explanation, exposition, enunciation, elucidation;
commentary, gloss;
առանձին —, specification;
— նշանագրաց, the act of deciphering.
ἁπόδοσις redditio, assignatio, solutio, explicatio Ի բաց տըւչութիւն, այսինքն աւանդումն. առաջարկութիւն. լուծումն. մեկնութիւն.
Խայտացեալք ընդ ընծայական բացատրութիւն զուարթնոյն. (Թէոդոր. խչ.։)
Ստուգութիւն սահմանական բանի բացատրութեան. (Յհ. կթ.։)
Ոմանք պախարակեն զբացատրութիւն սահմանիս. (Սահմ. ՟Ժ՟Գ։)
Այս բացատրութիւն յատկագունին եղիցի, որ է միայն տեսակ. (Պորփ.։)
Արդ յայտնի, եւ որ առ բազումս՝ բացատրութիւն հատուցման (բանիս՝) այս է։ Իսկ առ ի բարս՝ բացատրութիւնն է այսպիսի. (Փիլ. իմաստն. եւ Փիլ. այլաբ.։)
ԲԱՑԱՏՐՈՒԹԻՒՆ. ἁπόθεσις expositio, abjectio, ἁποτομή abscissio որպէս Բացադրութիւն. ի բաց դնումն, ի բաց որոշումն, հատումն. եւ Զատումն. զանազանութիւն.
Բազում բարութեանց պատճառք էին անստացուածութիւնն, բացատրութիւն առնելով զամենայն չարեաց. (Ոսկ. գծ.։)
Զբացատրութիւն հին զատկին, եւ զներածութիւն նորոյ զատկիս. (Կամրջ.։)
Մարդասէրն Աստուած արժանի արասցէ զսա՝յետ բացատրութեան հերացն՝ ե՛ւ թողութեան յանցանաց։ Վերստին կնիք է այս բացատրութեան մեղաց, եւ բոլոր իսկ մեռելութեան գործոց ջնջումն. (Մաշտ.։)
Բացատրութեամբ ի նմանէն խորշեալ։ Բացատրութիւն պիղծ համարելոյն՝ եւ ողորմելոյս, է զղջումն եւ անզղջականութիւն։ Պատշաճաբար եդ առաջի բանս զբացատրութիւն քահանայութեան եւ կրօնաւորութեան։ Թերեւս բացատրութեամբ հեռի եմ ի նմանէ։ Կարօտիմք ուսանել զբացատրութիւն սոցա ի միմեանց. (Լմբ. սղ.։ Լմբ. պտրգ. եւ այլն։)
Իւղոյն բարեբաշխ բացատրութեամբ ի մասունս եօթանց առաջադրութեանց. այսինքն բաժանմամբ. (Նար. ՟Ղ՟Գ։)
| Singulier | Pluriel | |
|---|---|---|
| nominatif | բացատրութիւն | բացատրութիւնք |
| accusatif | բացատրութիւն | բացատրութիւնս |
| génitif | բացատրութեան | բացատրութեանց |
| locatif | բացատրութեան | բացատրութիւնս |
| datif | բացատրութեան | բացատրութեանց |
| ablatif | բացատրութենէ | բացատրութեանց |
| instrumental | բացատրութեամբ | բացատրութեամբք |