tongue;
language, speech, idiom;
nation, people;
— լեզու ապխտեալ, smoke-dried tongue;
լեզու աղտեղի, foul tongue;
լեզու կօշկի, toe of a boot or shoe;
լեզու զանգակի, clapper, tongue of a bell;
լեզու երկրի, neck of land;
հայ լեզու, the Armenian language;
գաւառական լեզու, dialect, idiom;
մայրենի լեզու, mother-tongue, vernacular idiom, native language;
կենդանի լեզու, living, dead language;
ուսուցիչ լեզուաց, language-master;
վարժապետ գաղղիական լեզուի, teacher, professor of french;
լեզու չար, սուտ, նենգաւոր, a malicious, slanderous tongue;
լեզու անուշակ, մեղրակաթ, honey-tongued;
լեզու քաջ, վսեմ, eloquent;
խօսել այլ եւ այլ լեզուս, to speak many languages;
to have the gift of tongues;
լեզուի տալ, to speake inconsiderately, cf. Շաղակրատեմ;
to be full of talk;
ի լեզու գալ, արձակել լեզու, to be able to talk, to receive the faculty of speech;
արձակել, ձգել առ ոք զլեզու, to speak openly against, to contradict;
լեզուոյ դրունս դնել, ունել զլեզուն, կարճել՝ սանձել զլեզուն, to hold one's tongue;
to bridle one's tongue;
մերձ ի ծայր լեզուին ունել, to have at one's tongues end;
լեզուն ի քիմս կցիլ, to lose the use of speech, to be tongue-tied, speechless or dumb, to be struck dumb;
անոսկր է լեզու, այլ զոսկերս լեսու, the tongue has no bones and yet it breaks bones;
որպիսի՜ լեզու շաղակրատ, what a chatter-box ! կարի քաջ փոխեաց զլեզու իւր, he has much changed his language, he now sings quite an other tune.
cf. Ճնճղկալեզու.
guttural, rough, harsh, hard, unpleasing, grating to the ear (language).
of a slow tongue or hard language;
lisping, stammering, stuttering;
— լինել, to have an impediment in speech.
science of languages.
talkative, loquacious, garrulous, prating.
to have a great itching to talk, to be all tongue, to let one's tongue run on, to chatter, to prattle.
cf. Լեզուագարիմ.
too great a freedom of speech, flippancy of tongue, the being too free with one's tongue, prate, prattle, loquacity.
linguist.
linguistics, knowledge of languages.
glossography.
skilled in many languages.
the gift of tongues, gift or power of speaking many languages;
glossology.
pronounced with the tip of the tongue.
tongue, epiglottis, uvula;
— գործեաց, index.
tongue-tied.
having the tongue cut out.
to cut out the tongue.
tongue-shaped.
a sole (sea-fish).
eloquent, fluent;
cf. Լեզուագար;
— լինիմ.
to have a glib or flippant tongue, to have the gift of the gab.
cf. Լեզուային.
loquacity, talkativeness;
garruliby, flippancy.
detraction, slander, evil-speaking, diffamation.
that lisps or stammers;
cf. Լեզուահատ.
to lick;
to lap.
polyglot.
plantain.
who speaks another language;
foreign.
of an hard language;
who speaks thick, indistinctly;
of a strange speech.
bugloss, oxtongue.
deceitful, ambiguous, equivocal;
cf. Երկբան.
of the same language.
close, reserved, of few words.
jargon, brogue, cant.
caryophyllata, herb-bennet;
seed of the ash-tree.
epiglottis.
pentaglot, in five languages.
speaking the same language.
cf. Ծանրալեզու.
speaking Greek;
Ionic;
— հրէայ, Hebrew born in Greece, i.e. in captivity.
honey-tongued, smooth-spoken.
sharptongued, biting, cutting, poignant.
cf. Ստախօս.
cynoglossum, dog's-tongue, hound's tongue.
evil-tongued, slanderous.
talking uselessly;
speaking unjustly, slanderous, biting, satirical.
cf. Տարալեզուք.
a different tongue.
slow-tongued, stammering, stuttering.
biting, pungent;
satirical, cynical;
— լեզու, tart tongue;
— բարք, mordacity, sharpness.
cf. Խաղտալեզու.
