Բարկութիւն, ութեան

s.

anger, wrath, ire, indignation, passion;
harshness;
disgrace;
զիջանել, ցածնուլ, դառնալ ի բարկութենէ, to be appeased, to allay one's anger;
թափել զ—, to give vent to one's anger;
— or հրացան —, thunder-bolt;
սրտմտիլ բարկութեամբ, to rage, to get into a passion;
— սրտմտութեան, սրտմտութիւն բարկութեան, furry, ire, wrath.

Other definitions containing this entry

Բերիմ, բերայ

to go;
to carry or to bear ones self;
to be inclined, to lean;
to behave one's self, to act;
զի՞նչ օգուտ յայնմանէ բերցի, what advantage will result from it ? — ի վերայ ջրոց, to walk on the waters;
ընդ երկիր —, to travel, to voyage;
to be busy with mundane things;
առ երկրաւ —, to travel round the world;
to shed on the earth;
անխտիր ընդ մեզս —, to be given up to sin;
այսր անդր — or բերեալ լինել, to go here and there;
to be taken hither and thither;
շուրջ — զօրինօք Աստուծոյ, to observe the laws of God;
— ի կործանումն, ի վայր, to fall into ruin, to fall down;
ի նախանձ or նախանձու —, to envy, to covet;
ի բարկութիւն orբարկութեամբ —, to get angry;
ընդ քիրտն —, to sweat, to perspire;
եւ այլ որ ընդ սոքօք բերին, եւ որ զկնի բերին ասացեալքն, and so on for the rest, as follows.

Բրդեմ, եցի

to crumble;
— ի բարկութիւն, — ի սրտմտութիւն բարկութեան, to be on a passion, to be angry, mad.

Երկնային

celestial;
ethereal;
— մարմինք, celestial bodies, planets, etc.;
— բարկութիւն, the wrath of heaven.

Թափեմ, եցի

to overturn, to cast down, to fling or throw down;
to spill;
to empty, to exhaust;
to take away, to take by force, to possess one's self of;
to cast off;
to disengage, to deliver, to release, to relieve;
թափել զատամն, to extract, to pull out, to draw a tooth;
թափել զդրունս, to unhinge the doors;
բեւեռովք զբեւեռ թափել, one nail drives out another (new things or persons make old ones forgotten);
cf. Բեւեռ;
թափել կապուտ, աւար բազում, զկապուտ սաստիկ, to make a great booty, to pillage, to sack;
թափել զոք յիմեքէ, to despoil, to deprive of;
թափել զոգի ուրուք, to harass, to hold in suspense;
թափել զքուն, to rouse one's self, to awaken;
թափել զգինի, to get sober again, to sleep off drunkenness or debauch, cf. Աթափեմ, cf. Զգաստանամ;
թափել զոք ի ձեռաց ուրուք, to save one from the hands of another, to liberate, to rescue;
թափել զբարկութիւն յումեքէ, to free from the effects of another's resentment, to pardon;
թափել ի բաց զոգի, to die, to perish;
թափել զցասումն, զոխս ի վերայ ուրուք, to vent one's anger, to wreak one's vengeance;
թափել զթոյնս յոք, to give vent to one's angry passions;
թափել զմաղձն, to discharge ones bile, to vent one's spleen;
ածել —, to add, to subjoin;
to conclude;
թափել զտունն, to remove, to change habitation, to empty a house of its furniture;
թափել զսուր իւր յոք, to draw the sword against, to brandish the sword;
թափել զբաժակ, to drink off the cup to its dregs;
to drink up;
թափել զանձն, to escape, to disengage one's self, to get rid off, to abscond, cf. Նուաստանամ;

Խնայեմ, եցի

to spare, to be sparing of;
to pardon, to respect, to exempt, to privilege;
to save, to spare, to husband, to be thrifty, to administer or manage well, to be sparing of expence, to economize;
— ի կերակրոյն, to stint one's self;
— ի ժամանակն, to economize time;
— ի շրթունս, to bridle one's tongue;
— ի բարկութիւն, to abstain from wrath.

Կատարեմ, եցի

to finish, to end, to accomplish, to complete, to consummate;
to crown, to effectuate, to execute, to perfect, to fulfil, to realize;
to improve;
to consecrate, to hallow, to sanctify;
to initiate;
— զպարտս, to perform, to fulfil a duty;
— զխորհուրդ, to carry out a project;
— զկամս անձին, to have one's will, to be contented, to do according to one's desire;
— զկամս ուրուք, to fulfil the wishes of, to humour, to content;
— զբարկութիւն իւք յոք, to glut one's wrath or vengeance on;
— զնթացս, զաւուրս իւր, to terminate one's career;
to end one's days;
— զհոգի, to give up the ghost, to expire, to die.

Կրակատեղաց

raining fire;
— բարկութիւն, thunderbolt.

