essence, reality, substance, truth;
essential, real, effective, true;
besides, moreover;
but, still, yet;
in fact, really;
even;
as for, as to;
զիսկն գիտել, զիսկն ասել, to be thorougly acquainted with;
to tell the simple truth;
to exhaust a subject;
մեզէն — լուաք, we ourselves have heard;
ինձ — գլխովին, to me;
to myself;
բնաւ — ոչ, not at all;
բնաւ — զի՞ լսէք նմա, why do you listen to him ? չէ եւ չէ —, by no means, in no way whatever;
յայտ —է, it is palpable, evident, clear;
— ես, for me, as for me;
— վասն, as for;
— եւ —, in a moment, soon, speedily, immediately, instantly, directly, forthwith;
truly, in effect, really.
cf. Արդէն.
cf. Ցարդ.
with our own ears.
real, effective, true, essential, natural, proper;
the Eternal, the Everlasting One.
of the same nature, or essence, consubstantial.
cf. Էակցութիւն.
walking, or flying with a graceful motion;
seeking after the truth.
really, in effect, in fact, truly;
— բարի, essentially good;
— բերկրանք, true or durable pleasures.
cf. Իսկ եւ իսկ.
reality, truth;
essence, substance, nature;
naturalness;
personality, hypostasis;
essence, essential or volatile oil;
— բեւեկնոյ, spirit, or — of turpentine.
Queen;
— Կոյս, the Holy Virgin;
— երկնից, queen of heaven.
cf. Արքայիկ օձ.
archbishop, metropolitan.
archiepiscopal.
archbishopric
archiepiscopacy.
not real, false;
accidental.
bishop.
episcopal.
suffragan, companion of a bishop.
where a bishop's see is;
— եկեղեցի, cathedral.
cf. Եպիսկոպոսարան.
archbishop.
archbishopric.
bishop's see, bishop's palace.
the bishops.
episcopate, dignity of bishop, bishopric.
archbishop.
turbith, thapsia, bastard turbith.
nose-ring or ear-ring.
pseudobishop.
chorepiscopus, rural bishop, suffragan.
dignity of a —, rural bishopric.
cf. Վասիլիսկոս.
basilisk, cockatrice;
cf. Արքայիկ օձ.
hour;
time, moment;
proper time, precise time;
loisure-time, opportunity, occasion;
canonical hours, divine service;
season;
horoscope, nativity, ascendant;
*church;
Վրան or Խորան ժամու, Tabernacle;
միջին —, mean -;
աստեղական —, sideral —;
արեւային —, solar -;
ճշմարիտ —, true -;
հնչել երկրորդ —ու, to strike two;
քանի՞ են —ք, what o'clock is it ? what's o'clock ? — է երկրորդ, it is two o'clock;
—ք երկու եւ վայրկեանք տասն, it is ten minutes past two (o'clock);
երկու —ք եւ քառորդ մի, it is a quarter past two;
—ք երկու եւ վայկեանք քսան, twenty minutes past two;
—ք երկու եւ կէս, half past two;
—ք երկու քառորդաւ ընդհատ, a quarter to three;
—ք երկու եւ վայրկեանք քառասուն, twenty minutes to three;
զերրորդ —ու, about three o'clock;
առաջին — եւ կէս, an hour & a half;
կէս —, half an hour;
քառորդ մի —ու, a quarter of an hour;
ի վեցերորդ —ու առաւօտուն, at six (o'clock) in the morning, or at six AM.;
յեօթն —ու յետ միջօրէի, at seven in the afternoon, or at seven PM.;
ի սմին իսկ —ու or պահու, just now, now;
յամենայն —ու, յորում եւ է —ու, every hour in the day, at every moment;
ի նշանակեալ —ու or պահու, at the appointed time;
ամենայն —ուց են նորա գործք, every hour of his time has its appointed task;
ի —ս պարապոյ իմոյ, in my leisure hours;
— առնուլ, գտանել, to take occasion, to find time, or opportunity;
— բարեպատեհ, favorable moment;
—ու, ի —ու, ի դէպ —ու, in time, in good time, at the proper time;
— առնել, դնել, տալ, to appoint an hour, a time, to fix a day, cf. Ժամադրեմ;
յորժամ — լինիցի, when the opportunity arrives;
— է, it is time, it is the fitting moment;
