near, nigh, next, close by, by;
near, next;
cf. Մերձ;
— այսր, near to this place;
— առ —, — ի —, — ի —ոյ, quite near or close, contiguously, thickly;
— ընդ —, — ընդ հուպ, soon, directly, instantly;
ի or ընդ մօտոյ, ի —է, մօտուստ ի —ուստ, near, nearly, close by or to, next;
soon, shortly, soon after;
lately;
ընդ — աւուրս, shortly, soon;
— լինել, to be near or close to, to approach, to draw near;
ի — կալ, to stand near, to be present at, to attend;
— կտրել, to cut quite short;
— անցանել, to pass close to, or hard by;
— է առ քեզ յորժամ կամի ցիս՝ կարող լինել, where there is a will there is a way;
ի մօտոյ, ի նանիր, cf. Մօտ, cf. Նանիր.
πλησίον prope ἑχόμενον contiguum, conjunctum ἅσσον propius. եւ բայիւ πάρειμι adsum ἑγγίζω appropinquo, accedo եւ այլն. Մերձ. հուպ. առընթեր. մատուցեալ. մատչելով. կից. մօտ, մօտիկ, քովը, կիպ.
Մօտ ի լեառնն, կամ յեդոմ, կամ ի լալօնսն։ Մօտ ի նոսա, ի քեզ։ Մօտ առ նոսա։ Մօտ առ իս։ Մօտ առ նմա։ Մօտ առ տամբն իւրով։ մօտ անցանէին առ կրետեաւ։ Մօտ ե՛կ. եւ չոգան մօտ. եւ այլն։
Ճշմարտութեանն մօտ է (կամ մօտէ)։ Մօտ ի մեզ թեւակից երթային։ Ոչ թողոյր զոք մօտ երթալ ի դուրս բանտին ... Զերկոցունց ականջսն մօտ կտրել. (Յճխ. ՟Ժ։ Փարպ.։ Եղիշ.։)
Որ ոչ ընդ արդարսն է, եւ ոչ մօտ առ արդարոց։ Մօտ եղեալ զոտիւքն նորա՝ զամենայն վիշտս նորա տեսցեն։ Մի՛ վհատիր, զի որ մխիթարէն՝ մօտ է. (Իսիւք.։)
Զի՞ հոգայցես կատարածի, թէպէտ եւ մօտ իսկ է. իւրաքանչիւր կեանք կարճ են, եւ մօտ ի վախճան. (Ոսկ. եբր.։)
Չէ՛ ինչ օգուտ մօտ լինել ի քրիստոս, թէ հաւատովք ոք չիցէ մօտ. (Ոսկ. մ. ՟Բ. 25։)
Եւ զծառս, որոյ սկիզբն մամուռն՝ մօտ ի բոյսս. եւ կատարումն յարմաւենին՝ մերձ ի կենդանիս. (Վրդն. ծն.։)
ՄՕՏ, մօտի. ա. Մօտաւոր.
Զանցաւորդ գնեցեր. զոր եւ զայդ եւս ընդ մօտ աւուրս կորուսանելոց ես. (Եղիշ. ՟Է։)
Որք ի ծովէքն՝ մօտ ելոյ, որ ելանեն ստէպ ստէպ սղոխք օդոյ. (Փիլ. իմաստն.։ եւ Խոր. ՟Գ. 62։)
Ի ՄՕՏ ԿԱԼ. Մերձ կալ. առաջի կամ առընթեր ներկայ գտանիլ.
Ի մօտ կացեալ՝ տայր խրատ. (Տէր Իսրայէլ. դեկտ. ՟Ի՟Դ.։)
Չակյ մօտ թագաւոր, այլ ի մօտ կան մոլեկան փառք. (Ոսկ. ՟ա. թես.։)
Յաւուրս հեղեայ քահանայի իղիոն հրկէզ եղեւ, եւ քաջքն ի մօտ կային. (Շիր. քրոն.։)
Ի ՄՕՏՈՅ, տէ. ԸՆԴ ՄՕՏՈՅ. Ի ՄՕՏՈՒՍՏ. ՄՕՏՈՒՍՏ ἑγγύθεν prope, e proximo ἑχέγγυς proximus, -me. Մերձ, մօտ ըստ տեղւոյ եւ ժամանակի. տե՛ս եւ զկնի՝ ՄՕՏՈՅ, ա. մօտերը, մօտերս, մօտէն, մօտիկէն, մօտանց, քովը, քովէն.
Պատեցին զքաղաքն ի մօտոյ։ Այժմ ի մօտոյ հեղից զբարկութիւն իմ. (Յես. ՟Զ. 14։ Եզեկ. ՟Է. 8։)
Վկայ ի մօտոյ երաշխաւորեսցէ զաքարիա. (Եւս. քր.։)
Թուի նմա թէ անտի ուստեք ի մօտէ ելանիցէ արեգակն. (Եզնիկ.։)
Ընդ մօտոյ ունիմք տեսանել զճշմարիտ վկայսն քրիստոսի. (Եղիշ. ՟Ը։)
Ոչ ի հեռուստ, այլ ի մօտուստ ուսանելով՝ յինքենէ, եւ որ շուրջ զինքեամբ ինչ իցէ. (Փիլ. իմաստն.։)
Ի մօտուստ ունելով զնոսա զվկայութիւնսն եւ զվարդապետութիւնսն։ Մօտուստ ունէին զգիտութիւն իրացն անդ եղելոցն ի յովհաննէ. (Նանայ.։)
ՄՕՏ ԱՌ ՄՕՏ. ՄՕՏ Ի ՄՕՏ. ՄՕՏ Ի ՄՕՏՈՅ. ՄՕՏ ԸՆԴ ՄՕՏ. Նոյն ընդ վվ. Մօտ յոյժ տեղեաւ, կամ ժամանակաւ. իրարու մօտ, քովէ քով, եւ մօտերս.
Ի բազմութենէ անկեալ դիակացն մօտ առ մօտ խտացեալ. (Եղիշ. ՟Զ։)
Ոչ մօտ ի մօտ են իբրեւ ի քաղաքս։ Բազում որայս մօտ ի մօտ առ միմեանս կուտեալ թողուցուն. (Փիլ. տեսական.։ Փարպ.։)
Յառաջ հեռագոյն, բայց այժմ մօտ ի մօտոյ յօրինի պատերազմ, եւ մերձ առ միմեանս. (Իսիւք.։)
Գամ ասէ մօտ ընդ մօտ, եթէ տէր հրամայէ. (Ոսկ. ՟ա. կոր.։)
ՄՕՏՈՅ ա. Ի սեռականէ բառիս Մօտ. Մօտաւոր. մօտիկ.
Մի՛ կարծեսցեն, թէ ի մօտոյ ժամանակս լինելոց է։ Զոր հանդերձեալ եմ ի մօտոյ աւուրս առնել. (Սարգ. ՟բ. պ. ՟Զ։ եւ Սարգ. ՟բ. յհ. ՟Բ։)