well feathered.
cf. Թեւասքօղեմ.
cf. Թեւակոխեմ.
cf. Թեւակուռ լինիմ.
oxydable.
to fall in error together, to stray.
hem, border;
the privy parts;
prepuce;
— ածել, to border, to hem;
to ornament, to trim, to embellish;
— ածեալ պաճուճել զանառս արտեւանանց, to tint the eye-lashes carefully.
to present a letter or petition.
to slap, to buffet.
dissolvable;
explicable;
that dissolves;
that explains.
full, replete, brimful.
cf. Արուագէտ.
feasible;
making, maker.
actions, acts, deeds.
cf. Աստեղազարդ.
cf. Աստեղալիր.
kilolitre.
millilitre.
to melt, to be founded or cast;
to dissolve, to liquefy;
to melt to nothing, to dwindle away, to be exhausted, to go to decay, to run to waste, to be consumed;
— սառնամանեաց, to melt, to thaw;
— մաշիլ, to pine away, to wear out, to fall away, to exhaust oneself;
to grow lean, to be withered.
melting.
black, white or red-heart-cherry.
cf. Հակառակեմ.
communicable.
pleasant, agreeable.
to consent, to approve.
possible;
— է, it is -;
չէ —, it is impossible, it cannot be.
presumable, supposable;
— է, it is to be presumed.
ulcerous.
cf. Կեղակարծ.
full of spots or stains.
to be beaten or cudgelled to death;
to die on the rack.
loseable, evanescent.
colyba, colyva, boiled grain.
cf. Կուլիբայ.
malleable, ductile, soft.
malleability, ductility.
cf. Կսկծագին.
biting, cutting, satiric, poignant, tart;
witty, sarcastic, mordacious, keen, venomous, taunting, virulent, grievous, harrowing;
բանք —ք, keen words, bickering, teazing, taunt, rub, wipe.
calcinable.
wearable;
portable;
bearer, carrier;
litter;
mother.
rapacious, ravenous, greedy.
burning, scorching;
cf. Կիզանուտ.
half-full.
clime, climate.
cf. Կղկաթեմ.
cf. Իգամոլ.
ponderable.
stuffed full, gorged, glutted.
cf. Խուլինջ.
at the top of ones voice, with open mouth.
war, battle, combat;
wrestling;
dispute, quarrel;
ի — պատերազմի պատրաստիլ, to prepare for war;
ելանել ի — պատարազմի ի վերայ ուրուք, to take up arms against;
— գնել, մղել ընդ ումեք, տալ — պատերազմի ընդդէմ ուրուք, to give battle, to make war on, to wage war;
— ընդ միմեանս հարկանել, —եդեալ կռուել, to fight, to combat, to attack;
միշտ —իւ լինել ընդ ումեք, to be in perpetual hot water with, to be continually at war with;
— ի վերայ ուրուք յարուցանել, ի — պատերազմի գրգռիլ, to incite to battle, to excite or create war against;
— պնտերազմի էր նոցա ընդ միմեանս վասն, they were at war for;
անագորոյն —իւ պատերազմաւ, by a bloody battle, by a sanguinary conflict;
—ն յերկոցունց կողմանց մնայր անպարտելի, the battle remained undecided;
cf. Պատերազմ.
companion in arms, fellow-soldier, comrade;
adversary, antagonist, opponent;
confederate, leagued, allied;
— գունդք, auxiliary forces;
— լինել, to fight in company.
subject;
vassal, serf;
dependent, inferior, subordinate, obedient, obsequious;
attentive, careful;
— լինել, to be attentive;
— կալ, to be obedient, to obey, cf. Հպատակեմ.
cf. Համբաւ;
exultation, rejoicing;
solemnity, pomp;
—աւ, solemnly, pompously;
— հարկանել, cf. —եմ;
— լինել, to be heard, published, divulged;
— հարկանիլ, to be spread the fame of;
եւ երթայր — զնմանէ ընդ ամենայն կողմանս, and the fame of him went out into every place of the country round about;
— ընթանայ, it is reported, there is a report, they say;
the report is spread;
it is rumoured.
made public, published, divulged every where, rumoured abroad;
— առնել, to publish, to make known far and wide, to divulge, to noise or rumour abroad;
— լինել, to become public, to take wind, to be published, divulged.
