Your research : 21 Results for եւ

Entries' title containing եւ : 1246 Results

Սեւագիր, գրոյ

s.

ink;

adj.

written with ink, delineated with black lines.


Սեւագոյն

adj.

black, dark-coloured, blackish, dark, swarthy.


Սեւագործ

adj.

rendering black, blackening.


Սեւագորշ

adj.

blackish, obscure, gloomy.


Սեւագունդ

adj.

composed of a black troop;

s.

black band or troop (of devils, rascals, etc. ).


Սեւադեղ, ոյ

s.

ink.


Սեւադէմ

adj.

black-faced;

s.

negro.


Սեւազգած

cf. Սեւազգեստ.


Սեւազգեստ

adj.

clothed in black, in mourning.

adj.

cf. Սեւազգած;

s.

mourning suit.


Սեւաթոյր

cf. Սեւաթորմի.


Սեւաթորմի

adj.

black;

fig.

dark, gloomy, dismal, sullen, foul, base.


Սեւակ, ի, աւ

s.

ink.


Սեւակաղնի

bot. s.

quercus nigra.


Սեւակն

adj.

black-eyed.


Սեւակոշտեալ

adj.

full of black clods.


Սեւամաղձ

s.

black bile, atrabiliary humour, spleen.


Սեւամաղձոտ

adj.

melancholy, splenetic, atrabilious;
gloomy, mournful.


Սեւամաղձութիւն, ութեան

s.

melancholy, black choler or bile, hyp, hypochondria.


Սեւամեղր

s.

burnt sugar, caramel.


Սեւամորթ

adj.

brown-skinned;

s.

blackman, moor, negro;
gipsy.


Սեւամօրուս

adj.

black-bearded.


Սեւայատակ

adj.

melampygus;
cf. Թաւայատակ.


Սեւային, այնոյ, ոց

cf. Սեաւ.


Սեւանամ, ացայ

vn.

to blacken, to be or become black, to grow dark or brown.


Սեւաներկ

adj.

black-dyed, black.


Սեւաստութիւն, ութեան

s.

county, earldom;
order of knighthood.


Սեւատեսակ

cf. Սեւաթոյր.


Սեւացուցանեմ, ուցի

va.

cf. Սեւեմ.


Սեւաքար, ի

cf. Թերթաքար.


Սեւեմ, եցի

va.

to blacken, to render black, to imbrown;
to paint black.


Սեւեռ, աց, ից

s.

nail, stud.


Սեւեռագոյն

cf. Սեւեռապինդ.


Սեւեռակապ

cf. Սեւեռապինդ.


Սեւեռապինդ

adj.

nailed, studed, fixed, well-fastened.


Սեւեռապէս

adv.

fixedly, firmly.


Սեւեռեմ, եցի

va.

to nail, to stud, to fasten with a nail, to fix well;
to attach, to stick.


Սեւեռիտք

s.

Severian heretics.


Սեւեռութիւն, ութեան

s.

cf. Սեւեռումն.


Սեւեռումն, ման

s.

fixation;
fixed or rooted idea.


Սեւերամ

s.

black flock;
cf. Սեւագունդ.


Սեւերես

adj.

black-faced, shameful.


Սեւնի

cf. Սեբենի.


Սեւոտն

adj.

black-footed.


Սեւորակ

adj.

blackish, brown, dusky;
— աչք, black eyes.


Սեւորդիք

s.

Sewortic, Blacksons or Smithsons, (name of an Armenian race whose father was named Sev or Black).


Սեւութիւն, ութեան

s.

blackness, black or brown colour, swarthiness.


Սեւուկ

adj.

negro;
cf. Սեւորակ.


Սեւուհի

s.

negress, negro-woman.


Սիւնաձեւ

adj.

columnshaped.


Սկահաձեւ

adj.

cup-shaped;

s.

— ornament.


