cf. Իննսնամեայ.
cf. Իննսնամեայ.
cf. Իննսնամեայ.
ninety (number).
of nine days;
novena.
by himself, spontaneously, voluntarily, of one's own accord.
self-sufficient.
self-produced, natural, spontaneous.
natural production.
of natural growth.
self-produced, natural;
that produces naturally.
that which inflames, or excites itself.
that flows or takes its rise naturally;
self-produced;
spontaneous, natural.
natural, innate;
— բարի, naturally good.
that knows by himself.
original, autographic;
autograph, original manuscript.
found out, discovered or invented by one's self;
self-produced, spontaneous.
independent, absolute, free;
autocephalus.
self-existent;
natural.
self-existence.
self-created;
self-acting, that makes or works for himself, or by himself.
to make by himself, to produce.
own work, sole agency, own action, own composition.
fortuitous, casual.
face to face, personally, in person.
cf. Ինքնադէմ.
that blames himself.
self-adorned, simple, natural;
— շնորհք, ingenuous grace;
— բանք, unaffected words
absolute, supreme, sovereign.
of a venomous nature.
hereditary, in his own right, possessed by inheritance.
of a luminous nature, bright, shining.
auricular, that has heard with his own ears;
that only takes counsel of himself, or only obeys himself.
self-deceiving, self-beguiled;
— լինիմ, to deceive, or flatter one's self.
which flows of itself.
desired by himself, voluntary.
that speaks to himself;
that soliloquizes.
soliloquy, monologue.
self-begotten, self-born;
innate, natural.
autocrat, monarch, emperor;
self-depending, independent, absolute, free;
— կամք, free will.
despotical.
autocracy, monarchy, empire.
female autocrat;
empress.
voluntary, spontaneous, willing;
wilful, self-willed;
capricious;
voluntarily, willingly, spontaneously;
— կրօնք, superstition;
— անձնիշխանութիւն, free will
spontaneousness, voluntariness, free will.
that subsists by itself.
distinct substance, hypostasis.
self-bound.
perfect, complete, absolute.
cf. Ինքնակայ.
cf. Բեզակ
fragment, piece, morsel;
—ք քարանց, շինուածոյ, rubbish.
cf. Բեհեզեայ.
to carry, to bring, to bear;
to produce;
to conduct, to lead back, to drag along;
to provoke;
to refer;
to render;
to suffer, to support;
— զնմանութիւն, to imitate;
to resemble, to be like;
յինքեանս — զկեղծիս, to feign, to dissimulate, to pretend;
— ընդ միոյ երեսուն, to give thirty for one;
— զվճիռ, to give sentence;
— զլռութիւն, to be silent, to hold ones tongue;
ոչ բերէ ատել կարդ բանիս, the order of mine discourse does not permit me to say;
— ատելութիւն ընդ ումեք, to hate, to dislike some one;
նախանձ — ընդ ումեք, to envy some one;
— սրամտութիւն ընդ ումեք, to be angry with some one;
to be offended;
ի գործ —, to make use of;
խորհուրդ — ընդ ումեք, to consult, to take counsel with some one;
ոգի —, to strengthen one's self, to become strong;
ոչ — զփառս ուրուք, to envy the glory of some one;
ի համար, ի հաշիւ, to count, to enumerate, cf. Համարեմ, cf. Հաշուեմ;
տալ —, to cause to be conveyed, to despatch;
ի միտս, ի յուշ —, to remember;
օտարացուցիչս իմն բերես ի լսելիս մեր, you tell us strange things.
to go;
to carry or to bear ones self;
to be inclined, to lean;
to behave one's self, to act;
զի՞նչ օգուտ յայնմանէ բերցի, what advantage will result from it ? — ի վերայ ջրոց, to walk on the waters;
ընդ երկիր —, to travel, to voyage;
to be busy with mundane things;
առ երկրաւ —, to travel round the world;
to shed on the earth;
անխտիր ընդ մեզս —, to be given up to sin;
այսր անդր — or բերեալ լինել, to go here and there;
to be taken hither and thither;
շուրջ — զօրինօք Աստուծոյ, to observe the laws of God;
— ի կործանումն, ի վայր, to fall into ruin, to fall down;
ի նախանձ or նախանձու —, to envy, to covet;
ի բարկութիւն orբարկութեամբ —, to get angry;
ընդ քիրտն —, to sweat, to perspire;
եւ այլ որ ընդ սոքօք բերին, եւ որ զկնի բերին ասացեալքն, and so on for the rest, as follows.
nail;
pole;
դարբնոց բեւեռաց, nail-trade;
բեւեռօք հաստատել, to nail;
հանել զբեւեռն, to unnail;
բեւեռով զ— թափել, one ill chases another;
(diamond cut diamond).
cf. Բզզամ.
cf. Բթացուցանեմ.
spot, stain;
sun-burning;
blot, blemish;
soil;
small pustule;
spotty, nasty;
— աչաց, web;
— ի մարմնի, mole, mark, spot;
—ք ագամանդի, flaws, specks in a diamond;
— դնել, —ս արկանել՝ կարկատել, ի — տանել, to blame, to find fault with, to accuse, to criticise, to censure, to calumniate.
louse;
քաղել զ—ս, to louse, to free from lice.
natural, innate, original, proper, radical, native, natural, indigenous;
— քաղաքակցութիւն, state of a native;
—ք, aborigines.
nature;
essenoe, substance;
being, entity;
the elements;
disposition, constitution, temper;
humour, inclination, genius;
birth, naturalism;
person, hypostasis;
quality, manner;
sex;
ստուեր է եւ ոչ — ինչ, it is a shadow and not a substance;
հատուցանել զհարկ բնութեան, to pay the tribute of nature;
դղորդին արարածոց —ք, all nature is in commotion or confounded;
են սոքա բնութեամբ Գերմանացի, these are by origin Germans;
մի թէ յիւրմէ բնութենէ եգ զբանն, did he say it out of his own head ?