invitation;
սիրալիր —, courteous -;
— հարսանեաց, յուղարկաւորութեան, եւ այլն —, to a wedding, to a funeral;
— տալ, to invite, to bid;
մերժել զ—ն, to decline an invitation.
burnt, kindled, on fire;
fire;
— առնել, to burn, to kindle, to consume by fire;
— լինել, to burn, to be burnt or consumed by fire.
fire-brand, incendiary, burner;
linstock;
—ք, conflagration, fire;
— նաւ, fire-ship;
— առնել, to set on fire, to set flames to;
— լինել, to be burnt, destroyed by burning.
to rejoice, to divert, to amuse;
— զլսելիս, to delight the ears, to charm, to please.
flock or herd of animals;
— լինել, to jump, skip or leap for joy, to bound with joy.
derision, mockery, jeering, laughter, laughing-stock;
— առնել, to taunt, to rally, to scoff, jeer or laugh at, to mock, to make game or sport of, to turn into ridicule, to make laughing-stock of, cf. Ձաղեմ;
— լինել, to make a fool of oneself, to expose oneself to the laughter of every body, to be laughed at, to be the laughing-stock of.
cf. Ձաղ;
cf. Ձաղկանք;
ի ծաղր եւ ի —նս լինել, cf. Ձաղ լինիմ.
giving or emitting a voice or sound;
echoing, sonorous;
crier;
awaker, rouser;
— եղջիւր, acoustic or ear-trumpet;
— լինել, to cause a voice or sound to be heard, to resound, to re-echo, to cry against, to defy.
exhorting, exciting;
cf. Ձայնատու;
— լինել, to dare, to defy, to challenge, to throw down the glove or gauntlet;
to provoke, to instigate;
— ժամանակ, day fixed for combat or duel;
—ք, noise, rumour, crash, resounding, sound, echo.
cf. Ձանձրալի;
cf. Ձանձրութիւն;
— առնել, to tire, to annoy, to plague, to importune, to tease.
to tire, to fatigue, to trouble, to importune, to plague;
— զլսելիս, to tease, to vex.
tedium;
cf. Ձանձրութիւն;
cf. Ձանձրանալի;
— առնել, լինել, cf. Ձանձրացուցանեմ;
cf. Ձանձրանամ.
hand;
fist;
arm;
strength, might, power, force, main strength;
aid, succour, protection;
ի —, ընդ —, by, by means of, through the medium or channel of;
զձեռամբ, as much as one can, according to one's power;
ի ձեռանէ, coadjutor, assistant;
պաշտօնեայ ի ձեռանէ, subaltern functionary;
առ —, ready at hand, under one's hand, near, at hand;
առ — բառարան, portative dictionary;
— ի ձեռանէ, ընդ —, — ի —, from hand to hand, from one to another, from me to you, from you to him;
որ ընդ ձեռամբ է, subordinate;
հզօր ձեռամբ, with main strength, with a strong army;
— օտար, a strange hand;
յերկոցունց ձեռաց աջողակ, ambidexter, right-handed and left-handed person;
— հաւանութեան;
consent, assent;
ձեռս ի կապ, with one's hand tied;
with folded arms;
idle;
ձեռս յետս կապեալ, with one's hands tied behind;
—ք փապարեալք յաշխատութէնէ, hands hardened by toil;
մահահամբոյր ձեռամբ, with a deadly hand;
— տեառն, the hand, Spirit or Word of God;
ըստ ձեռին բաւականի, ըստ կարի ձեռաց իւրոց, according to one's strength, power or means;
ամբարձ զ— իւր ի տիրապետել, he formed the project of seizing the chief authority;
ձեռօք իւրեանց հայթայթէին զպէտսն, they lived by their labour;
ի ձեռանէ նորա վարէ իշխանութիւն, he governs under him;
ի ձեռս քո է, it is in your power, it depends on you;
չէր — նորա բաւական, he could not, he had not the means;
ահա — իմ ընդ քեզ, my hand shall be with you;
յամենայն տեղիս ուր միանգամայն հասանէր — իւր, every where he could;
եղեւ — տեառն ի վերայ իմ, the hand of God was on me;
— տալ իրերաց, to help or assist each other;
— տալ ի, to consent to;