Definitions containing the research եւ : 620 Results

Նիւթ, ոց

s.

matter, body;
element;
substance;
subject, matter;
cause, reason, grounds;
—ք, materials;
— հրոյ, matches, incentive, tinder;
— ցրիւ, diffuse matter;
եւ տեսակ, form and matter;
խօսեսցուք զայսր —ոյ, let us discourse on this subject.


Նման, ից

adj.

like, similar, resembling, approaching;
equal, conformable, analogous;

v. imp.

v. imp. — է, it suits, it is proper, fit or becoming;
it seems, it appears;
ամենեւին — է նմա, he is as like him as can be;
— զ—ն սիրէ, like loves like;

adv.

similarly, in the same manner, alike, such.


Նշան, աց

s.

sign, mark;
sign, signal, character, symbol;
trace, vestige;
sign, proof, token;
omen;
miracle, prodigy, wonder;
ensign, colours, flag, standard, banner;
the Holy Cross;
betrothal, affiancing;
seal, mark;
central point, centre;
aim, butt;

geom.

point;
— կռուոյ, arms;
— յաղթութեան, trophy, triumph, victory;
— or —ս տալ, to give a sign, to beckon;
to signify, to indicate;
to affiance;
— առնուլ, to take aim at, to level at;
ոչ եւս տալ — կենաց, to give no signs of life;
— անձրեւի է, we shall have rain.


Նշաջուր, ջրոյ

s.

almond-water;

adj.

— տերեւ, shaped like an almond-leaf.


Նշխար, աց

s.

bit, piece, particle, fragment;
rest, residue;
remains, mortal coil;
consecrated bread, eulogia;
—ք սրբոց, relic;
տուփ —աց, reliquary, shrine;
— պատարագի, host, wafer;
— կնքոյ, wafer;
— գործել or կազմել, to make wafers;
—ք եւ նշմարք հայաստանի, the antiquities of Armenia (Picturesque Armenia).


Ողողիմ

vn.

to be inundated;
plunged in, immersed;
— յանձրեւոյ, to be soaked through by the rain.


Ողորմ, ոյ

s.

pity, compassion;

adj.

pity-stirring, piteous, pitiable, moving, touching, miserable, unhappy, unfortunate, sad, deplorable, dismal;

adv.

—, —ս, — —, touchingly, humbly, in a suppliant manner;
miserably, piteously, pitiably, deplorably, lamentably;
compassionately;
— խօսել, to speak pitifully or deplorably;
յաղերս եւ յ— խոնարհեցուցանել, to touch, to excite or move to compassion, to inspire pity;
անկցի — իմ առաջի քո, have compassion on me ! have mercy on me !.


Վարք, րուց

s.

life, habits, manners, conduct, behaviour, morals;
use, employment;
անարատութիւն վարուց, morality;
ընտիր, բարեկիր —, good morals;
անարատ, անբիծ —, pure morals;
գեղեցիկ վարովք վարեցան, they led a good life;
որք գերաշխարհիկք են վարուք, who show themselves pure of heart;
է երբեք զի եւ անբարիք ծնանին օրէնս բարիս, good laws are often produced by evil customs.


Վեհ, ից

adj.

sublime, majestic, imposing, high, elevated, superior, grand, noble, generous;
divine, godlike, supernatural, celestial, heavenly;

s.

the Supreme Being;
— կերպարան, imposing aspect;
— ինձ արտաշէս պարթեւ քան զմակեդոնացին աղեքսանդր, Artaxerxes the Parthian seems to me to be superior to Alexander the Macedonian.


