to carry, to carry away or off, to bear off, to take or convey away, to lead, to bring, to fetch away, to transport;
to drive at, to tend or lead to;
to hold, to contain, to comprise, to include, to comprehend;
to bear, to suffer, to endure;
to carry to an end, to accomplish, to crown;
to be brought, conducted, led;
յինքն —, to appropriate to oneself, to assume wrongfully, to arrogate, to lay claim to;
ընդ միտ —, to take exception or offence at, to find fault with;
— եւ ածել ինչ, to publish, to celebrate, to make public.
new, fresh, young;
novel, recent, modern;
strange, extraordinary, curious;
inexperienced, unpracticed, new, raw;
newly, lately, freshly, recently;
— ինչ, curiosity;
— ոմն ղեւոնդիոս, like a second Leontius;
— նորոգող բնութեան մերոյ, the renewer of our nature;
ամիս —ոց, the month of first fruits;
—, cf. Նորանոր;
ի —ումն or —ումս, at present;
under the new dispensation, according to the christian law;
now, in the present age.
prodigious, marvelous, astonishing, surprising, wonderful;
unheard of, extraordinary, incredible, paradoxical, phenomenal, monstrous;
— ինչ, phenomenon, prodigy, paradox.
of little consequence, inconsiderable, few in number;
lesser, smaller, very slight, weak, little;
thin, slender;
base, low, vile;
not so much, less but little, not over;
ոչ ինչ —, not less, not fewer;
յաւէտ կամ —, more or less;
ոչ յաւէտ եւ ոչ —, neither more nor less;
— առնել, cf. Նուազեցուցանեմ.
profit, interest, fruit, gain, lucre;
advantage, good, benefit, utility, emolument;
interest, usury;
— օգտի or օգտութեան, utility;
սէր —ու, love of lucre;
ի — օգտի իւրեանց, for their advantage;
for the benefit of them;
ոչ առ ի — ինչ օգտի բարբառիմ, be sure I speak disinterestedly;
ի —ս հարկանիլ, —ու զհետ լինել, կրթիլ, մտանել, to become avaricious, to be greedy of gain;
— բերել, to be profitable, to profit, to produce gains;
բառնալ զ— ուրուք, to clip a person's profits or gains;
ի — ածել, to invest, to put out at interest, cf. Շահեցուցանեմ;
some dance;
—ս առնել, to dance;
shah;
— պարսից, Shah or king of Persia.
to gain or profit by, to make a profit, to draw an emolument from;
to obtain, to win, to carry away or off;
բազումս —, to gain much, to make a great profit;
— զկեանս, to escape, to save oneself from peril;
— զմահ, to escape death, to have a narrow or hair breadth escape;
— զվիշտս եւ զվնաս, to avoid this harm and loss, not to suffer, to escape suffering;
— զոք, to edify, to set a good example;
չիք ինչ շահելոյ, there is nothing to be gained.
little, small;
few;
inconsiderable, trifling;
minor;
— ինչ, — մի, somewhat, a little;
փոքու իմն, in few;
almost;
յետ փոքու, զկնի փոքու ինչ, յետ — ինչ, shortly after, in a short time, shortly;
ի փոքուստ, from small matters;
ի փոքուն, in small things;
ի փոքուստ or փոքրուստ, in infancy, yet young;
— —, առ — —, ըստ փոքու փոքու, առ ի — —, by little and little, little by little, by degrees, insensibly;
— մի յառաջ, shortly before;
— մի եւս՝ եւ, — միւս եւս, — ինչ՝ եւ, little was wanting, there was little wanting to, almost, nearly;
— միւս եւս եւ անկանէի, I was very near falling in;
— մի եւս սասանեալ էին ոտք իմ, my feet were near sliding;
— ինչ համարել, վարկանիլ, — իմն թուիլ յաչս, to hold as trifles, to consider as insignificant;
ի փոքունս յարեալ հայիլ, to stand upon trifles, to lay much stress upon things of no importance.
to press, to squeeze, to extract, to wring;
to strain, to filter;
to drain, to cause to flow;
to exhaust, to drain, to use up, to empty;
— զբաժակ, to swallow up, to drain, the cup;
— զբաժակ մինչեւ ցմրուր, to drink the cup to the dregs, to swallow the pill;
— զամենայն մրուրս դառնութեան, բաղդին, to drain or exhaust the rigours of fate;
յինքն —, to suck, to imbibe, to draw in;
արտասուք յաչաց նորա քամէին, he wept bitterly;
հողմով —, to winnow.
for, because, since, considering that, whereas, inasmuch as, though;
քանի —նոյ or նւոյ նիք նեաց, how! how much!
what? how much? how many?
quantity;
— անգամ՞, how many times?
— առաւել, —եւս, how much more! with still more reason;
— ամաց է՞, how old is he?
