Your research : 2 Results for վ

Վ (vé)

s.

the thirtieth letter of the alphabet, and the twenty fourth of the consonants;
three thousand, three thousandth.


Ո՞վ, ո՞յր, որո՞վ

pron.

who ? which ?
who, that, he that, whoever;
ո՞վ ոք, who ?
ո՞վ ի ձէնջ, who amongst you ?
ո՞վ է դա, ո՞վ է այրդ, who is this man ? what man is that ?
ո՞յր է պատկերս, whose likeness is this ?
ո՞վ ես դու, who are you ?
զո՞վ առաւել սիրես, which do you like best ?
ո՞վ եւ ո՞վ իցեն որ երթայցեն, who will go ?

adv.

յո՞վ, where ?
յո՞վ երթաս, where are you going ?.


Entries' title containing վ : 3861 Results

Ժամավաճառ, աց

adj.

that kills, or loses time, loitering, lounging, trifling;
— լինել, to kill, or lose time, to trifle, to loiter, to while away.


Ժամավաճառութիւն, ութեան

s.

loitering, trifling.


Ժողով, ոց

s.

assemblage, collection;
heap;
assembly, levy;
company, convention, college;
chapter, congregation;
council, synod, consistory;
session, sitting;
meeting, assembly, conference, club;
crowd, multitude, people;
solemnity;
synagogue;

adj.

assembled, reunited;
պատկառելի —, honorable assembly;
— հաւատացելոց, assembly of the faithful, church, solemnity;
վանական, chapter, congregation;
— եղբարց, convent, monastery;
— հայրապետաց, council, synod;
— տիեզերական or ընդհանրական, oecumenical council;
— քահանայապետական, consistory;
— դեսպանաց, congress;
— ծերակուտի, աւադանւոյ or պաշտօնէից տէրութեան, Parliament;
diet;
գումարումն —ոյ ծերակուտին, meeting of Parliament;
— յանձնարարական, committee;
— հերետիկոսաց, հերձուածողաց, conventicle;
—, ակումբ երեկոյին or գիշերական, evening party;
— ջուրց, mass of water;
— առնել, ի — գումարել, to unite in council, in sitting, to hold an assembly, to convoke;
արձակել զ—, to dismiss an assembly;
— լինել, to be convoked, or convened in council;
—ս ժողովել, to excite to rebellion;
—ս ժողովել ի վերայ տան ուրուք, to bring down a tempest of misfortune on one's family;
—ս կուտել ի վերայ ուրուք, to revolt against;
ի —ս մեծամեծաց յաճախել, to frequent fashionable society, or high life.


Ժողովածոյ

adj.

assembled, collected;
—ք, compilation, collection, miscellany.


Ժողովածու

cf. Ժողովածոյ.


Ժողովակ, ի

s.

conventicle;
plot, secret meeting;
club.


Ժողովական

adj.

belonging or pertaining to a council or assembly;

s.

member of the council;
member of Parliament;
Ecolesiastes (sacred book).


Ժողովակոյտ

s.

assembly;
multitude.


Ժողովանոց

cf. Ժողովարան.


Ժողովասէր

adj.

social, sociable, companionable.


Ժողովարան, աց

s.

council-hall;
committee-room;
club, club-house;
paradise;
church;
synagogue;
mosque;
Ecolesiastes.


Ժողովարար, աց

s.

plotter, conspirator.


Ժողովեղբարք

s.

congregation, community.


Ժողովեմ, եցի

va.

to assemble, to collect;
to heap, to amass, to gather together;
to receive, to reap, to gather, to get;
to receive, to welcome;
to furl;
to infer, to deduce, to argue, to conclude;
— առ իւր, ի տուն, to entertain, to receive hospitably, to welcome;
to lodge;
— ի մի, to concentrate;
— զյետին շունչ ուրուք, to receive the last sigh of;
զօրս —, to levy soldiers, to assemble troops;
— զկաց մնաց փախստէից, to rally the flying

math.

to add or sum up;


Ժողովիմ, եցայ

vn.

to convene, to be reunited, brought together;
յինքեան —, to be wise or judicious, to have one's wits about one, to return to reason.


