Բաժ, ից

s.

impost, duty, tax, contribution, levy, custom;
— անցից, toll.

Other definitions containing this entry

Անբաժանելի, լւոյ

cf. Անբաժան.

Անբաժին

cf. Անբաժ.

Աստիճան, ի, աց

stair, step;
pace;
stair-case;
steps;
gradation;
graduation;
story;
degree, dignity, character, class, condition, honour, place;
quality, rank;
— եկեղեցական, holy orders;
հոսիլ ընդ —ս ի վայր, to run down stairs;
տալ —, բաժանել յ—ս, to graduate.

Բաժանակալ

heir;
բաժանակալ լինել, cf. Ժառանգեմ.

Բարժանեմ, եցի

cf. Բաժանեմ.

Գաւաթ

cf. Բաժակ.

Թափեմ, եցի

to overturn, to cast down, to fling or throw down;
to spill;
to empty, to exhaust;
to take away, to take by force, to possess one's self of;
to cast off;
to disengage, to deliver, to release, to relieve;
թափել զատամն, to extract, to pull out, to draw a tooth;
թափել զդրունս, to unhinge the doors;
բեւեռովք զբեւեռ թափել, one nail drives out another (new things or persons make old ones forgotten);
cf. Բեւեռ;
թափել կապուտ, աւար բազում, զկապուտ սաստիկ, to make a great booty, to pillage, to sack;
թափել զոք յիմեքէ, to despoil, to deprive of;
թափել զոգի ուրուք, to harass, to hold in suspense;
թափել զքուն, to rouse one's self, to awaken;
թափել զգինի, to get sober again, to sleep off drunkenness or debauch, cf. Աթափեմ, cf. Զգաստանամ;
թափել զոք ի ձեռաց ուրուք, to save one from the hands of another, to liberate, to rescue;
թափել զբարկութիւն յումեքէ, to free from the effects of another's resentment, to pardon;
թափել ի բաց զոգի, to die, to perish;
թափել զցասումն, զոխս ի վերայ ուրուք, to vent one's anger, to wreak one's vengeance;
թափել զթոյնս յոք, to give vent to one's angry passions;
թափել զմաղձն, to discharge ones bile, to vent one's spleen;
ածել —, to add, to subjoin;
to conclude;
թափել զտունն, to remove, to change habitation, to empty a house of its furniture;
թափել զսուր իւր յոք, to draw the sword against, to brandish the sword;
թափել զբաժակ, to drink off the cup to its dregs;
to drink up;
թափել զանձն, to escape, to disengage one's self, to get rid off, to abscond, cf. Նուաստանամ;

Լարաբաժին

measured with a surveyor's chain;
measurement;
— առնել, to measure with the chain, to lay out by the line, to survey, to parcel out;
— առնել զերկիր, to divide, to portion, or to measure out the land;
— բաժանիլ, to be divided, or measured by line.

Լի, ոց

fully, completely, thoroughly, entirely;
perfectly;
լի առնել, to fill, to load, to heap;
զբազում լսելիս լի արար բանն, many have heard him;
լի լինել, cf. Լիանամ;
լի եւ լի, cf. Լիուլի;
լի ափով, ձեռօք, by handsful, profusely, generously;
լի աւաբաւ, loaded with booty;
լի փառօք, covered with glory;
լի աւուրք, full of years, old;
լի մտօք, sensible, judicious, wise;
լի երախտագիտութեամբ, full of gratitude, of affection, of faults;
զաւուրս տասն լի, ten entire days;
լի կատարեալ, բովանդակ, perfectly full, entire, complete, perfect, cf. Լիակատար;
լուսին լիով լուսով նկարեալ, full moon;
բաժակ գինի լի արկանել, a glass of wine full to the brim;
լի զհասակ մարմնոյն ունել, to be adult, to arrive at man's estate;
լի են բերանք նոցա ծաղու, they are full of laughter, of merriment;
լի ասացեր, you are quite right.

Լոյս, լուսոյ, լուսով

light;
brightness, splendour;
fire;
illumination;
day;
sun;
sky;
eye;
լոյս, լոյս անեղ, Eternal light;
լոյս հաւատոյ, լոյս մտաց, the light of faith;
light of intellect;
լոյս քաղցր, a gentle light;
լոյս զոդիակոսի, northern lights, (aurora borealis);
լոյս ելեկտրական, electric light;
լոյս կազի, gas light;
ի լոյս, by the light of, in broad daylight, openly, visibly;
եղիցի՛ լոյս, եւ եղեւ լոյս, let there be light! and there was light;
լոյս սո՛ւրբ, ողջո՛յն ընդ քեզ, անդրանիկ դու երկնից ծնունդ, եւ կամ՝ մշտնջենին յաւատակից դու ճառագայթ, hail, holy Light! offspring of heaven firstborn, or of the Eternal coeterhal beam;
չիք լոյս անվթար կամ բաժակ անմրուր, no joy without alloy;
ծագել լուսոյ, to dawn;
մինչ լոյսն զգիշերն մերկանայր, it was scarcely break of day, at day break, at early down;
ի լոյս գալ, ի կենաց հասանել, to come out, to appear;
to come into the world, to be born;
to give birth or life to;
կորուսանել զլոյս աչաց, to lose one's sight;
լոյս տալ աչաց, to open the eyes, to cause to perceive, to warn;
ամփոփել լուսոյ ուրուք, no longer to behold the light of day, to die;
ի լոյս ածել, հանել ի լոյս, to bring to light, to discover, to publish, to illustrate;
ի լոյս ընծայել զմատեան, bring out, to publish a work;
լոյս առնուլ, to see the day;
to grow light;