to untie, to unyoke, to unchain, to unbind, to undo, to loose;
to dissolve, to decompose, to break;
to resolve, to decide;
to temper;
to dilute, to soften;
to unfold, to develope;
to dissipate, to disperse;
to melt, to dissolve;
to explain;
to analyse;
to change;
to violate, to infringe;
լուծանել զերկունս, to free from the pains of labour, to cause to bring forth;
լուծանել զերկունս նորա, to be born of her;
լուծանել զքաղց, զքերան, to breakfast, to take refreshment;
լուծանել զպահս, to break one's fast;
լուծանել զոք ի կենցաղոյս, to take away a perso's life, to kill, to slay, to murder;
լուծանել զկեանս աշխարհիս, զկեանս իւր, զկենցաղ մարդկան, to end one's days, to depart this life, to cease to live, to die;
լուծանել զմեղս, to absolve, or remit sin;
լուծանել զդատակնիք, to annul a sentence;
լուծանել զօրէնս, to violate the laws, to transgress;
լուծանել զշաբաթս, to break the sabbath;
լուծանել զխաւար, to shed a light in the darkness, to make darkness light;
վրէժս լուծանել, to be punished;
լուծանել զլեզու, to untie, to cause to speak;
լուծանել զամուսնութիւն, to dissolve a marriage;
լուծանել զարգանդ կուսին ի պղծութիւն, to deflower, to violate;
լուծանել զսէրն հայրենի, to act in disregard of paternal love;
լուծանել զքուրձ, to open a sack;
լուծանել զորովայն, to loosen, or move the bowels;
to purge;
զարժանին պատուհաս ելոյծ զյանցանացն, he met with the punishment his crimes deserved.
to speak, to talk, to discourse, to converse;
to confer, to treat, to negotiate;
to betroth, to affiance;
— լեզուս, or ի լեզուս, to speak many languages;
— — եզակի, to thee-thou;
— ուղիղ, to speak out, distinctly — ի սրտի, to think, to meditate, to ruminate;
— սպառնալեօք, to speak threateningly or sharply;
— զքաղաքականութենէ, to talk politics;
տալ — զանձնէ, to be talked of;
to get a bad name;
— զումեքէ ի մահ, to compass a person's death;
— չարութիւն, to speak ill of, to slander;
— հաւու, to crow;
նա խօսեսցի առ ի քէն, he shall be thy spokesman;
— ումեք զկին, to betroth, to promise or to give in marriage;
— իւր զկին, to espouse, to marry;
կոյս խօսեցեալ առն, a vergin espoused to a man;
խօսեցայց ինձ զքեզ, I will marry you;
cf. Ընդ վայր.
word;
speech, language, tongue;
discourse, sermon;
saying;
diction;
talk, conversation, chat;
word, promise;
report, news;
— ընդ Աստուծոյ, prayer;
— հաւու, cock-crowing;
խօսս արկանել՝ առնել, to speak, to talk;
խօսս առնել՝ դնել, to compose, to write;
ի խօսս գալ՝ մատչել, to begin to speak in one's turn;
to converse, to talk;
ի խօսս առնել, to cause to speak;
ի խօսս լինել՝ — կանաց or լեզուաց լինել, to be the public scorn, to become a bye-word;
կարճել զխօսս ուրուք, to interrupt a person, to break in upon;
—քո յայտ առնեն զգեզ, thy speech bewrayeth thee;
cf. Բան.
cf. Ծանրալեզու.
french;
— եկեղեցի, the gallican church;
— բարբառ, the French language;
ոճ — լեզուի, gallicism.
secular;
lay, vulgar, popular;
— լեզու, vulgar tongue.
without gates, open;
— բերան՝ լեզու, tattler, person of an unbridled tongue.
to edge, to sharpen, to point, to grind;
to forge, to fashion, to fabbricate;
to twist, to warp;
to bend, to incline;
to exercise, to instruct, to inform;
— զլեզու, to become biting or sarcastic.
