Your research : 2 Results for չ

Entries' title containing չ : 3276 Results

Խեթկիչ

adj.

that butts, clashes


Խեչ

s.

spot on grapes.

cf. Խէչ.


Խեչակ

s.

support, prop;
cf. Խէչ.


Խեչակեմ, եցի

va.

to support, to prop, to prop up, to shore.


Խեչափառ

s.

crab;
cray-fish.


Խեչեփար

cf. Խեչափառ.


Խեչմայր

cf. Սարփինայ.


Խէչ, ից

s.

prop, stay, support;
back, back-side;
clothes' pocket;

zool.

crab;
craw-fish;
— դնել cf. Խեչակեմ.


Խթիչ

adj.

stimulating.


Խլացուցիչ

adj.

deafening, stunning.


Խլիչ

s.

rooter out, weeder out, extirpator.


Խմորաչափ

s.

zymosimeter.


Խմորեցուցիչ

adj.

fermenting, fermentative.


Խնկիչ

adj.

incensing.


Խնչեմ, եցի

vn.

to grunt;
*to blow the nose.


Խոչքոր, աց

cf. Խոճկոր.


Խոչքորակ, աց

cf. Խոճկոր.


Խաբիչ

adj.

deceitful, fallacious;
seducing, insinuating.


Խանգարիչ

adj.

causing disorder, spoiling, corrupting, disorganizing;

s.

disturber, corrupter, destroyer;
perverter, seducer;
perturber.


Խանչանամ, ացայ

vn.

to be puffed up, proud, swollen with pride.


Խանչեմ, եցի

vn.

to roar, to bellow;
to bray;
to grunt.


Խանչիւն

s.

roaring, bellow-ing;
hraying;
grunting.


Խանչումն, ման

s.

cf. Խանչիւն;

s.

inflation, distension;

fig.

swelling, puffing up, pride;
inclination, propensity.


Խաչ, ի

s.

cross;
crucifix;

fig.

cross, sorrows, tribulation;
սուրբ —, the Cross, the Holy Rood;
ի — հանել, կախել զ—է, to crucify;
ի — ելանել, to be crucified;
— առնել, հանել, to make the sign of the cross, to cross one's self.


Խաչաբարձ

adj.

cross-bearing;

s.

cross-bearer;
crusader.


Խաչագլուխ

adj.

cross-headed.


Խաչադրօշ նշանակ

cf. Խաչվառ.


Խաչազգեաց

adj.

bearing the cross, enduring patiently, patient.


Խաչազգեցիկ

cf. Խաչազգեաց.


Խաչազգեստ

cf. Խաչազգեաց.


Խաչալուայ առնեմ

sv.

to bless water by immersing a crucifix.


Խաչակալ

s.

desk or rest for a crucifix.


Խաչական

adj.

crucial, that appertains to the cross.


Խաչակիր, կրաց

adj.

cruciferous;

bot. s.

cruciferous plant;
cross-bearer;
crusader;
—ք, the crusades, the crusaders.


Խաչակից

adj.

companion in crucifixion;
crucified together;
— լինել, cf. Խաչակցիմ.


Խաչակնքեմ, եցի

va.

to make the sign of the cross, to cross.


Խաչակրութիւն, ութեան

s.

crusade.


Խաչակրօն

adj.

suffering for Christ's sake, patient, austere;
christian.


Խաչակցեմ, եցի

va.

to crucify together.


Խաչակցիմ, եցայ

vn.

to be a companion in crucifixion, to be crucified with another.


Խաչակցութիւն, ութեան

s.

the being crucified with another;
participation in the passion of our Lord.


Խաչահան

s.

crucifer.


Խաչահանու, աց

cf. Խաչահան.


Խաչահանութիւն, ութեան

s.

crucifixion.


Խաչաձեւ

adj.

cruciform, crossed;

adv.

cross-wise;
— դնել, to place across.


Խաչամած

adj.

nailed to a cross, crucified.


Խաչամահ

adj.

dead on the cross, crucified;
— սպանանել, to put to fieath on the cross, to crucify.


Խաչամարտութիւն, ութեան

s.

hostility to the adoration of the Holy Cross.


Խաչանիշ

adj.

cf. Խաչաձեւ;
— փայտ, the cross;
— հատանել, to cross, to place across.


Խաչանման

adj.

cross-like.