Ժողովետղ, ետեղ

cf. Ժողովարան.


Ժողովիչ

adj.

who collects or gathers together.


Ժողովող, աց

s.

convener, convoker;
the Wise Man, Solomon, the Preacher;
the Book of Ecclesiastes.


Ժողովումն, ման

s.

assemblage, reunion;
collection.


Ժողովուրդ, վրդեան, վրդոց

s.

people, the multitude, the vulgar;
the mob;
assembly;
synagogue.


Ժողովրդական

adj.

popular, plebeian;
secular, laic;

s.

a private person.


Ժողովդրակեր

adj.

exterminating, deadly.


Ժողովրդանոց, աց

s.

place of assembly;
synagogue;
cf. Ժողովարան.


Ժողովրդապետ, աց

s.

rabbi;
parish priest, archpriest.


Ժողովրդապետական

adj.

parochial, parish.


Ժողովրդապետութիւն, ութեան

s.

curacy, parish.


Ժողովրդասէր, աց

adj.

loving the people, popular.


Ժողովրդասիրութիւն, ութեան

s.

popularity.


Ժրավաստակ

cf. Ժրաջան.


Իմովսանն

adv.

as far as I possibly can, as much as is in my power, as much as I can, the best I can;
as for me.


Ինքնադսրով

adj.

that blames himself.


Խոստովան առնել

sv.

to confess, to own, to acknowledge;
tomake confession, to confess, to go to confession.


Խոստովան լինիմ

sv.

cf. Խոստովան առնել.


Խոստովանաբար

adv.

confessedly, avowedly;
in confession.


Խոստովանադուստր, դստեր

s.

penitent.


Խոստովանադրամ, ոյ

s.

bribe for confession.


Խոստովանահայր, հօր

s.

confessor, director of one's conscience.


Խոստովանարան, աց

s.

confessional.


Խոստովանեցուցանեմ, ուցի

va.

to confess, to hear confession.


Խոստովանեմ, եցի

va.

cf. Խոստովանիմ.


Խոստովանիմ, եցայ

vn.

to own to, to acknowledge, to confess;
to protest;
to profess;
to confess, to make confession;
պարտ է —, it must be acknowledged;
— զմեղս, to confess one's sins;
— զյանցանս, to acknowledge one's faults;
զպարտութիւն —, to acknowledge oneself overcome.


Խոստովանող, աց

s.

confessor to the faith.


Խոստովանորդի, դւոց

s.

penitent.


Խոստովանութիւն, ութեան

s.

confession, avowal, acknowledgment, declaration;
երթալ ի —, to go to confession.


Խոսրովային

mus. s.

an Armenian note.


Խոտավաճառ

s.

herborist, herb-seller.


Խորավէմ

s.

grotto.


Խորշաքաղ ժողովեմ

sv.

cf. Խորշաքաղ առնեմ.


Խորոված, ի

s.

roast-meat.


Խորովանք, նաց

s.

earnest prayer, urgent entreaty, lively instance.


Definitions containing the research վ : 904 Results

Ժամ, ուց

s.