այլում —ու եւ ժամանակի սպասել, to wait better times, or for a more favorable occasion;
զում —ս ընդ իմն հանել, to stay some hours with;
— հարկանել, to ring the bell;
— առնել, to pray;
to say the mass;
յամենայն —, at all times, always;
— ի —, from hour to hour;
— ի — առնել, սահմանել, to put off from time to time, to spin out, to prolong;
— ի —է, —է ի —, at every moment, hourly, from hour to hour;
առ — մի, ընդ —ս, առ —ս, at present, for the moment, now, provisionally;
—ս —ս, ընդ —ս —ս, —ս ընդ —ս, from time to time, now and then, sometimes;
յառաջ քան զ—ն, out of time, before the time, too soon;
եկեալ հասանէր —ն, the moment had arrived;
— ճաշոյն, dinner-time, the dinner hour;
— ճաշոյն է, it is dinner-time;
ըստ —ուն պիտոյից, according to circumstances, seasonableness;
զօգուտ —ս, ի բազում —ս, —ս ձիգս, ցմեծ —ս, for hours together, whole hours, hours at a time, a long time;
ի —ու եւ տարաժամու, seasonably and unseasonably;
հասանել —ու կնոջ, to be near delivery or childbirth;
to be near her time;
յետին —, dying hour, hour of death, last moments;
time.
by himself, personally, in person;
դու —, yourself, (thyself);
ես — իսկ եմ, it is I (myself);
թագաւորն —, the king himself, in person;
դուռն — բացաւ, the door opened of itself.
to set running, to cause to flow;
զմտաւ իսկ ածելն —նէ զբերանս, the mere thought of it makes my mouth water.
all, total, entire;
— ոչ, ոչ —, — սիկ ոչ, not, none, never, nothing;
—, — իսկ, totally, entirely, absolutely;
ընդ —, everywhere;
throughly.
nature, native, origin, spring, root;
stock, stalk, trunk, set, stake, stem;
baggage;
camp, army;
ancestor;
chief;
own, natural, real, original, radical, true, principal;
— աշտանակի, socket;
— սեան, shaft of a column;
ի —, ց—, մինչեւ ի —, մինչեւ ց-, ի բնի, to the end, entirely;
զգիշերն ի —, all the night;
—, ի բնէ, naturally, by origin;
— ի ներս մտանել, to enter precisely, exactly;
ի — իսկ ուսանել, to learn thoroughly;
դոք որ — անարդ էք, you who are by nature vile;
ի քաղաքն ի — նոցա, in their own capital;
ի — իսկ յերկինս, in the heaven itself;
ի բնին իսկ ի զտակի, in the same day of Easter;
— բարեկենդան, quin-quagesima Sunday;
— բարեկամ, intimate friend;
cf. Յարմատոյ.
work, affair, thing, deed, action, operation, business, trade, negotiation, practice, agency, enterprise, labour;
commission;
fact, effect, merit;
manufacture;
make;
— քաջութեան, esploit, signal action in war;
այր —ոց or —ոյ, an active man, a clever man;
օր —ոյ, a working day;
— է գտանել, it is difficult to find;
— առնել, ընդ — արկանել, to make use of, to employ, to use;
to practise, to effect, to accomplish, to execute, to realize;
ի — ածել, to use, to employ, to make use of;
բան ի — առնել, to establish, to advance, to take for granted, to agree;
ձեռն ի — արկանել, to undertake, to begin, to commence;
—, or —ք Առաքելոց, the Acts of the Apostles;
նովին իսկ ով, ipso facto, caught in the act;
— առ —ով, — ընդ —ով, transitorily, indifferently, cf. Երկրորդաբար, cf. Հարևանցի;
ի — or ընդ — մտանել, to enter on one's duties;
— ունել ընդ ումեք, to have to do with some one, to have business with some one;
ի — արկանել զերկիր, to cultivate or till the ground;
— դնել հողմոյ, to make use of the wind;
— օրական, journey work.
stick;
rod, switch, whip;
wand;
cudgel;
crook;
flail;
bar;
sprig, shoot;
twig;
stock, lineage;
— իշխանութեան, sceptre;
— եպիսկոպոսական, crosier.
