cf. Շանդ.
ՇԱՆԹ կամ ՇԱՆԴ կամ ՇԱՆԹԻ կամ ՇԱՆԴԻ. κεραυνός fulmen. Կայծակն երկնառաք. հրեղէն ցոլքն փայլատականց. որ եւ ասի ԲԱՐԿՈՒԹԻՒՆ, կամ ՀՐԱՑԱՆ ԲԱՐԿՈՒԹԻՒՆ. կայծակ։ եըլտըրըմ, եըլտըրըմ օգու.
Արձակիցես շանթս, եւ գնայիցեն. (Յոբ. ՟Լ՟Ը. 35։)
Փայլատակունս եւ շանթս հրացցալս. (Եւս. քր. ՟Ա։)
Կայծակմունք եւ ճայթռմունք փայլատականց, եւ շանթից արկածք։ Զշանթիցն՝ զոր ի վերայ անշնչիցն առաքէ։ Որ երկեաւն ի շանդիցն երեւմանէ։ Զշանդեացն առաքումն ի վերայ. (Փիլ.։)
Յայտ է ի շանդեացն. քանզի ամենայն շանդի՝ քարիւ եւ ծծմբով բերի ի վայր. (Նիւս. բն.։)
Շանթիք եւ ցոլմունք ի վերայ սոդոմայեցւոցն ի յերկնէ ի հրեղէն մարմնոյն կոտորատեալ ի վերայ հոսէր. եւ այժմ ի նմին մարմնոյ անկեալ յերկիր՝ շանթին անուանեմք. (Շիր.։)
Նետք քո գնան, որ է արկումն շանդեաց։ Երկնչելով եւ յերկնէ՝ ի շանթեաց եւ յորոտմանէ. (Վրդն. սղ. եւ Վրդն. ծն.։)
Իսկ քրովբէական սուրն՝ որ պահէ զդրախտն, շանթիքդ է՝ որ անկանի յերկնից յահ եւ յերկիւղ ամբարշտաց. ((որ է այլաբանական մեկնութիւն) Մխ. այրիվ.։)
ՇԱՆԹ կոչի եւ ամենայն հուր երկնառք.
Շանթ արձակել ի խնդիրն եղիայի ի վերայ շերտիցն. (Նար. յովէդ.։)
ՇԱՆԹ. (լծ. լտ. սչինթիլլա ). σπινθήρ scintilla ἑσχάρα focus, craticula. սրպէս Կայծակն հրոյ. եւ Երկաթ հրացեալ՝ որպէս կասկարայ, եւ այլն.
Ի բերանոյ նորա ղամբարք բորբոքեալք, եւ հատանին անկանին շանթք հրոյ. (Յոբ. ՟Խ՟Ա. 10։)
Երկաթ եւ հուր խառնեալ՝ շանթ ասի. (Զքր. կթ. ծն.։)
Երկրաւոր բժիշկ զերկաթն ի հուրն շողացուցանէ, մինչ զի կայծակունս հատանէ. դնէ ի վերայ մարմնոյն, շանդիւ այրէ. (Եղիշ. երէց.։)
Հրամայեաց հրացեալ շանթիւք այրել ղունթսն եւ զկողսն. (Հ=Յ. նոյ. ՟Ժ՟Ը.։)
Հրացեալ շանթիւք (շամփրով) պսակէ զնա։ (Վրդն.պտմ.։)
Շանթերով խարէ՛. (Վստկ. ՟Յ՟Ի՟Ե։)
ԹԱՆԹ. βῶλος gleba, massa. որպէս ռմկ. գանթար, եւ քիալաչէ. Կշիռ եւ չափ երեւելի ձուլոյ ծանրութեան. ձոյլ, գուղձ. զանգուած.
Յերից քանքարաց արար նա վահան մի, այսինքն ի հինգ շանթ ոսկւոյ. (Եփր. թագ.։)
Որպէս եւ (Սիրաք. ՟Խ՟Բ. 18.) ըստ հին, եւ նոր թարգ.
Զաւազ եւ զաղ եւ զթանշս երկաթոյ դիւրին է կրել՝ քան զմարդ անմիտ. յն. ձոյլ երկաթոյ։