Խաւար, ի, աւ

dark, obscure, gloomy, murky;
ընդ —, ի —ի, in the darkness, darkly;
խաւար աղջամուղջ, utter darkness;
խաւար շօշափելի, darkness that could be felt;
խաւար գիշերոյ, the shades of night;
— ******խաւար տգիտութեան, the darkness of ignorance;
ի խաւար դառնալ, to get or to grow dark, to become obscure;
ընդ խաւար գնալ, to walk in darkness, to be ignorant of;
բաժին խաւարին առնել, to condemn, to damn;
խաւար կալու զամենայն երկիր, darkness covered the whole earth;
cf. Ըմբռնիմ.

Հոգեցատուր

cf. Հոգեմասն բաժին.

Ճիւղ, ոց

branch, bough;
stump, stock, stem;
finger;
— գետոց, arm of a river;
ի —ս բաժանիլ, to branch out, to ramify;
թուել ի —ս մատանց, to count on the fingers.

Յառաջամասն, սին

cf. Յառաջաբաժին.

Յառաջամասնութիւն, ութեան

cf. Յառաջաբաժին.

Յատակաբաց

of which the bottom or bed is exposed;
— բաժանել զծով, to divide the sea and lay bare its bed.

*Չոքոլատ, ի

chocolate;
բաժակ մի —, a dish of -;
խառնիչ —ի, chocolate-stick;
ըմպել —, to drink -.

Սրբիչ

razor;
— ձեռաց, towel;
— բաժակի, the purificatory.

Ր (ré)

the thirty second letter of the alphabet, & the twenty sixth of the consonants;
five thousand, five thousandth;
It is sometimes confounded with ռ, as : մրմռամ — մռմռամ, ձմեռն — ձմերան. Also with the լ & ղ letters, as : բելիար — պէլիալ. And also with the յ : աներկբար — աներկբայ;
It is sometimes redundant in words, for example : բարժանեմ — բաժանեմ;
There are but few words which commence with this letter, & those are either abbreviations or foreign words, it is rather used as a medial final.

Քամեմ, եցի

to exhaust, to drain, to use up, to empty;
— զբաժակ, to swallow up, to drain, the cup;
— զբաժակ մինչեւ ցմրուր, to drink the cup to the dregs, to swallow the pill;
— զամենայն մրուրս դառնութեան, բաղդին, to drain or exhaust the rigours of fate;
յինքն —, to suck, to imbibe, to draw in;
արտասուք յաչաց նորա քամէին, he wept bitterly;
հողմով —, to winnow.

Voir tout

s.

(յորմէ Անբաժ, Բաժին, եւ Բաժանել եւ այլն. լծ. եւ Բագ. ռմկ. փա՛յ. եւ լտ. փա՛րս, փօ՛րցիօ) Մասն, բաժին.

Բա, մասն. Հին բռ.։ Առաւել վարի որպէս Բաժին արքունի, այսինքն մաքս վաճառելի իրաց. պ. պաժ, կամ պայ. թ. պաճ.

Թողցուք զամենայն հրէայ ի հարկաց, եւ զբաժ զաղիցն (կամ զաղտիցն) եւ զպսակաց. (՟Ա. Մակ. ՟Ժ. 29. յն. զգին աղիցն.)

Վասն մտից եւ սակից, եւ բաժից եւ հարկաց. (Եղիշ. ՟Բ։)

Գուցէ ընդ որդւոյն տալոյ՝ զնա բաժ առնուցու. (Եզնիկ. իբր փոխարէն վճարք։)

ԲԱԺ. ἑπιμερής, ἑπιμέριος superparticularis, superpartiens Ըստ թուաբանից եւ երկրաչափից՝ է մասն քանակի, որ ունի եւ զորոշեալ մասն աւելի.

Տասնեկաւ, որ զամենայն բանից թուականաց (զզանազանութիւնս) բազմապատիկ եղելոց, եւ մասանց եւ բաժից՝ յինքեան ունի. (Փիլ. ՟ժ. բան.։)

ԲԱԺ. μοῖρος sors, fatum Ըստ ախտարաց կամ քաղդեայց՝ բաժին եւ վիճակ ճակատագրական.

Ոչ ումեք մահկանացուացս յաղթել ճակատագրի ... որպէս բաժանեցին ... եւ ոչ կարացի զերծանել ի բաժէն. (Ոսկիփոր.։)

adj.

ԲԱԺ. ա. Բաժանորդ. բագորդ. հաղորդ. կցորդ.

Եւ թէ՝ մեղաց մի՛ լինիր բաժ, ախտից տոռամբ ձգելով ի քարշ. (Շ. այբուբ.։)

Warning, for now, these are the entries' title sharing the same character string regardless of its position, not the entries sharing the same root.

Mots dérivés

Անբաժ

Անբաժան

Անբաժանաբար

Անբաժանելի, լւոյ

Անբաժանութիւն, ութեան

Անբաժին

Բաժակ, աց

Բաժակալ

Բաժակակալ

Բաժակեմ, եցի

Բաժակիկ

Բաժամիտ

Բաժամտութիւն, ութեան

Բաժանաբար, աց

Բաժանակալ

Բաժանական

Բաժանականութիւն, ութեան

Բաժանակից

Բաժանարար, աց

Բաժանելի, լեաց

Voir tout