill-advised.
foolishly, imprudently.
more or very foolish.
cf. Անհանճար.
folly, imprudence;
insipidity, dulness.
cf. Անհամար.
implacable, irreconcilable.
cf. Անհաշտ.
cf. Անհաշտ.
imperceptible, incomprehensible, inconceivable;
unripe.
cf. Անհաս.
cf. Անհաս.
cf. Անհաս.
incomprehensibility;
unripeness.
inconstant, changeable, variable, alterable;
fragile.
inconstancy, instability, mutability, frailty;
fragility.
undivided, indivisible, inseparable;
incessant, continual;
individual, one, atom.
indivisibly, inseparably;
individually.
individual, atomic.
that flows incessantly.
indivisible, inseparable.
cf. Անհատուած.
inexhaustibleness;
individuality.
that cannot be payed.
illegitimate, bastard, base-born, natural;
altered, corrupted, false.
bastardy;
falseness, alteration.
crooked, uneven, rough, rugged;
awkward, rude, unpolished, coarse.
unevenness, inequality of surface;
want of politeness, rudeness, awkwardness, harshness, roughness, coarseness;
— օդոյ, intemperance
inevitable;
fearless, assured.
exempt from tax or impost.
unmarried;
whose marriage has not been consummated, virgin.
cf. Անհարսն.
cf. Անհարսն.
without asking.
without bread, — the means of subsistence.
incredulous, who makes difficulties;
obstinate, subborn, headstrong.
improbable, unlikely.
cf. Անհաւանական.
to differ in opinion, to disagree;
to be obstinate;
to disapprove, to disallow.
incredulity;
disapprobation;
obstinacy.
cf. Հրաշափառ.
noise, murmur, sough, breath;
trembling, agitation;
— սաղարթուց, rustling of the leaves;
— հողմոց, hollow or rumbling noise of the winds.
cf. Սահանք, վազս առնուլ, cf. Վազեմ, cf. Ընթանամ.
steep place, precipice;
— ի —է, steep, cragged;
ի —ից արկանել, ընկենուլ, մղել or հոսել, to precipitate, to throw headlong down;
անկանիլ or մղիլ ի —ից, to be cast down a precipice.
end, term;
end, scope, object;
issue, event, end, result;
accomplishment, finishing, conclusion, close;
end, extremity;
end, demise, decease, death, exit;
ցմեծ —, long time, a long while;
—, ի —ի, in fine, finally, at last, at length, after all, in the last place;
ց-, to the end;
ի — ամին, at the year's end;
ի —ի աւուրց, in the future;
ի — աւուրցս այսոցիկ, in these latter times;
— բանիս, in a word;
the pith of my argument;
— եհաս նմա, he died;
ընկալաւ զարժանահասն —, he died as he merited;
ի — կենաց իւրոց, in his last days, towards the close of his life;
մերձ ի — լինել, to be at one's final agony;
— առնուլ, to draw to a close or end, to cease, to end, to expire;
— առնել, to make an end of, to put an end or term to, to come to a conclusion, to decide, to end;
առնել զոք ի —, to send to perdition, to put to death;
— դնել, to bring to a close, to conclude, to terminate, to finish, to end.
cf. Վաղամահ;
— մահ, premature death.
juncus rotundus aromaticus, schoenanth.
cf. Վաղեմի;
— հնութիւն, antiquity.
tomorrow, next day, the following day;
—, ի —, ի — անդր, the morrow, the day after, on the morrow, tomorrow;
ի — անդր յետ մահու նորա, the day after his death;
վասն երկիւղի վաղուեանն, for fear of the future;
զկնի վաղուին, after tomorrow;
ի միւս —ն, ի միւսում —, the day after tomorrow;
վաղուենէ ի — առնել, to put off from day to day.
ancient, old;
ի — or ի հետէ, anciently, formerly, long since;
ի — ժամանակաց, of yore, time out of mind, from time immemorial.
business, trade, commerce, dealings, merchandise, goods, wares, commodities;
market, sale, purchase;
market-place, hall, mart, fair;
—ք, provisions;
cf. Մեծաքանակ;
փոքրաքանակ —, retail trade;
ի — արկանել, to sell, to put up or offer for sale;
— լինել, to be sold, to be on sale;
cf. Հատանիմ.
crown, diadem;
crown, prize, premium, reward;
circle, coping, top, crowning, brim, frame, edge, cornice, parapet, battlement;
coronation, achievement, accomplishment;
nuptials, espousals, marriage, nuptial blessing;
— դպրաց, tonsure, shaven crown;
— ծաղկեայ, wreath, garland, chaplet;
— ի փշոյ, crown of thorns;
սրբոց, halo, gory, nimbus;
— կուսին, chaplet, beads, string of beads;
— արեգական, halo around the sun;
— տարւոյ, the course of the year;
— պարծանաց, փառաց, crown of honour, of glory;
հիւսել —, to weave a garland or chaplet;
— դնել ումեք, to marry.
