Անհատ, ից

adj. s.

ἅτμητος. non sectus, indivisibilis, ἅτομος, atomus, individuus, insecabilis, στιγμή, punctum. Ոչ հատեալն, եւ ոչ հատանելին. անբաժանելի. որ ոչ մասնատի, կամ չունի մասն. եւ Հիւղէ. կէտ. վայրկեան. պէօլիւնմէզ, շախս, զաթ.

Անհատ եւ առանց մասանց է. (Եզնիկ.։)

Ոչ հատանի, զի անհատ բնութիւն է. (Սարգ.։)

Պատկանեսցո՛ւք ի նա ըստ նորին անհատի եւ աստուածայնոյն կենդանութեան. (Դիոն.։)

Անհատ ասի, որ ոչ հատանի, եւ ոչ բաժանի. որպէս գիծ եւ կէտ. (Դամասկ.։)

Լինի անհատ ըստ մանրութեանն, որպէս հիւղէ ի շող. (Մագ. քեր.։)

Օդ՝ ամենեցունց պարզ երեւի, եւ զանազան, անհատ հատիւք, եւ անշփոթ հոսիւք. (Պիսիդ.։)

Կործանեա՛ ինձ զեպիկուրեայ զանաստուածութիւնն, եւ զանհատսն (այս ինքն զհիւլէսն). (Առ որս. ՟Ա։)

Ամենեքեան փոխեսցուք յանհատին (ի վայրկենի) ի թարթափել ական։ Անհատ անուանեալ՝ եւ թարթափումն ական՝ զանմասն այնր ամանակի վախճան. (Նիւս. կազմ.։)

Կամ եզականն տեսակի, որ ոչ բաժանի յիւրմէ.

Անհատ ասի եւ առ իմաստասէրս, որ յայտնէ զանձնաւորութիւնն. (Դամասկ.։)

Անհատք կոչին վասն զի բաժանելով ոչ կարեն պահել զառաջին տեսակն. (Անյաղթ պորփ.։)

Անհատք ասին, զի ի յատկութեանց բաղկացաւ իւրաքանչիւրն, որոց հաւաքումն ոչ ի վերայ այլոց ուրուք եղիցի ըստ մասնեայցն. (Պորփ.։)

Ո՛չ է կարողութիւն զքտնիօնութիւն անհատիցն գիտել, այլ զբնութիւն։ Ի տեսակէ յանհատս, որպէս զհանուր մարդ բաժանեմք ի Սոկրատէս, ի Պղատոն, Յալկիպիադ, եւ յիւրաքանչիւր յանհատս. (Սահմ. ՟Է. ՟Ժ՟Ը. եւ այլն։)

adj.

Ոչ կտրեալ կամ հատեալ ի բաց. անխզելի. անքակ. ամբողջ անարատ. ἅτμητος, ἁρραγής, ἁλώβητος. non decisus, non fractus, illaesus եւ այլն. քեսիլմէմիշ. քեսիլմէզ.

(Ըստ հերայ գլխոյ)՝ բազմութեանն անհատ լինել՝ իբրեւ մի մարմին. եւ եթէ հատցին գիսակքն՝ բազմացն զօրութիւնքն անկցին։ Պնդեալ զնա կարի քաջ անհատ ջլօք։ (Փիլ.։)

Անհատ կապանօք սիրոյ։ Անհատ սիրելութեանն յօդիւ. (Պիտ.։)

Առ նա նմանութեամբ սրբազանին անմեղութեան՝ յաստուածեղէն եւ անհատ ունակութիւնն ընթանալ. (Դիոն.։)

Փշրեալ, եւ բաշխի ի մասունս անհատս։ Նուիրեալ, եւ ի մասունս անհատս բաշխեալ. (զի յիւրաքանչիւր մասին սուրբ հաղորդութեան է նոյն Քրիստոս ամբողջ) (Նար. ՟Խ՟Է. ՟Ծ՟Գ։)

Եւ անընդհատ. շարունակ. անդադար. յարաձգեալ. ἑκτενής. extensus, assiduus.

Աղօթք եւ պաղատանք անհատք. (Ոսկ. անոմ. ՟Դ։)

Հրեղէն բերանով զանհատ սուրբ սուրբն ասելով։ Ձայնք պաշտօնէից ի տուէ եւ ի գիշերի անհատ էին ... Անհատ աղօթիւք. (Եղիշ. խչ. եւ Եղիշ. պատմ.։)

Անհատ բարբառով. (Նար. ՟Ի՟Բ։)

Զանհատն վերառաքեն ի բարձունս զփառաբանութիւն. (Անան. եկեղ։)

Տեւէ անհատ ընթացիւք (կեանքն). (Արիստակ.։)

Կամ անպակաս. անսպառ. անյագ. անվերջ. անբաւ. անհատնում. թիւքենմէզ.

Եւ քո յայսոսիկ անհատ ցանկութիւն։ Հէնք եկեալ անհատք. (Խոր. ՟Ա. 1։ ՟Գ. 68։)

Անհատ կամք, կամ ստգտանք։ Անհատ մշտնջենաւորութիւն, կամ լուսաւորութիւն։ Կուտակէ զանհատ ջուրցպարբերութիւն. (Պիտ.։)

Դարձեալ ասի յաւիտեան՝ որ ի գալստենէն Քրիստոսի՝ անհատն եւ անսպառն. (Խոսր.։)

Որդւոց անհատ յորդորութիւն։ Յանհատ եւ յանհամեմատ թիւս. (Նար. ՟Լ՟Ա. եւ Նար. առաք.։)

Այսոքիկ յանհատսն վարին, եթէ մանրամասնաբար թեւակոխեսցես. (Մագ. ՟Ծ՟Է։)

Անսպառ աղբիւր, եւ անհատ անդունդք գթութեան. (Վրդն. երգ.։)

Կամ անհամեմատ. աննման. եղական.

Նոքօք փայլէր նա իբրու անհատ գեղով. (Եփր. համաբ.։) cf. ԱՆՀԱՍ՝ սովին մտօք, որ թերեւս ԱՆՀԱՏ է գրելի. որպէս եւ ի (Նար. մծբ.)

Զանհատս հմտականացն. տպ. զանհասս։

adv.

որպէս անպակաս. անդադար, կամ անսպառ. յաւերժաբար. ի սպառ. շարունակ.

Անհատ գրեթէ զամենայն բարեփառութեանցն վայելեցին կեանս։ Որ եւ հանդերձ բազմապատիկ կենդանեացն յարատեւութեամբ՝ անհատ եւս զբանաւորիս ունի զկենդանութիւն. (Պիտ.։)

Այրէ ի սպառ՝ բայց ոչ ծախէ, անհատ պահէ միշտ ի յերեր. (Շ. եդես.։)

Վա՛յ քեզ անձն իմ, զի անհատ եւ անվճար շաղափեցար պղծութեամբ աշխարհիս. (Մաշկ.։ Իսկ Դիոն. եկեղ. ՟Գ.)

Զքահանայականն փչումն անհատ կարդալով. իբր անընդհատ. ἅρραγον այժմու յն. ἅρωγον օգնական։