animalcule, insect, worm;
shell, shell-fish;
buzzing, humming, buzz;
cf. Ճպուռն.
cf. Ժժմակ.
cf. Ժժմակ.
cf. Սնդիկ.
very active, very diligent, very brisk, very vigorous.
niggardly, stingy, mean, avaricious, sordid, covetous, tenacious, parsimonious.
to be niggardly, sordid, parsimonious.
cf. Ժլատանամ.
niggardliness, stinginess, sordidness, tenacity, avarice, parsimony.
negative.
negative.
miscellany;
diversion, pastime.
cassia (purgative).
assembled, collected;
—ք, compilation, collection, miscellany.
cf. Ժողովածոյ.
conventicle;
plot, secret meeting;
club.
belonging or pertaining to a council or assembly;
member of the council;
member of Parliament;
Ecolesiastes (sacred book).
assembly;
multitude.
cf. Ժողովարան.
social, sociable, companionable.
council-hall;
committee-room;
club, club-house;
paradise;
church;
synagogue;
mosque;
Ecolesiastes.
plotter, conspirator.
congregation, community.
popular, plebeian;
secular, laic;
a private person.
exterminating, deadly.
place of assembly;
synagogue;
cf. Ժողովարան.
rabbi;
parish priest, archpriest.
parochial, parish.
curacy, parish.
loving the people, popular.
popularity.
to eat and drink to excess, or voraciously.
supportable, that can be supported.
cf. Ժոյժ ունել.
patient;
abstinent, sober, continent, temperate, chaste;
— կեանք, continence;
— լինել or կալ cf. Ժուժկալեմ.
to be patient, to suffer patiently;
to resign one's self to;
to be courageous, to suffer or bear with courage;
to oppose, to resist;
to abstain from, to be continent;
to do without;
— ի կերակրոց, to fast, to live on a diet;
— ի դինւոյ, to abstain from wine.
patience;
abstinence, continence, temperance, chastity;
sobriety, soberness;
fortitude, constancy;
fasting, diet;
ի ժուժկալութեան gyql, to live continently.
sneer.
to cause to smile, to draw a smile (from).
to render insolent, or presumptuous.
sour grapes.
earnest entreaty, solicitation, conjuration, importunity.
to embolden, to give or inspire with courage.
courageous, bold, brave;
noble, magnanimous;
diligent, careful.
cf. Աղկիոն.
to take courage, to gather spirits, to grow stronger, to put forth one's strength, or courage, to be courageous;
to be diligent, active, laborious.
cf. Ժիր.
industrious, diligent, careful, active, bustling.
cf. Ժրաջան.
cf. Ժրաջան.
cf. Լճափն.
cf. Որորան.
to fill;
to accomplish, to fulfil;
to spread, to diffuse;
to complete, to consmnate;
to load, tore-load, to fill again;
to repeople;
to glut;
to stuff;
— զաղեղն, to bend the bow;
— լուսնի, to be at the full (moon);
— զօրէնս, to fulfil the law;
— զօրէնս բնութեան, to satisfy the laws of nature;
— զոք օրինօք տեառն, to instruct in, to fill with knowledge of the divine law;
— զքաղց, զծարաւ, to drive away hunger, to satisfy;
to quench thirst;
— զիղձս, to satisfy or content on's wishes;
— զպէտս, to satisfy one's necessities;
— զձեռս, to give to the priest, to consecrate;
to be consecrated;
արեամբ — զձեռս, to dip the hands in blood, to assassinate;
— զոք պարգեւօք, to load with gifts;
— զտեղի, to take the place of, to substitute, to replace;
— մինչ ի վեր, to fill up to the brim;
ընդ ամենայն տեղիս — զաւետարանն Քրիստոսի, to spread the gospel of Christ everywhere.
to be filled, to come to its highest pitch, to complete;
լնու չափ հասակին, he becomes adult.
cf. Լոգանք.
cf. Լոգանք.
sole, alone, only, simple;
empty, desert;
deprived of;
— օր, work-day;
— մնալ ի մարդկանէ, to be, or to remain unpeopled;
— եւ մերկ ի սփոփութենէ, disconsolate, very sad;
— or — ի լոկոյ, only, simply;
բանիւ լոկով, with the word alone.
