Enriched dictionaries of Armenian

Anglais Français

s.

death, decease, departure from this life;
massacre, slaughter, carnage, butchery;
plague;
— անասնոց, epizooty, murrain, rot;
—ունք, mortality;
արհաւիրք —ու, pangs, terrors of death;
վճիռ —ու, sentence, decree of death;
—ու չափ, mortally, to death;
at the cost of one's life;
մեղք —ու չափ, deadly or mortal sin;
այն հիւանդութիւն չէ ի —, that illness is not to death, not mortal, or fatal;
քեւ մազապուր եղէ ի —ուանէ, I owe you my life;
բնական, երջանիկ, փառաւոր, յաւերժական —, natural, happy, glorious, eternal death;
յանկարծական, անճողոպրելի, բռնական, տարաժամ, եղեռնական, աղետալի, ողբալի, ցաւագին, ամօթապարտ, խայտառակ —, sudden, certain, violent or unnatural, untimely, tragical, sad, deplorable, painful, shameful, ignominious death;
մերձ ի — լինել, to be dying, near one's last moment, to breathe one's last, to be at the point of death, at the last gasp;
ի դրունս —ու հասանել, to be at death's door;
հիւանդանալ ի —, to be deadly sick;
բնական —ուամբ մեռանել, to die a natural death;
ընդ —ուամբ արկանել, —ու պարտ առնել, to sentence, to condemn to death;
ի — մատնել, տալ ի —, —ու սպանանել, to deliver to death, to put to death;
երթալ ի —, to go in search of death;
to rush on death;
դիմագրաւ լինել, խիզախել ի —, to face, to dare death;
խնդրել — անձին, to desire, to wish for death;
երկնչել ի —ուանէ, to dread, to fear death;
—ու հասանել, to meet death;
խոցիլ առ ի —, to be mortally wounded;
զ—ու գան հարկանել, to beat to death;
—ու վախճանիլ, ճաշակել զ—, to die, to depart from this life;
ածել —ունս, to carry or bring death.

s.

mort, trépas, décès;
massacre, tuerie, carnage;
peste;
մահու չափ, à mort, mortellement;
aux dépens de sa vie, de sa propre vie;
մերձ ի — լինել, se mourir, être sur le point de mourir, être à l'agonie, à l'extrémité, à son terme, à l'article de la mort, s'en aller, voir la mort de près;
մահու պարտ առնել, condamner à mort;
երթալ ի —, aller à la mort;
ի — մատնել, livrer à la mort, faire mourir;
ածել մահունս, porter la mort;
մահունք, les mortalités;
ի մահու եւ ի կեանս, à la vie et à la mort;
մահու վախճանիլ, mourir;
մահու հասանել, rencontrer la mort;
տալ ի —, faire mourir;
ի — ընթանալ, courir à la mort;
հիւանդանալ ի —, être malade à la mort;
խնդրել — անձին, souhaiter, désirer la mort;
մահու սպանանել, faire périr;
ի դրունս մահու հասանել, être aux portes de la mort;
երջանիկ՝ բռնական՝ յաւերժական՝ անճողոպրելի՝ քաղաքական՝ բնական՝ ցաւագին՝ եղեռական՝ աղետալի՝ ողբալի՝ յանկարծական՝ փառաւոր՝ սուրբ՝ քաղցր՝ գեղեցիկ՝ ամօթապարտ՝ խայտառակ —, mort heureuse, — violente, — éternelle, — assurée, — civile, — naturelle, — douloureuse, — tragique, — funeste, — déplorable, — soudaine ou subite, — glorieuse, — sainte, — douce, — belle, — honteuse, — ignominieuse;
արհաւիրք մահու, les frayeurs, les affres de la mort;
բնական մահուամբ մեռանել, mourir de sa belle mort;
դիմագրաւ լինել՝ խիզախել ի —, affronter, braver la mort;
երկնչել ի մահուանէ, avoir peur de la mort, craindre, redouter la mort;
օր մահուան իւրոյ, le jour de sa mort;
*այս հիւանդը՝ հիւանդութիւնը մահուան կը դառնայ, ce malade, cette maladie tourne à la mort;
վճիռ մահու, arrêt de mort.

s.

θάνατος mors. Մեռանիլն. մեռելութիւն. վախճան կենաց կենդանւոյ. բաժանումն հոգւոյ մարդոյ ի մարմնոյ. օրհաս.

