vine;
cf. Զամբիղ;
colocynthis;
coloquintida, bitter apple (purgative);
բեր —ոյ, grapes;
տերեւ —ոյ, vine-leaf;
ուռ —ոյ, vine-tendril;
յօտք —ոյ, vine-branches, vine-cuttings;
թօթափել or քաղել զտերեւս —ոյ, to strip away the superfluous vine-leaves.
(որպէս թէ՝ Ուռդ. կամ յուռթի. ուռճացեալ) ἅμπελος vitis. Տունկ խաղողոյ աճունաճիւղ. ուստի եւ ԲԵՐ ՈՐԹՈՅ ասի գինին. ... (յն. ա՛մբէլօս. տե՛ս եւ ԱՅԳԻ, որ է ամբէլօ՛ն. լտ. վիթիս. իսկ վի՛թուլուս է հորթ. որպէս եւ յն. մօսխի՛օն, է մոզի, հորթ, եւ ճիւղ)
Որթ մի առաջի իմ, եւ յորթն երեք ուռք։ Կապեսցէ զորթոյ զյաւանակ իւր։ Ընդ որթով եւ ընդ թզենեաւ։ Ես եմ որթն ճշմարիտ. ես եմ որթ, եւ դուք ուռ. եւ այլն։
Ճշմարիտ որթոյն քրիստոսի շառաւիղք. (Շար.։)
ՈՐԹ. κόφινος cophinus, corbis, qualus. Կողով կազմեալ յուռոց որթոյ. սակառի. կթոց. սապատ.
յորթ եւ ի թի (յն. մի բառ) ծառայելոյ. (Սղ. ձ. 7։)
Երկու որթովք եւ փայտատովք։ Առէ՛ք ի ձեռս ձեր բրիչս եւ որթս. (Էր ընդ եղբ.։)
Զտղայս հրամարեաց կրել որթովք ... յետոյ աւանացեալ՝ անուանեցան որթք այնորիկ աղագաւ. (Խոր. ՟Գ. 27։)
(որպէս թէ որդեակ կենդանաց) μοσχάριον, μόσχος vitulus, -la, juvencus, -ca. ռմկ. հորթ, մոզի, մոզիկ. (յն. մօ՛սխօս, մօսխա՛ռիօն. լտ. վի՛թուլուս. լծ. ընդ Վիթ. վթիկ) Ծնունդ արջառոց, եւս եւ եղանց, մատաղ հասակաւ. ... տե՛ս եւ ԵՐԻՆՋ. եւ ԶՈՒԱՐԱԿ, իբր դուարիկ.
Որթ մի մատաղ եւ բարի։ Զորթն՝ զոր հասոյց։ Զոհեցին զոհս փրկութեան աստուծոյ՝ որթս։ Ուլս ի հօտից, եւ որթս դիեցիկս յանդւոց։ Արար որթ ձուլածոյ.եւ այլն։
Բերեալ եղեւ միս որթու ի սեղանն. (Վրք. հց. ՟Ե։)
Փոխանակեցին զաստուած ընդ որթուն յանապատին. (Եղիշ. ՟Ե։)
Որթուց եղանց ի վերայ լերանց. (Երգ. ՟Բ. 9. 17։ ՟Ը. 14։)