Definitions containing the research չ : 817 Results

Լծեմ, եցի

va.

to yoke;
to couple, to join;
— զկառս, to harness the horses to a carriage, to get a coach ready, — զերիվարս, to match two horses;
to put horses to a coach;
— զանձն յինչ, to apply oneself to;

gr.

to substitute one letter for another.


Լկտամ

vn.

to be impudent, shameless, insolent;
to lose all sense of shame, to lay aside decency, to become shameless, to lead a debauched life;
to dare;
լկնիլ աչաց, to look impudently;
cf. Լկնիմ.


Լնում, լցի

va.

to fill;
to accomplish, to fulfil;
to spread, to diffuse;
to complete, to consmnate;
to load, tore-load, to fill again;
to repeople;
to glut;
to stuff;
— զաղեղն, to bend the bow;
— լուսնի, to be at the full (moon);
— զօրէնս, to fulfil the law;
— զօրէնս բնութեան, to satisfy the laws of nature;
— զոք օրինօք տեառն, to instruct in, to fill with knowledge of the divine law;
— զքաղց, զծարաւ, to drive away hunger, to satisfy;
to quench thirst;
— զիղձս, to satisfy or content on's wishes;
— զպէտս, to satisfy one's necessities;
— զձեռս, to give to the priest, to consecrate;
to be consecrated;
արեամբ — զձեռս, to dip the hands in blood, to assassinate;
— զոք պարգեւօք, to load with gifts;
— զտեղի, to take the place of, to substitute, to replace;
— մինչ ի վեր, to fill up to the brim;
ընդ ամենայն տեղիս — զաւետարանն Քրիստոսի, to spread the gospel of Christ everywhere.


Լնում, լցայ

vn.

to be filled, to come to its highest pitch, to complete;
լնու չափ հասակին, he becomes adult.


Լոկութիւն, ութեան

s.

privation, want, emp-tyness, void;
— ընչից, poverty, indigence.


Լոյս, լուսոյ, լուսով

s.

light;
brightness, splendour;
fire;
illumination;
day;
sun;
sky;
eye;
լոյս, լոյս անեղ, Eternal light;
լոյս հաւատոյ, լոյս մտաց, the light of faith;
light of intellect;
լոյս քաղցր, a gentle light;
լոյս զոդիակոսի, northern lights, (aurora borealis);
լոյս ելեկտրական, electric light;
լոյս կազի, gas light;
ի լոյս, by the light of, in broad daylight, openly, visibly;
եղիցի՛ լոյս, եւ եղեւ լոյս, let there be light! and there was light;
լոյս սո՛ւրբ, ողջո՛յն ընդ քեզ, անդրանիկ դու երկնից ծնունդ, եւ կամ՝ մշտնջենին յաւատակից դու ճառագայթ, hail, holy Light! offspring of heaven firstborn, or of the Eternal coeterhal beam;
չիք լոյս անվթար կամ բաժակ անմրուր, no joy without alloy;
ծագել լուսոյ, to dawn;
մինչ լոյսն զգիշերն մերկանայր, it was scarcely break of day, at day break, at early down;
ի լոյս գալ, ի կենաց հասանել, to come out, to appear;
to come into the world, to be born;
to give birth or life to;
կորուսանել զլոյս աչաց, to lose one's sight;
լոյս տալ աչաց, to open the eyes, to cause to perceive, to warn;
ամփոփել լուսոյ ուրուք, no longer to behold the light of day, to die;
ի լոյս ածել, հանել ի լոյս, to bring to light, to discover, to publish, to illustrate;
ի լոյս ընծայել զմատեան, bring out, to publish a work;
լոյս առնուլ, to see the day;
to grow light;

fig.

to be enlightened, illuminated;
ի լոյս դառնալ, to issue from an eclipse;
լոյս տալ, to instruct, to enlighten;
լոյս աչաց իմոց, լոյսդ իմ անձկութեան, light of my eyes, my life, my heart, my love, my darling, my dearest one, my sweet one;
աչք իմ մի՛ տեսցէն զլոյս, may I be struck blind! damn my eyes!

fig.

consolation, relief, balm, balsam.


