adj.
much extended, vast, ample, full;
absolute, independent, despotic;
free;
distant, far.
adj.
lointain, éloigné;
vaste, étendu;
absolu.
Other definitions containing this entry
will, determination, intention, design;
wish, desire;
humour, fantasy, whim, caprice;
ի կամաց, կամօք եւ ախորժիւք, voluntarily, willingly;
կամօք, on purpose, designedly;
ըստ կամի, ըստ կամս, at will, ad libitum, arbitrarily, at pleasure;
at discretion;
յոչ կամաց, unwillingly, in spite of oneself, against one's will, reluctantly, grudgingly;
յօժար —, readiness, inclination, willingness;
յեղյեղուկ —, caprice, fickleness;
ինքնիշխան, բացարձակ —, absolute will, arbitrariness, despotism;
անձնիշխան —, free-will;
անձնահաճ —, humour, whim, caprice, fancy;
ըստ կամս անձին գնալ, to indulge one's fancy or caprice;
փոխել զկամս, to change one's mind;
անձնատուր լինել ի կամս ուրուք, to submit to the guideness of;
to comply with all the whims of;
ի կամս ուրուք դնել զիմն, to depend on another's will;
եթէ Տէառն — իցեն, if God wills, God willing;
Տէռն — լիցին, God's will be done;
եթէ — իցեն քո, if you wish or like;
ըստ հաճոյից կամց քոց, at your will or pleasure;
as well as you could wish;
— էին ինձ, I wished to, I wanted to;
— են ինձ ասել, I would say, I mean;
— եղեն նմա, it pleased him to, he liked to;
— էին նորա, he desired or wished;
հակառակ կամաց նորա, against his will;
որ ինչ ի կամս մեր, as much as we can.
equally, justly, exactly, proportionately;
perpendicularly, directly over, vertically;
ծանրոցք կշռոյ, counterpoise, the weights of a steel-yard or beam;
— դահեկանաց, money-scales;
— անօթոց, tare, tare & tret;
— հաւասարութեան, equilibrium, counterpoise;
— տեսակարար, յարաբերական, բացարձակ, specific, relative, absolute weight;
— քաղաքական, balance of power;
— տաղաչափական, the scan or measure of verses, prosody;
— գտակաւ, exactly, precisely;
— վերուստ ի վայր, in equilibrium;
perpendicularly, vertically;
կշռով, by weight;
զնոյն կշռով, as much, equally, of like measure or weight;
պաշտօնեայ կարգեալ յուղղութիւն կշռոց, officer appointed to mark weights & measures;
սահմանել զ—ս, to stamp with the public mark;
— արդար, correct balance, scales;
just weight;
— նենգութեան, false weight;
— ստութեան առնել, to falsify weights or scales;
զմէտ կշռոյն անայլայլակ ունել, to hold the balance evenly;
to counter-balance, to counter-poise, to counter-vail, to equipoise, to equilibrate;
դնել ինչ ի — ոսկւոյ, to pay exceedingly dear for, or at an extravagant rate;
դնել զգլուխ իւր ի կշիռս, to risk oneself, to incur danger, to run into jeopardy, to expose oneself to death, to carry one's life in ones hand, to encounter danger or death;
ի — մտանել, to be weighed, carefully pondered or considered;
ի — դնել զոք ընդ ումեք, ի — ընդ միմեանս արկանել, to compare with;
ի — բերեալ համեմատել, ի — համեմատութեան բերել ընդ ումե, to be compared with, to compare oneself with;
զ—ն ընդունել, առնուլ անդրէն զ—ն, to receive the equivalent, or in exchange;
կորուսանել զ— կայից, to lose the balance or equilibrium;
— հաշուի, balance, balance-sheet;
առնել զ— հաշիւ, to strike the balance;
— առնել զհաշիւ, to balance or settle an account;
Voir tout
Other definitions containing this entry
volonté, vouloir, gré;
vœu, désir, intention, dessein;
volontés, fantaisie, caprice;
ի կամաց ou կամօք եւ ախորժիւք, volontairement, volontiers, de bon gré;
կամօք, exprès, à dessein;
ըստ կամի, ըստ կամս, à volonté, ad libitum, arbitrairement;
à discrétion;
յոչ կամաց, involontairement, par force, à contre cœur;
հակառակ կամաց նորա, contre sa volonté;
անձնատուր լինել ի կամս ուրուք, se livrer entièrement à la volonté de quelqu'un, se mettre à sa discrétion;
Տեառն — լիցին, que la volonté de Dieu soit faite;
ըստ կամս անձին գնալ, suivre son caprice;
յօժար —, bonne volonté;
ինքնիշխան՝ բացարձակ —, volonté absolue;
անձնիշխան —, libre arbitre;
յեղյեղուկ —, caprice;
անձնահաճ —, humeur, caprice;
*—ը կոտրել, rompre la volonté;
որչափ եւ — իցեն նորա, autant qu'il voudra;
եթէ — իցեն քո, si vous voulez, si vous le voulez;
— եղեն նմա, il lui a plu de;
— էին նորա, il voulait;
— էին ինձ, j'avais la volonté de;
— են ինձ ասել, je veux dire;
որ ինչ ի կամս մեր, ce qui dépend de nous;
եթէ Տեառն — իցեն, si Dieu veut;
ըստ հաճոյից կամաց քոց, à votre gré;
կամ որպէս — են բանիս ասել, ou plutôt;
որպէս զիարդ եւ — իցեն նոցա, en quelque sorte qu'ils veulent;
ի կամս ուրուք դնել զիմն, faire dépendre quelque chose de la volonté de quelqu'un;
*—ն ընել, faire sa volonté;
*— չունենալ, n'avoir pas de volonté;
փոխել զկամս, changer de volonté;
հաստատուն՝ անյողդողդ —, volonté ferme, inébranlable.