now;
accordingly;
at present, now, presently, recently, lately;
— իսկ, just now;
directly, newly, very lately.
production, fruit, utility;
work;
merit;
deed, effect, operation;
price;
reality;
արդեամբք, in effect, really, actually, positively;
յարդիւնս ածել, to effect, to execute, to fulfil;
բանքն — լինէին, the words were fulfilled, realized;
իրացն իսկ — աղաղակեն եւ վկայեն, the actions speak for themselves;
— իրաց, experience;
յարդեանց իրացն, by experience.
there;
-, — առ մնին, — վաղվաղակի, — իսկ, — եւ անդ, on the spot, immediately, out of hand, without delay.
cf. Ազդեցութիւն;
ազդմամբ, cf. Իրաւ, cf. Իրօք, cf. Արդարև, cf. Իսկապէս;
— առնուլ, cf. Զգամ.
now, at present, at this time;
just now, immediately, instantly, by and by;
recently, newly, freshly;
— իսկ, presently;
just now.
crown, diadem, royal crown;
the Crown or regal authority, kingdom;
glory, honour;
— պապական, tiara, the pope's crown;
— եպիսկոպոսական, mitre;
— ոսկի, crown of gold;
cf. Պսակ;
— առնուլ, to become king, to reign, cf. Թագաւորեմ;
թագ ազնուականաց ―, coronet;
թագ դնել, կապել (անձին), to crown one's self, to put on the crown, to bind on the diadem;
թագ դնել (այլում), to crown, to place a crown on the head of, to cause to rule, cf. Թագաւորեմ;
եդաւ զթագ զասիացւոց, he crowned himself with the diadem of Asia;
թագաւ / թագիւ պսակիլ, to be crowned;
առնուլ զթագ ուրուք, to mount another's throne;
թագ ի գլուխ, crowned, wearing a crown on the head.
perhaps, it may be;
certainly, also, already;
եւ — յիրաւի, in truth, truly, really, indeed;
եւ ոչ —, եւ ոչ իսկ —, ոչ ինչ —, certainly not;
— մոռացա՞ն, have they perhaps forgotten ? — ո՞չ է այսպէս, is it not so ? — ասել, to doubt, to have doubts, to question.
contrary, opposite;
adversary, hostile, unfavourable, inimical;
discordant;
incompatible;
against, contrary to;
opposite, facing, in front of;
զնորին —ն, նմին or նորին —, ի —էն, ընդ —ն, on the contrary, on the wrong side;
against the grain, in a contrary sense, backwards;
ամենեւին իսկ —, directly or diametrically opposite, quite the reverse;
— ուղիղ մտաց, in spite of sense and reason;
— կամաց նորա, against his will or grain, in spite of him;
forcibly;
— կալ, to stand, remain, stay or stop in the face of, in front;
to oppose, to withstand, to resist, to make head against, to cope with;
— լինել, to be contrary, to oppose;
ընդ —ս լինել միմեանց, to be at variance;
—, ի —ն or ընդ —ս ելանել, մտանել, ընթանալ, լինել, to oppose, to form an opposition to, to rise up or against, to go against, to run counter, to withstand, to counteract, to thwart, to cross;
ընդ —ս ելանել, cf. Հակամտեմ.
brief, short, abridged, concise, succinct, summary;
peremptory;
—, —ս, —աբար, succinctly, briefly, summarily, precisely;
peremptorily;
compendium, abridgement;
final or irrevocable sentence;
— հատանել, to cut short;
— ասել, ասացից, եւ — իսկ ասացեալ, in short, in a word.
to abridge, to diminish, to shorten;
to digest, to resume, to recapitulate;
to reduce, to contract, to extract;
ուղիղ —, to understand thoroughly and cause to be perfectly well understood;
— զօրէնս, to transgress, to break a law;
— քորեպիսկոպոսին զեկեղեցիս, to make a visitation of the diocese.