Վեր, ի վեր

adv.

above, upon, on, over;
on high, high, high up;
վեր ի վայր, ի վեր եւ ի վայր, up and down, high and down, upside down;
topsy turvy;
frequently;
ի վեր եւ ի խոնարհ, up and down, always, incessantly, at every moment, ever;
ի վեր անդր, above, up there;
ի վեր քան զամենայն, above all;
վեր ի վայր կործանել, to turn upside down, to turn topsy turvy, to upset, to overset;
վեր ի վայր շրջել, to turn over, to overthrow, to overturn;
to disorder, to disturb;
ի վեր մատչել, to go higher up, to ascend;
ի վեր ունել, to bear up, to support, to sustain, to prop;
ի վեր հանել, բերել, to elevate, to raise on high;

fig.

to discover, to manifest, to unmask, to unveil, to denounce, to disclose, to reveal;
ակն ի վեր տալ, to lift up one's eyes, to look up, to raise one's head;
ձի ի վեր առնուլ, to ride, to mount on horseback;

bot.

ի վեր գալ տնկոյն, to peep out heads, to pullulate and grow, to sprout, to bud;
ի վեր կացուցանել զսպանեալն, to raise from the dead, to bring to life again;
ի վեր քան զբան, ineffable;
inexplicable;
ի վեր է այս քան զկար զօրութեան իմոյ, that is beyond my power;
ի վեր քան զպայման մերասեր բնութեան, above humanity;
որպէս ի վեր անդր ասացաք, as we have already said;

adj.

վեր ի վերոյ, apparent, superficial, feigned, affected;
երկիր պագին նմա —, they feigned to worship him;

adv.

superficially, apparently, affectedly;
— ունելով գիտութիւն, without a thorough knowledge of, having a smattering of.


Վերայ, ի վերայ

prep.

on, upon;
over, above;
for, in behalf of, on account of;
յայնր —, upon that;
about that;
ի — ամենայնի, above all, before all else;
յորոց — աշտարակն անկաւ, on whom the tower fell;
ի ճշմարտութեան — չեւ է հասեալ, he has not yet heard the truth;
յաւելին ցաւս ի ցաւոց —, they increased my sorrows, they added to my grief;
հարուածս ի — նոցա հասուցանէին, they charged them with the massacres;
առած ի — արաբացւոց, threatening announcement for Arabia;
փակեմ զդուռն ի —ս, I shut the door behind me;
կործանումն նմա ի — կայր, he was on the brink of ruin, on the point of ruining himself cf. Կամ;
cf. Հասանեմ.


Վերուստ

adj.

high, superior;

adv.

ի —, from above, from on high, from heaven;
from the beginning;
— ի վայր, from top to bottom;
անդուստ ի —, from ancient times, from the beginning;
ի — եւ ի սկզբանէ այնպիսիք էին, they were so from the beginning;
յառաջագոյն ի — գիտէի զայս, I knew that long since.


Վերջ, ից, ոց

s.

end, finish, conclusion, close;
end, extremity, bound, limit;
tail;
back;
the rear of the army;
cadence, fall;
—ք, cf. Վերջաւոր;
ի —, ի —է, ի —ոյ, after, behind, at last, after all, in conclusion, finally, lastly;
ի — կոյս, backwards, back, behind;
ի — նահանջել, to draw back, to repress, to hold in, to check, to restrain;

fig.

ի — հասանել, to have already one foot in the grave;
ի — կոյս գնալ, to go backwards;
ի —ի թեւոյն անկեալ, assailed the army in the rear;
հասէք ի —ս նոցա, destroy the enemy's rear;
ի — or ի —է եկեալք, survivors, posterity;
ժամանակաւ ի —է, latest or nearest;
ի —ոյս երթեալ զօրէն չար գազանի, given to perversity as a beast;
— բանիս այս, the pith of my discourse is this;
եկն ի —ն, he was at his life's end.


Վէր, վիրաց

s.

sore, wound;
ulcer;
—, հիւթ վիրի, sanies, matter, pus, gore;
կեղեւ վիրաց, scab, scurf;
cf. Պատրոյգ;
— սրտի, heart-sore, heart-ache, heart-break, heart-burn;
—ս առնել, —ս ի վերայ դնել, to wound, to cover with sores, to ulcerate;
—ս ընդունել, to be wounded;
դարմանել զ—ս, to dress, to cure a wound;
ցաւ վիրին խստանայր, the pain caused by the wound became insupportable;
տայ —ս եւ ինքն ոչ առնու, he wounds others but receives no hurt.