eddy, whirlpool, vortex;
— հողմոց, whirlwind, hurricane, squall, storm;
— գլխոյ, vertigo, giddiness, dizzines, swimming in the head;
— առնուլ, to turn or whirl round and round, to eddy.
fruit;
fruits;
fruit, produce, effect, result;
tip of finger;
— աչաց, pupil, eye-ball, apple of the eye;
չորս — խունք, four grains of incense;
դալար, կանաչ, վաղահաս, հասուն, չոր, փտեալ —, fresh, green or unripe, premature, ripe, dried, rotten fruit;
կեղեւ պտղոց, peel, paring;
կեղեւել զ—ս, to pare, to peel;
to decorticate, to strip;
— տալ, բերել, to bear, to yield, to produce fruits;
— քաղել, to gather, to pluck, to pick fruit;
to reap the fruit of, to derive benefit from.
screw;
windlass, hand winch;
wheel and axle;
*whirligig;
— խոր or — մայր, hollow or female screw;
screw-box, nut;
— մանրաչափական, micrometrical screw;
— վերակոչ, nut-screw;
— օդահան, ventilating screw;
— արքիմեդեայ, Archimedes' screw, spiral pump;
— հոլանտացի, Dutch screw-pump;
— անվախճան or — անեզր, endless or perpetual screw, worm, creeper, conveyer.
thermometer;
— բնական, natural -;
— բուսական, vegetable -;
— օդեզէն, air — or atmospherical -;
— ալքոհլեան, spirit -;
— տարբերական, differential —;
— մետաղական, metallic —;
— ծայրագոյն ջերմութեան կամ ցրտութիւն, maximum — & minimum —, self-registering —, register —;
— հարիւրամասն —, centigrade -;
— Ռէօմիւրի, Ֆարէնհայթի, Reaumur's —, Fahrenheit's —;
—ն բարձրացաւ՝ էջ մի աստիճան, the — has ascended, has fallen one degree;
—ն զրոյէն մի աստիճան վար՝ վեր է, the — is one degree ahove or below zero.
nerve, sinew;
fibre, string;
whip;
nerve, sinews, force, vigour;
— տեսաբանական, optic nerve;
լուծանիլ ջղաց, to become enervated;
զ—ս հարկանել ուրուք, to shock a person's nerves, to frighten, to terrify;
զ—ս հատանել ուրուք, to hurt a person's nerves, to weaken, to enervate.
cf. Ջնարահար.
duster, ruhbing-cloth, rubber;
expiator, atoner, reparer;
— խոհակերոցի, dish-clout.
troop, band, company, flock, group;
—ս տալ, առնուլ, to enrol soldiers, to levy troops;
—ս տողել, to collect a multitude, to raise a troop;
—ս ջախջախս ջարդոցաց հասուցանել, to make a slaughter.
violin, fiddle;
violoncello;
— հարկանել, to play the violin or fiddle.
water;
juice;
liquid, watery;
օրհնեալ —, holy water;
չած ջրոյ, water-god;
անոյշ, ըմպելի, պաղ or ղով, գաղջ, տաք, եռացեալ, հանքային, ծծմբային, աղային —, good or portable, drinkable, cold or fresh, tepid, hot, boiling, thermal, sulphurous, saline water;
— մսոյ, broth, cf. Արգանակ;
գաւաթ մի, դոյլ մի —, a glass, a bucket or pail of water;
դոյլ մի լի —, a pailful of water;
ըստ — եւ ըստ ցամաք, by sea & land;
տեղատութիւն եւ մակընթացութիւն ջուրց, tide, flux reflux, & reflux, ebb & flow;
երթալ զջրոյ, to go to fetch water;
— հանել, to draw water;
— ըմպել, to drink water;
— հեղուլ, թափել, առնել —, to make water, to piss, to urine;
— տալ, to water, to sprinkle;
to water, to give to drink to;
եռացուցանել զ—, to warm, to boil water;
— արկանել ձեռաց ուրուք, to pour water on a person's hands;
լաւ է — հորի քան զգինի յոռի, pure water is better than bad wine;
cf. Թակարդ, cf. Ըմպեմ.
to mix with water, to dilute;
— — զգինի, զկաթն, to adulterate with water (wine, milk, &c);
— խողխող, cf. Ջրահեղձ.
cf. Սեպհական.
imperious, high, haughty, supercilious, arrogant, proud, superb;
— առ հանդերձ, fond of dress, smart, spruce, dandy;
— առնուլ, cf. Սիգամ.