—իմն, յոյժ, քաջ, enough, sufficient;
a great deal, too much, to excess, to distraction, to the utmost, beyond all measure, excessively, unboundedly, supremely;
եւ — քաջ, եւ — իսկ քաջ, certainly, surely, to be sure, assuredly, undoubtedly;
— յոյժ ձանձբացուցիչ, excessively annoying, tiresome beyond description;
— քաջ սիրել, to love to distraction.
flank, side;
side, part, party;
climate;
confine, quarter, canton;
country, soil, region, land;
հակառակ —, the wrong side;
the opposite party;
տկար —, weak side;
ի մի —, aside, apart;
առ ի —, slantingly, awry, sideways, laterally;
ի մի — թողուլ, to set apart, to lay aside;
ի — լինել, անկանիլ, to lean on one's side, to lay oneself down, to repose;
ի — առնել ի վերայ մահճաց, to place in bed, to put to bed;
— տալ, to recede, to retreat, to draw back;
ի — ելանել, to retire from, to withdraw oneself, to stand aside;
ունել զ— ուրուք, to take up the cudgels for, to take one's part, to range oneself on the side of, to side with one;
երկոցուն իսկ կողմանց հաճոյ լինել, to run with the hare hold with the hounds, to contrive, to stand well with opposite parties;
ոչ միում յերկոցունց կողմանցն լինել ձեռնտու, to preserve neutrality, to remain neutral;
նստաւ ի կողմանէ նորա, he sate near him;
յայսմ կողմանէ, on this side;
ի միւս կողմանէ, on the other side;
յերկոցունց կողմանց, on both sides;
ի կողմանց կողմանց, from different parts;
ի միոյ կողմանէ զմիւսն, from one side to the other;
through through, right through;
յամենայն կողնանց, on all sides or hands;
from all quarters, everywhere;
յինէն կաղմանէ, on my side;
on my part, as for me;
ի ձէնջ կողմանէ, from you;
in your name.
to trample, to press, to squeeze, to crush, to bruise, to compress, to contuse;
to soften, to move, to affect;
to trample on, to grind down, to oppress, to crush, to vex, to molest;
— զպտուղս, to bruise fruits;
— զսիրտ, to grieve, to oppress;
— զսիրտ ի գորով, to affect, to melt, to move to pity;
ո՞չ իսկ սիրտք մեր ճմլէին ի մեզ, did not our hearts burn within us ?
all at once, together, unitedly, all at the same time, altogether;
jointly, in concurrence, at the same time;
all, quite;
totally, entirely;
— եւ, yet, even, also;
— ասել, եւ — իսկ ասել, եւ զի — ասացից, upon the whole, after all, in a word, in short;
ոչ — առնել, to repeat several times, over and over again.
until, till, as far as, to;
even to;
that;
— ցայժմ, till now, up to the present, up to this time, hitherto;
— ցայդ վայր, so far, as far as, to that place;
— ցայդր, so far, as far as that, to there;
— ցայս վայր, thus far, as far as this, to here;
— ուրանօ՞ր, how far?
— ցամպս, even to the clouds;
գայ ընդ իս — ի կարս, he goes with me as far as Kars;
կաց or մնա — եկեսցէ, wait till he comes;
— ցե՞րբ, how long?
ոչ ելից — դարձցիս, I will not go out until you return;
— ցբազում ամս, during many years;
— զի, so that, insomuch that;
այնպէս or այնչափ՝ զի, so that;
as well as;
— բազմաց իսկ ասել, so that several people said.
