where, whither;
while;
when, on;
where ? in what place ?
— զի, whereas;
— ուրեմն, hardly, scarcely;
at last, finally;
— ուրեք, where, in whatever place, wherever;
— եւ, — եւ իցէ, wherever, wheresoever, any where, no matter where;
— եւ իցեն, wheresoever they may be, wherever they are;
— եմ, — իցեմ ես, where am I ?
— է նա, where is he ?
— գնաց, where is he gone ?
— եւ ուստի՞ եկն, how and whence came he ?.
Ո՞ՒՐ. ποῦ; ubi? quo?. (ի մեզ արմատն է ո՞, ո՞յր, յո՞ր, իբր ներգոյական) Յորում տեղւոջ. ո՞ւր, ո՞ւր տեղ.
Ո՞ւր է որ ծնաւ արքայն հրէից։ Ո՞ւր կամիս զի պատրաստեսցուք։ Ո՞ւր են հաւատքն ձեր։ Իսկ արդ ինունքն ո՞ւր են։ Ո՞ւր են օթեւանք քո։ Ո՞ւր եգիք զնա։ Ո՞ւր իմաստուն, ո՞ւր դպիր, ո՞ւր խորհրդական.եւ այլն։
Ո՛ւրն անյայտ։ Ադամ զո՞ւր եսն յաստուծոյ հարցանի. (Խոր. ՟Ա. 3։)
Կամ իբր անորիշ հարցական.
Ո՞ւր եւ քարոզեսցի։ Ուր եւ գտցի.եւ այլն։
Կամ իբր տրակ.
Ո՛ւր եւ մտանէր։ Ո՛ւր եւ երթալոցն իցեմ. (եւ այլն։ cf. ՅՈ՛, ՅՈ՛Վ։)
ՈՒՐ մ. իբր յարաբերութիւն ներգոյական. (լծ. յն. ո՛ւ, որ է Ուր, եւ ոյր) կամ օ՛բու. լտ. ո՛ւպի. οὗ, ὄπου ubi. Ի տեղւոջ՝ յորում. յորում վայրի. ուր, ուր որ. ...
Եկեալ եկաց ի վերայ, ուր էր մանուկն։ Եկն ի նազարէթ, ուր սնեալն էր։ Ուր իցեն երկու կամ երեք ժողովեալ յանուն իմ, անդ եմ ես ի մէջ նոցա։ Եդ ի կռածոյ գերեզմանի, ուր չէր բնաւ զոք եդեալ։ Յերկրի, ուր ցեց եւ ուտիճ ապականեն։ Ուր գանձն ձեր է, անդ եւ սիրտք ձեր եղիցին։ Որդւոյ մարդւոյ ոչ գոյ՝ ուր դիցէ զգլուխ իւր.եւ այլն։
Կամ որպէս տրական. Ի տեղին՝ յոր. յոր վայր. յոր. ուր որ. ... οugr-SmCi;
, ποῦ, ὄπου quo.
Առաքեաց զնոսա յամենայն քաղաքս եւ ի տեղիս, ուր ինքն երթալոց էր։ Հողմ ուր կամի՝ շնչէ։ Ո՛ւր եսն երթամ, դուք ոչ կարէք գալ.եւ այլն։
ՈՒՐ. մ.շ. ὄπου ubi, quum, cum. Երբ. յորժամ. մինչ. այնզի. որովհետեւ. ուր որ, երբոր.
Ուր եւ արդ իսկ են ի ձեզ հեռ եւ նախանձ, ո՞չ ապաքէն մարմնաւոր էք։ Չզանգիտեն զփառսն հայհոյել. ուր հրեշտակք, եւ այլն։ Ուր միքայէլ հրեշտակապետն, եւ այլն։ Զանմեղս դատապարտէիր, եւ զվնասակարս արձակէիր, ուր աստուծոյ ասացեալ էր, թէ զանմեղն եւ զարդարն մի՛ սպանանիցես. (՟Ա. Կոր. ՟Գ. 3։ ՟Բ. Պետ. ՟Բ. 11։ Յուդ. 9։ Դան. ՟Ժ՟Գ. 53։)
Մինչ ի կատարումն արարածոց, ուր ընթացք արեգականն դադարին. (Շ. բարձր.։)
ՈՒՐ, ուրի. գ. Որպէս ստորոգութիւն յայտնիչ տեղւոյ.
Յաղագս այլոցն, երբին, եւ ուրին ճառեցաւ. (Արիստ. ստորոգ.) յն. ὐπὲρ τοῦ που de ubi.
ՈՒՐ ՈՒՐԵՄՆ. գ. ποῦ, μόλις, ὔστερον alicubi, vix, tandem, aegre μόλις ποτὲ tandem aliquando, vix tandem. Յետոյ ուրեմն, անագան. հուսկ յետոյ. հազիւ, դժուարաւ, եւ Հեռի ուրեմն. ետքը ետքը, ճորով.
Տարակուսեալ ի մարդկային բժշկութեանցս՝ ուր ուրեմն զմտաւ ածէր զվկայն քրիստոսի. (Ճ. ՟Ա.։)
Յերկարէ ժամս ինչ զպատասխանիսն. եւ ո՛ւր ուրեմն հեծութեամբ սկիզբն արարեալ պատմէ զամենայն. (Խոր. ՟Ա. 25։)
Եւ ապա ո՛ւր ուրեմն զիմաստասիրի անուն ժառանգէին։ Ո՛ւր ուրեմն յետոյ ժամանեալ մահուն՝ զղջանաս։ Ո՛ւր ուրեմն ի բեկանել հացին ծանեաք զնա. (Սարգ. յկ. ՟Ը։ Լմբ. առակ.։ Սկեւռ. յար.։)
Ամենեւին ո՛ւր ուրեմն ի բացեայ յայնց ժամանակաց պատմի. (կանխագոյն. տէ՛ խելմը առաջ) (Եւս. քր. ՟Ա։)
ՈՒՐ ՈՒՐԵՔ. մ. ὄπου, ὦπου ἅν, οugr-SmCi;
ἑάν ubicumque. Ո՛ւր եւ. յորո՛ւմ վայրի եւ իցէ. ցորչափ. ե՛րբ եւ.
Ո՛ւր ուրեք եւ դիպէր ի տեղիս ի յոստանի, եւ կամ ի հովն։ Ո՛ւր ուրեք իցէ գէշ, անդր վաղվաղակի հասանիցեն. (Փարպ.։ Նար. յովէդ.։)
Ո՛ւր վնասիցենն ուրեք զմեզ (գազանք), յերկիւղ աստուծոյ շարժեն. (Յճխ. ՟Դ։)
ՈՒՐ ՈՒՐԵՄՆ. ՈՒՐ ՈՒՐԵՔ. cf. Ուր։
ՈՒՐ ՈՒՐՈՅՆ. Իբր Ուրոյն ուրոյն. մի առ մի. κατ’ εἵδον.
Ուր ուրոյն թուէ զզարդսն՝ զգլխոց եւ զոտից. (Ոսկ. ես.։)