love;
affection, fondness, tenderness;
inclination, delight, liking, taste, fancy;
love, passion, flame, salacity, love-suit;
charity, supernatural love, christian charity;
agape, love-feasts;
kiss;
— կանանց, hymen, vulva;
the quiver of love;
— վաղանցուկ, amour, intrigue, love affair;
յօդակապք, ոլորք սիրոյ, ties, bonds of love;
հանգոյց, տոմսակ, գաղտնիք, երգ, վէպք, ընծայ սիրոյ, love-knot, love-letter, love-secret, love-song, love-tale, love-toy;
— առ աստուած, առ ընկերն, ազատութեան, հայրենեաց, արուեստից, փառաց, առաքինութեան, love of God;
of our neighbours or fellow-creatures;
of liberty;
of our country;
of arts;
of glory;
of virtue;
ամուսնական, մայրական or մայրենի, հայրական, որդիական —, connubial or conjugal, maternal, paternal, filial love or affection;
— անձնական, self-love, egoism, solipsism;
— աստուածային, երկնային, մաքուր or սուրբ, նորաբողբոջ, փոխադարձ, համեստ, օրինաւոր, եռանդուն, սաստիկ, բուռն, անչափ, հաստատուն, հաւատարիմ, յաւիտենական, divine, celestial, pure, rising, reciprocal or mutual, honest, lawful, ardent, lively, violent, extreme, constant, faithful, eternal love;
մոլենախանձ —, jealousy;
— երկրային, յողդողդ, անցաւոր, զգայական, մարմնական, անկարգ, պիղծ, յանցաւոր, եղեռնաւոր, earthly, inconstant, fleeting or transitory, sensual, carnal, illicit, lustful, culpable, criminal love;
վայելել սիրով, to make love to, to fall in love with, to court, to woo;
հալիլ մաշիլ սիրով, to burn, to languish with love, to be love-sick;
հատուցանել ընդ սիրոյ, to give love for love, to re-love;
— ազդել, to inspire with a passion;
դիւթել, բորբոքել զ—ն, to philter, to charm;
— ցուցանել, to show or demonstrate love for;
առնել —, to be courteous, amiable, friendly;
to do or confer favours;
ուտել զ—, to eat together, to make love-feasts;
դնել — ի բերան, to kiss, to embrace;
սիրով, lovingly, tenderly, affectionately, with pleasure, willingly;
ի — աստուծոյ, for God's sake;
ի — իմ, for me, for my sake;
արա ինձ —, do me the kindness or the pleasure to;
ամենայն սիրով, very willingly;
— իմ ! my love ! my dear ! cf. Խառնեմ;
cf. Հարկանիմ.
cf. Նաշիհ;
fine-wheaten bread, French-roll.
cf. Սահման.
loving, fond of;
amateur, lover;
— նկարուց, amateur of pictures;
— երաժշտութեան, dilettante;
— գեղարուեստից, virtuoso;
— ազատութեան, փառաց, lover of liberty, of glory;
չես դու — մարդահաճութեան, you do not like flattery;
— է նա գրենոց, books are his passion;
— եմ ես տնկաբանութեան, I have a great taste for botany.
heart;
heart, soul, mind, intellect, memory, intelligence;
courage, spirit, heart;
heart, inmost thought;
heart, centre;
առ սրտի, through anger;
սրտի դիւր, ease, pleasure, contentment, satisfaction;
բարութիւն, խստութիւն սրտի, kindness, hardness or obduracy of heart;
լքումն սրտի, faintheartedness, despondency;
ուղիղ, անկեղծ սրտիւ, sincerely, openheartedly, openly;
բոլորով սրտիւ, ի բոլոր սրտէ, յամենայն սրտէ, սրտի մտօք, with all one's heart or soul, heartily, with good will, willingly, voluntarily;
կրթել զ—, to form the mind or character;
հեռացուցանել յանձնէ զ—ս, to alienate good will;
գերել զ—, to captivate, to gain the heart or affection;
յինքն արկանել զ— ուրուք, to gain a person's good;
յափշտակել զ—ս, to charm or gain all hearts;
գորովել, ժառանգել զ—, to touch, to move, affect or stir, to possess the heart;
իջանել ի խորս սրտին, to descend into one's heart;
թափանցել ի խորս սրտին, to penetrate the inmost recesses of one's heart;
տալ, նուիրել զ— իւր, to give one's heart;
խոտարեցուցանել զ—, to pervert, to deprave the heart;
խօսել ընդ սրտի, to speak to the heart;
ասել ի սրտի իւրում, to say within oneself, to say in one's heart;
սրտի մտօք վաստակել, to labour heartily, to take to heart, to occupy oneself seriously with;
— ի բերան շրջել, to seek painfully for;