swimming;
flying;
— քար, stone-roller;
ի — անկանել, to swim, to take to the water, to jump into the water;
արկանել —, to set floating, to float, to launch;
ի —, by swimming;
ի — հատանել անցանել, to swim over, or across;
ի — հասանել ի ցամաք, to swim to the shore;
ի — երթալ, to swim to, to swim beyond.
cf. Լողամ.
liquid, fluid;
loose, free;
soft, mellow, tender;
— որովայն, open, easy in the bowels;
— լինել բնութեան, to be easy in the bowels;
to have the diarrhoea, flux, looseness;
— հանդերձք, immodest dress;
— կեանք, debauchery, dissolute life.
light;
brightness, splendour;
fire;
illumination;
day;
sun;
sky;
eye;
լոյս, լոյս անեղ, Eternal light;
լոյս հաւատոյ, լոյս մտաց, the light of faith;
light of intellect;
լոյս քաղցր, a gentle light;
լոյս զոդիակոսի, northern lights, (aurora borealis);
լոյս ելեկտրական, electric light;
լոյս կազի, gas light;
ի լոյս, by the light of, in broad daylight, openly, visibly;
եղիցի՛ լոյս, եւ եղեւ լոյս, let there be light! and there was light;
լոյս սո՛ւրբ, ողջո՛յն ընդ քեզ, անդրանիկ դու երկնից ծնունդ, եւ կամ՝ մշտնջենին յաւատակից դու ճառագայթ, hail, holy Light! offspring of heaven firstborn, or of the Eternal coeterhal beam;
չիք լոյս անվթար կամ բաժակ անմրուր, no joy without alloy;
ծագել լուսոյ, to dawn;
մինչ լոյսն զգիշերն մերկանայր, it was scarcely break of day, at day break, at early down;
ի լոյս գալ, ի կենաց հասանել, to come out, to appear;
to come into the world, to be born;
to give birth or life to;
կորուսանել զլոյս աչաց, to lose one's sight;
լոյս տալ աչաց, to open the eyes, to cause to perceive, to warn;
ամփոփել լուսոյ ուրուք, no longer to behold the light of day, to die;
ի լոյս ածել, հանել ի լոյս, to bring to light, to discover, to publish, to illustrate;
ի լոյս ընծայել զմատեան, bring out, to publish a work;
լոյս առնուլ, to see the day;
to grow light;
to be enlightened, illuminated;
ի լոյս դառնալ, to issue from an eclipse;
լոյս տալ, to instruct, to enlighten;
լոյս աչաց իմոց, լոյսդ իմ անձկութեան, light of my eyes, my life, my heart, my love, my darling, my dearest one, my sweet one;
աչք իմ մի՛ տեսցէն զլոյս, may I be struck blind! damn my eyes!
consolation, relief, balm, balsam.
cf. Լուտանք.
quail;
ձագ —, young -.
saliva, spittle, slobber, slaver, drivel;
լորձունս ծորեցուցանել, to slaver, to slabber, to drivel.
to be tired, fatigued, wearied;
լորտնեալ մշակ, a wearied peasant.
flea;
մաքրել որոնել զլուս, to flea, to clear from fleas.
the hearing, the act of hearing;
լու առնել, to make known, to bring intelligence, to announce, to publish, to divulgate, to spread the news;
լու լինել, to be heard of, to be announced, to be made known, to be published, promulgated;
լու եղեն բանք նորա, his words were heard;
— ի —, publicly, in presence, in the hearing of;
եւ ասէ ցնոսա ինձ — ի —, he told them in my hearing.
cf. Լուադեղ.