Հեղում, ղի

to pour, to pour out, to empty, to pour forth, to shed;
to diffuse, to scatter, to disperse, to spread;
— զանձն առաջին տեառն, to pour out one's soul before the Lord;
— զսիրտ իւր առաջի ուրուք, to open one's heart, to unbosom oneself to;
— զբարկութիւն, զսրտմտութիւն իւր ի վերայ ուրուք, to give vent to anger, to discharge one's wrath upon;
— կռոց նուէրս, to pour out libations to idols;
— արիւն բազում, արեան ճապաղիս —, to cause immense bloodshed, to shed torrents of blood;
արտօսր —, to shed tears;
— զարիւն իւր, to shed one's blood.

Հրացան, ից, աց

gun, musket, fusil, piece, arquebuse, rifle, blunderbuss;
— բաղխիչ, գայլախազեայ, կախաղանաւոր, ասղնաւոր, կրկնահար, հողմահար, յետախցիկ, որսոյ, թռչնորսական —, percussion-gun, flint-gun, pendulum-gun, needle-gun, double-barrelled gun, air-gun, breech-loading, sporting-gun or shooting-gun, fowling or birding-gun, musket or rifle;
բաղխիւն —ի, musket-shot;
շռինդ —ի, report of a gun;
հարուած —ի, gun-shot wound;
— բարկութիւն, շանթք, thunder, thunder-bolt;
լնուլ զ—, to load a gun;
արձակել զ—, to shoot, to let off, to discharge, to fire;
չառնուլ հուր —ի, to miss fire, to flash in the pan;
—ք, hail of fire;
musketry.

Հրընկէց

fire-hurling, thunder-striking, fulminating;
— բարկութիւն, thunder.

Մղեմ, եցի

to push, to give a push to, to thrust, to push forward;
արտաքս —, to unload, to discharge, to empty, to cast forth;
— զմիմեանս, to press or crowd on one another;
— զպատերազմ, զճակատ, to fight, to make or wage war, to give battle to;
— զախոյեան, to win, to conquer, to subdue, to depress, to prostrate;
զհոգաւոր կռիւն —, to fight against temptation;
ընդդէմ իրերաց զբարկութիւնն մղել, to be exasperated one against another;
— զանասուն, to train to labour, to break in or teach animals to work;
cf. Ճաշ.

Շանթընկէց

— բարկութիւն, thunder, cf. Շանթ, cf. Կայծակն;
— ամպք, thunder-cloud.

Ունիմ, կալայ, կալ

to have;
to take, to hold, to possess, to occupy, to enjoy;
to take, to stop, to retain;
to seize upon, to become master of, to subject, to subdue;
to contain, to enclose;
to carry, to support, to sustain;
to relate to, to refer to;
to be able, to know how;
— առ, իբրեւ, to esteem, to repute, to take for, to look upon as, to regard as;
— զտեղի, to stand instead of, to supply the place of;
— զոք, to stop one, to seize;
— զգուշութիւն, to take care, to watch;
— ի մտի, to form a design or project, to propose to oneself, to think to;
to retain;
զառաջս —, to oppose, to resist, to impede, to hinder;
to stand or go before;
զդէմ —, to make head against, to face, to resist, to oppose, to fight;
— առ իւր զխորհուրդս, to keep another's secret;
— զտունն, to maintain the honour of the house;
պինդ — զխոստովանութիւն, to keep the faith;
ի վայր — զբարկութիւն, to refrain from anger, to control one's anger;
գութ — զմէնջ, to have pity on us;
— զաղանդ, զուսումն, to follow the doctrine, to be of the sect of;
ոչ առ սուտս ունիմ զձեզ, I do not take you for liars;
զանձինս առ իմաստունս ունէին, they thought themselves wise;
իբրեւ զմարգարէ ունէին զնա, they looked on him as a prophet;
սրտմտութիւն կալաւ զնա, he was enraged;
զի՞նչ ունիս առնել, what have you to do ?
կալ զնա զեղջերացն, take it by the horns;
հրամայեցին նմա — զգլուխ բազմականին, they gave him the highest place at the feast;
տենդն կալաւ զնա, the fever has seized him, he has caught a fever;
ունիմ ի վենետիկ քսան եւ չորս ամ, I stayed twenty-four years in Venice;
ահ կալաւ զիս, fear seized me;
ի բանի մի ունիք, never mind, do not care for that;
— ունէին իւղ՝ այլ, they had indeed oil, but;
խօսել կալաւ, he began to speak;
կալարուք զկիրճս ջրոցն, seize the canals;
դիպող պատասխանեօք ունի զբերանս նոցա, he silences them with opportune replies;
խօսիլ ոչ ունիմ, ոչ ունիմ ասել, I cannot speak, I do not know how to speak.

Սրտմտիմ, եցայ

to lose one's temper, to be angry, out of all patience, indignant, in a passion, provoked, irritated, exasperated, enraged;
սրտմտեցաւ բարկութիւն նորա յոյժ, he was seized with rage.

Voir tout

s.

ὁργή (յորմէ թ. էօրքէ ) θυμός, χόλος ira, indignatio Բարկանալն. կիրք սրտի վասն ընկալեալ անիրաւութեանն հանդերձ բաղձանօք վրէժխնդրութեան. ցասումն, զայրոյթ, սրտմտութիւն.