mind, intellect, understanding;
sense, judgement, reason, intelligence;
thought, idea;
intention, design, project;
opinion;
advice, counsel;
meaning, intent;
maxim;
ըստ մտի, ըստ —ս, at one's will or pleasure;
according to one's fancy, liking, desire;
ըմբռնումն մտաց, apprehension, idea;
մարդկեղէն —ք, human reason;
հասարակաց —ք, good sense;
—ք անմտութեան, foolish thoughts;
—ք անարգութեան, reprobate sense;
—ք առակիս, the moral of the fable, or of the apologue;
ուղիղ մտօք, in good faith;
պարզ մտօք, frankly, sincerely, without artifice;
սրտի մտօք, with all one's heart;
ազնուական —ք, noble sentiment;
արդարակորով, խորախորհուրդ, վսեմ, հաստատուն or անյողդողդ, լուսաւորեալ, ընդարձակ, եռանդուն, սուր, թափանցող, արգասաւոր, հնարագիւտ —ք, upright, profound, elevated, firm, enlightened, vast, lively, sharp or piercing, penetrating, fertile, inventive wit, mind or intellect;
թեթեւ, անարգասաւոր, շփոթ, ցրուեալ, տկար —ք, frivolous or light, barren, confused, distracted, weak mind or intellect;
ունել ի մտի, to have the design or intention, to propose to oneself, to project;
ի —ս լինել, գալ, —ս ուսանել, to regain one's intellectual faculties, to be restored to one's senses, to awake;
դնել ի մտի, հաստատել ի —ս, to form a resolution, to take into one's head, to be determined, to resolve, to project, to propose, to presume, to imagine;
— դնել, to be attentive, to apply or devote oneself to, to observe, to regard, to consider with care, to think, to reflect;
ի —ս առնուլ, to understand, to comprehend, to perceive, to conceive, to know, to remark;
to study, to learn by heart;
զմտաւ or ընդ — ածել, to consider, to regard attentively, to meditate, to recollect, to imagine;
աշխատ առնել զ—ս, to fatigue the mind, to rack one's brains;
անկանել ի մտտաց, to be out of one's mind or senses, to lose one's senses, to be crazy;
անկանել or ելանել ի մտաց, to escape or slip from one's memory;
to forget;
—ս դնել, to admonish, to warn, to apprise of;
դնել ի մտի ուրուք, to suggest, to insinuate, to hint, to intimate, to entangle, to involve;
ընդ — մտանել, ըստ մտի լինել, to please, to gain one's affection or good will, to conciliate one's favour, to insinuate oneself in the good graces of, to win one's favour;
ընդ — տանել, to take offence at, to be offended, to take ill, to take a pique, to be nettled;
արկանել ի —ս, to suggest, to inspire;
տալ ի — առնուլ, to cause to understand;
փոխել զ—ս, շրջիլ ի մտաց, to think better of, to change or alter one's mind or intention;
ի չար կամ ի բարւոք —ս առնուլ, to take well or ill;
գերել զ—ս, to captivate one's understanding;
ընդ —ս անկանել ուրուք, to occur to mind, to enter the imagination or thoughts;
հանել ինչ ի մտաց ուրուք, to drive out of one's head, to persuade to the contrary;
—ս ունել, to be witty;
ասել ի մտաց, to say to oneself;
ընդ — արկանել, to think, to recollect, to conceive;
բարգաւաճել, կրթել զ—ս, to cultivate, to form the mind, to improve;
այսր անդր մաղել զ—ս, to distract the mind;
անխիղճ —ս ունել, to keep a clear conscience;
ի մտի պահել, to keep in memory;
բարձրանալ ի —ս իւր, to become proud, vain, puffed up;
— առնել, to listen to, to mind, to agree with;
ընդ —ս հարկանիլ, to occur, to come to mind or memory, to recollect;
առնել ի մտաց իւրոց, to do without intention, to do unintentionally;
առ ի —ս առնուլ, to understand allegorically;
իսկ առ ի —ս, and in mystic or allegorical sense;
բազումք ի —ս ունողաց, the generality of intelligent persons, most witty people;
ոչ ոք ի —ս ունողացն, one of good sense, no sensible person;
եդեալ էր ի մտի, he decided, he was resolved;
չառնում ինչ ի —, I understand nothing of it, I don't understand it, I am quite at a loss;
անմարթ է ի — առնուլ զայն, nothing can be known about it, it is impenetrable, it's marvelously obscure;
—ք իմ առ իս դարձան, my mind was restored;
եւ ոչ ի —ս անգամ անկեալ էր նորա, he never even dreamed of it;
խորհէի եւ ասէի ընդ —ս, I thought and said to myself;
յորմէ ի — առնուլ է, whence it follows that;
բազում անգամ եղեւ ինձ ի մտի, I was more than once tempted to, I several times intended to;
գայ ի —ս իմ, it has just come into my thoughts, mind or head;
ստէպ ի մտի իմում յեղյեղեմ զայն, I often repeated it to myself;
յաս են —ք բանիցս, this is the sense of the passage;
նա չառնու ինչ ի —, he understands nothing of it, he knows nothing about it, it is Chinese to him;
այսպէս եցոյց զչարութիւն մտաց իւրոց, thus he betrayed his malicious intention;
զմտաւ ածեմ, to think, to regard, to consider.
