hardness;
stiffness;
roughness, harshness, asperity, austerity, rigidness;
rigour, severity, cruelty, inclemency, inflexibility;
— սրտի, obduracy, hardness of heart;
— բարուց՝ օրինաց, severity of customs, of laws;
— կարծեաց, too great austerity of morals, puritanism;
— որովայնի, tightness of the bowels, costiveness, constipation.
σκληρότης, τὸ σκληρόν durities. Խիստ գոլն. պնդութիւն. կրծրութիւն. սերտութիւն.
Խիստ եւ անուտելի է կեղեւ արմատոյն ... որ յարմատոյն կարիցէ որոշիլ ի խոտութենէ. (Սարգ. յկ. ՟Դ.)
Եւ մչ պաղեցան ջուրքն փոխել ի խստութիւն. (Վեցօր. ՟Գ։)
Որպէս ոսկրն՝ որ խստութեամբն պնդէ զթուլութիւն մսոյն. (Բրսղ. մրկ.։)
ԽՍՏՈՒԹԻՒՆ. Պակասութիւն մեղմութիւն. բարկ եւ սաստիկ գոլն յո՛ր եւ է կարգի. սաստկութիւն կրից կամ բարուց. Բռնութիւն դժնդակութիւն կրից կամ բարուց. բռնութիւն. դժնդակութիւն. դառնութիւն. բարկութիւն.
Ես եմ առաքեալ առ քեզ խստութեամբ. (՟Գ. Թագ. ՟Ժ՟Դ. 6։)
Խստութիւն խստութեամբ ոչ մղի, այլ՝ զգօնութեամբ. (Ոսկ. մ. ՟Բ. 8։)
Ի խստութենէ դեղոյն (այսինքն ի ժանտութենէ մահադեղոյն) քակտեալ ցրուեցաւ մարմինն յօդ յօդ. (Ոսկիփոր.։)
Քաղցրացուցանել զխստութիւն իշխանին. (Եզնիկ.։)
Հեզութիւն ի խստութեան։ Ցոյցք խստութեանն (եղիայի). (Յհ. կթ.։)
Աստուած քաղցրութեամբ հարցանէր, իսկ նա խստութեամբ եւ լրբութեամբ առնէր զդատաստանի. (Սարգ. յկ. ՟Ժ՟Ա։)
Կամ իբր Խստասրտութիւն, եւ խստապարանոցութիւն.
Մի՛ հայիր ի խստութիւն ժողովրդեանդ այդորիկ. (Օր. ՟Թ. 27։)
Դարձին ի խստութենէ պարանոցի իւրեանց. (Բար. ՟Բ. 33։)
Ըստ խստութեան քում եւ ըստ անզեղջ սրտի. (Հռ. ՟Բ. 5։)
Կակղասցին ի խստութենէ անտի իւրեանց. (Մծբ. ՟Ժ՟Ե։)
ԽՍՏՈՒԹԻՒՆ. Սաստկութիւն իրաց. առաւելութիւն, ուժգնութիւն, դժուարութիւն. դժնդակութիւն. ծանրութիւն.
Խստութիւն անձրեւոյ։ Խաւար խստութեան։ Եկեսցէ ի վերայ ձեր սով խստութեամբ։ Գործ խստութեան։ Զայս խստութեան տանջանս մարմնոյ. (Ես. ՟Դ. 6. ՟Ե. 30. ՟Ը. 21։ Օր. ՟Ի՟Զ. 6։ ՟Բ. Մակ. 34։)
Հողմոց խստութիւնք. (Սարգ. յկ. ՟Ե։)
Խստութիւն ծովու. (Վրք. ածաբ.։)
Սաստկագոյնս նեղեալ հարկաց խստութեամբ. (Խոր. ՟Ա. 13։)
Սպեղանին խստութեան գիրաց. (Նար. մծբ.։)
Եւ էր մարտ ի սաստիկ խստութեան. (Ագաթ.։)
Սաստիկ լալովն ... խստութեամբ ողբալոյն. (Ոսկ. յհ. ՟Բ. 6։)
| Singulier | Pluriel | |
|---|---|---|
| nominatif | խստութիւն | խստութիւնք |
| accusatif | խստութիւն | խստութիւնս |
| génitif | խստութեան | խստութեանց |
| locatif | խստութեան | խստութիւնս |
| datif | խստութեան | խստութեանց |
| ablatif | խստութենէ | խստութեանց |
| instrumental | խստութեամբ | խստութեամբք |