hour;
time, moment;
proper time, precise time;
loisure-time, opportunity, occasion;
canonical hours, divine service;
season;
horoscope, nativity, ascendant;
*church;
Վրան or Խորան ժամու, Tabernacle;
միջին —, mean -;
աստեղական —, sideral —;
արեւային —, solar -;
ճշմարիտ —, true -;
հնչել երկրորդ —ու, to strike two;
քանի՞ են —ք, what o'clock is it ? what's o'clock ? — է երկրորդ, it is two o'clock;
—ք երկու եւ վայրկեանք տասն, it is ten minutes past two (o'clock);
երկու —ք եւ քառորդ մի, it is a quarter past two;
—ք երկու եւ վայկեանք քսան, twenty minutes past two;
—ք երկու եւ կէս, half past two;
—ք երկու քառորդաւ ընդհատ, a quarter to three;
—ք երկու եւ վայրկեանք քառասուն, twenty minutes to three;
զերրորդ —ու, about three o'clock;
առաջին — եւ կէս, an hour & a half;
կէս —, half an hour;
քառորդ մի —ու, a quarter of an hour;
ի վեցերորդ —ու առաւօտուն, at six (o'clock) in the morning, or at six AM.;
յեօթն —ու յետ միջօրէի, at seven in the afternoon, or at seven PM.;
ի սմին իսկ —ու or պահու, just now, now;
յամենայն —ու, յորում եւ է —ու, every hour in the day, at every moment;
ի նշանակեալ —ու or պահու, at the appointed time;
ամենայն —ուց են նորա գործք, every hour of his time has its appointed task;
ի —ս պարապոյ իմոյ, in my leisure hours;
— առնուլ, գտանել, to take occasion, to find time, or opportunity;
— բարեպատեհ, favorable moment;
—ու, ի —ու, ի դէպ —ու, in time, in good time, at the proper time;
— առնել, դնել, տալ, to appoint an hour, a time, to fix a day, cf. Ժամադրեմ;
յորժամ — լինիցի, when the opportunity arrives;
— է, it is time, it is the fitting moment;
այլում —ու եւ ժամանակի սպասել, to wait better times, or for a more favorable occasion;
զում —ս ընդ իմն հանել, to stay some hours with;
— հարկանել, to ring the bell;
— առնել, to pray;
to say the mass;
յամենայն —, at all times, always;
— ի —, from hour to hour;
— ի — առնել, սահմանել, to put off from time to time, to spin out, to prolong;
— ի —է, —է ի —, at every moment, hourly, from hour to hour;
առ — մի, ընդ —ս, առ —ս, at present, for the moment, now, provisionally;
—ս —ս, ընդ —ս —ս, —ս ընդ —ս, from time to time, now and then, sometimes;
յառաջ քան զ—ն, out of time, before the time, too soon;
եկեալ հասանէր —ն, the moment had arrived;
— ճաշոյն, dinner-time, the dinner hour;
— ճաշոյն է, it is dinner-time;
ըստ —ուն պիտոյից, according to circumstances, seasonableness;
զօգուտ —ս, ի բազում —ս, —ս ձիգս, ցմեծ —ս, for hours together, whole hours, hours at a time, a long time;
ի —ու եւ տարաժամու, seasonably and unseasonably;
հասանել —ու կնոջ, to be near delivery or childbirth;
to be near her time;
յետին —, dying hour, hour of death, last moments;

ast.

time.


Ժամանակ, աց

s.

time;
year;
century, epoch, period;
age;
the end of life, death;
the present life, our times;
season;
opportunity, leisure;
appointment;
ճշմարիտ —, true or correct -;
միջին —, mean -;
արեւային — solar -;
աստեղական —, sideral -;
դիշերահաւաստրային —, equinoctial season, equinox;
—ք Թագաւորաց, The Books of Kings;
անցանել զ—օք, to grow old, to advance in years;
— պատեհի գտանել, to find a favorable moment;
յօգուտ վարել զ—ն, to make a good use of time;
կորուսանել, անցուցանել զ—ն, to lose, to waste one's time, to while away;
դէպ —, a favorable moment;
—ի մնալ, սպասել, or սպասել դիպող —ի, to wait the favorable moment;
— առնուլ, գտանել, to find a favorable occasion or opportunity;
ընտրել զ—ն, cf. Ընտրեմ;
ոչ բազում —ք են, a short time since, not long since, lately, of late;
ոչ սակաւք են, a long time since, a long, long while ago, long since;
առ այնու —օք էր տեսանել, then one saw, it was at that period one saw;
առ —օք Վարդանայ Մեծի, in the time of Vardan the great;
յաւուրս —աց սորա, of his epoch;
ի վաղեմի —սն, in remote ages;
ի սուղ, ի սակաւ —ի, in a short time, in a moment;
ի միում, ի նմիմ —ի, at the same time;
ի յետին —ս, in these latter times, years or days;
անդստին ի —աց անտի, or յառաջին —աց, thenceforth, from the earliest or olden times;
առ նովին —օք, towards this period, about the same time;
հզօր ի —ին, powerful at that time;
— ինչ, some time, a short time;
առ — մի, provisionally, for a certain period, for the present;
—աւ, with time, in the course of time, in time, in the long run;
ընդ or ըստ —ս —ս, from time to time, at intervals, now and then, ever and anon;
զայնու or առ այնու —աւ, զայնու —օք, ընդ —ս, or յամս —ացն այնոցիկ, առ սովիմբ, or զսովին —աւ, ընդ —ս ընդ այնոսիկ, ընդ ամս —ացն այնոցիկ, then, at that time, in those times, at that epoch, during that century;
ի —ին՝ յորում..., in the time when...;
ընդ ամենայն —ս, at all times;
—աւ, once upon a time;
once there was;
formerly;
— ինչ առնել առ ձեզ, I shall remain some time among you;
—ս ձիգս, long time;
բազում —ս աշխատ եղէ ի վաստակս այս, this work has cost me much time;
բազում —ի պէտք են առ այս, that requires much time;
անցանէ —ն, time flies.