evident, clear, manifest, plain, palpable, obvious;
evidently, obviously, plainly, clearly, manifestly;
cf. Յայտնութիւն;
— է, — իսկ է, it is evident, clear;
— իմն է, naturally, of course, certainly;
այս — է զի, it is certain that;
ապա — ուրեմն է, it is therefore clear that;
— or ի — գալ, to appear, to be manifested, made known, evident, to be discovered or disclosed;
— ածել, առնել, to declare, to make manifest, to display, to put or set forth, to show, to prove;
to signify, to name;
— առնել զընդունելութիւն, to acknowledge the receipt of.
to prolong, to prorogue, to delay, to put off, to protract, to spin out;
ոչ — զկեանս իւր, to be short-lived;
ոչ յերկարեսցէ աւուրս, let his days be few;
առանց յերկարելոյ իսկ ասացից, in a word;
զի՞ —, in short, in fine.
cf. Յերկարիմ.
front, front part, fore part;
previous, former, prior, anterior;
before, in front, over against;
previously, formerly, heretofore;
first, at first, at the commencement;
—, եւ —, afterwards, at a later period, in the sequel, eventually;
— քան, before, ere;
— քան զարեւ, before the sun was;
— քան զամենայն, first, first of all, in the first place, before all things, first and foremost;
— ժամանակաւ, anciently, formerly, long since, in days of yore;
ժամաւ —, an hour before;
— եւ զկնի, before and behind;
ոչ — ոչ զկնի, neither before nor behind;
— կոյս, forward;
— բերել, to bring before, to present;
to produce, to cause, to engender, to occasion;
to allege, to adduce, to quote, to cite;
— բղխել or գալ, to derive, to come or proceed from, to emanate;
to ensue, to result, to be produced or born from;
— անցանել, to make progress, to improve;
— ունել, to present for choice;
— առնուլ, to adduce, to draw, to bring;
— կալ, կալ —, — մատչել, to present oneself, to come forward;
— մատչել, to advance further;
— հետեւել, to precede, to escort, to convoy;
— մատուցանել, to cause to advance or to progress;
to raise, to elevate, to promote;
to bring to an issue;
— երթալ, to advance, to gain ground, to progress, to improve;
— ածել, to continue, to go on;
— վարել զբանսն, to gather up the broken thread of conversation, to continue, to go on to say, to proceed in a discourse, to resume;
անդր եւս — տանել, to push beyond, to stretch too far;
— արկանել, —ն դնել, to propose, to put forward;
— իսկ ասացի, I said already.
ancient, old, former;
anciently, formerly, once on a time;
early, betimes, soon, quick;
tomorrow;
— քաջ, very early;
— քաջ ընդ առաւօտն, at the break of day or of dawn, at the peep of day, very early in the morning, at dawn;
— ուրեմն, in bygone times, of old, long ago, a long time ago;
ի — ժամանակս, anciently, formerly;
ի — ժամանակաց, time out of mind;
— ընդ փոյթ, soon, quick;
forthwith, directly;
— կամ անագան, եթէ — եթէ անագան, sooner or later;
ոչ կարի — ոչ յոյժ անագան, neither too soon nor too late;
ո՞չ — իսկ ասացի քեզ, did I not tell you before ?.
no, not, nor, none;
ոչ կամիմ, I will not;
ոչ գիտեմ, I do not know;
ոչ կարեմ, I cannot;
ոչ ոչ, neither nor;
ոչ սիրեմ զնա եւ ոչ երկնչիմ ի նմանէ, I neither love him nor fear him;
բայց գիտէի ոչ, but I did not know it;
ինչ ոչ ունի, he has nothing;
ոչ առանց պատճառի, not without cause;
յոչ կամաց, involuntarily, against one's will, by force;
ոչ եթէ, not only;
no;
ոչ եւս, no longer;
not yet;
ոչ երբէք, ոչ բնաւ, never, not at all, no;
ոչ ոք, no one, nobody, none, not one;
ոչ ոք ի ձէնջ, no one among you;
ոչ ոք ասասցէ քեզ, nobody will tell you;
ոչ ոք գտցի այնչափ յանդուգն, no one will be hardy enough;
ոչ զոք գտցես, you will not find any man;
յոչ գոյից ի գոյ ածել, զոչսն ածել ի գոյանալ, to produce or create from nothing;
շարժել յոչ բարիսն, to provoke to evil;
այո կամ ոչ, yes or no;
եղիցի ձեր բան, այոն՝ այո, եւ ոչն՝ ոչ, let your conversation be, yea, yea;
nay, nay;
ո՞չ or ո՞չ ապաքէն ասացի քեզ, did I not tell you ?