— տալ անմեղութեան, to support, sustain or uphold innocence;
— տալ, to lend a hand to, to stretch out a helping hand, to aid, to succour, to assist, to help;
— արկանել, to lay hands on, to seize, to take possession of;
— արկանել, —ի գործ արկանել or առնել, to lay one's hand on, to put one's hand to, to set about, to undertake, to take in hand, to begin, to attempt, to try;
ի — տալ, to hand over, to deliver over, to give up;
ձեռս բառնալ, to lift up the hands;
ձեռս ամբարնալ, to raise one's hand against;
դնել զանձն ի ձեռին իւրում, to jeopard, to risk one's life;
— անձին հարկանել, to boast, to brag, to vaunt, to plume or pique oneself, to be proud of, to take to oneself the credit of, to avail oneself of, to deem it an honour;
ձեռն յանձին հարկանել, to oblige oneself to;
ձեռն դնել, to lay hands on, to ordain, to consecrate;
to put one's signature to, to sign;
— տալ աղջկան, to give one's hand, to consent to marry;
ընդ or զձեռամբ լինել, to be in the hands of, under the power, in subjection to;
ունել ընդ ձեռամբ, to have ready at hand;
ընդ ձեռամբ առնել, նուաճել, արկանել ընդ ձեռամբ, to bring under one's power, to subdue, to subjugate;
կալ ընդ ձեռամբ ուրուք, to put oneself under the protection of;
to submit, to yield;
to be submissive;
ընդ ձեռամբ անկանիլ, գալ ի ձեռս, ի ձեռս անկանել, to fall into the hands of, to be taken or seized, to get caught;
ի ձեռս բերել, to obtain, to procure, to entrap, to catch;
անկանել ի ձեռս ուրուք, to fall into the power of;
— օգնականութեան գտանել, to find a helping hand, to be sustained by, favoured with;
զձեռանէ առնուլ, ունել, ձգել, to take or lead by the hand;
ձեռամբ առնել, to indicate, to point to with the band;
զձեռամբ լինել, to be able, sufficient, capable;
զձեռօք ածել, to seize, to grasp;
to arrest;
ի — առնուլ, to obtain, to acquire;
to re-acquire;
to undertake, to begin;
տարածել զձեռս իւր առ ոք, to open one's arms to;
ճողոպրիլ ի ներքուստ ձեռին ուրուք, to escape from the hands or power of;
— մխել, to meddle, to interfere;
to set a hand to, to undertake;
— մխել յոք, to raise the hand against, to lay violent hands on, to ill-treat;
to put to death;
ի բաց կալ, ապստամբել ի ձեռանէ ուրուք, to rebel, to throw off the yoke, to save or rescue from the hands of;
— or ձեռս ի գլուխ ելանել, դառնալ, to be confounded by shame or grief, to be greatly abashed, or cast down;
— զձեռամբ փոփոխելով քարշել զչուանն, to draw a cord, to tighten a rope hand over hand;
— արկանել զգանձիւն, to try to rob the treasure;
լուանալ զձեռս, to wash one's hands of, to clear oneself from;
— ունել, to be fortunate, to have a lucky hand;
ձեռին կատակ՝ գռեհկաց կատակ, rough play is bear's play, joking with hands are jokes of blackguards.
enterprising, bold, audacious, daring;
arrogant, insolent;
այր —, a fussy fellow;
meddling person;
— լինել, to undertake, to venture, to dare, to have the boldness to;
to presume, to encroach;
to take too much liberty;
— առնել, to embolden, to render insolent or presumptuous.
lending a hand, assisting, succouring;
— լինել, cf. Ձեռնկալեմ.
able, capable;
— լինել, գտանիլ, to be capable, able, clever, endowed with ability, cf. Կարեմ;
to be within reach of, in the way to.
lending a hand, helping, succouring, aiding, assisting;
contributing, favourable;
— լինել, to cooperate, to lend a help, to succour, to aid, to assist, to relieve, to contribute, to second, to favour.
