supplication, petition, deprecation, entreaty;
— արկանել, — մատուցանել, յ— մատչել, to supplicate, to implore, to pray, to request.
Աղաչանք, պաղատանք, մաղթանք, ողոք, զաղէտ սրտին յայտնելով, կամ զաղիս գթոյ թափելով. խեղճ թափելու խնդրուածք. րիճա, նիյազ. եալվարմագ.
Ընկալեալ աղերս ի յիմոյս ձայնէ։ Րոտեմք ի քէն աղերսիւ բանի, որ ես քաղցրալուր գրաւ աշխարհի։ Աղերս հառաչման։ Յստակութիւն աղերսին իսպառ պղտորեալ։ Որոց աղերսիցն յարգմամբ ընկա՛լ զիս նորոգ. (Նար.։)
Յաղերսոյն եւ յողոքանացն չդադարէր. (Ոսկ. ես.։)
Աղերսիւ խնդրէ զնա իւր ի շնորհս. (Լաստ. ՟Ի՟Գ։)
Անցանել ընդ խռովութիւն երկիւղին՝ աղերսիւ՝ եւ ողբովք. (Լմբ. սղ.։)
ՅԱՂԵՐՍ ԱՆԿԱՆԻԼ կամ ՄԱՏՉԵԼ. եւ ԱՂԵՐՍ ԼԻՆԵԼ. Աղաչել կրկին եւ կրկին. պաղատիլ. προσδέομαι insuper rogo, supplex sum. եալվար եագար օլմագ. րիճա իւնիյազ էթմէք.
Աղքատն զրկեցաւ, եւ նոյն յաղերս անկցի. (Սիր. ՟Ժ՟Գ. 4։)
Եւ պապայ յաղերս աղաչանաց անկեալ, զի մի՛ մեռցի. (Խոր. ՟Գ. 39։)
Յաղերս մատուցեալ՝ հայցէր. (Յհ. կթ.։)
Աղերս լինել Սուրբ Երրորդութեանն. (Գանձ.։)
ԱՂԵՐՍ ԱՐԿԱՆԵԼ. Նոյն ընդ վ.
Եւ աւազակն աղերս արկանէ, յարքայութիւնն յիշել աղաչէ. (Գանձ.։)
ՅԱՂԵՐՍ ԱԾԵԼ կամ ԽՈՆԱՐՀԵՑՈՒՑԱՆԵԼ. Ի գութ ածել աղաչելով. ողոքել. ամոքել.
Չէ ոք՝ որ ածէ յաղերս ... Եդ զանձն առաջի, ած յաղերս զԱստուած։ Արտասուեցին այրիքն, եւ ածին յաղերս զԱստուած. (Սեբեր. ՟Բ. ՟Թ։)
Չգայր յաղերս պաղատանացն ... Զյաճախագութ հայրն չխոնարհեցուցանէ յաղերս եւ յողորմ. (Նոյն. ՟Թ։)
Եւ բարեխօս Ցի մէջ առնուլ. միջնորդ բռնել. րիճաճի դութմագ.
Յաղերս ածեմ վասն իմ անձին՝ զարդարութիւն գործոց նորին։ Յաղերս բանիւ քեզ ընդ բազմին՝ ըզվարս ածեմ զԵղիային. (Յիսուս որդի.։)
ԱՂԵՐՍ. որ եւ ԱՂԵՐՍԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ. ԱՊԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ, կամ ԱՂԵՐՍ ԱՊԱԲԱՆՈՒԹԵԱՆ. Պատասխանատուութիւն առ ի զանձն արդարացուցանելոյ. ջատագովութիւն անձին. առաջարկութիւն իրաւանց՝ խոնարհ եւ ողոք բանիւք. իրաւունք. փաստ. չքմեղութիւն. ἁπολόγημα, ἁπολογία apologia, causae defensio. բթիզար, արզ.
Արդար ես տէր, եւ մատուցից առաջի քո աղերս։ Տեսից առ ի քէն զվրէժխնդրութիւն ի վերայ նոցա, զի առ քեզ յայտնեցի զաղերս իմ. (Երեմ. ՟Ժ՟Բ. 1։ ՟Ի. 12։)
Դառնայ այնուհետեւ յաղերս։ Գրեթէ աղերսիւ իմն իրաւունս ցուցանէ։ Աղերսիւ ասէ. զայլս ուսուցանես, եւ զանձն քո ո՛չ ուսուցանես. (Ոսկ. ես. եւ Ոսկ. մտթ. եւ Ոսկ. ՟բ. կոր.։)
Յառաջացեալ յաղերս ապաբանութեանն յերկարեցեր։ Ի նոյն աղերս ապաբանութեան անգիտութեան ապաստանեալ. (Փիլ.։)
Ի դնելս իմ ընդ քեզ դատ խառնեալ աղերսիւ. (Նար. ՟Ա։)
ԱՂԵՐՍ. իբր Ուղերձ. ընծայ. տուրք. պարգեւ. ձիրք. շնորհք. փէշկեշ. արմազան. հէտիյէ.
Կուտել առ ինքն զզօրս աղերսիւք եւ տրովք. (Խոր. ՟Բ. 41։)
Որպէս ոք առ իշխան մատուցեալ՝ նախ զաղերս իւր նուիրէ, եւ ապա համարձակեալ նովաւ՝ զխնդրուածս հայցէ. (Երզն. մտթ.։)
Առեալ կինն աղերս՝ տարաւ առ թագաւորն. (Յհ. կթ.։)
Զաղքատս յուղարկեա՛ աղերսիւք. (ՃՃ.։)
Աղերս առաջի մատուցանեմ ձեզ զպիտառութիւն զայս բանի. (Յհ. կթ.։)
Կրկնեալ զլուսոյդ անսպառ բարիսդ, քոյին աղերսիւ առ քեզ մաղթեցից։ Ահա զքոյսդ յատուկ աղերս՝ ի քոյոց այտի պարգեւեալ շնորհեա՛. (Նար. ՟Ծ՟Գ. ՟Հ՟Դ։)
ԱՂԵՐՍ. Ունելութիւն. յարաբերութիւն. մուվաֆագաթ, միւնասիպէթ. եւ Հաստատութիւն յուսոյ կամ յարմարութիւն. σχέσις, ὐπόστασις habitudo, relatio, substantia, subsistentia, certa persuasio
Աղերս ի միջի կայ ընդ ծառայն եւ ընդ տէրն. (Ոսկ. եբր. ՟Ի՟Դ։)
Եթէ ասիցեմ, թէ կայցէ ինչ ինձ աղերս, եւ լինիցիմ առն աշխարհականացեալ. (Հռութ. ՟Ա. 12։)
Յորժամ ասեմք, շնորհակալ եմք, յայտ առնեմք, թէ ուստի չունէաք աղերս՝ պարգեւ տուաւ. (Խոսր.։)
ԱՂԵՐՍ. ա. Աղերսական. ողո՛ք. մեղմ. սիրտ առնելու, կակուղ, անուշ. միւլայիմ. խօշ. խադը ելե ալաճագ.
Սկսաւ քաղցր եւ աղերս բանիւ խօսել ընդ ամենեսեան. (Եղիշ. ՟Գ։)
Քաղցր բարբառով եւ աղերս բանիւք։ Աղերս բանիւք զմիտս նորա հաճեցո՛. (Եփր. ել.։ Ոսկ. ապաշխ.։)
Դուք մաղթեցէ՛ք աղերս հայցմամբ. (Շար.։)
Օրս հանդիսի քեզ աղերս լիցի, եւ ընդունելի. (Գանձ.։)