cut, shape, fashion;
section, division;
part, portion;
bit, piece, fragment;
retrenchment, separation;
emigration, transmigration, colony;
article, head, point;
segment;
—ք կոնի, conics;
առաջանիւթ — օրագիր, leading article;
— գնալ ուրեք, to emigrate;
գրել —, to write an article;
— տալ բանին, to interrupt, to break in upon.
ՀԱՏՈՒԱԾ τομή, διαίρεσις sectio, incisio, divisio, distinctio . որ եւ ՀԱՏԱԾ. ՀԱՏՈՐ. ՀԱՏՈՒՄՆ. Բաժանումն, որոշումն, զանազանութիւն. կամ զատուցեալ, կամ զանազանեալ ինչ. բաժին. մասն. կոտոր. շերտ. կտրուածք. կտոր.
Ձեռք կախեալ յարմկանցն ... մերձեցոյց ի հատուածս ձեռացն. (Խոր. առ արծր.։)
Ասիա մեծագոյն է քան զայլ հատուածսդ (երկրի). (Խոր. աշխարհ.։)
Հատուածք շերտից։ Հատուած բանի։ Հատուածի բանի։ Զերիս հատուածս առանձնաւորականս (հաւատոյ, յուսոյ, սիրոյ, կամ երից անձանց)։ Մի երրորդութիւն կատարեալ ի դիմաց երից անորոշելի հատուածոց. (Նար. մծբ. եւ ՟Ի՟Ը. կ. ՟Ժ. ՟Խ՟Դ։)
Յերիս հատուածս որոշեալ են ամենայն ժամանակք. (Իգն.։)
Զկինն ի կողէն արար հատուած. (Շ. այբուբ.։)
Ետես անդ հատուածս տապարի. (ՃՃ.։)
Ի խորս կամի տալ զհատուածսն. (Ոսկ. յհ. ՟Բ. 7։)
Ի կենաց ծառոյն հատուած գեղեցիկ մեզ շնորհեցար (սուրբ խաչ). (Տաղ.։)
ՀԱՏՈՒԱԾ. գ. ἁποικεία colonia. Զատումն յազգէ եւ յաշխարհէ. փախուստ. գաղթ, եւ գաղթական. տարաբնակ. եւ տարաբնակութիւն. գլուխ քաշել՝ զատուիլ երթալը, եւ գացօղ մարդը կամ մարդիկը.
Յերկիրն եգիհտացւոց հատուած փախստեայ լինէր. (՟Բ. Մակ. ՟Թ. 29։)
Ելեալ երթայր հատուածի պատճառաւ. (Ագաթ.։)
Յունաց թափել յաշխարհէն հատուածիւ։ Ասէ զպեղեգացւոց հատուածից յունաց՝ երթեալ եւ այլն։ Հատուածք երթեալ։ Եղբօր ընդ նմին հատուած եկելոյ. (Եւս. քր. ՟Ա։)
Վասն հատուածին վնդայ՝ անուանեաց վանանդ։ Ի սիսականէն արդարեւ հատուած։ հատուած գնացեալ վարդգէս։ Հատուածի պատճառաւ փախստական լինի յարտաշրէ։ Դէմ եդեալ գնացին առ շապուհ հատուած. (Խոր.։)
Հատուած եղեալ ի նմանէ՝ անկանի առ կեսար. (Յհ. կթ.։)
Ստուգեաց զպատճառ հատուածին. (Արծր.։)
ՀԱՏՈՒԱԾ. որպէս Ուրոյն եւ ինքնագլուխ վաստակ, եւ կամ հատումն գնոյ. սակարկութիւն բոլորական՝ կամ միանգամայն.
Արուեստաւորք ամենայն՝ ըստ որո՛ւմ եւ իցէ արուեստի, եթէ՛ հատուածով գործիցեն, եւ եթէ մարմնով. (Մխ. դտ.։)