;
ոչ, տէր, no, Sir;
ո՞չ իսկ, is it not true that ?
ոչ միայն չողորմեալ, far from being touched;
եւ ոչ իսկ մարդ է, he is no man;
ոչ արդեօք զերծաւ, perhaps he is not freed;
cf. Ել.
much, several, considerable, abundant, plentiful, copious, in great quantity;
much, too much, very, most;
enough, sufficiently, as much as necessary;
— անգամ, often, frequently, cf. Բազում անգամ;
— իսկ, sufficiently;
— կամ սակաւ, more or less;
ընդ — եւ ընդ սակաւ, in all about;
փոքր ի —է, somewhat, partly, a little;
more or less;
ոչ ընդ — եւ ընդ փոքր, in no wise, in no way;
— է այդ, that is enough;
— է զի, it suffices that;
provided that;
— ասել, to be content;
— համարիլ, to content oneself with;
—ք յայնցանէ, most of them, the greatest part of them;
դեռ աւուր — կայ, much time still remains;
ո՞չ իցէ քեզ — զի..., does it seem to you a little thing that.
to answer, to make answer, to reply, to give answers or an answer;
to defend, to apologize, to excuse;
այլ ընդ այլոց —, to reply evasively;
— իսկ ծանրացաւ, he hardly deigned or condescended to reply.
clergyman, ecclesiastic;
incumbent;
— եպիսկոպոս, diocesan, bishop.
he, she;
that, it;
ուտէ նա, he or she eats;
ուտեն նոքա, they are eating;
խնդրեմ զնա, I am looking for him, her or it;
ասեն նոքա, they say;
նա է, it is he or she;
անուն նորա, his, her or its name;
ետու նոցա, I have given them;
նոքա նոքին, they;
նմա, to him or her;
նորա, to him or to her;
նոցա, to them;
but, however, nevertheless, yet;
indeed, really, in fact;
նա՛ է, that is, that is to say, i.e.;
նա աւանիկ, նա աւասիկ, look there, look here;
but, yet;
նա եւ, also, even, likewise, again;
moreover, besides;
նա զի, նա մանաւանդ թէ, above all, the more;
rather;
նա եւ ոչ, neither, nor;
not even;
նա եւ արդ իսկ ոչ, not even now;
նա ուրեմն, certainly;
perhaps, it may be that;
well;
now, then.
cf. Յառաջագահ;
— արքեպիսկոպոս, primate;
— նստել, բազմել, լինել, to preside, to be the president, to hold the first place;
—ք, cf. Նախաթոռք.
stick, switch, rod;
beams or rays of light;
— ծերութեան իմոյ, the staff of my old age;
— պանդխտաց, Jacob's-staff;
— հովուի, shepherd's crock;
— կտղաց, crutch;
— հնդիկ, ebony;
— եպիսկոպոսական, pastoral staff, crosier;
— ի ձեռին, stick in hand;
շրջիլ ի ցպոյ, to go or walk with crutches.
himself, herself, itself;
he, she, it;
even, equal, identical;
ditto, do, idem or id;
the same, of the same kind, after the same manner, equally, conformably, identically;
մի եւ —, the same;
ի —, ի նմին, together, all at once;
ի —, — ընդ —, ընդ —ս իսկ, ի մի եւ ի —, ի նմին ժամանակի, -ժամայն, —հետայն, soon, very soon, quickly, in the same moment, immediately, directly;
— գործել, to identify.
brave, gallant, valiant, courageous, intrepid, valorous, manful, stout, bold, daring;
good, honest, worthy;
clever, excelling in, of good abilities, fit for;
noble, distinguished, eminent;
hero;
tutelar genius;
cf. Մղձաւանջ;
good, well, right, suitably, very, much, very much;
— արանց, emperor, Caesar, Augustus;
— ի բաց, very far;
very, much, much more;
կարի —, կարի իսկ —, very well, as well as can be;
— է, that will do, that is settled;
well, very well !