սրտի դիւր լինել, to be in a state of contentment or tranquillity, to feel pleased, comfortable, contented;
զեղուլ զ— իւր առաջի աստուծոյ, to open one's heart before God;
հայրական, մայրական, գողտր, զգայուն, խաղաղ or անդորր, խաղաղաւէտ, երախտագէտ, ազնուական, բարի, ազնիւ, վսեմախոհ, վեհ, անվեհեր —, paternal, maternal, tender, feeling or sensible, calm, pacific, thankful, noble, good, excellent, elevated (high-minded), great, intrepid or dauntless heart;
անզգայ, ապերախտ, խիստ, ապականեալ, վատ, անգութ, անողորմ, չար, լքեալ —, unfeeling or insensible, ungrateful, flinty or obdurate, spoilt or corrupt, craven or dastard, hard(hearted), unmerciful or pitiless, cutting, drooping, dejected or despondent heart;
խորհուրդք մեծամեծք ի սրտէ գան յառաջ, great thoughts take their rise in the heart;
—ն բաբախէ, թնդայ, the heart palpitates;
արկ ի — իմ, he placed in my heart, he inspired me;
անկցի գութ ի — քո, let your heart be touched;
նուաղեալ էր — նորա, his heart was weak;
հրճուէր ի սրտի, he rejoiced from the bottom of his heart;
եթէ ուրուք — առնուցու կերիցէ, let him eat it if he has the heart to, if he has courage enough;
— իմ գելանի, my heart is moved;
— ի բերանն էր, he struggled with death;
որ յաչաց հեռացաւ՝ ի սրտէ հեռացաւ, out of sight, out of mind.
cf. Հինգտերեւեան.
slimy, oozy, muddy, miry, sloughy;
սկախառն խոնաւութիւն, cf. Ճահիճ.
cf. Հսկայաբար.
cf. Հսկայաձեւ.
cf. Հսկայաձեւ.
cf. Հսկեմ.
beginning, commencement, outset;
origin, principle;
cause, matter, author, mother, motive, birth, base, foundation;
principle, maxim;
prelude, proem, exordium;
սկզբունք անընդմիջականք, immediate principles;
սկզբունք արքիմեդեայ, Archimedes' principles;
ի սրզբանէ or սկզբանէ, ի սկզբնուստ, in the beginning, at first, originally, firstly, primitively;
անդուստ or անդստին ի սկզբանէ, from the very beginning or outset, from the first, ab ovo, ab antiquo;
ի սրզբանէ ցկատարածն, from beginning to end;
ի սկզբանէ աշխարհի, since the creation of the world;
ի սկզբանէ էր բանն, in the beginning was the Word;
— առնել or առնուլ, ունել, cf. Սկսանիմ;
ի սկզբանէ, from the beginning, at the beginning;
cf. Սկիզբն.
side of the head, head;
pillow, bolster;
ի —ս լերին, on the mountain-top;
ընդ —ս, ի —ից, at the side of;
ի —ս նորա, at his pillow;
ընդ —ս գահոյիցն, at the bed's head.
cf. Հեծկլտամ.
vanity, foolery;
vain and trifling things, trifles, bawbles, trinkets, gew-gaws, knick-knacks;
foppery, silliness, nonsense;
ի —իս, in vain, uselessly;
գնալ զհետ սնոտեաց, to run after follies;
սնոտեօք զբօսնուլ, to be taken up with trifles, to trifle time away, to fiddle-faddle.
this, that, be, self, the same;
զսոյն հետայն, cf. Այսուհետեւ, cf. Յայսմ հետէ;
զ— հետայն, afterwards, soon, shortly, directly;
ի —, immediately;
սմին իրի or վասն, for this reason.
staircase, stairs, ladder;
երկբացիկ —, double ladder, trestles;
ծալածոյ —, folding ladder;
— չուանեայ, rope-ladder, foot-rope;
— հրդեհի, fire-ladder, fire-escape;
— պաշարման, scaling-ladder;
— շրջանակաւ, winding staircase;
ելանել ընդ —ղս, to go up stairs;
իջանել ի սանդղոց, to come down stairs;
ելանել ի վեր սանդղովք, to scale, to climb over, to escalade;
ելանել սանդղովք ի պարիսպս, to scale the walls.
cf. Սանձահարեմ.
cf. Սանձահարութիւն.
cf. Հալուէ.
ice, frost;
glazed frost;
crystal;
frozen;
հատոր սառանց, piece or block of ice.
crystalline;
jelly;
— բուսական, pectine;
— հիւթն աչաց, crystalline humour.
to be shaken, to totter;
to tremble, to shudder;
to be dismayed, cast down;
— ի հիմանէ, to shake to its very foundations;
սասանեալ կալ, to stand abashed.
to increase in force, in intensity, to be strengthened by, increased, to grow;
to be enraged, very angry;
— մարտին, to become exasperated, to grow most ferocious;
—նայր հրաման թագաւորին, the king's order was pressing.