earth, clay, dust;
ground, land, soil;
land, territory, dominions;
tomb;
նախնական, երկրորդական, երրորդական, անցողական, ողողական —ք, primitive or primordial, secondary, tertiary, transport, alluvial soil or rock;
— թափչի, fuller's earth;
—ի գլուխ լինել, — արկանել զգլխով, to throw dust or ashes on one's head;
ի — իջանել or ննջել, to be buried;
—ոյ եւ պատանաց չլինել արժանի, to be unworthy of burial, of funeral honours;
to be left unburied, without a tomb;
տալ —ոյ զմարմին, to inter, to bury, to entomb.
(լծ. յն. հիւլէ. եւ խօ՛օս, խօ՛մա. սանս. կօ. արաբ. խաք ). χοῦς կամ χόος, χνοῦς, γῆ terra, pulvis ἕδαφος solum. Մին ի չորից տարերաց՝ թանձր եւ ծանր։ Ընդհանրապէս՝ Երկիր. ցամաք. եւ ի մասնաւորի՝ Գետին, եւ փոշի երկրի.
Ստեղծ տէր աստուած զմարդն հող յերկրէ։ Այլ հող առցեն, եւ ծեփեսցեն զտունն։ Արկին հող զգլխովք իւրեանց։ Հող ցանէր ի վերայ։ Լեսի զնոսա իբրեւ զհող երկրի։ Զհող ոտից քոց լիզեսցեն։ Ամենայն եղեւ ի հողոյ, եւ ամենայն դառնայ ի հող.եւ այլն։
ՀՈՂ. որպէս Գերեզման ընդ հողով.
Բազումք ի ննջեցելոց ի հող երկրի։ Ի հող իջանել, կամ ննջել։ Անուանք նոցա ի հողս իւրեանց։ Հողոյ եւ պատանոյ չլինել արժանի. (Յոբ.։ Սղ.։ ՟Բ. Մակ.։)
ՀՈՂ, իբր Կալուած. արտ. ստացուած գետնոյ.
Զհող եկեղեցւոյն, զոր տուեալ էր թագաւորին տրդատայ։ Յեօթն հողոյն զհինգն հատանէր յարքունիս, եւ միայն թողոյր երկու հողս եւ այլն. (Բուզ. ՟Ե. 31։ նոյնպէս եւ Ուռպ.։)
ՀՈՂ Ի ԳԼՈՒԽ ԼԻՆԵԼ. γῆ կամ γῆν καταπάσσω terra կամ terram conspergo, aspergo. Հող արկանել զգլխով. հող՝ փոշի՝ մոխիր ցանել ի գլուխն.
Հող ի գլուխ լինէին։ Հող ի գլուխ քրձազգած լինէին։ Հող ի գլուխ լերո՛ւք. (՟Բ. Մակ. ՟Ժ. 15։ Միք. ՟Ա. 10։)
Իսկ (՟Ա. Մակ. ՟Գ. 47։ ՟Գ. Մակ. ՟Ա. 10։ ՟Դ. 6.)
Հող ի գլուխ լինէին։ Հողս արկեալ զվարսիւք։ Հող ի գլուխ տանէին. ի յն. դնի մոխիր կամ բուռ։