horse;
մատակախազ, որձի —, stallion, stone -;
մալեալ, որձատ —, a gelding;
մատակ —, mare;
ռազմամուղ —, war horse, charger;
որսոյ —, hunter;
ասպարիզական —, race horse;
լծաբարձ, կառաձիգ —, draught horse, carriage or coach horse;
ազատ —, blood horse;
հեծելութեան —, riding horse, saddle horse;
պալարակապ —, prancer;
բեռնաբարձ —, led, packhorse;
սայլաձիգ —, cart horse;
— հեծանելի կամ կառայց, a — fit to ride or drive;
— մեքենական, horsepower;
մատաղ —, — փոքրիկ, (բռչոյ), nag, pony;
քուռակ ձիոյ, colt, foal, filly;
ահիպարանոց, աշխոյժ, խրոխտ, եռանդուն, աներկիւղ, ուժեղ, հլու, հնազանդ, փափկերախ —, fiery or superb, highmettled, prancing or frisky, spirited, bold, mettlesome, tractable, well-bitted or well-broken, easy upon the hand -;
խստերախ, ախտաւոր, անհլու, կատաղի or խենդ, կիցընկէց, խրչան —, hard-mouthed, vicious, untractable, furious or moon-eyed, restive or kicker, skittish horse;
անպիտան —, jade;
դեղձան, գորշ or մողոշիկ, պիսակ, ճանճկէն or ճանճաճերմակ, ճարտուկ, աշխէտ, ճարտուկ-ճանճկէն, շիկակարմիր or շառատ —, yellow-dun, grey, dappled, flea-bitten, piebald, chestnut or sorrel, roan, light-bay -;
միս ձիոյ, horse flesh;
գաւակ ձիոյ, rump, croup, hind-quarter;
բաշ ձիոյ, horsehair;
խար, կեր ձիոյ, forage, provender, horse-meat;
ջրարբ ձիոց, horse-pond;
աղբ ձիոյ, horse-dung;
պայտ ձիոյ, horse-shoe;
քերոց ձիոց, curry-comb;
ողնուլար ձիոյ, crupper;
տապճակ ձիոյ, horse-blanket or horse-cloth;
վարաւանդ, կազմածք ձիոյ, horse-trappings;
ընթացք ձիոյ, the paces of a -;
ճախր ձիոյ, caracol, wheeling about;
զբօսանք ձիոյ, a ride (on horseback);
դարմանել զ—, to groom, to curry, to comb a;
պայտել զ—, to shoe a -;
վարժել զ—, to break in a -;
սանձել զ—, to master a -;
ի — ելանել, վերելակել, աշտանակել, —ի ներքս տանել, առնուլ, to ride, to get or mount on horseback, to take horse;
երթալ ի —, to ride, to go on horseback;
զգնալ, զբօսնուլ ձիով, to take a ride, to go on a party of ride, to go out for a ride;
ճախր առնուլ ձիոյ, to caracole, to move in caracols, to wheel about;
արձակերասան զ—ն առնել, to give a — the bridle, to gallop, to run full speed;
խոպալ եւ ընդվղել ձիոյ, to prance, to rear;
կատաղել ձիոյ, to run away, to take the bit between the teeth;
իջանել, թափել զինքն ի ձիոյ, to dismount, to alight, to to get down;
շրջածել երախաձգութեամբ զ—, to lead a — hither and thither, to and fro;
լծեալ ի չորից ձիոց, drawn by four horses;
—ն զուլամբ չոգաւ, թալալեցաւ or նստաւ ընդ նովաւ, his horse fell under him, fell heels upwards;
խխնջէ, վրնջէ —ն, the — neighs;
որ ձրի էառ զ—ն՝ ոչ սպասէ սանձին, you must not look a gift — in the teeth.
pitch, tar;
— ծամելի, mastic.
snow-beaten;
— լինել, to snow-ball.
winter-beaten;
— լինել, to be damaged or injured by the winter.
shadow, shade, umbrage;
auspice, conduct, shield, defence, guard;
— ընդ —նեաւ, in the shade, under the shadow of;
with the protection or under the auspices of;
— լինել, առնել, cf. Հովանաւորեմ;
աւուրք իմ որպէս — անցին, my life has passed away like a shadow.
