patience;
abstinence, continence, temperance, chastity;
sobriety, soberness;
fortitude, constancy;
fasting, diet;
ի ժուժկալութեան gyql, to live continently.
καρτέρησις, καρτερία tolerantia, patientia, constantia. Ժուժկալելն. ժոյժ. տոկ. համբերութիւն. պնդութիւն. արութիւն.
Զօրացո՛ զիս ի ժուժկալութեան պնդութեան նեղութեանս. (Ագաթ.։)
Ժուժկալութեամբ տարաւ ընչիցն նուազութեան. (Ոսկ. հռ.։)
Եկաց մնաց ժուժկալութեամբ (յն. ժուժկալապէս) ի սկզբունս ձմերանցն. (Աթ. ՟Ը։)
Վասն քո ամենայն նեղութեանց եւ վշտաց ժուժկալութեամբ տարաք։ Տարեալ ժուժկալութեամբ համբերեցին տանջանաց։ Ժուժկալութիւն ի չարչարանս։ Միատեւակն ժուժկալութեամբ կրելով զերաշխէպ վշտաց. (Խոսր.։ Շար.։ Սարգ. ՟ա. պ. ՟Ժ։ Նար. կուս.)
Որ պատերազմն. (ժուժկալութեան պէտք են. Նեղոս.։)
Կամ կարողն լինել տանել, բաւական լինելն. հանդարտելն.
Առեալ նմանութիւն վասն ժուժկալութեան արարածոցս. (Ագաթ.) այս ինքն զի կարասցեն հանդուրժել հայել ի նա։
ԺՈՒԺԿԱԼՈՒԹԻՒՆ. ἑγκράτεια temperantia, continentia, abstinentia Առաքինութիւն կամաւ հրաժարելոյ ի հեշտալեաց մարմնոյ եւ որկորոյ. պարկեշտութիւն. պահացողութիւն. ճգնութիւն.
Ժուժկալութիւն է առաքինութիւն ցանկականին, ըստ որուոմ արգելու մտօք զցանկութիւնն դիմեալ առ ի վատթարագոյն հեշտութիւնսն. (Արիստ. առաք.։)
Արդ է ժուժկալութիւն (այսինքն գործ ժուժկալութեան) մեղաց ի բաց ջնջումն, ախտից օտարութիւն, մարմնոյ մեռուցումն. (Բրս. հրց.։)
Պահոց պնդութիւնք, եւ յորկորըստութեանց ժուժկալութիւնք. (Մանդ. ՟Գ։)
Ժուժկալութեան սահման այս ինչ է. յամենայնէ՝ յորոց օրէնք հրաժարեցուեանեն զմեզ՝ պարտ է ժուժկալ լինել. առաջին՝ խորհրդոցն վատթարաց ընդդէմ կալ ժուժկալութեամբ. . . զնոյն ժուժկալութիւն պարտ է եւ աչացն դնել պահապան. (Շ. թղթ.։)
Ժուժկալութիւն, եւ ամենայն մարմնական չարչարանք առ ինչ պիտանացու ունի.. . եւ հնազանդութեանն վարձ մեծագոյն է քան զժուժկալութեան ուղղութիւնն. (Բրս. ճգն.։)
Կրօնաւորութիւնն է.. . ժուժկալութեամբ զկեանս իւր տնօրինել. (Սարգ. յկ. ՟Ե։)
ԺՈՒԺԿԱԼՈՒԹԻՒՆ. Անսովոր առմամբ որպէս Բեղնաւորութիւն. արգասաւորութիւն. որ է ըստ յն. εὑκαρπία , վրիպակաւ գրեալ, ἑγκρατία.
Խորշակս եւ թօնս, ժուժկալութիւնս կենդանեաց եւ տնկոց. (Փիլ. քհ. ՟Ե։ Տե՛ս եւ զյաջորդ բառն։)
| Singulier | Pluriel | |
|---|---|---|
| nominatif | ժուժկալութիւն | ժուժկալութիւնք |
| accusatif | ժուժկալութիւն | ժուժկալութիւնս |
| génitif | ժուժկալութեան | ժուժկալութեանց |
| locatif | ժուժկալութեան | ժուժկալութիւնս |
| datif | ժուժկալութեան | ժուժկալութեանց |
| ablatif | ժուժկալութենէ | ժուժկալութեանց |
| instrumental | ժուժկալութեամբ | ժուժկալութեամբք |