Վիճակ, աց

s.

lot, chance, destiny, fate, fortune;
ballot, suffrage, vote, voice;
lot, state, condition;
lot, portion, share;
lottery;
sorcery;
inheritage, possession;
fief, farm;
department, district, liberties, precinct, extent of jurisdiction, territory;
diocese;
clergy;
situation, condition, fortune, rank, quality, dignity, office, employment, profession;
—ս արկանել, to draw or cast lots, to ballot, to vote;
to practise witchcraft;
— արկանել ի վերայ իրիք, to cast lots or to draw for anything;
—աւ տալ, to give through lottery;
ետուն —ս նոցա, they drew their names by lot;
եւ ել վիճակն մատաթեայ, and the lot fell upon Matthias.


Նա, նորա, նոքա, նոցա

pron.

he, she;
that, it;
ուտէ նա, he or she eats;
ուտեն նոքա, they are eating;
խնդրեմ զնա, I am looking for him, her or it;
ասեն նոքա, they say;
նա է, it is he or she;
անուն նորա, his, her or its name;
ետու նոցա, I have given them;
նոքա նոքին, they;
նմա, to him or her;
նորա, to him or to her;
նոցա, to them;

conj.

but, however, nevertheless, yet;
indeed, really, in fact;
նա՛ է, that is, that is to say, i.e.;
նա աւանիկ, նա աւասիկ, look there, look here;
but, yet;
նա եւ, also, even, likewise, again;
moreover, besides;
նա զի, նա մանաւանդ թէ, above all, the more;
rather;
նա եւ ոչ, neither, nor;
not even;
նա եւ արդ իսկ ոչ, not even now;
նա ուրեմն, certainly;
perhaps, it may be that;
well;
now, then.


Նարինջ, րնջի, րնջաց

s.

orange;
բանդակ ի նարնջոյ, conserve of oranges, marmalade;
շաքարապատ կեղեւ նարնջոյ, candied orange-peel.


Նաւ, ուց, աց

s.

ship, vessel, boat;
cf. Նաւակ;
cf. Լաստ;
water-vessel, pitcher, urn, jar, earthen-vessel;
— քարեղէն, basin or vase of stone;
cf. Քարենաւ;
— պատերազմիկ, three benched galley, trireme;
— մեծ, line of battle-ship, man of war;
— հրձիգ, fire-ship;
— հինից, privateer, corsair;
— զօրագլխական, admiral's ship, flagship;
— զրահեալ, armoured ship, armour-plated ship;
— վաճառական, merchant-man, merchant-ship, trading-vessel;
— շոգեմուղ, steam-ship, steamer;
— առագաստաւոր, sailing-boat;
— թեւճակաւոր, row-boat;
գումարտակ —ուց, fleet;
վարձ —ու, freight;
վարձել զ—, to freight or charter a vessel;
կպրով օծանել or կպրաձիւթել զ—, to tar, to careen, to caulk a ship;
կպրաձիւթող —ուց, caulker;
մտանել or ելանել, երթալ ի —, to embark, to go on shipboard, to go on board a ship, to take a shipping;
ելանել ի —է, to land, to go a-shore, to disembark;
դնել ի —, to embark, to ship, to export;
հանել ի —է, to disembark, to put a-shore, to unload goods.


Ցորեան, ցորենոց

s.

wheat;
corn, grain;
տուրք ցորենոյ, cornage;
փոխինդ ի ցորենոյ եւ ի կաթանէ, frumenty;
հարկանեն ճճիք զ—, weevils destroy corn.