également, tout juste;
tout droit, verticalement, directement;
— վերուստ ի վայր, d'aplomb, perpendiculairement, verticalement;
— հաշուի, bilan, balance;
— դահեկանաց, trébuchet;
դնել զգլուխ իւր ի կշիռս, s'exposer aux dangers, braver, se risquer, courir le plus grand danger;
զանձն իւր դնել ի կշիռս վասն կենաց ուրուք, hasarder sa propre vie pour conserver celle d'un autre;
ի — դնել զոք ընդ ումեք, ի — բերեալ համեմատել, ի — համեմատութեան բերել ընդ ումեք, ի — ընդ միմեանս արկանել, comparer à, avec;
ի — կալ ընդ ումեք, être comparé, se comparer à quelqu'un;
կորուսանել զ— կայից, perdre l'équilibre;
կշռով, au poids;
— ստութեան՝ նենգութեան, balance trompeuse;
— ստութեան առնել, falsifier les balances;
— արդար, balance, poids juste;
առնել զ— հաշուի, faire la balance d'un compte;
— առնել զհաշիւ, balancer un compte;
զմէտ կշռոյն անայլայլակ ունել, contrebalancer;
— հաւասարութեան, équilibre, contre-poids;
— բացարձակ, poids absolu;
— քաղաքական, balance politique;
ի — ոսկւոյ, au poids de l'or;
— գտակաւ, exactement, précisément.
Voir tout
Other definitions containing this entry
εὑρύχωρος latus, liber τολμηρός audax. Համայն արձակ. բացարձակ. ընդարձակ. անարգել. անվեհեր. աներկիւղ. ազատ. յանդուգն. եւ Համարձակութիւն. թոյլտուութիւն. թոյլ տուեալ ինչ. եւ Համարձակելի.
Բացարձակ. հեռաստան. հեռաւոր.
μονάρχης, μόναρχος monarcha, qui solus imperat եւ μοναρχικός monarchicus. Ունօղ զմի հեծան՝ այսինքն զգաւազան իշխանութեան ի վերայ բազում վայրաց կամ ազգաց. բացարձակ եւ ընդարձակ տէրութեամբ. ինքնակալ. միապե եւ Միապետական.
Դիտելով մոգուցն զփայլումն աստեղն։ Բացարձակ փայլմամբ հոգւով երգեն։ Ճառագայթարձակ փայլմամբ զամենայն զգայարանս մեր լուսաւորել։ Ի փայլումն հրաշալի լուսոյ։ Երեւեալ իբրեւ զփայլումն տունջեան. (Շար.։ Խոսր.։ Սարգ. ՟ա. պ. ՟Բ։ Շ. մտթ.։)
Զիշխանականին զամենասփիռ բացարձակութիւն։ Ամենասփիռդ (կամ ամենասփիւռդ) ճառագայթից. (Նար. ՟Խ՟Ե. ՟Հ՟Դ։)
ἁπολύτως, ἁπολελυμένως absolute, simpliciter Արձա՛կ. անխափան. ազատաբար. ընդարձակապէս. ազատաբար. ընդարձակապէս. պարզապէս. բացարձակապէս.
ԻՆՔՆԻՇԽԱՆ. αὑτάρχος, αὕταρχος summam rerum potestatem obtinens Իշխան բացարձակ. տէր բոլորից. ինքնազօր. եւ Տիրական.
