thought, meditation, consideration, reflection, idea, imagination, fancy;
ըստ իմում մտածութեան, as far as I can judge, according to my idea.
διανόησις, διάνοια, ὐπόνοια , ἑνθύμημα, ἕννοια, λογισμός cogitatio, ratiocinatio, consideratio, consilium, intellectus, sensus φρόνησις prudentia . Մտածելն. մտախոհութիւն. խոկումն. խորհուրդ. տեսութիւն կամ յածումն մտաց. քննութիւն. հոգ. որոճումն. տրամախոհութիւն. կարծիք. իմաստ. խոհականութիւն. հաւաքաբանութիւն. հանճար. հնարք. ճարտարութիւն. շրջահայեցութիւն. եւ այլն.
Վարեսցուք առ շրջաբերութիւնս այսոսիկ, որ առ մեզ են մտածութիւնք. (Պղատ. տիմ.։)
Խորթ մտածութեամբ հազիւ հաւանելի. (անդ։)
Մարդկային մտածութիւն կամ մտածութիւնք։ Ըստ իմում մտածութեան։ Որքան ինչ ի մերս եկն մտածութիւն։ Բազմաժամանակեայ մտածութիւն իւր։ Մեք որպէս անհաս եղեալ մտածութեամբ՝ լռեմք։ Սիրօղք վերնում վիճակին՝ առանց յետնոցն մտածութեան։ Ի մտածութիւն գամք արարչին. (Դիոն.։ Յհ. կթ.։ Փիլ.։ Իգն.։ Փարպ.։ Խոր.։ Նար.։ Սահմ.։)
Որ վասն քրիստոսի մարմնոյն մտածութիւնք եւ ճառք։ Զբանից եւ զգործոց եւ զմտածութեանց։ Ի սոսկ մտածութեան կայ։ Չարաչար մտածութիւն։ Հերձուածողացն մտածութիւնք։ Կղէանթէս այսպիսի իմն շարամանէ մտածութիւնս. (Յհ. իմ.։ Յհ. կթ.։ Պորփ.։ Աթան.։ Նիւս. բն.։)
Բանքս սակաւ են, եւ մտածութիւն անհաս ունի։ Խոսր. (պտրգ.։)
Մեծ օգուտ է մտածութիւն վասն անցելոցն, զի մի՛ նմանապէս անդրէն կործանեսցուք ի մեղսն։ Պա՛րտ է յոյժ մտածութեամբ փորձել, առ որ իւրաքանչիւր ոք պատշաճ ունի։ Բազում մտածութեամբ ըստ կամաց աստուծոյ առնել պարտ է. (Բրս. հց.։)
Նստել ի տունս, եւ մտածութիւն առնուլ զաւուրն այնորիկ. (Բրս. արբեց.։)
Եւ զի ասաց՝ ձեր, մտածութիւնս տայ, թէ՝ եւ այլ. (Եփր. աւետար.։)
Բանիւ եւ գործով եւ մտածութեամբ։ Հարցանէր հայրն մինաս՝ զմտածութիւնն ուսանել։ Մտածութիւն մահու զխոկումն մահու ծնանի. (Կլիմաք.։)
| Singulier | Pluriel | |
|---|---|---|
| nominatif | մտածութիւն | մտածութիւնք |
| accusatif | մտածութիւն | մտածութիւնս |
| génitif | մտածութեան | մտածութեանց |
| locatif | մտածութեան | մտածութիւնս |
| datif | մտածութեան | մտածութեանց |
| ablatif | մտածութենէ | մտածութեանց |
| instrumental | մտածութեամբ | մտածութեամբք |