— լեր ! courage ! be of good cheer ! cf. Կարի;
cf. Վաղ.
day, daytime;
time, days, life;
— գործոյ, work-day;
— տօնի, feast-day, holiday;
օր ծննդոց, birth-day;
ուտիք օր, flesh-day;
օր պահոց, fast day;
օր մոխրոց, ash-wednesday;
տօն աւուրց յաւուրս, universary solemnity;
գեղեցիկ or գեղածիծաղ օր, fine, splendid day;
բարենշան՝ երջանիկ or երանաւէտ օր, fortunate, happy, lucky day;
չարագուշակ օր, unlucky day;
այս or զայս օր, today;
օր ընդ մէջ օր ընդ օրն, every other;
օր յօրէ, from day to day;
օր ըստ օրէ, quotidian;
day by day, daily, every day, more & more;
օր աւուր, աւուր աւուր, աւուրց յաւուրս, daily, every day;
առ օրին, նոյն օրին, the same day, in the same day, presently, soon;
զօրն ցերեկ, զօրն իբուն, all day, all day long, during the livelong day, from morning till night;
զօր ամենայն, every day, diurnal;
all day long;
մինչեւ ցօր հասարակ, till noon;
աւուրն, a day;
յաւուր միում, ի միում աւուրց, one day, a day, one fine day, some fine day;
յերկրորդում աւուր, the day after, next day;
ի միուսում աւուր, the day after, tomorrow;
հետեւեալ օրն, the following day;
յետ երկուց աւուրց, two days after;
յերիր աւուր, in three days;
ի նմին աւուր, the same day;
ի նմին իսկ աւուր, the very same day;
յօրէ յառաջնմէ, from the first day;
զամենայն աւուրս, every day, for ever;
յաւուրս մեր, in our days, in these days, in our time;
յաւուրս յետինս, in the latter days, latterly;
յաւուրսն յայնոսիկ, in those times or days;
յաւուրս նորա, under him, during his time;
որ օր, the day that;
զաւուրս, many days, long time;
միով օրով, of a day;
օր ի յօր or օր յօր առնել, to put off from day to day, to procrastinate, to defer, to delay;
օր սահմանել, to fix a day;
կալ զօրս զերեկ դատարկ, to waste the day, to remain idle all day;
համարել զաւուրս, to count the days;
մեռանել լի աւուրք, to die full of days;
շրջել աւուրն, the passing of the day;
բառնալ զծանրութիւն աւուրն, to bear the burden of the day;
դեռ աւուր շատ կայ, it is not yet late, it is yet early;
մինչ աւուր կայ, while it is day;
զամենայն աւուրս կենաց իւրոց, for his whole lifetime;
երկայնին, կարճին աւուրք, the days grow or are growing longer, shorter;
երեք ժամ է աւուրն, it is three o' clock a. m.;
ոչ յետ բազում ինչ աւուրց, in a few days, soon, shortly;
տային նմա աւուրն նկանակ մի, they gave him a loaf daily;
մանուկ ծնեալ առ օրին, new-born babe;
օրն խոնարհեցաւ յոյժ, the day gave place to evening;
շատ է աւուրն, sufficient for the day is the evil thereof.
rose;
եղանակ —ից, rose-season;
մշտափթիթ —, monthly —, semper florens;
— հարիւրթերթի, centifolia;
մամռաւոր —, moss rose;
դամասկեան —, damask rose;
վայրի —, wild rose, eglantine;
դեղին —, single yellow rose;
կոկոն, բոլորք —ից, rose-bud;
գոյն —ի, rose-colour;
փայտ —ի, rosewood;
կարմրագեղ, ծիրաներփեան, գեղեցիկ, քաղցրաբոյր, գեղափթիթ, փշալից, թարշամ —, scarlet, purple, beautiful, perfumed or odorous, full-blown, thorny, faded rose;
—ք մանկութեան, այտից, շրթանց նորա, the roses of youth, of his cheeks, of his lips;
պսակ ի —ից, crown or wreath of roses;
քաղել —, to gather roses;
չիք — անփուշ, no — without a thorn;
cf. Իսկութիւն.