odour, smell;
perfume, scent;
sign, indication;
— անոյշ, անուշից or անուշութեան, grateful odour, sweet, savory smell, perfume, fragrance, cf. Անուշահոտութիւն;
քաղցր, ախորժելի, թեթեւ, սաստիկ, չար —, sweet or fine, agreeable or delicious, slight, strong, disagreeable or bad odour or smell;
— գարշ, stench;
— առնուլ, հանել, to perceive an odour, to smell, to scent, cf. Հոտոտեմ;
— ունել, to smell, to be odorous;
— հարկանել, բուրել, to spread, to exhale an odour;
cf. Հարկանիմ;
ի հեռաստանէ առնու զ— պատերազմի, he smelleth the battle afar off;
ի —ոյ ջրոյ ծաղկեսցի, it will shoot up as soon as the moisture effects it.
horizon;
-;
— զգալի, երեւոյթ, ուսումնական, իմանալի, sensible, apparent, mathematical, rational -;
քաղաքական —ն մթագնի, ամպէ, the political-horizon begins to lower, to become cloudy;
—ն սկսանի պարզել, the-begins to clear up.
near, nigh, close, adjacent;
near, close to, by, by the side of;
—, ընդ —, — ընդ, — առ —, ի հպոյ, near, close, at hand;
by and by, shortly, soon, very soon, in a short time;
— լինել, երթալ, մատչել, to be near, to approach, to draw near, to go or come near to, or towards, to go closer to;
to touch.
fire;
fire, heat, spirit, ardour;
passion, love, flame;
fiery, igneous;
—ն անշէջ, hell, hellfire;
շրջմոլիկ —, night-fire, Will-o' the wisp, Jack-o' lantern, ignis fatuus;
— արկանել, վառել, to set on fire, to light, to kindle, to make a fire;
— հարկանել, արկանել, տալ, հրով or —բ դատել, to set fire to, to burn, to set on fire, to inflame;
ի — եւ ի սուր սպառել, մաշել զամենայն, to put every thing to fire and sword, to destroy by burning;
to chastise with fire and sword, to punish severely;
ի — այրիլ, տոչորիլ, to be burnt, consumed by fire;
իւղ արկանել զհրով, to add fuel to the flames;
— առնուլ, to catch or take fire, to fire or blaze up;
չառնուլ —, to miss fire;
— վարեալ բորբոքէր ի գաղղիա, all France was on fire, all in a blaze;
ի — ! ի — ! հարաւ զտանէ, fire ! fire ! the house is on fire !
առ սէր քո տայր զինքն or մատնէր զանձն եւ ի —, he would go through fire and water for your sake.
we;
us;
— ինքնին, — մեզէն, ourselves;
զի՛նչ — ողորմելիքս, what poor creatures we are!.
index of scales;
weight, heaviness;
moment, instant;
oscillation;
inclination, propensity;
inclined or prone to, bent on;
— առ —, — ի —, oscillating, balancing;
undulating, floating;
— ի — խոնարհել, to float, to undulate, to wave;
— լինել, to be inclined, prone, to bend, to tend towards.
gloomy, dark, obscure, dismal, dull, sombre;
— լինել գինւով, to have the sight or reason obscured, to get drunk, to feel giddy, to feel one's head turn round.
no, not, none;
մի՛ ասեր ինչ, say nothing about it;
մի՛ արդեօք, is it not ?
մի՛ արդեօք դու իցես եգիպտացին, art not thou that Egyptian ? is it not you ?
մի՛ գուցէ, lest, for fear that;
that it may not;
մի՛ երբեք, մի՛ բնա, never, not at all;
մի՛ եւ մի՛ or մի՛ եւ մի՛ իւիք, beware ! not at all, by no means, never;
մի՛ եւս, never, not again, no more;
մի՛ եւս առներ, take care not to do so again;
մի՛ իւիք, by no means;
մի՛ եղիցի, մի՛ լիցի, may it never be ! God forbid ! never;
մի՛ ոք, nobody;
մի՛ perhaps ?
կերիցէ մի՛, neither should he eat;
մի՛, մի՛ վշտացուցանէք զիս, no, no, do not afflict me.
unanimous, of one mind, agreeing;
conformable, equal, uniform, analogous, similar, identical, the same;
with one accord, in concert, unanimously;
cf. Միաբանակեաց;
— հաւանութիւն, unanimity, concord, consent;
— լինել, to agree, to conform to.
cf. Ձայնակից լինիմ.
until, till, as far as, to;
even to;
that;
— ցայժմ, till now, up to the present, up to this time, hitherto;
— ցայդ վայր, so far, as far as, to that place;
— ցայդր, so far, as far as that, to there;
— ցայս վայր, thus far, as far as this, to here;
— ուրանօ՞ր, how far?