բնութեամբ, naturally, really, truly, physically, personally, hypostatically.
cf. Բոզանոց.
cf. Բոլորեքեան.
horse-radish;
կարմիր —, radish.
appeal;
complaint, recourse;
claim, lodging an appeal;
— արկանել բառնալ՝ հարկանել ունել cf. Բողոքեմ.
sound, resound, detonation, crash, great noise, explosion;
echo;
—ս արձակել, to resound, to clap;
to crack.
nest;
niche;
dwelling, lodging;
—ս դնել՝ կառուցանել, to nestle, to make one's nest;
հանել ի բունոյ, to take out of the nest.
herb, plant, simple;
vegetative body;
— բարուց, —ք բնութեան, բարք բուսոց, nature, temper, natural character, cf. Բարք, cf. Բնութիւն, cf. Սովորութիւն;
to pullulate.
leprosy, itch, scurf;
- գրաստուց, farcy.
cf. Բորեան.
cf. Բորեան.
cf. Բորեան.
cf. Բորոտանամ.
flame;
fury;
— արձակել, to flame.
blunt, dull, whose edge is worn;
stupid, heavy;
— անկիւն, obtuse angle;
—, — շեշտ, ոլորակ, grave accent.
cf. Բուժակ.
to cure, to heal, to physic;
to deliver;
— զծարաւ, to quench or slake thirst.
cf. Բուծանեմ.
nature, native, origin, spring, root;
stock, stalk, trunk, set, stake, stem;
baggage;
camp, army;
ancestor;
chief;
own, natural, real, original, radical, true, principal;
— աշտանակի, socket;
— սեան, shaft of a column;
ի —, ց—, մինչեւ ի —, մինչեւ ց-, ի բնի, to the end, entirely;
զգիշերն ի —, all the night;
—, ի բնէ, naturally, by origin;
— ի ներս մտանել, to enter precisely, exactly;
ի — իսկ ուսանել, to learn thoroughly;
դոք որ — անարդ էք, you who are by nature vile;
ի քաղաքն ի — նոցա, in their own capital;
ի — իսկ յերկինս, in the heaven itself;
ի բնին իսկ ի զտակի, in the same day of Easter;
— բարեկենդան, quin-quagesima Sunday;
— բարեկամ, intimate friend;
cf. Յարմատոյ.
fist;
hand;
violence, force, tyranny;
tyrant, usurper;
impetuous, furious, fiery, spirited, energetic, unruly, vehement, vigorous, angry, enraged, tyrannical, predominant, powerful;
violently, ardently;
with violence;
— մի, a handful;
— առնել՝ լինել՝ ի վերայ դնել, to force, to offer violence;
— հարկանել, to undertake;
ի — արկանել, առնուլ, զբռամբ, ածել, արկանել, ընդ բռամբ ունել, to take, to grasp, to arrest;
to rule, to conquer, to subjugate;
— հարկանել զօձեաց, to take by the nack;
ի բռին ունել, դնել զոգի or զոդիոն, to risk, to hazard, to expose one's self to peril;
ի — գալ, անկանել, to be taken, seized, arrested;
— դէպ or դէպ ունել, to aim at.
to smell, to exhale, to issue;
— զհոտ անոյշ, to embalm, to perfume;
— ժահահոտ, to stink, to have a bad smell.
smell, odour;
flavour;
fumigation;
— անուշից, perfume, pleasant scent.
with fist;
— հարկանել, to cuff, to box, to fist;
— հարուած, fisti-cuffs.
cf. Բուծանեմ.
to crumble;
— ի բարկութիւն, — ի սրտմտութիւն բարկութեան, to be on a passion, to be angry, mad.
harshness, asperity, roughness, crudity, aridity;
rusticity, incivility, rudeness, impoliteness, brutality, caprice;
— մարմնոյ, callosity, callus.
captive, slave, prisoner;
— վարիլ, to be prisoner;
— ունել, to keep prisoner;
— վարել, to bring captive.
cf. Գերեվար.
supreme, superior, excellent, sublime, pre-eminent, higher;
— քան, over, upon, above, beyond;
— լինել, to be above, to excel, to surpass, to surmount, cf. Յաղթեմ.
cf. Գերծանեմ.
cf. Գերծանեմ.
captivity, slavery, servitude, yoke;
tie;
transmigration;
ի — վարեմ, վարիմ, ի գերութեան վարեմ, cf. Գերեմ, cf. Գերիմ.
to card, to comb (wool);
to tear;
ի հուր — եւ ի ջուր աղալ, to make ropes of sand.
rush;
cf. Գեղջաւագ.
corpse, carrion, dead body;
bad, ill;
— արկանել, to devour or make beasts eat.
cf. Գէշագէշ.
humid, moist;
lewd, libidinous;
— ականջաց, ear-wax.