mus.

time;

ast.

time;

gr.

tense.


Ժամանակագրութիւն, ութեան

s.

chronography;
chronology;
chronicle;
վրիպակք ժամանակագրութեան, anachronism.


Ժամանակեայ, կէից

adj.

temporary;
transitory;
—կեայ վարձք, temporal or mundane rewards;
—կեայք, earthly riches;
temporality;
—կեան, genitive of Ժամանակ.


Ժամացոյց, ցուցից

s.

clock;
watch;
— ճօճանակաւոր, pendulum;
— ծովային, chronometer;
cf. Ժամանակաչափ;
— ելեքտրական, electric clock;
— արեւային, sun-dial;
— աւազի, hour-glass;
— ջրոյ, clepsydra;
խասխաւոր —, anchor watch;
գլանաւոր —, lever watch;
գլխալար —, keyless watch;
հնչակ —, repeater, repeating watch;
զարթուցիչ —, alarum (watch or clock);
երաժշտակ —, musical watch;
ինքնահնչակ —, striking watch, hour and quarter watch;
րոպէացոյց —, seconds-watch;
ութօրեայ լարելի —, eight-day clock;
ուզզել զ—, to set one's watch right;
լարել զ—, to wind up a clock;
քակել զ—, to take a clock to pieces;
բանալի —ցուցի, watch-key;
տուփ, պատեան —ցուցի, watch-case;
թնդիւն, զարկ —ցուցի, tick-tack;
հնչել —ցուցի, to strike;
cf. Ժամ.


Ժայռ, ից

s.

tooth, indentation;
rock;
— ի ծովու, shoal, reef, shelf, sand-bank, sunken-rock.


Ժանտախտ, ից

s.

plague;
pestilence, contagion, mortality, disease;
հարկանել, վարակել —իւ, to plague, to infect with the plague;
հարեալ —է, plague-stricken, infected with the plague;
ճարակեցաւ — ի զօրուն, the plague broke out in the army;
կեղտ —ի, plague-spot.


Ժտութիւն, ութեան

s.

demand, solicitation, instance;
importunity, hardihood;
վասն ժտութեան քո, it is at your prayer that I...;
վասն ժտութեանն, on account of his importunity.


Իբրեւ

<ab>prep.

as;
in quality of;
nearly, rather like;

adv.

when;
—, — այն թէ, — զի՝ եթէ, as if, as though;
because, seeing that;
— ոչ եթէ, not as if, uot only, as if it were not;
— զմիոյ միոյ լերանց, like the mountains;
— զարմանալով իմն, as if surprised;
ամաց — երեսնից, about thirty years of age;

conj.

— զի ! how! how much! how many! — գեղեցիկ է առաքինութիւնն ! how beautiful is virtue !


Խոր, ոց

adj.

deep, hollow, excavated;

fig.

profound, deep;

adv.

ի —, deeply, profoundly;
thoroughly;
grievously;
— տգիտութիւն՝ վէրք, profound ignorance;
deep wound;
խաւար —, thick, dreadful darkness;
— աղքատութիւն, profound misery, abject poverty;
ի — ձմերան, in the depth of winter;
ի — ամարան, in the middle of summer;
պեղել ի —, to excavate deeply.