Լուծ, լծոց

fig. s.

yoke;
pair, couple;
լուծք եզանց, yoke of oxen;
լուծ կշռոց, pair of scales;
beam of a balance;
բառնալ ինչ ի լուծ կշռոց, to weigh with scales;
—ք, a pair;
— —, in pairs;
լուծ իմ քաղցր է եւ բեռն իմ փոքրոգի, my yoke is easy and my burden light;
աունուլ զլուծ կրօնաւորական կարգի, to take the cowl (monk), to take the veil (nun), to pronounce the vows, to become a monk or nun;
մտանել ընդ լծով ամուսնութեան, to bear the yoke of matrimony;
ընդ լըծով արկանել, to place under the yoke;
to subject, to reduce to slavery;
խոնարհել ընդ լծով, to bend under the yoke;
to submit tamely to slavery;
ընդ լծով կալ, ընդ լծով ծառայութեան մտանել, to pass under the yoke, to become a vassal, or tributary;
լուծանել, բառնալ զլուծ, to unharness;
to take off the yoke;
ընկենուլ, թօթափել, նշկահել զլուծ, ի բաց ընկենուլ զլուծն, to throw off the yoke, to slip the collar;
զերծանիլ ի լծոյ, to be freed;

fig.

yoke, subjection, slavery, bondage;

mar.

yoke;

ast.

libra, the balance (sign of the zodiac).


Լուռ, լռի, լռաց

adj.

mute, silent, taciturn;
— բերանով, in silence;
լուռ հաւատք, absolute, blind faith;
լուռ լինել՝ կալ, to be silent, to keep silence, to remain mute, cf. Լռեմ;
լուռ լինել ի թշնամութենէ, to cease from being enemies;
to conceal enmity;
լուռ լինել յաստիճանէ, to be deprived of, to be degraded, deposed;
լուռ լե՛ր, silence! hush! hold your tongue! ի լուռ լե՛ր, do not celebrate;
չկարէր լուռ կալ, he could not refrain from speaking.


Լուսաճեմ

adj.

cf. Լուսաճաճանչ.


Լուսանամ, ացայ

vn.

to be light, to be daylight, to dawn;
մինչեւ լուսասցի օր, till tomorrow's dawn, till daybreak, tomorrow;
օրն լուսանայ, daybreak begins to appear;
լուսացաւ նոցա ի Բլէւնա, they arrived at Plewna with day-break;
եւ շաբաթ լուսանայր, and saturday commenced to appear;
յառաջ քան զաւուրն, before day-break.


Լուսանն, սանուն, սանունք, սանունց

s. zool.

lynx;
ունել աչս լուսանունս, to be lynx-eyed.


Լուսատարմիկ

adj.

surrounded by a bright array;
— երկնային թռչունք, angels.


Լուսին, սնի, սնոյ

s.

moon, the planet, or the luminary of the night;
moon, month;
ծագումն լուսնի, moon-rise;
լոյս լուսնի, moon-shine, moonlight;
շող լուսնի, moon-beam;
նոր, ամսագլուխ լուսին, new moon;
կարակնաձեւ, ուռճալիր լուսին, full moon;
աճեցուն, նուազուն, լուսալիր լուսին, crescent, waning, harvest moon;
կարմրորակ լուսին, red moon, April moon;
փուլ լուսնի, the waning of the moon;
cf. Քառորդ;
եւ ոչ լուսին կասէ ի մաշել եւ լնուլ, not even the moon ceases to wax and wane;
եւ էր գիշեր պայծառափայլ լուսնի, it was a beautiful moon-lit night, the moon shone bright;
լուսին ձիոց, horse-shoe;

ast.

տեսիլ լուսնի, phase;
ընթացք լուսնի, lunation, the lunar course.


Լուր, լրոց

s.

hearing, audition;
audience;
news, account, report, relation;
hearsay, rumour;
renown, fame;
discourse, sermon;
obedience;
noise that wakes or rouses;
sound, voice, cry;
Աստուած ամենայնիւ լուր է, the ail-hearing God;
լուր չարեաց, bad news, ill news;
լուր առնել, to warn, to avert;
to acquaint;
to announce;
զխուլս ի լուր առնել;
to cause the deaf to hear;
լուր լինել;
to be heard;
to be announced;
լուր դնել;
to listen;
to hear;
լուր լինել առ ոք, to come to one's knowledge;
ելանել լրոյ ուրուք, to spread one's fame;
լուր ի ականջաց լսել, to hear with one's own ears;
ի լրոյ, by hear-say, by current report;
— ! listen ! — օր, workday.