to draw or pull out, to take away, to abstract, to remove, to displace;
to dislodge;
to rise, to lift up, to carry up;
to divulge, to let out, to publish;
to offer, to present;
to subtract, to take away;
— զքառակուսի արմատ թուոյ, to extract the square root of a number;
— իրաւունս, to do justice to;
— առնուն չար, to defame, to decry, to slander, to belie;
— յաչաց, to cause to lose the favour or affection of;
— յաչաց ժողովըրդեան, to render unpopular;
ի վեր —, to inform of, to discover, to disclose, to reveal, to unveil, to unmask;
— ընդ աշխարհ, to publish, to divulge every where;
ի բանս —, to delude, to beguile, to seduce, to betray, to deceive;
յինքն —, to appropriate to oneself, to take possession of, to assume wrongfully;
— ինչ յոք, to ascribe, to attribute, to impute;
— յոք զպատճառս ամենայն չարեաց, to accuse of every evil;
— յոք զիմն, to apply to;
ի բաց —, to exclude;
to scatter;
to send back or away, to dismiss, to discharge;
— բռնի or բռնաբար, to extort, to wrest, to seize by force, to take by violence;
— յարմատոց, to root up, to extirpate;
*— զթեփ, to scale;
to pearl or decorticate seed;
— զվրէժ քինուն or — զփոխարէն չարեացն, to avenge oneself, to be revenged;
to turn the tables upon;
— օգուտ, to turn to account, to profit by, to derive benefit from, to avail oneself of, to improve;
— հետեւանս, to desume a consequence;
— զոք ի ձեռս ուրուք, to give, to deliver up;
— զօրս, to levy soldiers, troops;
— աւուրս, զգիշերն, to pass the days, the night;
— աւուրս բազումս, to remain a long time;
— ի ժառանգութէնէ, to dispossess;
— յայլ լեզու, to translate into;
— ողջակէզ, to sacrifice;
— լեզու, to put out one's tongue;
to loll out one's tongue;
վիճակ —, to draw, to cast lots;
— զկարասիս, to unfurnish, to strip;
— զկինն, to repudiate;
— կանանց զյօնսն, to paint one's eyebrows;
— զջուր, to draw water, to draw up, to fetch up;
— ի նաւէ, to disembark;
to land, to set on shore;
— ճանապարհի, դրան, to lead to, to run into, to abut or end in;
— առ ոք, to present, to introduce;
— զսուրն ի պատենից, to unsheathe;
— ընդ սուր, to put to the edge of the sword;
— զհոգին, to give up the ghost, to expire, to die;
— զօրհնութիւն, to bless, to praise;
հա՛ն զիս աստի, take me out of this.
Armenian;
—ք, Armenia;
—ք or —եր, the -s, the — nation;
— լեզու, բարբառ, the Armenian language;
թարգմանել ի —, յեղուկ ի — բան, to translate into —, into the — language.
Armenian;
in Armenian;
— գիր, Armenian writing;
— տառիւք, in Armenian letters or characters;
— լեզու, դպրութիւն, the Armenian language, literature;
ուսնանել զ—, to learn, to study -;
— թարգմանել, to translate into -;
— գիտ՞էք, խօսի՞ք, do you know Armenian ? do you speak Armenian ?.
ash-tree;
հացեաց դրախտ, ash-grove;
— ծառոյ սերմն, cf. Ճնճղկալեզու.
cf. Հելլեն;
— լեզու, the greek tongue or language;
— գրել, խօսել, to write in greek;
to speak greek.
mother, mamma;
matrix, mould;
mother, author, cause, source, spring, rise;
cf. Մայրագիր;
— անասնոց, dam, mother;
— թռչնոց, mother, ben;
մեծ —, grand-mother;
— հասարակաց, our common mother, earth;
— եկեղեցի, եկեղեցեաց, mother church;
cathedral, basilic;
— լեզու, mother tongue;
— քաղաքաց, metropolis, capital;
— արեւու, the west, sun-set;
— վանից, մարց պետ, abbess, prioress;
— գեղեցիկ, nurse, wet nurse;
foster-mother;
անգործութիւնն է — ամենային ախտից, idleness is the mother of all vice;
ազնիւ, գորովագութ —, good, tender mother;
անպիտան, չար —, bad, ill-natured mother;
— լինել, to be a mother;
կորուսանել զ— իւր, to lose one's mother;
ի — դարձուցանել, to put out, to extinguish or blow out;
թաղիլ ի —ն ամենեցուն, to return to mother earth;
արեգակն ի —ն դառնայր or մտանէր, the sun was setting.
the young of any animal;
— թռչնոց, young of a bird, nestling, brood;
young sparrow;
— հաւու, chick, small chicken, pullet;
— կենդանեաց, young one, little one of animals, pup, whelp, cub;
cf. Կորիւն;
—ունք, the young or little ones, the progeny;
բբիւն —ուց, the chirping or twittering of nestlings;
—ու or —ի լեզու, cf. Ճնճղկի լեզու;
— մատն, little finger;
—ս հանել(հաւուց), to brood, to sit on eggs;
(անասնոց) to have young, to litter, to bring forth.
cf. Միալեզու.
cf. Միալեզու.
cf. Ծանրալեզու.
