familiar, domestic;
proper;
native;
tamed;
intimate, friend, relation;
domestic;
—ք, family;
հայր —նեաց, the father of a family;
— պատերազմ, intestine strife, domestic broils;
civil war;
— գաւաճան, թշնամի, traitor, intestine foe;
— հաւատոյ, faithful to the Truth;
— լինել գորց, to be familiar with, or versed in literature.
ԸՆՏԱՆԻ կամ ԸՆԴԱՆԻ. οἱκεῖος domesticus, familiaris, propinquus, cognatus, proprius Իբր Ընտան այսինքն ի տան կամ ի տանէ եղեալն. որպէս ընտանի ասին տանուտեառն՝ կինն, զաւակք, ծառայք, ընդոծինք. եւ ամենայն մերձաւոր, բարեկամ, ծանօթ, ընտել, հարազատ, ազգական. իւրքն. եւ իւրական. սեպհական. յանկաւոր. տան մարդ, տնեցի, ճանչւոր, եւ իրեն ընկածը.
Ընտանի հօր քոյ է (հօրաքոյրն)։ Ընտանի մօր քոյ է (մօրաքոյրն)։ Ընտանի քո են (զաւակք եղբօր քոյ). (Ղեւտ. ՟Ժ՟Ը։)
Եւ ասէ ընտանի նորա ցնա. եբր. հօրեղբայր. (՟Ա. Թագ. ՟Ժ. 14։)
Թշնամիք առն ընտանիք իւր. յն. ոյք ի տան. (Միք. ՟Է. 6։)
Տայ կերակուր ընտանեաց. յն. տան. (Առակ. ՟Լ՟Ա. 15։)
Ոչ ոք էր անդ յընտանեաց անտի։ Լուան զձայն ճչոյն ընտանիքն. իմա՛, տնեցիք. (Ծն. ՟Լ՟Թ. 21։ Դան. ՟Ժ՟Գ. 26։)
Բազմութիւն ընտանի արանց քաջաց։ Ընտանի իւր բնակչօք։ Ի ձեր ընտանի տեառնէն։ Ընտանի դաւաճան կամ թշնամի. եւ այլն. (Խոր.։ Արշ.։ Մխ. երեմ.։ Նար.։)
ԸՆՏԱՆԻ ասին անկենդան իրք պէսպէս ոճով. զոր օրինակ
Ընտանի ողջոյն. (՟Բ. Մակ. ՟Ժ՟Ա. 27։)
Ո՛չ ընդանի է բացատրութիւնն. (Արիստ.։)
Հայեցեալ ընդ ընդանի իւր անպատուութիւնն. (Ճ. ՟Բ. այսինքն անձնական։)
Իւր ընտանի փառօքն. (Իգն.) այսինքն սեպհական, յատուկ։
Ընտանիդ քո պայծառութեան։ Յընտանի փառացն։ Ի պատկեր ընտանի։ Ընտանի անուն, կամ ձայն, կոչումն, սովորութիւն, նիւթ. (եւ այլն. Նար.։)
Քան զամենայն պիտանացու է եւ ընտանի բնութեանս. (Սարգ. ՟ա. պետ. ՟Թ։)
Ընտանի մտաց է անդադարելի գոլ. (Կլիմաք.։)
Զաստուած հաշտ գոլ որոց ի յերկրիս, առ ի յընտանւոյ եւ ի բնաւորականէն իւրմէ բարերարութենէ. (Դիոն. եկեղ.։)
ԸՆՏԱՆԻ. ἤμερος, ἠμερώτατος cicur, mansuetus, domesticus իբր Ձեռասուն, ձեռնընդել, ընտել, տնական, ո՛չ վայրենի (կենդանի, տունկք, եւ այլն)
Կենդանեացն ջոլիրք՝ ընտանեաց, միանգամայն եւ վայրենեաց։ Հաց՝ սկզբունք արմտեաց եւ պտղոց ընտանի կերակրոց, զոր մարդկան ընտանի կենդանւոյ բաշխեալ ետ Աստուած։ Ի մրգաբերացն ընտանի պտուղս։ Ընտանի ծառք. եւ այլն. (Փիլ.։)
Քաջապտուղք տնկոցն զորս սնուցանեն՝ զպտուղսն ընտանի երկրին մերձ դնեն. (Բրս. գորդ.։)