Ցօղեմ, եցի

va.

to dew;
to bedew, to sprinkle or cover with dew, to besprinkle, to wet, to water;
— անձրեւ, to rain;
— արտօսր, to shed tears, to weep;
— բերանով, to sprinkle with the mouth;
ցօղէ, the dew falls;
ամպք զօղեցին ջուր, the clouds melted in rain.


Ւ (ioune)

s.

the thirty fourth letter of the alphabet and the seventh of the vowels;
seven thousand;
seven thousandth;
It is used both as a vowel & as a consonant. As a vowel for example in the words իւրաքանչիւր, ուխտ, etc., and as a consonant in the words հաւատ, սեաւ, հիւանդ, etc.;
It is only used as a medial final letter, sometimes serves for the consonant վ, for instance : օթեւան — օթեվան, երիւար — երիվար, վաւաշ — վավաշ, etc, or for the diphthong u, as, հւսւտ instead of հիւսիւս;
There is no proper word beginning with this letter, but on account of its affinity with the letter հ, it is sometimes substituted for it;
Joined with ի (իւ), it is generally pronounced like the French u as : դիւր, հիւր, դիւթ, & preceding the ո (ու) is pronounced like the English ou. Preceded also by ա (աւ), was anciently pronounced o as : աւրհնեմ — օրհնեմ, աւր — օր;
It is sometimes used instead of the suffixes ի & յ as : ւայդմանէ — յայդմանէ, ւիւրաքանչիւր — յիւրաքանչիւր;
In poetry, it is sometimes used instead of the conjunction եւ or ու.


Փակեմ, եցի

va.

to shut, to close;
to shut up, to enclose, to fence in, to bar;
to shut, to lock;
ի ներքս —, to shut up, to beset, to hem round, to encircle, to surround, to encompass;
— բանտի, to imprison, to put in jail;
— զբան, to conclude, to close, to end;
— ինչ յումեքէ, to prohibit, to forbid;
— զարգանդ (կնոջ), to procure sterility;
— զոք ի ձեռս ուրուք, to deliver up, to betray;
ի ներքս փակեալ, herein enclosed;
փակեալ էին ընդ իշխանութեամբ մահու, they were subject to death;
փառքն աստուծոյ զքեւ փակեսցին, may divine glory encompass you !
cf. Դուռն, cf. Յոյս.


Փայլակն, կան

s.

lightning, flash of lightning;
սրավար, արագաթռիչ, իբրեւ զ—, quick, swift as lightning.


Փայծեղնիճ

bot. s.

spleen-wort, miltwaste, ceterach;
cf. Տերեւնիճ.


Փառօք

adv.

gloriously, with glory, pompously, splendidly;
ճշմարիտ, անարատ or անստգիւտ, անեղծ, անկապուտ, շքեղ, յաւերժական —, true, spotless, solid, real, great, imperishable glory;
սուտ, փախստական, սնոտի, կորստական —, false, fleeting, vain, perishable glory;
սիրել զփառս, to love glory;
փառս ստանալ, to acquire fame or glory;
փառաց ի փառս բարձրանալ, to be raised or exalted to the highest pitch of glory;
ընթանալ ի փառս, to be in a fair way the glory;
անկապուտ փառս անձին համարել, to put one's chief glory in;
ուղիղ փառս ունել, to be of an orthodox belief or profession, to have a catholic sense;
տալ փառս աստուծոյ, to glorify God, to give or render glory to God, to thank God;
վասն փառաց մեռանել, to die for glory;
անկանել փառօք, to fall gloriously;
յաւերժացուցանել զփառս իւր, to make one's glory eternal;
կնիք տալ փառաց, to put the seal to one's fame;
տենչալ փառաց, զակատիլ զհետ փառաց, to aim at glory, to pursue glory;
աղարտել զփառս իւր, to tarnish one's glory, to stain one's reputation;
աղօտացուցանել, նսեմացուցանել զփառս իւր, obscure, darken or efface one's glory;
անկանել ի փառաց, to abase, degrade or dishonour oneself;
առանց փառաց, inglorious;
փառաւորեալ փառօք, covered with glory, with laurels, renowned, famous;
շքեղապանծ փառօք, with extraordinary splendour;
փառս քեզ համարեսջիր, make it your aim and glory to;
տեսէք, մի գուցէ քակտեսջիք ի փառացդ, take care not to lose your renown;
անմահական փառս յաւելցէ քեզ այս, this will bring you immortal glory;
նսեմացեալ անհետանայր գոգցես եւ — նորա զոյգ ընդ բաղդին, his glory seemed to be eclipsed with his fortune;
ի փառս աստուծոյ, to the glory of God;
— հօր, the Gloria Patri;
— տեառն, — աստուծոյ, glory to God ! God be praised! thank God !
— քեզ, տէր, glory to Thee, o God;
— ի բարձունս աստուծոյ, glory to God in the highest;
որում միայնոյ վայելեն —, to Whom alone glory belongs.


