form, figure, visage, countenance, face, aspect, look;
presence, appearance, mien, bearing, deportment;
attitude, posture;
image, effigy;
semblance, representation;
state, condition;
character, temper, comportment;
rudiment, first element, idea;
idle fancy, whim, crotchet;
feint, pretext;
coat, dress;
cf. Կենդանագիր;
—ք բանից, sense, meaning or interpretation of a word;
անպաճոյճ —ք, a simple exterior;
անյողդողդ, աղաչաւոր —, firm countenance;
supplicating posture;
մեղկ —, an effeminate manner;
— լուրջ անժպիտ, cold, frigid, reserved, constrained air;
լուրջ եւ խիստ —, serious air, severe manner;
— սէգ եւ սպառնական, haughty, disdainful, proud, threatening air or manner;
ի —ս ծառայի, in the form of a servant;
առնուլ զ—ս ուրուք, to counterfeit the character of;
ունել զ—, զ—ս իրիք բերել յանձին, to appear like, to seem, to resemble;
ածել ի —ս, to shape, to form;
to figure;
զկերպարանս ճշմարտութեան ի ներքս բերել, to be probable, to have some truth in it;
կերպարանս տալ մտացածինս, to give false a idea of, to create an erroneous or exaggerated impression;
ընդունել զ—ս վանականութեան, to take the crowl.
ԿԵՐՊԱՐԱՆ մանաւանդ ԿԵՐՊԱՐԱՆՔ. μορφή forma եւ ἱδέα, οἵδος, σχῆμα, ὀμοίωμα species, habitus, similitudo եւ այլն. πρόσωπον facies εἱκών imago τρόπος modus եւ այլն. Կերպ, որպէս տեսիլ երեսաց. տեսակ. բնութիւն. իսկութիւն. եւ Դէմք. պատկեր. ձեւ. նմանութիւն. յեղանակ.
Զբարբառն լսէին, եւ զկերպարանսն ոչ տեսանէին։ Կերպարանք իւրոց։ Տեսի, եւ ոչ էին կերպարանք առաջի աչաց իմոց, բայց միայն օդ եւ սօսափիւն լսէի։ Ոչ զկերպարանսդ ձեր զիւրաքանչիւր ես նկարեցի։ Այր բարկացօղ տգեղ է կերպարանօք։ Երեւեցաւ այրով կերպարանաւ։ Որ ի կերպարանս աստուծոյ է։ Զկերպարանս ծառայի առեալ։ կերպարանօք տտեալ իբրեւ զմարդ։ Նմանութիւն կերպարանաց մարդոյ։ Կերպարանք չորից կենդանեաց։ Կերպարանք երեսաց նոցա. կերպարանք մարդոյ, եւ կերպարանք առիւծու, եւ այլն։
Եւ յայլ գիրս.
Տեսիլ կերպարանաց։ Վասն չքնաղագեղ կերպարանին։
Զառաքելոցն ունել զկերպարանս։ Խորդք ի թռչելն ձեւացուցանեն զկերպարանս գրելոյ։ Ընդունել զկերպարանս հանդերձիս։ Եփուտ, կերպարանք ինչ հանձնի է։ Զկերպարանս ձեւոյ սրբութեան։ Ըստ կերպարանաց խաչի կախեալ կային։ Կերպարան անձանց խոնարհից։ Կերպարանք ոգւոյս։ Կերպարանք ճշգրտագոյնք կամ ծիծաղելիք։ Ի կերպարանաց պատկերի բանին ծանուցեալ, եւ այլն։ Ու աստուած տեսանիցէ, անդ չեն ինչ պէտք կերպարանաց, եւ ոչ պէսպէս պատմուճանաց. (Սեբեր. ՟Գ։)
ԿԵՐՊԱՐԱՆ. εἵδωλον, σκιά, ὐπόκρισις, τύπος եւ այլն. որպէս Առերեւոյթ տեսիլ, կամ ցոյցք առաչօք. օրինակ, եւ ոչ ճշմարտութիւն. կեղծիք.
Ի ձեռն կերպարանաց եւ կարծեաց գիշերայնոց եւ տուընջենականաց. (Պղատ. տիմ.։)
Եւ առ այսոսիկ կերպարանաւ, նաւուղիղ ոք հաւատարիմ եւ այլն. (Բրս. թղթ.։)
Հաւաստեաւ եւ ոչ կերպարանօք ի վերայ հասանել քննութեան եղելոցն. (Կանոն.։)
Երեսաց կերպարանս արար (պաճուճապատանօք)։ Զգլխոյ կերպարանս մազովն նկարեաց. (Կիւրղ. թագ.։)
Յերկուցեալք՝ կարպարան, եւ ոչ Ճշմարտութիւն զիրսն կարծէին. (Փարպ.։)
Կերպարանօք բազում խոնարհք, այլ ճշմարտութեամբ սակաւք. (Սարգ.։)
Կերպարանքն տուան ի ձեռն մովսէսի, եւ ճշմարտութիւնն եղեւ ի ձեռն յիսուսի քրիստոսի։ Մի՛ ումեք համարել, թէ առ աչօք եղեւ, եւ կամ կերպարանօք. (Ոսկ. յհ. ՟Ա. 13. 36։)
Սիմոն կախարդ խոնարհեցաւ կերպարանօք առ հաւատսն քրիստոսի. (Եւս. պտմ. ՟Բ. 1։)
Հարցանել՝ կերպարանօք վասն մոգուցըն, եւ ծածուկ չարութեամբ յաղագս նենգալոյ զմանուկն. (Շ. մտթ.։)
ԿԵՐՊԱՐԱՆ. Իբրեւ տեսակ գոյացական եւ հակադրեալ նիւթոյ. μορφή forma.
Համեմատի նիւթոյ՝ սեռ, իսկ տեսակի՝ այսինքն կերպարանի՝ տարբերութիւն։ Ի վերայ նիւթոյ կերպարանք գոլով՝ անհատեն զնիւթն։ Համեմատի տարբերութիւն՝ կերպարանի. իսկ կերպարան՝ որպիսի ինչ է՛ է, որպէս ասէ արիստոտէլ. (Անյաղթ պորփ.։)
| Singulier | Pluriel | |
|---|---|---|
| nominatif | կերպարան | կերպարանք |
| accusatif | կերպարան | կերպարանս |
| génitif | կերպարանի | կերպարանաց |
| locatif | կերպարանի | կերպարանս |
| datif | կերպարանի | կերպարանաց |
| ablatif | կերպարանէ | կերպարանաց |
| instrumental | կերպարանաւ | կերպարանաւք |