yoke;
pair, couple;
լուծք եզանց, yoke of oxen;
լուծ կշռոց, pair of scales;
beam of a balance;
բառնալ ինչ ի լուծ կշռոց, to weigh with scales;
—ք, a pair;
— —, in pairs;
լուծ իմ քաղցր է եւ բեռն իմ փոքրոգի, my yoke is easy and my burden light;
աունուլ զլուծ կրօնաւորական կարգի, to take the cowl (monk), to take the veil (nun), to pronounce the vows, to become a monk or nun;
մտանել ընդ լծով ամուսնութեան, to bear the yoke of matrimony;
ընդ լըծով արկանել, to place under the yoke;
to subject, to reduce to slavery;
խոնարհել ընդ լծով, to bend under the yoke;
to submit tamely to slavery;
ընդ լծով կալ, ընդ լծով ծառայութեան մտանել, to pass under the yoke, to become a vassal, or tributary;
լուծանել, բառնալ զլուծ, to unharness;
to take off the yoke;
ընկենուլ, թօթափել, նշկահել զլուծ, ի բաց ընկենուլ զլուծն, to throw off the yoke, to slip the collar;
զերծանիլ ի լծոյ, to be freed;
yoke, subjection, slavery, bondage;
yoke;
libra, the balance (sign of the zodiac).
cf. Լուծանեմ.
cf. Լուծուած.
solution;
decomposition, resolution, dissolution, dispersion;
explication, discovery, explanation;
dilution;
liquefaction;
fluidity;
abolition;
infraction, infringement, violation;
fainting;
— ամուսնութեան՝ ժողովոյ, dissolution of matrimony;
dissolving of an assembly;
— որովայնի, diarrhoea, looseness, flux;
— կենաց, death;
— սառնամանեաց, thaw.
cf. Լողամ.
mute, silent, taciturn;
— բերանով, in silence;
լուռ հաւատք, absolute, blind faith;
լուռ լինել՝ կալ, to be silent, to keep silence, to remain mute, cf. Լռեմ;
լուռ լինել ի թշնամութենէ, to cease from being enemies;
to conceal enmity;
լուռ լինել յաստիճանէ, to be deprived of, to be degraded, deposed;
լուռ լե՛ր, silence! hush! hold your tongue! ի լուռ լե՛ր, do not celebrate;
չկարէր լուռ կալ, he could not refrain from speaking.
silently, tacitly, in silence;
զմանկունս — ուսուցանել, to teach the children silence;
cf. Լուռ.
moon, the planet, or the luminary of the night;
moon, month;
ծագումն լուսնի, moon-rise;
լոյս լուսնի, moon-shine, moonlight;
շող լուսնի, moon-beam;
նոր, ամսագլուխ լուսին, new moon;
կարակնաձեւ, ուռճալիր լուսին, full moon;
աճեցուն, նուազուն, լուսալիր լուսին, crescent, waning, harvest moon;
կարմրորակ լուսին, red moon, April moon;
փուլ լուսնի, the waning of the moon;
cf. Քառորդ;
եւ ոչ լուսին կասէ ի մաշել եւ լնուլ, not even the moon ceases to wax and wane;
եւ էր գիշեր պայծառափայլ լուսնի, it was a beautiful moon-lit night, the moon shone bright;
լուսին ձիոց, horse-shoe;
տեսիլ լուսնի, phase;
ընթացք լուսնի, lunation, the lunar course.
cf. Փոսուռայ.
hearing, audition;
audience;
news, account, report, relation;
hearsay, rumour;
renown, fame;
discourse, sermon;
obedience;
noise that wakes or rouses;
sound, voice, cry;
Աստուած ամենայնիւ լուր է, the ail-hearing God;
լուր չարեաց, bad news, ill news;
լուր առնել, to warn, to avert;
to acquaint;
to announce;
զխուլս ի լուր առնել;
to cause the deaf to hear;
լուր լինել;
to be heard;
to be announced;
լուր դնել;
to listen;
to hear;
լուր լինել առ ոք, to come to one's knowledge;
ելանել լրոյ ուրուք, to spread one's fame;
լուր ի ականջաց լսել, to hear with one's own ears;
ի լրոյ, by hear-say, by current report;
— ! listen ! — օր, workday.
gay, joyful;
sprightly, lively;
sober, grave, imposing, serious;
— երեսօք, seriously;
ի բարբառ —, with a serieus voice;
ի լրջեաց, ի լրջէ, in a waking state.
cf. Լուրթ.
cf. Լուցափայտ.
cf. Թոդան;
shad.
cf. Լկտանամ.
cf. Լկտանամ.
taciturn, silent, mute;
lonely, solitary;
quiet, calm, peaceful;
private;
secret;
tacitly, silently, in silence;
without bustle;
— կալ, to be silent;
լռիկ մնջիկ, silent, mute;
silently.