Փարաւաթեմ, եցի

va.

cf. Փերեւետեմ.


Տուկատ

adj.

weak, feeble, frail;
cf. Ներգեւ;

s.

*ducat.


Տուն, տան, տանց

s.

house, habitation, home;
house, family, race, nation;
family, household;
goods, fortune;
house, commercial house;
couplet, strophe, stanza, verse;
— ադամայ, the human race, mankind;
— թորգոմայ, the Armenian nation;
— թագաւորի or — արքայի, the king's household;
— մատենագրաց, library;
— պղատոնեայ, Plato's Academy or school;
փայտակերտ, աղիւսակերտ, քարաշէն, քարուկիր —, wooden, brick, stone house;
հանգիստ, բնակելի, լաւ, մեծ, փոքրիկ, գեղեցիկ, տձեւ or անպիտան —, commodious, inhabitable, good, large, small, fine, wretched house;
հիմունք, որմունք, տան, the foundations, the walls of a house;
վարձելի կամ վաճառելի —, house to be let or sold;
— ի տանէ, տանէ ի —, from house to house;
արտաքոյ տան, ըստ — ն, out, not at home;
ի տան, at home;
կալ ի տան, to stay, to be at home;
ելանել ի տանէ, to go out;
մեկնել ի տանէ, չուել, to remove, to move;
դառնալ, գնալ ի —, to go home again, to come home, to go home;
— վարձել, to let a house;
վարձել զ— իւր, to let his house;
— շինել, կառուցանել, քանդել, to build, to pull down a house;
ական հատանել զտան, to break into a house;
շրջել տանէ ի —, to wander from house to house.


Տօն, ից

s.

feast, solemnity, festival, celebration;
— նշանաւոր, հանդիսաւոր or մեծահանդես, extraordinary, solemn feast;
օր —ի, feast-day, holiday;
ամենաժողով —, fair day, market day;
— անուան, saint's day;
— ամենայն սրբոց, All-Saints' day, All Hallows day;
— մարմնոյ եւ արեան տեառն, Corpus Christi day;
— անմեղ մանկանց, Childermas-day;
սրբել, խմբել, կատարել, տօնել զ—, to keep, to observe, to celebrate a feast;
շնորհաւորել ուրուք զ— իւր, to wish a person many happy returns of the day;
cf. Տարեկան.


Ց (tzo)

s.

the thirty third letter of the alphabet, and the twenty seventh of the consonants;
six thousand, six thousandth;
As a prefix to words it is a sign of the dative, for example : ասէ ցտէր, he says to the Lord;

prep.

to, as far as;
till;
ցայդ վայր եկեսցես, heither shalt thou come, come thus far ! ցմեծ ժամս, for long time;
կասկածեմ ցառաւօտն, եւ հառեալ յառաւօտն՝ երկնչիմ ցերեկոյն, suspicions assail me till morning light, from break of day fear torments me till evening.