Greek;
— լեզու, Greek, the — tongue.
property, attribute, particular, peculiarity, peculiar character;
— լեզուի, the character or genius of a language.
changing often, mutable, variable, fickle, inconstant, unstable, fleeting, flighty, unsteady, volatile;
— լեզուաւ, double-tongued, double-dealer;
—ս արկանել, to make one's voice often heard.
to change, to transmute;
to translate;
— ի հայ բան or լեզու, to translate into Armenian, or Haiganian.
cf. Յեղանիմ.
style;
phrase;
method, system, formula;
rank, order, manner, fashion, form;
behaviour, conduct;
dogma, doctrine;
culm or stalk of gramineous plants;
pannier, basket;
— լեզուաց, the character or genius of a language;
— սուրբ գրոց, language of the Scriptures;
ճեմական, բանաստեղծական, ճարտասանական, արձանական, գոթացի, լակոնական, մարոտեան, մեղրածորան ոճ, academical, poetical, oratorical, lapidary, gothic, laconic, marotic, mellifluent or honied style;
բարձր, վսեմ, վայելուչ, յարդարուն, պարզ, կորովի, քաղցր, հեշտ, բարեխառն ոճ, elevated or high, sublime, elegant, florid, simple, nervous, mellifluous, fluent or easy, temperate or moderate manner or style;
ընտանի, կատակաբան, երկայնաբան, անհարթ, խիստ, թոյլ or տկար ոճ, familiar, burlesque, prolix o diffuse, harsh or rough, hard, languishing style;
մաքրել զոճ, to purify, to refine the style;
յոճ եւ ի կարգ մուծանել, to reduce to method, to put in order;
ոճով մանր հայել, to fix, to rivet the attention;
մանգաղ արկանել յոճ ընկերին, to put a sickle unto one's neighbour's standing corn;
գարին յոճ կայր, the barley was green;
cf. Բաղշտակ;
acre (measure of lands);
ոճով, methodically;
distinctly, precisely;
continuously, in detail;
suitably, properly, to the purpose;
նովին ոճով, in the same style.
bone;
տարաբուն —, process, apophysis;
— արմատոյ լեզուի, hyoides;
անանուն —, ossa innominata;
— ցայլից, os pectinis or pubis;
— սրբանի, os sacrum;
— կիտի, whale-bone;
— փղաց, ivory;
cf. Փղոսկր;
գերեզման ոսկերաց, charnel-house;
փոխարկութիւն յ—, ossification;
հաստատիչ խախտեալ ոսկերաց, bonesetter;
կցել զ—ն բեկեալ, to bonset;
փոխարկել յ—, to ossify;
հանել զոսկերս, to bone, to take out the bones;
գողացուցանել զոսկերս, to cause the bones to shake;
cf. Լեզու.
evil-speaking, slanderous, backbiting, talebearing, calumniating, detracting, defaming;
— լեզու, venomous tongue, slanderer, backbiter;
— լինել, cf. Չարախօսեմ.
to change, to convert, to transform, to modify;
to remove, to displace, to transfer, to transport;
to succeed;
to translate;
— զհրամանս or զիրաւունս տեառն, to transgress God's commandments;
— զհանդերձս, to change one's clothes;
— զշապիկ, to shift one's shirt or shift;
— զբնակութիւն, to shift one's quarters, to remove;
— զկարծիս, to alter or change one's mind;
— զպատիժ (ամոքել), to commute a punishment;
— զաչս յերկինս, to raise the eyes to heaven;
— ի հայ լեզու, to translate into Armenian;
cf. Լեզու.
musical instrument;
music-book or song-book;
— փչողական, բերանաւոր, լեզուակաւոր, wind, mouth, reed instruments.
palate;
liking, caprice, fancy;
ընդ քմաց, by whim, humorously, capriciously, fantastically;
ի քմաց, according to one's fancy, liking;
ընդ քիմս ժպտիլ, to laugh constrainedly, from the teeth outward;
լեզու նորա ի քիմս իւր կցեցաւ, his tongue clove to his palate.