Լսեմ, լուայ, լուր, լուեալ

va.

to hear;
to give audience to, to listen to;
to grant, to hearken to the prayer of;
to understand;
— զչար հոտ, to perceive the odour;
չլսելոյն, չլուելոյն առնել, to turn a deaf ear to;
լուայ զի, I have heard it said that;
լուարուք ինձ, listen to me, hear me;
լուր մեզ, hearken to us, grant our prayer;
ոչ լսեն ինձ, they do not listen to me.


Խաբ, ից

s.

deceit, fraud, cheating, knavery;

adj.

fraudulent, deceitful;
deceived, cheated, defrauded, duped;
— գործել, տալ, to cheat, to defraud, to dupe, to swindle;
ի —ս անկանել, to be deceived, to fall into error;
ի —ս ինչ լինել, to be in fault;
ընդ —ս գտանել, to detect in fraud;

adv.

ընդ խաբս, ընդ խաբ, fraudulently, deceitfully, knavishly, roguishly;
cunningly, astutely;
— շրթանց, the spell of eloquence;
գուցէ ընդ —ս ինչ իցէ, perhaps it was done by mistake.


Խօսիմ, սեցայ

vn.

to speak, to talk, to discourse, to converse;
to confer, to treat, to negotiate;
to betroth, to affiance;
— լեզուս, or ի լեզուս, to speak many languages;
— — եզակի, to thee-thou;
— ուղիղ, to speak out, distinctly — ի սրտի, to think, to meditate, to ruminate;
— սպառնալեօք, to speak threateningly or sharply;
— զքաղաքականութենէ, to talk politics;
տալ — զանձնէ, to be talked of;
to get a bad name;
— զումեքէ ի մահ, to compass a person's death;
չարութիւն, to speak ill of, to slander;
— հաւու, to crow;
նա խօսեսցի առ ի քէն, he shall be thy spokesman;
— ումեք զկին, to betroth, to promise or to give in marriage;
— իւր զկին, to espouse, to marry;
կոյս խօսեցեալ առն, a vergin espoused to a man;
խօսեցայց ինձ զքեզ, I will marry you;
cf. Ընդ վայր.


Խօսք, սից

s.

word;
speech, language, tongue;
discourse, sermon;
saying;
diction;
talk, conversation, chat;
word, promise;
report, news;
— ընդ Աստուծոյ, prayer;
— հաւու, cock-crowing;
խօսս արկանել՝ առնել, to speak, to talk;
խօսս առնել՝ դնել, to compose, to write;
ի խօսս գալ՝ մատչել, to begin to speak in one's turn;
to converse, to talk;
ի խօսս առնել, to cause to speak;
ի խօսս լինել՝ — կանաց or լեզուաց լինել, to be the public scorn, to become a bye-word;
կարճել զխօսս ուրուք, to interrupt a person, to break in upon;
—քո յայտ առնեն զգեզ, thy speech bewrayeth thee;
cf. Բան.


Ծագ, աց

s.

apex, head, top, summit, ridge, end, tip, point, extremity;
end, conclusion, heaping, over-measure;
—ք աշխարհի, the entire globe, the universe;
— լերանց, the top or summit of mountains;
— մատին, the tip of a finger;
— մեծութեան, the topmost height or pinnacle of greatness;
—է ի —, —աց ի —ս, right through, from one extremity to the other, from beginning to end;
from top to bottom, entirely;
ի —աց երկրի մինչեւ ի —ս երկնից, from the uttermost part of the earth to the uttermost part of heaven;
մինչեւ ի —ս երկրի, to the ends of the earth;
լինել ի —ս փառաց, to be at the highest pitch of glory;
ածել ի — կատարման, to bring to the acme of perfection.


Ծախեմ, եցի

va.

to spend, to expend;
to eat, to use, to consume, to waste, to reduce to nothing, to exhaust;
to absorb;
to devour;
to corrode;
*to sell;
— զժամանակն, to waste, to throw away one's time;
— զինչս, to dissipate one's fortune;
զվաստակս —, to lose one's labor, to have one's labor for one's pains;
ի զուր զբանսն —, to speak to no purpose, to talk to the winds;
հրոյ —, ի հուր —, to consume by fire;
— առաւել քան զսովորականն, to exceed the ordinary expenditure.


Ծածուկ

adj.

hidden, secret, occult;
stealthy, clandestine, underhand, furtive;

adv.

—, ի —, in secret, privately, secretly, by stealth, clandestinely;

s.