Բարկութիւն՝ ոխք տրտմութեան եւ յարձակումն բաւական առ ի զրկելոցն փոխատրութիւնս իբրեւ ի զկծեցելոյ անձին ի վրէժառնուլ. (Բրս. բրկ.։)

Անցցէ սրտմտութիւն բարկութեան եղբօր քո ի քէն։ Դարձաւ ի բարկութենէ։ Խօսեսցի ընդ նոսա բարկութեամբ իւրով։ Մի՛ բարկութեամբ քով խրատեր զիս։ Բան խիստ յարուցանէ զբարկութիւն։ Տուրք գաղտնիք դարձուցանեն զբարկութիւն։ Բարկութիւն մարդոյ զարդարութիւն Աստուծոյ ոչ գործէ։ Գանձես անձին քում բարկութիւն յաւուր բարկութեան.եւ այլն։

Բարկութիւն՝ բնական ինչ է. եւ սակայն յընթակայէ եւ ի կատարմանէ սահմանեմք զնա՝ ասելով, եթէ Բարկութիւն է առանդն զսրտիւն արեանն՝ առ ի տենչումն փոխարէն տրտմեցուցանելոյ. (Սահմ.։)

Է՛ բարկութիւն, որ պարսաւելի ... եւ է՛ բարկութիւն՝ որ ի վրէժխնդրութիւն յանցաւորաց է. որպէս Աստուծոյն անբարկանալի բնութեանն. (Սարգ. յկ. ՟Դ։)

Ի ժամուն յայնմիկ ի ձեռին ունէր զբարկութիւնն. (Խոր. ՟Գ. 21։)

Ախտ բարկութեան հեզութեամբ առողջանայ. (Խոսր.։)

Արմատ բարկութեան՝ ամբարտաւանութիւն. քանզի բարկութեան պատճառք՝ թշնամանք եւ անարգանք լինին. (Շ. մտթ.։)

Ջանայ յաղթել բարկութեամբ բարկութեան. (Վրք. հց. ՟Բ։)

Բարկութիւն է շարժումն խռովութեան՝ բանիւ վերաբերեալ, իսկ դառնութիւն՝ դժնէութիւն ի ներքուստ աղմկեալ ի չարէն. (Ոսկ. եփես.։)

ԲԱՐԿՈՒԹԻՒՆ. Դնի երբեմն փոխանակ գործոց բարկութեան, պատժոց, կորստեան, սպառնալեաց.

Մերձ է օր բարկութեան՝ նոցա. (Օրին. ՟Լ՟Բ. 35։)

Բարկութիւն Աստուծոյ մնայ ի վերայ նորա. (Յհ. ՟Գ. 36։)

Սրտմտեցաւ վասն բարկութեան ուստերաց եւ դստերաց իւրոց. (Օրին. ՟Լ՟Բ. 19։)

Ի բարկութենէ եւեթ ապրեսցուք. (Փարպ.։)

ԲԱՐԿՈՒԹԻՒՆ. կամ ՀՐԱՑԱՆ ԲԱՐԿՈՒԹԻՒՆ. κεραυνός fulmen Կայծակն, շանթ երկնից.

Բռնութեամբ հրացան բարկութեանցն. (Իմ. ՟Ժ՟Թ. 12։)

Որ կերաւնոսն կոչէր. այսինքն է բարկութիւն։ Պտղոմէի բարկութեանն (այսինքն կայծակն կոչեցելոյ) գտանի կալեալ զտարի եւ զհինգ ամիս. (Եւս. քր. ՟Ա։)

Զմտա՛ւ Աստուած, ո՞րչափ բարկութեան, քանի՞ փայլատականց (արժանի) գործս գործեմք։ Ո՞րչափ բարկութեան չիցեն արժանի այնպիսի իրք։ Անժուժկալութիւն ... էած եւ ի սոդոմ զհրացան բարկութիւնն. (Ոսկ. մտթ.։)

ԲԱՐԿՈՒԹԻՒՆ. Բարկ գոլն, սաստկութիւն, դժնդակութիւն.

Բարկութիւն բորբոքեալ բոցոյն. (Յհ. կթ.։)

Առ ի յապրել անձանց մերոց ի բարկութենէ ալեացն. (Ճ. ՟Ա.։)

Warning, the forms presented in the tables below may not be evidenced in classical texts. The hypothetical forms will soon be indicated as such.
Singulier Pluriel
nominatif բարկութիւն բարկութիւնք
accusatif բարկութիւն բարկութիւնս
génitif բարկութեան բարկութեանց
locatif բարկութեան բարկութիւնս
datif բարկութեան բարկութեանց
ablatif բարկութենէ բարկութեանց
instrumental բարկութեամբ բարկութեամբք
Warning, for now, these are the entries' title sharing the same character string regardless of its position, not the entries sharing the same root.

Mots dérivés

Չբարկութիւն, ութեան

Voir tout