silence, secrecy;
taciturnity;
calm, quiet, tranquillity;
պատուել զ—, to preserve silence;
լուծանել, աղմկել զ—, to break silence;
նստել ի լռութեան, to live in tranquillity, to lead a peaceful life;
ընդ լռութեամբ անցանել, to pass over silently;
ի խոր լռութեան գիշերոյ, in the deep silence of night;
եթէ խօսքն է արծաթի՝ —ն է ոսկի, words are silver, silence is gold;
— ! silence ! hush !
audible;
that hears;
— առնել, to cause to hearken to, to cause to grant;
— լինել, to be heard or listened to;
to be hearkened to;
— եղեն աղօթք քո, your prayers have been heard;
— եղեն դից մաղթանք նորա, the gods grant him.
ears;
sense of hearing;
cf. Զուարթացուցանեմ.
to hear;
to give audience to, to listen to;
to grant, to hearken to the prayer of;
to understand;
— զչար հոտ, to perceive the odour;
չլսելոյն, չլուելոյն առնել, to turn a deaf ear to;
լուայ զի, I have heard it said that;
լուարուք ինձ, listen to me, hear me;
լուր մեզ, hearken to us, grant our prayer;
ոչ լսեն ինձ, they do not listen to me.
impudence, impertinence, insolence, shamelessness, arrogance, cynism;
ի — դարձուցանել, to render insolent.
entire estate, complement, completeness, fulness;
accomplishment, completion, perfection, consummation;
satiety;
reunion, multitude;
— լուսնի, full moon;
ի — ածել, to accomplish, to complete, to finish, to crown, cf. Կատարեմ;
ի — գալ՝ ելանել՝ հասանել, to be accomplished, to be fulfilled;
ի —, for the completion of;
ի — աղետիցս, to complete my misfortunes, to give me the finishing blow, to fill up the measure of my misfortunes;
— ժպրհութեան, եղերան, the height of insolence;
the lowest depth of crime;
— եղեւ փառաց նորա, his glory was at the highest pitch.
cf. Լրջամիտ.
cf. Լքանեմ.
bannocks, meal cakes;
cyclamen;
cf. Թաղթ.
cf. Լօռասերմ.
cf. Խփանեմ.
foolish, senseless, inconsiderate, extravagant, rash, absurd;
— առատութիւն, profusion;
— մանկութիւն, imprudent youth;
ընդ —, ground-lessly, wildly, inconsiderately.
cf. Խօլանամ.
to speak, to talk, to discourse, to converse;
to confer, to treat, to negotiate;
to betroth, to affiance;
— լեզուս, or ի լեզուս, to speak many languages;
— — եզակի, to thee-thou;
— ուղիղ, to speak out, distinctly — ի սրտի, to think, to meditate, to ruminate;
— սպառնալեօք, to speak threateningly or sharply;
— զքաղաքականութենէ, to talk politics;
տալ — զանձնէ, to be talked of;
to get a bad name;
— զումեքէ ի մահ, to compass a person's death;
— չարութիւն, to speak ill of, to slander;
— հաւու, to crow;
նա խօսեսցի առ ի քէն, he shall be thy spokesman;
— ումեք զկին, to betroth, to promise or to give in marriage;
— իւր զկին, to espouse, to marry;
կոյս խօսեցեալ առն, a vergin espoused to a man;
խօսեցայց ինձ զքեզ, I will marry you;
cf. Ընդ վայր.
word;
speech, language, tongue;
discourse, sermon;
saying;
diction;
talk, conversation, chat;
word, promise;
report, news;
— ընդ Աստուծոյ, prayer;
— հաւու, cock-crowing;
խօսս արկանել՝ առնել, to speak, to talk;
խօսս առնել՝ դնել, to compose, to write;
ի խօսս գալ՝ մատչել, to begin to speak in one's turn;
to converse, to talk;
ի խօսս առնել, to cause to speak;
ի խօսս լինել՝ — կանաց or լեզուաց լինել, to be the public scorn, to become a bye-word;
կարճել զխօսս ուրուք, to interrupt a person, to break in upon;
—քո յայտ առնեն զգեզ, thy speech bewrayeth thee;
cf. Բան.