Կամ Տիրական, եւ բացարձակ, ինքնազօր.
Կենդանիք ի գնացսն է՛ զի բացարձակ քայլեն, եւ է՛ զի մանրաքայլս. (Երզն. քեր.։)
Մինչեւ ցձեղուն՝ վերնատուն բացարձակ թողեալ. (Փիլ. տեսական.։)
Ամենայնիւ վստահելի. անկասկած. հաւատարիմ. եւ համարձակ. բացարձակ.
Անամփոփելի առաւելութիւն բացարձակութեան։ Զպատժաւորս անամփոփելի ի քոց տեսութեանց. (Նար. ԺԶ. ՁԳ։)
Անպարունակ մեծութիւն, կամ բացարձակութիւն։ Ի քեզ անպարունակն աստուած մարդացեալ. (Նար.։)
ἑκφωνέω exclamo, pronuntio, exprimo Բացարձակ կամ յայտնի ձայնիւ կարդալ. գոչել. վերաձայնել.
Որպէս հայելի ընդդէմ արեգական ունելով, եւ նա ճառագայթս բացարձակէ յիւրմէ. (Շիր.։)
Բացարձակեա՛ զանբաւ դրունս ողորմութեան քո ի վերայ մեղաւորաց. (Բենիկ.։)
Եւ երբեմն՝ որպէս Բնութիւն, իսկութիւն աստուածային. աստուածութիւն, եւ աստուած. որ է մի եւ նոյն ձյրիս անձինս. որ եւ ըստ աստուածաբանից՝ Բացարձակ ենթակայութիւն միակ. գոյութիւն եւ գոյացութիւն. ինքնագոյութիւն.
Ի տեղադրական եւ ի բնական սահմանաց բացարձակ է աստուածութիւնն. (Պիտառ.։)
որ եւ ԲԱՑԱՍԱՑՈՒԹԻՒՆ. Երբեմն՝ որպէս ἁπόφανσις enunciatio, pronuntiatio, sententia Բացաձայնութեամբ արտասանութիւն. բան բացարձակ. վճիռ. դատակնիք.
Իբր Աստուածպետական, կամ բացարձակ միահեծան եւ միասնական.
ἁπολελύμενον absolutum Նոյն ընդ Բացարձակ՝ ըստ քերականաց. այսինքն այնպիսի անուն, որ չունի յարաբերութիւն առ այլ՝ իբր հակադրեալ ընդ հաղորդական, կամ ընդ ածանցական, եւ ընդ թուական անուանս.
Դասական, թուական, բացարձակական (կամ բացարձակ) ... Բացարձակական է, որ առանձին իմանի. ո՛րգովն, Աստուած, բան. (Թր. քեր.։)
Վարին հեռաձգութիւնքն եւ բացարձակօքն միշտ. (Փիլ. լին. ՟Դ. 197։)
ՄԻԱՆՁՆՈՒԹԻՒՆ. որպէս Բացարձակ ինքնութիւն. բացարձակութիւն. ուստի Միանձնութեամբ ասի, որպէս Բացարձակապէս.
Ի բացարձակ օտարաշխարհեայ քաղաքաց. (Պիտ.։)
Անպարունակ մեծութիւն, կամ բացարձակութիւն։ Ի քեզ անպարունակն աստուած մարդացեալ. (Նար.։)
Ի բացարձակ օտարաշխարհեայ քաղաքաց. (Պիտ.։)
Ի բացարձակ օտարաշխարհեայ քաղաքաց. (Պիտ.։)
Պարզապէս եւ բացարձակ կոչումն. պարզ կամ լոկ ասութիւն.
Առաւելութիւն ընդարձակութեան, անպարագիր բացարձակութիւն։ Անպարունակ բացարձակութիւն։ Զիշխանականին (անձնիշխանութեան) զամենասփիռ բացարձակութիւն. (Նար.։)
Ջանայաք հատանել անցանել զերկայնութիւնն, եւ (կամ, եթէ) զբացարձակութիւնն դիտէաք։ Բորբոքեալ հուր սիրոյն՝ չանսայ բացարձակութեան. (Ոսկ. մտթ. եւ Ոսկ. ՟ա. թես.։)
Հազար եւ վեցհարիւր ասպարէզն զանչափ բացարձակութիւնն ցուցանէ ընդ դժոխս եւ ընդ հանգիստ արդարոցն. (Լմբ. յայտն.։)
ԻՆՔՆԻՇԽԱՆՈՒԹԻՒՆ. αὑταρχία summa rerum potestas. Ինքնիշխան լինելն. ինքնին իւրով զօրութեամբ իշխելն. ինքնակալ եւ բացարձակ տէրութիւն.