— ցամպս, even to the clouds;
գայ ընդ իս — ի կարս, he goes with me as far as Kars;
կաց or մնա — եկեսցէ, wait till he comes;
— ցե՞րբ, how long?
ոչ ելից — դարձցիս, I will not go out until you return;
— ցբազում ամս, during many years;
— զի, so that, insomuch that;
այնպէս or այնչափ՝ զի, so that;
as well as;
— բազմաց իսկ ասել, so that several people said.
broken-backed;
hipshot;
disheartened, discouraged;
— լինել, to break one's back;
to become hipshot;
to be disheartened, to lose one's courage.
to cut in the middle, to divide in two parts;
— լինել, to be halved.
entered, introduced;
well versed in, initiated, instructed, intelligent, expert;
free, frank, bold, daring;
meddlesome;
enterprising, adventurous, venturous;
— լինել, to enter, to push in, to introduce oneself, to go forward or before;
to intrude into, to thrust oneself forward, to intermeddle or interfere;
to penetrate deeply, to pierce to the inmost parts, to dive into, to explore, to sift;
to undertake, to have a hand in, *to have a finger in every body's pie;
— ձեռամբ գործել, to act freely.
cf. Սփածանելի.
mind, intellect, understanding;
sense, judgement, reason, intelligence;
thought, idea;
intention, design, project;
opinion;
advice, counsel;
meaning, intent;
maxim;
ըստ մտի, ըստ —ս, at one's will or pleasure;
according to one's fancy, liking, desire;
ըմբռնումն մտաց, apprehension, idea;
մարդկեղէն —ք, human reason;
հասարակաց —ք, good sense;
—ք անմտութեան, foolish thoughts;
—ք անարգութեան, reprobate sense;
—ք առակիս, the moral of the fable, or of the apologue;
ուղիղ մտօք, in good faith;
պարզ մտօք, frankly, sincerely, without artifice;
սրտի մտօք, with all one's heart;
ազնուական —ք, noble sentiment;
արդարակորով, խորախորհուրդ, վսեմ, հաստատուն or անյողդողդ, լուսաւորեալ, ընդարձակ, եռանդուն, սուր, թափանցող, արգասաւոր, հնարագիւտ —ք, upright, profound, elevated, firm, enlightened, vast, lively, sharp or piercing, penetrating, fertile, inventive wit, mind or intellect;
թեթեւ, անարգասաւոր, շփոթ, ցրուեալ, տկար —ք, frivolous or light, barren, confused, distracted, weak mind or intellect;
ունել ի մտի, to have the design or intention, to propose to oneself, to project;
ի —ս լինել, գալ, —ս ուսանել, to regain one's intellectual faculties, to be restored to one's senses, to awake;
դնել ի մտի, հաստատել ի —ս, to form a resolution, to take into one's head, to be determined, to resolve, to project, to propose, to presume, to imagine;
— դնել, to be attentive, to apply or devote oneself to, to observe, to regard, to consider with care, to think, to reflect;
ի —ս առնուլ, to understand, to comprehend, to perceive, to conceive, to know, to remark;
to study, to learn by heart;
զմտաւ or ընդ — ածել, to consider, to regard attentively, to meditate, to recollect, to imagine;
աշխատ առնել զ—ս, to fatigue the mind, to rack one's brains;
անկանել ի մտտաց, to be out of one's mind or senses, to lose one's senses, to be crazy;
անկանել or ելանել ի մտաց, to escape or slip from one's memory;
to forget;
—ս դնել, to admonish, to warn, to apprise of;
դնել ի մտի ուրուք, to suggest, to insinuate, to hint, to intimate, to entangle, to involve;
ընդ — մտանել, ըստ մտի լինել, to please, to gain one's affection or good will, to conciliate one's favour, to insinuate oneself in the good graces of, to win one's favour;
ընդ — տանել, to take offence at, to be offended, to take ill, to take a pique, to be nettled;
արկանել ի —ս, to suggest, to inspire;
տալ ի — առնուլ, to cause to understand;
փոխել զ—ս, շրջիլ ի մտաց, to think better of, to change or alter one's mind or intention;