Ցածուցանեմ, ուցի

va.

to lower, to put or bring down, to stoop;
to reduce, to abate, to diminish, to lessen;
to abase, to debase, to disparage, to humiliate;
to soften, to assuage, to calm, to moderate, to appease, to allay, to tranquillize;
ցածոյց Տէր շուրջ զինեւ, the Lord has given me peace on all sides.


Ցամաք, աց

adj.

dry, arid;

s.

terra firma, continent, mainland;
— կղզի, peninsula;
— երկիր, dry land;
հաց —, dry bread;
— փայտ, dry wood;
— աչօք, with tearless or dry eyes;
զ— ծարաւոյն շիջուցանել, to quench or allay thirst;
յածիլ ընդ ծով եւ ընդ —, to scour sea & land;
անցանել ընդ —, to pass dry-footed, dry-shod;
ելանել or իջանել ի —, to land, to go ashore or ou shore;
հասանել ի —, to reach the shore;
— երթալ, անցանել, to travel by land.


Ցայգ, ոյ

s.

night;

adv.

— or զցայգ, nightly, by night, during the night;
զ— եւ զցերեկ, night & day, day & night;
by night & by day.


Ցան, ի, ից

s.

sowing;
dispersion;
cf. Ցռօտ;

adj.

scattered, disseminated, spread;
եւ ցիր, ցիր եւ —, scattered about, dispersed every where;

adv.

here & there;
եւ ցիր առնել, կացուցանել, սրփել, to scatter here & there, to disperse;
— աստ անդ հարցանել, to interrogate (a scholar) promiscuously.


Ցանկասիրութիւն, ութեան

s.

passion, love, lust, sensuality, lechery, concupiscence;
զվավաշոտ ցանկասիրութեամբ թեւակոխել, to abandon one-self to voluptuousness.


Ցարդ

adv.

until now, still, yet;
եւս ոչ, not yet.


Ցերեակ

adv.

by day, in daytime, during the day, in broad daylight;
զցայգ եւ զցերեկ, day & night;
զօրն ցերեկ, all day long.


Ցիր, ցրիւ

s.

dispersion;
vast open space;

adj.

— or — եւ ցան, dispersed, scattered about, spread;
cf. Ցան;
ցիր ընդ ցիր լինել, to be dispersed, scattered about, spread over;
եւ ցան մտօք absent-minded, distracted.


Տարադէպ

adj.

unsuitable, improper, unbecoming, undue, disagreeing, absurd, extravagant;
թէ ի հանդէպս եւ թէ ի —դէպս, per fas et nefasby right or wrong.


Տարափ, ոյ

s.

shower, abundant rain;
— ձեան, flake of snow;
տեղ եւ — նետից, a shower of arrows;
a cloud of darts;
ծակոտեալ ի —ոյ նետից, pierced with a hundred arrow wounds.


Տարեկան

adj.

yearly, annual, anniversary, once a year;

s.

year;
solemnity, feast, festival;
etesian or trade-winds;
օր —ի or —աց, anniversary, — day;
կարգեցին ամ յամէ զօրն զայն տօն —աց, it was ordered that this day be annually commemorated;
ոչ գոյր երթեւեկ տօնից —աց նորա, no one frequented his festivals any longer;
յաւուր նշանաւորի —աց, on the festival day.


Տեղում

va.

to cause to rain heavily, to open the windows of heaven;

fig.

to shower down, to rain abundantly;

vn.

to shower, to rain hard, to pour;
նետս — ի վերայ ուրուք, to send a shower of arrows;
տեղաց ի նոսա մանանայ, manna rained down upon them;
տեղայր մարգարիտ ի հարսնութեան սաթինկան, pearls were showered round at the nuptials of Sathinig;
նետք տեղային, arrows fell in showers;
զեւս, տեղա ի մեզ փորձութիւն, o great Jupiter, load us with evils!
կայծակունք տեղացին, thunderbolts fell.