Արձակ. ընդարձակ. բացարձակ. բարձր. բաց, ալըգ, բիւլենտ.
Կարի յաճախել, կամ ծանրանալ, ճմլել, տագնապել, ամպարշտել։ Կարի իսկ ծերանալ։ Կարի շատ ստիպել։ Կարի զօրաւորոգոյն քան զմեզ եղեր։ Կարի զօրաւորք են յոյժ։ Կարի բարւոք իմաստութեամբ։ Կարի չար առնէ։ Մի՛ կարի արդար լինիր։ Էր տեղին կարի բացարձակ ի նոցանէ։ Բազում էր կարի յոյժ։ Եւ էր հեխելազօրն կարի յոյժ։ Կարի իսկ տագնապ է ինձ. եւ այլն։ Կարի իմն զարհուրեալ եմ։ Թէեւ կարի շատ կէի։ Կարի յոյժ սաստկանան։ Կարի յոյժ ուրախ եղէ. (Եղիշ. թղմ.։ Փարպ.։ Իգն.։ Մագ.։)
πέντε quinque. (լծ. ընդ հինգ) Թիւ բացարձակ՝ կէսն տասին. կամ միով աւելի քան զչորս, միով պակաս քան զվեց. հինկ. պէզ, փէնճ (լծ. յն. բէնդէ, եբր. խամզ, ար. խամսէ ).
Առաջինն իբր բացարձակ իմն էր, եւ աննիշ բառ. (Ի գիրս խոսր.։)
ἁναπεπτάμενος patens, expansus ἀπλός simplex եւ այլն. Ի տար ածեալ, կամ տարեալ ածեալ. այսինքն տարածեալ. սփռեալ. ծաւալեալ. պարզեալ. բացարձակ. բացեալ. ընդարձակ. տարածած. բա՛ց.
Աչացն բացարձակ եւ տարած են ներգործութիւնք։ Տարածն եւ սփիւռ խանչումն մարմնոյ յանձնեալ աչաց։ Ի մերկ ծովն եւ ի տարած զինքն ընկենու. (Փիլ.։)
Եւ են հանգամանք բնակիտիս, մի՝ ըստ բացարձակ ձայնի. եւ միւսն՝ յորժամ ի միջին կիտին հանգիստ առնուցու՝ երթեալ ի ստորակիտէն. (Մագ. քեր. եւ Երզն. քեր.։)
ՄԻԱՆՁՆ. Անսովոր ոճով կամ հելլենաբանութեամբ՝ որպէս μοναχός, μόναρχος եւ ἁπόλυτος , եւ μονοούσιος unicus, solus եւ այլն. Մի հոգի առանձին. միայնակ ոք կամ ինչ. մի եւեթ. եզական. բացարձակ. ազատ. ուրոյն. առանձնական. (Անյաղթ ստորոգ.։)
ἁπόφημι, ἁπόφαινω enuncio, effero, manifesto, declaro, pronuncio, assero, statuo, decerno Բացարձակ ասել, յայտնի ասել, յայտնել, բացատրել. վճռել. վճիռ հատանել. որ եւ ԲԱՑԵՐԵՒՈՑԵԼ.
Թուականն՝ բազմաց, բացարձակն՝ գոյապետին, անճառին աստուծոյ. (Համամ ի քեր. երզն.։)
Անուն դասական, թուական, բացարձակ։ Թուական է, որ զթիւ նշանակէ. (Թր. քեր.։)
Բարառնութիւնն լիցի) համառօտ եւ բացարձակ, եւ վճարեալ յամենայն մանուածոյ եւ ձեւոյ. (Պիտ.։)
Ոչ միայն քան զաչս, այլեւ քան զմիտս սրագոյն են։ Սրագոյն բբօք բացարձակ պատառօղ զօդ. (Իսիւք.։ Շ. թղթ.։)
Չորեքդրեան. չորիւք տառիւք բաղկացեալ. որպէս է յեբր. բացարձակ անունն Աստուածոյ՝ էհւհ. այսինքն էհովահ կամ եօվա. եւ ի մեզ՝ Որ էն. նոյնպէս եւ անուանք միոյ միոյ յերից անձանց, Հայր, Որդի, Հոգի. որոց դումարն է զուգաթիւ ընդ ձայնիս Երրորդութիւն, ՟Ժ՟Բ տառիւք՝ ըստ թուոյ ՟Ժ՟Բ առաքելոց. այս է ասելն Նար. առաք.
Voir tout