Մահու մեռանիցիք։ Ոչ տեսից զմահ որդւոյն իմոյ։ Մահու պարտական լիցի։ Մի՛ ճաշակեսցեն զմահ։ Փրկել ի մահուանէ։ Այն հիւանդութիւն չէ՛ ի մահ։ Տրտում է ոգի իմ մինչեւ ի մահ։ Լեալ հնազանդ մահո՛ւ չափ, եւ մահու խաչի։ Մահն երկրորդ.եւ այլն։

Դու եւ զաղախինս շուշան կրկին ապրեցուցեր՝ յերկուց մահուց (հոգւոյ եւ մարմնոյ) փրկեալ։ Պէսպէս վտանգից մահուց. (Ագաթ.։ Յճխ.։)

Չէ ըստ այլոց մահուց մահս իմ. (Արշ.։)

Միով մահուամբ զանազան մահեաց կնքեաց գիր. (Սհկ. կթ. արմաւ.։)

Յայն սակս պատուին առաւել, զի այնպիսի մահուք կատարեցան. (Ոսկ. ես.։)

Որ յայնչափ ի մահուց փրկեաց զմեզ. (Ոսկ. մ. ՟Բ. 3։)

Այնմ որ զհայրասպանութիւն կամ զմայրասպանութիւն ի բաց գործիցէ սրտմտութեամբ, սմա արդարագոյն էր մահուանց բազմաց հանդիպիլ. (Պղատ. օրին. ՟Թ։)

Որ հանապազ ի մեղս կայցեն, եւ խղճիւ չարեացն միշտ յահ եւ յերկիւղ կայցեն, հանապազ մահուց մահս մեռանին. (Ոսկ. ես.։)

Որդի մահու է այնպիսին. զայն ասէ՝ թէ մահու արժանի է. (Կիւրղ. թագ.։)

Մահն ազատ ի մահուանէ՝ ազատէ զմահու ըմբռնեալսն. (Մամբր.։)

Քուն անուանեալ զմահ՝ յայտնի ետ մեզ զյոյս յարութեան. (Իսիւք.։)

Մահ ոչ իմացեալ՝ մահ է. մահ իմացեալ՝ անմահութիւն է։ Կեանք իւրեանց՝ ի մահ համարեալ էին, եւ մահք իւրեանց՝ անշուշտ կեանք. (Եղիշ. ՟Բ. ՟Գ։)

Մահն ոչ այլ ինչ է, քան անջատումն հոգւոյ ի մարմնոյ. (Գր. հր.։)

ՄԱՀ. որպէս Կոտորած. սպանութիւն. եւ Անձնասպանութիւն. Սատակումն. Մահուչափ տանջանք.

Ձեռն տեառն եղից ի խաշինս քո մահու մեծաւ յոյժ։ Հարից զքեզ եւ զժողովուրդ քո մահուամբ. (Ել. ՟Թ. 3. 15։)

Շուրջ զգերեզմանաւն լինէին կամաւոր մահունք. (Խոր. ՟Բ. 57։)

Զանհնարին չարաչար մահուանցն վրէժս զինուն հատուցանել ի վերայ նոցա. (Պիտ.։)

Զմահ աղուեսու սպանից զքեզ. (Բուզ. ՟Դ. 54։)

Մահունք հանապարզորդք։ Մատուցին բիւրուց մահուանց. (Ոսկ. ՟բ. կոր. եւ Ոսկ. յհ. ՟Բ. 26։)

ՄԱՀ. որպէս Ժանտամահ. λοιμός pestilentia, pestis. ... տե՛ս (Երեմ. ՟Ի՟Է. 8։ ՟Ի՟Ը. 8։ ՟Լ՟Բ. 24։) Սոյնպէս եւ յայլ գիրս։

adj. adv.

ՄԱՀՈՒ ՉԱՓ կամ ՄԱՀՈՒՉԱՓ մ.ա. Մահուամբ չափ, այսինքն մինեւ ի մահ. cf. ՉԱՓ.

Լա՛ւ իցէ մարդոյ մահու չափ ճգնել, քան յայդպիսի օրինաց ուրանալ. (Եղիշ. ՟Բ։)

Են մեղք՝ որ մահու չափ են. այսինքն ծանր յոյժ, կամ մահացուցիչ հոգւոյ. ((ռմկ. մահացու) ՟Ա. Յհ. ՟Ե. 16։)

Աստուծոյ միայն կարելի զմերս մահու չափ հիւանդութիւն առողջացուցանել. (Լմբ. պտրգ.։)

Ի սուրբ վերնատունն հրազինեցան, եւ առին շնորհս սրբութեան ի ներգործութենէ մահուչափ ախտից. (Մխ. ապար.։)

s.

ՄԱՀ ՏԱՐԱԺԱՄ կամ ՄԱՀՏԱՐԱԺԱՄ. ի, ից. գ. λοιμός pestis, pestilentia. Յանկարծահաս կամ կանխահաս մահ. առաւելապէս՝ ժանտամահ, որ եւ ասի Սրածութիւն.

Յարձակումն թշնամեաց, կամ մահտարաժամ, կամ սով, կամ կարկուտ։ Եհաս մարդկան մահտարաժամ, սկիզբն արարեալ ի միւռոյ քաղաքէն. (Ճ. ՟Գ.։)

Զարժանահաս մահտարաժամ ... բա՛րձ ի մէնջ. (Շար.։)

Մահտարաժամք, եւ յոլով աշխատութիւն, մահտարաժամից, տենդից եւ դողից. (Գանձ.։)

Մահք տարաժամք, եւ ախտք չարաչարք. (Եզնիկ.։)

Warning, for now, these are the entries' title sharing the same character string regardless of its position, not the entries sharing the same root.