Խորք, րոց

s.

hollow, cavity, pit, depth, bottom;
gulph, abyss;
— ծովու, the high sea;
the open sea;
— սրտից, the heart's secrets;
ի խորոց սրտէ, from the bottom of the heart;
ի խորս անտառին, in the depth of the forest;
ի խորս քարայրին, at the bottom of the grotto;
բանք նորա ի խորս սրտի իմոյ ազդեցին, his words touched me to the quick;
— Խորհրդոց Աստուծոյ, the inscrutable designs of God.


Խորագէտ

adj.

sagacious, shrewd, judicious;
sensible, prudent, cautious;
wary, subtil, sly, crafty;
ingenious, skilful;
— քաղաքավարութիւն, sagacious policy;
sly conduct.


Խորան, աց

s.

pavilion, tent;
vault of heaven;
altar;
residence, habitation, dwelling;
chessboard, back-gammon board;
վկայութեան, the Tabernacle;
— արքունի, royal palace, court;
աւագ —, high altar;
*գոգնոց —ի, frontal;

arith.

table.


Խորգ, ոց

s.

hair-shirt, sack-cloth, hair-cloth;
ապաշխարել —ով, to repent in sack-cloth.


Խորշ, ից

s.

corner;
compartment, division, pigeon-hole;
chess-squares, chequers;
niche;
cell, partition;
nook, lurking-place, hidden corner;
hollow, cavity;
— հանդերձիկ, fold, plait, crease;
— երեսաց, ճակատու, dimple;
wrinkle, puckering;
— ծովու, gulf, bay;
creek, cove;
— նաւի, hold of a ship;
— լերանց, cave, cavern;
— կենդանեաց, den, haunt, lair;
— թռչնոց, eyrie, nest;
ի — մի, in a corner;
— զխորշիւ իջանել, to fold, to plait, to crease;
to become wrinkled, to knit the brow;
—ս քաղել, to fold variously;
—ս —ս գործել, to make smnall rooms or cells;
to gather, to plait;
—ս արկանել յայտս, to wrinkle, to pucker.


Խոց, ից, ոց

s.

wound, sore, ulcer;

adj.

wounded;
— խորամուխ՝ կարեվէր, deep, mortal wound.


Խուն

adj.

little;

adv.

— ինչ, — մի, a little, very small quantity, however little;
— ինչ ժամանակ, a short time;
— ինչ իրք են, there is very little;
ի — վայրկենի, in a moment, in an instant.


Խուռն, խռան

s.

crowd, concourse, multitude, throng of people;
affluence, great quantity;
noise, tumult, confusion;

adj.

thick, close, dense, crowded;
many, numerous;

adv.

in crowds, in throngs;
— առ —, — ի —, in a huddle, pell-mell, disorderly, hurriedly;
ի խռան, among the crowd;
ի խռան մարտին, in the thickest of the fight;
— բազմութիւն, a numerous crowd, a throng;
— բազմութեամբ մտանել, ելանել, to crowd in;
to crowd out;
— բազմութիւն ժողովրդեան, immense concourse of people;
— հասանեն աստ օտարականք, strangers flock here.


Խռնիմ, եցայ

vn.

to assemble in a crowd, to collect or gather together, to flock, to crowd round;
խռնէր զնովաւ ժողովուրդն, the people crowded round him;
խռնեցաւ պատերազմն, the fight began.


Խստանամ, ացայ

vn.

to harden, to become hard;
to be obstinate, to persist;
to be severe, rigorous, austere;
— ումեք, to treat mercilessly;
— որովայնի, to constipate, to close the bowels.


Խստացուցանեմ, ուցի

va.

to harden, to make hard;
to render obstinate;
— զսիրտ, to render obdurate or callous, to harden the heart;
— զորովայն, to constipate.


Խստացուցիչ

adj.

hardening, making hard;
— որովայնի, astringent, binding, costive.