— ժամանակք են, how long is it?
— մարտ պատե րազմի մղեցաք ! how often have we fought !
ն — աւուրս, in how many days?
ո —, ի —սն ամսոյն, on what day of the mouth ?
— ինչ պարտիս՞, how much do you owe?
— գնոյ or քանո՞յ վաճա ռեցեր, how much did you sell it for ? at what price did you sell it ?
քանո՞յ գնեցեր, how much did you give for it ? at what price did you buy it ?
— մի, some;
աւուրս — մի, some days;
քանի՛ քանի, how ! how much ! how often ! how many times !
քանի գեղեց կացար եւ քանի քաղցրացար, how fair and how pleasant art thou !
—գեղեցիկ, է առաքինութիւն ! how lovely is virtue !
ոʼհ, — վեհ է հայրենասիրութիւն ! how sublime is patriotism!.
what;
such that;
— ինչ, as, such as, for instance;
— ինչ իցէ ողջոյնս այս, what manner of salutation this might be!
գիտես — ինչ տօնքն էին, you know what those festivals were;
— եւ իցէ, whatever, whatsoever.
to chase, to hunt, to go a hunting or shooting, to shoot;
to try or endeavour to win or to seduce, to wrap up or involve in snares, to surprise, to entrap;
— հաւս, to fowl;
cf. Ձուկն;
աղուէս —, to hunt a fox;
— զհոգիս, to prey upon souls;
— զոք, to catch or entrap a person, to insnare;
to captivate, to win;
to entice, to attract, to allure, to flatter;
— զսիրտ ուրուք, to gain a person's heart;
— զոք բանիւ, to win a person with fair speech;
— ինչ բանս ի բերանոյ ուրուք, to entangle a person in his own words;
— զյաջողութիւն աւուրց, to watch the propitious moment or favourable occasion;
— փառս կամ պատիւս, to go in search of honour or glory.
brain, brains;
marrow;
cf. Թափեալ;
սենեակ ուղղոյ, skull;
— ի գլուխ ունել, to be judicious, in one's right senses;
մինչեւ ց— ոսկերաց, to the very marrow of the bones.
vanity;
inutility, futility;
ունայնութեան պաշտամունք, superstition;
ունայնութեանց ամենայն ինչ ընդունայն է, vanity of vanities, all is vanity.
day, daytime;
time, days, life;
— գործոյ, work-day;
— տօնի, feast-day, holiday;
օր ծննդոց, birth-day;
ուտիք օր, flesh-day;
օր պահոց, fast day;
օր մոխրոց, ash-wednesday;
տօն աւուրց յաւուրս, universary solemnity;
գեղեցիկ or գեղածիծաղ օր, fine, splendid day;
բարենշան՝ երջանիկ or երանաւէտ օր, fortunate, happy, lucky day;
չարագուշակ օր, unlucky day;
այս or զայս օր, today;
օր ընդ մէջ օր ընդ օրն, every other;
օր յօրէ, from day to day;
օր ըստ օրէ, quotidian;
day by day, daily, every day, more & more;
օր աւուր, աւուր աւուր, աւուրց յաւուրս, daily, every day;
առ օրին, նոյն օրին, the same day, in the same day, presently, soon;
զօրն ցերեկ, զօրն իբուն, all day, all day long, during the livelong day, from morning till night;
զօր ամենայն, every day, diurnal;
all day long;
մինչեւ ցօր հասարակ, till noon;
աւուրն, a day;
յաւուր միում, ի միում աւուրց, one day, a day, one fine day, some fine day;
յերկրորդում աւուր, the day after, next day;
ի միուսում աւուր, the day after, tomorrow;
հետեւեալ օրն, the following day;
յետ երկուց աւուրց, two days after;
յերիր աւուր, in three days;
ի նմին աւուր, the same day;
ի նմին իսկ աւուր, the very same day;
յօրէ յառաջնմէ, from the first day;
զամենայն աւուրս, every day, for ever;
յաւուրս մեր, in our days, in these days, in our time;
յաւուրս յետինս, in the latter days, latterly;
յաւուրսն յայնոսիկ, in those times or days;
յաւուրս նորա, under him, during his time;
որ օր, the day that;
զաւուրս, many days, long time;
միով օրով, of a day;
օր ի յօր or օր յօր առնել, to put off from day to day, to procrastinate, to defer, to delay;
օր սահմանել, to fix a day;
կալ զօրս զերեկ դատարկ, to waste the day, to remain idle all day;
համարել զաւուրս, to count the days;
մեռանել լի աւուրք, to die full of days;
շրջել աւուրն, the passing of the day;
բառնալ զծանրութիւն աւուրն, to bear the burden of the day;
դեռ աւուր շատ կայ, it is not yet late, it is yet early;
մինչ աւուր կայ, while it is day;
զամենայն աւուրս կենաց իւրոց, for his whole lifetime;
երկայնին, կարճին աւուրք, the days grow or are growing longer, shorter;
երեք ժամ է աւուրն, it is three o' clock a. m.;
ոչ յետ բազում ինչ աւուրց, in a few days, soon, shortly;
տային նմա աւուրն նկանակ մի, they gave him a loaf daily;
մանուկ ծնեալ առ օրին, new-born babe;
օրն խոնարհեցաւ յոյժ, the day gave place to evening;
շատ է աւուրն, sufficient for the day is the evil thereof.