Տեսակ, աց

s.

species;
sort, kind, race;
fashion, manner, way;
form, figure, appearance, look;
sight, countenance, aspect, air;
image, idea;
dress, costume;

gr.

form, species;

adj.

visible;
հաղորդել կրկին —աւ, to receive the Communion in both kinds;
սեռ՝ կենդանի, — մարդ, եւ տարբերութիւն՝ բանական, genus animal, species man, whose distinctive characteristic is the faculty of reason.


Տեսանեմ, տեսի

va.

to see, to perceive;
to regard, to contemplate;
to observe, to consider, to remark, to examine;
to know;
to provide, to supply, to furnish;
to take care of, to tend;
to go to see, to visit;
to spy, to watch;
— զմիմեանս պատերազմաւ, to engage in war amongst themselves;
to grapple with each other;
— զպէտս ուրուք, to provide with necessaries;
զտուն —, to manage household or domestic affairs;
չ-ոյն առնել, to pretend not to see;
տեսէք զինչ լսէքդ, pay attention to what you hear;
տեսջիր, զամենայն նշանսն արասցես, take care to work all the wonders;
աստուած տեսցէ իւր ոչխար յողջակէզ, God will provide himself with a lamb for the burnt offering;
հիւանդ էի եւ տեսէք զիս, I was sick, and you visited me;
տես ինձ, see, you see;
ապա թէ ոչ՝ տեսից վասն քո, if not you will see how I will pay you;
տես քեզ արս զօրաւորս, choose valiant men to accompany you.


Տեսանելով

adv.

apparently, in appearance;
by sight;
գեղեցիկ տեսանելով, handsome, beautiful;
կոյսս գեղեցիկ տեսանելով, fair girls, charming maidens;
շինեցին սեղան մեծ տեսանելով, they built an altar of immense size;
որ խուժադուժ եւս էր տեսանելով, who was still more barbarous in appearance.


Փարտ

adj.

odd, uneven;
դար եւ — խաղալ, cf. Կոճատ.


*Փարտեմ

cf. Փերեւերտեմ;
cf. Ջնջեմ.


Փեճոկ, ի, ոյ

s.

shell, husk;
— պտղոց, rind, peel, paring;
— ծառոց, bark;
— ընկուզի, nut-shell;
— ձուոց, egg-shell;
— ընդեղինաց, pod, cod, husk;
— խեցեմորթից, oyster-shell or tortoise-shell;
scale;
— արեւելեան, coculus Iudicus, fisher's berry.


Փոկահանութիւն, ութեան

s.

cf. Փոկաձեւութիւն.


Փոշի, շւոյ, շեաց

s.

dust;
— or — հրացան, gun-powder, powder;
— կաղնւոյ, tan, oak-bark;
— շաքարի, powder-sugar;
— իւղեփեցաց, sweet-powder;
— հերաց, hair-powder;
տուփ փոշւոյ հերաց, powder-box;
ամպ փոշւոյ, a cloud or whirlwind of dust;
դնել ինչ ի —, ի — դարձուցանել, to powder, to grind to dust, to reduce to powder, to pulverize;
լնուլ փոշւով, to cover or sprinkle with dust;
ի — դառնալ, to be reduced to powder, to be pulverized;
to crumble into dust, to moulder away;
— յարուցանել, to raise a dust;
ընդ — թաւալիլ, to roll in the dust;
թօթափել զ—, to dust, to beat the dust out of, to shake off the dust, to free from dust;
— դէզադէզ ամբառնայր յամպս հասանէր, a thick cloud of dust rose up to the skies;
— ամպաձեւ մրրկեալ դիզացեալ ծածկէ զերկին, a cloud of dust arose and obscured the heavens;
cf. Մանրամաղ;
cf. Վառօդ;
cf. Ջաղացք.