Խստերախ

adj.

hard mouthed, intractable, untamable, ungovernable;
inflexible, obstinate, pertinacious, impetuous, headlong, fiery, rebellious;
— երիվար, fiery, spirited, high-mettled steed, courser or charger.


Խստութիւն, ութեան

s.

hardness;
stiffness;
roughness, harshness, asperity, austerity, rigidness;
rigour, severity, cruelty, inclemency, inflexibility;
— սրտի, obduracy, hardness of heart;
— բարուց՝ օրինաց, severity of customs, of laws;
— կարծեաց, too great austerity of morals, puritanism;
— որովայնի, tightness of the bowels, costiveness, constipation.


Խափանիմ, եցայ

vn.

to be hindered, impeded, prohibited, forbidden;
to cease, to remain suspended;
to be abolished;
— սովորութեան, to fall in disuse.


Խեռեմ, եցի

vn.

to be disobedient, insubordinate, to rebel, to revolt, to be disheartened;
— ի սանձուց, not to obey the bridle;
— զայրագին ի վերայ միմեանց, to be furiously maddened one against, the other.


Խիզախեմ, եցի

vn.

to hector, to swagger, to brave, to bully, to insult;
to laugh to scorn, to laugh at;
to advance fearlessly, to have the hardihood or boldness, to face, to brave;
to attempt, to risk;
to rush upon, to assault, to attack;
— ի վտանգս, to run risks, to seek perils, to brave or to face dangers;
— ի մարտ, to plunge into the thickest of the fight;
յաղօթս —, to confide in prayer.


Խծկեմ, եցի

va.

to stuff, to cram, to gorge;
— — զորովայն, to gorge one's self.


Խծուծ, խծծոյ

s.

tow, hards of flax or hemp;
լնուլ խծծով, to stop with tow;

mar.

to calk.


Խճողեմ, եցի

va.

to fill, to heap up, to stuff, to cram;
— զորովայն, to gorge, to gormandize, to stuff or cram one's self, to eat too much.


Խնամ, ոց

s.

care, attention, solicitude;
nursing, attendance, duty, task;
mindfulness, diligence, assiduity;
—ով, carefully, mindfully, attentively;
— ածել՝ ունել՝ տանել, to take care of, to be mindful of, to look after;
to nurse, to tend, to attend;
to provide, to procure;
զամենայն փոյթ եւ զ— ունել զումեքէ, to take every care of;
to take great pains with;
տարածել ի վերայ ուրուք քլխնամս իւր՝ զգութ խնամոց, to surround with loving cares or kind offices, to be particularly attentive to, to wait assiduously upon;
հաստատեալ ի խնամս չարին, prone to evil.


Խնդրեմ, եցի

va.

to search for, to ask, to solicit, to implore;
to demand, to claim, to require, to run after, to pursue;
to ransack, to rummage;
— զանձն ուրուք, to seek one's life;
զարիւն նորա ի ձեռաց քոց խնդրեցից, I will require his blood at your hands;
զքէնս վրիժուց —, to revenge oneself, to be avenged;
— զերեսս Աստուծոյ, to seek God's face;
զշահս անձին եւեթ —, to have no other aim but self-interest.


Խնդրութիւն, ութեան

s.

search;
demand;
վրիժուց, cf. Վրէժխնդրութիւն.


Խոզ, ից, աց

s.

boar, sow;
pig, hog, swine;
—ք, spoke of a wheel;
scrofula, king's evil;
— մատակ, sow;
— մալեալ, hog;
— ծովային, sea-hog;
ցնկնիլ —ի, to farrow, to pig;
ծնունդք —ի, litter of pigs;
— խանչէ՝ բոհբոհէ՝ կնչէ՝ գրդայ՝ կռնչէ, the hog grunts.


Խոխոջեմ, եցի

vn.

to murmur, to purl, to babble, to gurgle;
ի վեր —, to vomit.


Խողուակ

cf. Խողովակ.