cf. Պէտք;
— առնել, to take care, to care, to do the needful or necessary;
— լինել, to be necessary;
ո եւ — whoever, whosoever;
որչափ —, as much as you will or wish;
չէ —, it need not be, it is unnecessary;
չեն ինչ ինձ — աղօթք, I do not want prayers;
ինձ ոչ է — զայնմանէ, I care not about.
necessaries, the necessary, the needful;
need, want, necessity, indigence;
exigence, necessity;
use, employ, business;
concise narration;
— or — մարմնոյ, needs, jobs, going to stool;
ի պէտս, for use or service;
for;
յի՞նչ պէտս, for what use or purpose ? why ?
— կենաց;
the necessities of life;
— են, — է, ի պէտս է, it must, it is necessary;
չեն —, it must not, it is not necessary;
յոչինչ պէտս, in vain, uselessly;
յանձին ունել, to have care, to be concerned, to reck;
պէտս ունել, to want, to need, to be or to stand in want of;
ի պէտս գալ, to be useful or serviceable;
պէտս առնել, պիտօք վարիլ, to use, to make use for, to avail oneself of;
պէտս ունել զիմեքէ, to devote or apply oneself to;
զպէտս հոգւոյն հատուցանել or վճարել տեառն, to breathe one's last, to die;
պէտս ունիմ or — են ինձ երթալ, I must go;
նստիլ ի պէտս, վճարել զպէտս մարմնոյն, to go to stool, to evacuate the bowels.
սակաւիկ ինչ պիտեցաւ, it was within a hair's breadth of.
place, spot, space, extent, part, ground;
field, plain, camp, country;
անհուն —ք, immense, vast spaces;
յայսմ —ի, here, in this place;
now;
յայնմ —ի, there, in that same or very place;
then;
մինչեւ ցայս —, thus far, to this place;
until now;
յոր —, in which place, wherever;
— մի, առ — մի, a short time, a moment, an instant, a little;
ընդ —, in vain, vainly;
ի —, below, under, beneath;
cf. Զէն;
cf. Վեր;
յայլում —ի, somewhere else, in another place;
ի վերուստ մինչեւ ի —, from top to bottom;
from head to foot;
գազանք —ի, wild beasts;
մեղր ի —է, wild honey;
ի —ի բնակել, to live in the open air, in camp;
—ս հատանել, to go along way;
զ—օք գալ, to go around, round about, to go here and there;
զ—օք ածել զաչս, to look round about;
ի մի — գալ, to assemble, to resort to one place;
ընդ — հարկանել, to abandon, to forsake, to cast off, to desert;
ի — հարկանել, արկանել, to disparage, to sneer at, to defame, to slander;
ի — շարժել, to beat down, to overthrow;
զաչս ի — արկեալ, looking down, with one's eyes cast or bent down;
ցո՞ր — նեղութեանց հասի ես, to what trouble have I brought myself!
ընդ վայր, in vain, uselessly;
ցայդ վայր, so far, as far as that, to that place, there;
ցոր վայր, where, whither;
ցո՞ր վայր, how far ?.
for, by reason of, for the sake of, on account of, in consideration of, considering, touching, concerning, upon the subject of;
as to, as for, with respect to;
— սիրոյն աստուծոյ, for the love of God;
— իմ, for me, for my sake;
as for me, for my part;
— թեթեւ ինչ յանցանաց, for a slight fault;
— երկիւղի, for fear of;
— ընտրելոց, in favour of the elect;
— զի, for, because, wherefore;
— է՞ր, why ? for what reason ?
— այնր or այնորիկ — այդր or այդորիկ —այսր or այսորիկ, for that reason, therefore, to that end, on that account;
— ո՞յր, for which ? for whom ?
— որոյ, why, therefore, by reason of which, consequently, wherefore;
— անգիտութեան, through ignorance, ignorantly;
— խաչի քո պատուականի, by means of Thy most precious Cross, through Thy intercession;
cf. Մեղք;
սմին իրի or վասն, for this reason.
to dissipate, to consume, to use up, to lavish, to scatter, to dilapidate, to fritter away, to waste, to run through, to exhaust;
— զինչս, to waste one's substance or goods, to squander away one's fortune.