—ք, hiding-place;
the secrets;
the private parts;
—ք սրտի, bottom, the inmost recess of the heart;
— հրամանք վերին Տեսչութեան, the inscrutable ways of Divine Providence.


Ծակ, ուց

adj.

bored;
perforated;
— բանալ, to make or bore a hole;
խնուլ զ—, to stop up a gap;
ի — կարաս կրել ինչ, to draw water with bottomless buckets, to labour in vain.

s.

hole;
opening, aperture;


Ծաղիկ, ղկան, ղկի, ղկանց

s.

flower;

med.

small-pox;

fig.

beauty, youth, bloom;
flower, choice, best;
— գինւոյ, mother or floating lees of wine;
— պղնձոյ, verdigris;
արանց —, cf. Լօշ;
— գունոց, splendour, vivacity of colour;
ցոյցք ծաղկանց, — show;
նկարիչ ծաղկանց, — painter;
աման ծաղկի, — pot;
— մանր, floweret;
գեղեցիկ՝ հոտաւէտ՝ քաղցրահոտ՝ անհոտ՝ դեռափթիթ՝ գեղափթիթ՝ գեղափայլ՝ թարշամ՝ սիրուն՝ երփներանգ՝ կարմրագեղ՝ —, beautiful, sweet, fragrant, inodorous, fresh-blown, splendid, faded or withered, lovely, variegated, scarlet -;
ծաղկէ ի —, from — to -;
քաղցրաբոյր հոտ ծաղկանց, the sweet perfume of flowers;
ծածկել զերկիր ծաղկօք, to cover the earth with flowers;
ծաղկունս ոփռել, to strew with flowers;
փթթին, թարշամին ծաղկունք, the flowers are blooming;
— fading;
ի — մանկութեանն, in his earliest years;
ի ծաղկի լինել, to be about to blossom;

fig.

to be in the bloom of youth;
ի ծաղկի or ի — հասակին, in the prime of life;
in the — of manhood;
cf. Թօթափեմ.


Ծայր, ից

s.

end, extremity;
border edge;
summit, head, top, point;
the utmost pitch, the highest degree;

fig.

over-measure, excess;
— ի —, from beginning to end, from one extremity to the other;
to the full;
punctually;
քաղել զսաղմոսն — ի —, to recite the whole psalter;
ի ծայրն հասանել, to reach or attain the maximum;
—իւք աչաց, glancing slily at;
—իւք ականջաց լսել, to listen furtiyely, to eavesdrop;
cf. Ծագ.


Ծանր, նու, նունք, նունց

adj.

heavy, weighty;
massive, voluminous, great;
difficult, bard, onerous, laborious;
disagreeable, troublesome, importunate;
grievous, serious, preponderating;
sluggish, tardy, dull;
hard (of hearing);
strong, rank;

gr.

grave;
— քուն, deep sleep;
— կերակուր, indigestible food;
— շունչ, bad breath;
— հարուած, violent blow;
— կին, woman with child;
ծանունս սխալել, to be greatly mistaken;
ծանունս լսել, to give no ear, to pretend not to hear;
— թուիլ, to take ill, to be displeased, angry, enraged;
մի ինչ — թուեսցի քեզ, do not take it ill, do not be displeased;
— է քեզ բանգ այդ, the thing is above your ability;
— է ինձ, that is a heavy sacrifice for me;
թողէք զ— օրինացն, yon have omitted the weightier matters of the law;

adv.

heavily;
grievously;
deeply;
vigorously;
seriously;
painfully.


Ծանրանամ, ացայ

vn.

to weigh, to be heavy, to grow dull;
to increase, to grow heavier;
to grow worse, to become more grievous;
to be angry, enraged;
— աչաց, to be oppressed by sleep;
to become purblind, to lose one's sight;
— ականջաց, to become hard of hearing;
— կնոջ, to be with child;
— ումեք, to be a burden or a charge to, to molest;
ծանրացեալ ի հոգոց, loaded with anxieties;
careworn;
ծանրացեալ ալեօք, bowed down by the weight of years;
ծանրացեալ էր հասավաւ, he was very old;
ծանրասցի գործ նոցա, let more work be laid on them;
ծանրացաւ պատերազմն ի վերայ նորա, the battle went sore against him.