ի չար կամ ի բարւոք —ս առնուլ, to take well or ill;
գերել զ—ս, to captivate one's understanding;
ընդ —ս անկանել ուրուք, to occur to mind, to enter the imagination or thoughts;
հանել ինչ ի մտաց ուրուք, to drive out of one's head, to persuade to the contrary;
—ս ունել, to be witty;
ասել ի մտաց, to say to oneself;
ընդ — արկանել, to think, to recollect, to conceive;
բարգաւաճել, կրթել զ—ս, to cultivate, to form the mind, to improve;
այսր անդր մաղել զ—ս, to distract the mind;
անխիղճ —ս ունել, to keep a clear conscience;
ի մտի պահել, to keep in memory;
բարձրանալ ի —ս իւր, to become proud, vain, puffed up;
— առնել, to listen to, to mind, to agree with;
ընդ —ս հարկանիլ, to occur, to come to mind or memory, to recollect;
առնել ի մտաց իւրոց, to do without intention, to do unintentionally;
առ ի —ս առնուլ, to understand allegorically;
իսկ առ ի —ս, and in mystic or allegorical sense;
բազումք ի —ս ունողաց, the generality of intelligent persons, most witty people;
ոչ ոք ի —ս ունողացն, one of good sense, no sensible person;
եդեալ էր ի մտի, he decided, he was resolved;
չառնում ինչ ի —, I understand nothing of it, I don't understand it, I am quite at a loss;
անմարթ է ի — առնուլ զայն, nothing can be known about it, it is impenetrable, it's marvelously obscure;
—ք իմ առ իս դարձան, my mind was restored;
եւ ոչ ի —ս անգամ անկեալ էր նորա, he never even dreamed of it;
խորհէի եւ ասէի ընդ —ս, I thought and said to myself;
յորմէ ի — առնուլ է, whence it follows that;
բազում անգամ եղեւ ինձ ի մտի, I was more than once tempted to, I several times intended to;
գայ ի —ս իմ, it has just come into my thoughts, mind or head;
ստէպ ի մտի իմում յեղյեղեմ զայն, I often repeated it to myself;
յաս են —ք բանիցս, this is the sense of the passage;
նա չառնու ինչ ի —, he understands nothing of it, he knows nothing about it, it is Chinese to him;
այսպէս եցոյց զչարութիւն մտաց իւրոց, thus he betrayed his malicious intention;
զմտաւ ածեմ, to think, to regard, to consider.
consoling, consolatory;
consoler, comforter;
cf. Մխիթարութիւն;
— լինել՝ տալ՝ մատուցանել, to comfort, to console, to solace;
— ինչ առնել մտաց, to flatter, to adulate, to wheedle, to coax, to allure.
unquiet, thoughtful, wavering, agitated, undecided, perplexed, irresolute;
— առնել, to disquiet, to perplex, to make uneasy, to cause anxiety;
— լինել, to disquiet or fret oneself, to waver, to be agitated, vacillating, wavering, to be anxious, to be at a loss how to decide.
unquiet, anxious, gloomy, full of care;
— լինել, to be uneasy, disquieted, to grow anxious, to care for or about.
near, nigh, next, close by, by;
near, next;
cf. Մերձ;
— այսր, near to this place;
— առ —, — ի —, — ի —ոյ, quite near or close, contiguously, thickly;
— ընդ —, — ընդ հուպ, soon, directly, instantly;
ի or ընդ մօտոյ, ի —է, մօտուստ ի —ուստ, near, nearly, close by or to, next;
soon, shortly, soon after;
lately;
ընդ — աւուրս, shortly, soon;
— լինել, to be near or close to, to approach, to draw near;
ի — կալ, to stand near, to be present at, to attend;
— կտրել, to cut quite short;
— անցանել, to pass close to, or hard by;
— է առ քեզ յորժամ կամի ցիս՝ կարող լինել, where there is a will there is a way;
ի մօտոյ, ի նանիր, cf. Մօտ, cf. Նանիր.
imminent, impending, near, at hand, threatening;
— վտանգ, imminent danger;
— լինել, to be imminent, to threaten.
accessit, the next to the best, second best;
— լինել, to obtain honourable mention, to get honours.
triumphal, victorious, triumphant;
triumpher, conqueror, subduer;
— լինել, to triumph over, to conquer;
to excel;
— երգ, triumphal song, epinicion.