Խաղ, ու, ուց, ի, ից, ոյ, ով

s.

play, game;
recreation, pastime, amusement, sport;
fun, joke, raillery, pleasantery, mockery;
mummery, foolery;
games;
scene, stage, theatre;
*song, air;
սէր խաղուց, gambling, gaming;
խաղք Ողոմպիայ, Olympic games;
խաղք ըմբշամարտից, wrestling;
գնդակ խաղ, the game of tennis;
խաղ կճեայ գնդակաց, game of marbles;
խաղ նարտի, backgammon;
խաղ աղիւսակի, draughts;
խաղ սատրնջոյ, chess;
խաղ աչկապուկի, blind man's buff;
խաղ թղթոյ, card-playing;
cf. Թուղթ;
խաղ բախտի, game of chance;
խաղ բառից, a pun, play upon words;
չլինել կամակ ի խաղ, to be in no mood for sport, not to be in a sporting mood;
ի խաղ հատանիլ, զակատիլ ի խաղս, to abandon oneself to amusements;
ի խաղ մտանե, to join a game;
to sit down to play;
լինել յաջողակ ի խաղի, to have a good game;
to hare a good-hand (cards), to be a lucky player;
լինել դժբաղդ ի խաղի, to have ill luck at play;
կորուսանել ի խաղի, to play or to gamble away;
վատնել զամենայն ի խաղի, to gamble away one's fortune, to lose ones' fortune by gambling;
դադարել ի խաղի, to leave off playing;
խաղ համարել, to take as a joke;
չեն ինչ խաղոյ, it is not to be trifled with, it is no joke;
— խաղ առնել զոք, ընդ խաղ արկանել, to ridicule, to deride, to mock, to make sport or mockery of, to laugh at a person;
ընդ խաղ առնել, to rally, to joke with, to jest with;
to turn to ridicule;

adv.

ընդ խաղ, ընդ խաղս, for fun, in jest, for a joke, jestingly;
ո՛րչափ խաղացի ընդ նոսա, how many tricks I played on them ! թո՛յլ տուր անդ զխաղդ, թո՛ղ զխաղդ, joking apart, in good earnest;
խաղ կանչել, to sing a song.

mus.

a note.


Խաղալիք, լեաց

s.

plaything, toy, knick-knack, trinket;
trifle, trash, thing of nought;
game, play;
touch, feeling;
վաճառող —լեաց, toy-man;
մի ժամավաճառ լինիր ի —լիս, do not waste your time with trifles.

anat.

joint, articulation, socket.


Խաղաղական

adj.

cf. Խաղաղ;

s.

supplimentary vesper service;
certificate of poverty;
— Ովկիանոս, the Pacific Ocean;
— զոհ, peace-offering.


Խաղաղութիւն, ութեան

s.

peace;
calm, tranquillity, quiet, rest, repose;
pacification, conciliation;
— ընդ ձեզ, peace be with you;
— ոգւոյ, մտաց, peace of mind;
այր խաղաղութեան, angel or messenger of peace;
քաղցր՝ խորին՝ անդորր —, perfect peace, profound tranquillity, sweet repose;
— առնել, to make peace;
կեալ ի խաղաղութեան, to live in peace;
առնել — ընդ ումեք, to make one's peace with;
խաղաղութեամբ լինել ընդ ումեք, to be at peace with;
վայելել ի խոր՝ յանվրդով խաղաղութեան, to enjoy profound peace;
to live in comfort;
աղմկել զ—, to disturb, to break the peace;
աղաչել, խօսել ի -՝ ի հաշտութիւն խաղաղութեան, to sue for peace;
մերժել զբան խաղաղութեան, to refuse terms of peace, to reject means for reconciliation, to be opposed to conciliatory measures;
խաղաղութեամբ, peaceably, peacefully, in peace;
արարտասուահայց խաղաղութիւն, խաղաղութիւն ըղձիւք ըղձացեալ, the longed for peace;
խաղաղութիւն է ինձ, I am happy and contented;
խաղաղութիւն պարգեւեսցէ նմա Տէր, God rest his soul;
peace to his soul;
ե՛րթ ի խաղաղութիւն, երթայք խաղաղութեամբ, go in peace;
God be with you;
մնա՛, մնայք խաղաղութեամբ, goodbye! adieu!