Ծարաւ, ոյ, ով

s.

thirst, dryness, drought, thirstiness;

fig.

thirst, panting for;

adj.

thirsty, dry;
մեծ, սաստիկ —, great, over-powering thirst;
շիջուցանել, բժշկել, զովացուցանել զ—, toquench, to cool, to slake thirst;
պապակիլ, տոչորիլ ի —ոյ, to be quite choked or parched with thirst;
մեռանիմ ի —ոյ, I am dying with thirst.


Ծարիր, րրոց

s.

antimony black;
ամալ — յաչս, to blacken with antimony, to paint the eyebrows;
ի— եւ ի սնգոյր շպարել, to put on rouge, to paint one's face;
— քար, ծարուր, ծարրաքար, antimony, stibium;
ծարատ, antimoniate.


Ծարրեմ, եցի

va.

to dye with antimony, to dye ones eyelashes or eyebrows;
— զաչս, to paint one's eyes.


Ծիծաղեցուցանեմ, ուցի

va.

to raise a laugh, to excite laughter;
յանչափս —, to set in a roar;
—ցիչ, cf. Ծաղրածու.


Ծիծաղիմ, ղեցայ

vn.

to smile, to laugh;
to laugh at, to scoff, to deride, to mock;

fig.

to look pleasant, to smile, to laugh;
ընդ քիմս —, to laugh constrainedly;
— ընդ միտս, to laugh in one's sleeve;
մեղմ —, to titter;
— յանդէպս, to giggle;
բարձրաձայն —, to burst out laughing, to laugh out;
— յոյժ յոյժ, յանչափս, to burst, to split ones sides with laughing, to choke with laughter;
չիք ինչ —ղելոյ, there is nothing to laugh at;
եւ —ղեցան յոյժ, and they burst out laughing;
անդ ծիծաղէր լիութիւն եւ գեղեցկութիւն, the whole country laughed with fertility & beauty.


Ծիծառն, առան, առունք, ռանց

ornith. s.

swallow;
վայրի —, marten, martlet;
ձագ —ռան, young -;
ճչէ —, the — twitters;
cf. Ծաղիկ;
մի — ոչ բերէ գարուն, one — does not make spring;
one bee makes no swarm.


Ծիր, ծրի

s.

circle, circumference;
round, circuit;
out-line, border;

adj.

spread, diffused;
— արտեւանանց, edge of eye-lids;
— անուոց, wheel-track;
rut;
— հանդերձիկ, skirt, border, piping;

geog.

the tropics;
— գնաց, colure;
— տեսութեան, horizon;
—ք աստեղաց, chorus of the stars;
— կաթին, galaxy, milky way;
— խաւարման, ecliptic;
— գիշերահաւասարի, equinoctial;
— ածել, to gird, to surround;
ընդ —ս եղերաց, throughout the world;
որ ոչ ընդ ծրաւ անկանի, unbounded, infinite.


Ծխահանք, նաց

s.

chimney;
chimney-flue, funnel, shaft;
մաքրիչ —ի, chimney-sweeper;
յարդարիչ —ի, chimney builder or repairer;
պահպանակ —ի, fire-screen;
մաքրեք զ—, to sweep, to clean a chimney.


Ծխաքաշ, ից

s.

pipe, tobaccopipe;
— արեւելեան, chibook or long oriental pipe;
— Պարսից, narghileh or flexible pipe;
գլուխ, բերան —ի, mouthpiece of -;
վառարան, տաշտակ —ի, pipe-bowl;
կորտ —ի, drainage from -;
աւելուկ —ի, pipe-brush;
— քարչ, smoker.


Ծծող

cf. Ծծիչ.


Ծնող, աց

s.

parents, father, mother;
cause;
—ք մեր, the authors of our being, our parents;
ըստ —ին եւ ծնունդն, like produces like;
— ծանունց չարեաց, source of the greatest evils.


Ծով, ուց

s.

sea;
lake;
the molten sea in the Temple;
—ն լայնասփիւռ, the main sea, the deep, the high or open sea;
անդունդք ծովու, the depths of ocean, the mighty deep;
ի խորս ծովու, far out at sea;
կապուտակն ծովուց, sea-green;
ջուր —ու, sea-water;
հէն ծովու, sea-rover, pirate;
ընտել ծովու, accustomed to the sea;
ընդ ծով եւ ընդ զամաք, by sea & land;
գնալ ընդ —, to go to sea, to put to sea, to sail;
անցանել ընդ —, to go over or across, to cross the sea;
զեփիւռ ծովու, sea-breeze;
հողմախաղաղ —, հարթածաւալ —, calm sea, as smooth as glass;
կապուտակային՝ անշարժ՝ խաղաղաւէտ՝ ընդարձակ՝ անհուն —, blue, still, quiet, vast, immense ocean;
մոլեգնութիւն ծովու, the raging or fury of the sea, the roughness of the waters;
ալեկոծ՝ յուզեալ է —ն, the sea is turbulent, swelling, rolling;
ալեկոծի, փրփրէ ծովն, the sea runs high, foams, froths;
մրրկալից՝ մոլեգին՝ զայրագին՝ փրփրադէզ՝ ահեղագոչ՝ անսանձ՝ սպառնալից՝ անգութ —, stormy or tempestuous, dreadful or furious, angry or raging, foaming, thundering or roaring, unruly or ungovernable, threatening, pitiless ocean;
— աչեր, blue of sea-green eyes.

fig.

— հեշտութեանց՝ ցաւոց, a sea of delights, of griefs or sorrows.


Ծովակ, աց

s.

sea-pool, lake, pond;
կաթ մի խելք ինձ մանւանդ եւ ոչ —ս բախտից, a drop of sense rather than a sea of fortune.


Ծովակուր

adj.

immersed, drowned, wrecked, lost;
— լինել, to be the prey of the sea;
— կորնչել, to perish among the waves.


Ծովային

adj.

belonging or pertaining to the sea, marine, maritime, naval;
— զօրութիւն, marines, the navy, the naval strength, maritime forces;
— շուն, dog-fish;
— օդաթռիչ երիվար, clipper-vessel.


Ծորակ, ի

s.

cook, tap;

mech.

— մաթրիչ, purging-cock.


Ծունգ, ծնգաց

s.

knee;
անկանիլ ի վերայ ծնգաց, ընդգճիլ ի —ս, to fall on one's knees, to kneel;
խոնարհեցուցանել զ—ս, to bend the knee;
անկանիլ առ —ս ուրուք, to fall throw oneself at the feet of;
փարիլ զծնդովք, to clasp the knees;
ննջել ի մէջ ծնգաց, to sleep on the knees of;
ի ծնգաց կալ, to be kneeling;

adv.

with bended knees, upon one's knees;
—ք նորա կթուցեալ դեդեւէին, his legs tottered under him;
cf. Ծնկու չափ.

bot.

knot.


Ծունր

s.

knee;
— դնել՝ կրկնել, ի— իջանել, to kneel, to bend the knees, to fall on one's knees, cf. Ի գուճս իջանել, cf. Ի գուճս հարկանել, cf. Ի գուճս կալ, cf. Ի գուճս անկանել, cf. Խոնարհեմ, cf. Ընդգճիմ;
առ — լալ, to weep all alone;
— ածել, to adore, to worship;
արկանել — զծնգաց եւ զսրտի, to worship on bended knees;
հապա ի — ! down on your knees! ի — խոնարհեալ աղաչեմ զքեզ, I entreat it on my knees, or with bended knees;
— կապել, to be knitted, to be formed with knots or joints.

bot.

knot.


Ծրարող

s.

cf. Ծրարիչ.


Կազ, ի

s.

gauze;

chem.

gas;
— լուսաւորութիւն, illuminating -;
լոյս, լուսաւորութեան կազի, — light;
— illumination;
— կրելի, portative -;
(մայր) խողովակ կազի, — main;
(փոքր) — pipe;
բերան or կտուց, լապտեր, յարդարիչ, ընդունարան, գործարան կազի, — burner;
— lamp;
— fitter;
gasometer;
— works;
ի լոյս կազի, by — light.


Կազմող

cf. Կազմիչ.


Կաթեմ, եցի

vn.

to drop, to flow drop by drop;
to trickle, to run down;
to distil;
անձրեւ ոչ եւս կաթեաց յերկիր, not a drop of rain fell;
— լուսոյ, to shine forth, to appear.


Կաթոգի

adj.

passionately or dot-ingly fond, amorous, very affectionate;
languishing, eager, very anxious;

adv.

passionately, lovingly, fondly, eagerly;
— սիրել, to love to excess;
— տենչացեալ, eagerly desired, longed for;
— են ընդ միմեանս, they tenderly love each other;
— լինել, cf. Կաթոգնիմ.


Կակաջ, ի, ից, աց

cf. Կակաչ.