Խաղամ, ացի

vn.

to play, to sport, to amuse oneself;
to jump, to leap, to dance, to gambol, to frolic, to frisk about;

fig.

to ridicule, to mock, to deride;
to jest, to joke, to play the fool;
to move, to walk, to go, to depart;
to go away, to march, to start on a journey;
to take the field;
to rush at, to swoop down on;
to gush out, to spout forth, to spirt;
խաղասցէ ի վերայ քո Հոգի Տեառն, the spirit of the Lord shall fall upon you;
ամպք զամպօք ելեւել խաղային, the clouds were gathering round;
— ընդ միմեանս, to fall in love with, to be smitten with love;
— զոմամբ, to make game of, to deride, to jeer, to insult;
մուտ եւ ելս —, to go in and out, to frequent;
ընդ ամուրս խաղալով —, to laugh, to scorn, to scoff at fortresses;
— ի պատերազմ, — ի վերայ մարտիւ պատերազմի, to move against, to advance to the attack, to rush to battle;
— բանակին, to decamp;
to change quarters;
յառաջ —, — գնալ, to march, to advance;
յետս —, to retrograde, to retreat;
տիգաւ աչաց — ի վերայ ուրուք, to scowl at, to menace with threatening looks, to frown;
— բանիւք ի վերայ, to apostrophize, to rail at or against some one, to revile, to burst into bitter invectives, to inveigh against;
— գթոց, to pity, to have compassion on;
— ի սնոտիս, to trifle, to waste one's time on trivial occupations.


Խաղաւարտ, ից

s.

abscess, apostume;
swelling;
wen;
wart;
pimple, pustule, tubercle;
եռալ, ի վեր եռալ —ից, to suppurate, to form an abscess, or tumour.


Խաղթուղթ

s.

card, playing card;
հմայել խաղթղթովք, cf. Թուղթ.


Խայթուած, ոց

s.

sting, prick, insect-bite;
bite;
վիրաբուժական, puncture.


Խանդաղատիմ, եցայ

vn.

to melt to tenderness, to be moved with compassion, to have pity;
to entreat, to beseech, to supplicate, to implore;
խանդաղատէր սիրտ նորա, he was deeply moved;
խանդաղատեցաւ զնովաւ, he took compassion on him;
— ընդ, to be moved to pity by.


Խաչադրօշ նշանակ

cf. Խաչվառ.


Խառնեմ, եցի

va.

to mix, to mingle, to blend;
to join, to incorporate, to unite;
to combine, to amalgamate;
to confound, to confuse, to perplex;
to mix up, to season;
to intermix, to intermingle;
to intertwine, to interweave;
to adulterate, to taint, to tinge;
— բարեկամութիւն, to knit in friendship;
սէր —, to fall in love with;
— զկերակուրս, to lay the cloth, to spread the table, to serve up;
— զօղս ընդ ճարմանդս, to button;
to buckle;
to unite;
— զձեռն իւր ընդ ձեռն ընկերի, to take one another by the hand;
խելս —, to exert all one's powers of ingenuity;
— ի ծով, to sail in the open sea;
զխորս —, to swim in the sea;
— զանձն, to meddle, to intermeddle, to interfere, to interpose, to intrude.


Խարան, աց

s. med.

cautery;
cauterization;
blister;
brand;
(կնիք) brand-iron;
—ս արկանել, —ս ի վերայ դնել, ի —ս մատչել, to cauterize.


Խարիսխ, րսխաց

s.

base, foundation;
pedestal;
legs, feet;
anchor;
— արկանել՝ ընկենուլ զ—, to anchor, to cast anchor;
վերացուցանել՝ լուծանել զ—ն, to weigh anchor;
— արկեալ կալ, to be, to ride or to lie at anchor;
— յուսոյ, anchor of hope;
— փրկութեան, sheet anchor;

fig.

last resource, last shift.


Խարխալեմ, եցի

va.

to shake, to shatter, to demolish, to ruin, to destroy;
to deteriorate, to hurt, to corrupt;
to renew pain or grief;
— զվէրս, to tear open healing wounds;

fig.

to irritate, to excite anew.