Enriched dictionaries of Armenian

Anglais Français

s.

balance;
steel-yard, weighing machine;
weight, heaviness, ponder-ousness;
equilibrium, poise;
equivalent, equal value, counterpoise;
proportion;
parallel, comparison, likening;
trial examination, ponderation, judgment;

adj.

equal, just, tantamount, equivalent, proportional;

adv.

equally, justly, exactly, proportionately;
perpendicularly, directly over, vertically;
ծանրոցք կշռոյ, counterpoise, the weights of a steel-yard or beam;
— դահեկանաց, money-scales;
— անօթոց, tare, tare & tret;
— հաւասարութեան, equilibrium, counterpoise;
— տեսակարար, յարաբերական, բացարձակ, specific, relative, absolute weight;
— քաղաքական, balance of power;
— տաղաչափական, the scan or measure of verses, prosody;
— գտակաւ, exactly, precisely;
— վերուստ ի վայր, in equilibrium;
perpendicularly, vertically;
կշռով, by weight;
զնոյն կշռով, as much, equally, of like measure or weight;
պաշտօնեայ կարգեալ յուղղութիւն կշռոց, officer appointed to mark weights & measures;
սահմանել զ—ս, to stamp with the public mark;
— արդար, correct balance, scales;
just weight;
— նենգութեան, false weight;
— ստութեան առնել, to falsify weights or scales;
զմէտ կշռոյն անայլայլակ ունել, to hold the balance evenly;
to counter-balance, to counter-poise, to counter-vail, to equipoise, to equilibrate;
դնել ինչ ի — ոսկւոյ, to pay exceedingly dear for, or at an extravagant rate;
դնել զգլուխ իւր ի կշիռս, to risk oneself, to incur danger, to run into jeopardy, to expose oneself to death, to carry one's life in ones hand, to encounter danger or death;
ի — մտանել, to be weighed, carefully pondered or considered;
ի — դնել զոք ընդ ումեք, ի — ընդ միմեանս արկանել, to compare with;
ի — բերեալ համեմատել, ի — համեմատութեան բերել ընդ ումե, to be compared with, to compare oneself with;
զ—ն ընդունել, առնուլ անդրէն զ—ն, to receive the equivalent, or in exchange;
կորուսանել զ— կայից, to lose the balance or equilibrium;
— հաշուի, balance, balance-sheet;
առնել զ— հաշիւ, to strike the balance;
— առնել զհաշիւ, to balance or settle an account;

ast.

Libra, the Balance.

s.

balance;
pesée;
poids à peser;
poids, pesanteur;
équilibre;
équivalent, contrepoids;
proportion;
parallèle, comparaison;
examen, considération, jugement;

adj.

égal, équivalent, proportionnel, juste;
droit, vertical;

adv.

également, tout juste;
tout droit, verticalement, directement;
— վերուստ ի վայր, d'aplomb, perpendiculairement, verticalement;
— հաշուի, bilan, balance;
— դահեկանաց, trébuchet;
դնել զգլուխ իւր ի կշիռս, s'exposer aux dangers, braver, se risquer, courir le plus grand danger;
զանձն իւր դնել ի կշիռս վասն կենաց ուրուք, hasarder sa propre vie pour conserver celle d'un autre;
ի — դնել զոք ընդ ումեք, ի — բերեալ համեմատել, ի — համեմատութեան բերել ընդ ումեք, ի — ընդ միմեանս արկանել, comparer à, avec;
ի — կալ ընդ ումեք, être comparé, se comparer à quelqu'un;
կորուսանել զ— կայից, perdre l'équilibre;
կշռով, au poids;
— ստութեան՝ նենգութեան, balance trompeuse;
— ստութեան առնել, falsifier les balances;
— արդար, balance, poids juste;
առնել զ— հաշուի, faire la balance d'un compte;
— առնել զհաշիւ, balancer un compte;
զմէտ կշռոյն անայլայլակ ունել, contrebalancer;
— հաւասարութեան, équilibre, contre-poids;
— բացարձակ, poids absolu;
— քաղաքական, balance politique;
ի — ոսկւոյ, au poids de l'or;
— գտակաւ, exactement, précisément.

astr.

balance.

adj.

ζυγός, στάθμιον, σταθμός statera, bilanx, libra. որ եւ ԿՇԵՌ. (ռմկ. կշեռ, կշառք. արմատն երեւի քաշ, քաշել) Գործի չափելոյ զծանրութիւն իրաց, է՛ որ լծակաձեւ՝ հակաքարշ գիտով, եւ է՛ որ երկթաթ նժարօք. որ եւ ԶՈՅԳՔ կամ ԼՈՒԾՔ ԿՇՌՈՑ. եբր. մօզանիմ (երկական) եւ էպան.

Մէտ կշռոյ (կամ կշռոց)։ Մէտ մի ի կշռոց։ Կշիռ արդար։ Կշիռ եւ ԿՇԻՌ՝ մեծ կամ փոքր։ Զոյգք արդարք, եւ չաք արդարք, եւ կշիռք արդարք.եւ այլն։

ԿՇԻՌ. πλάστιγξ lanx. Թաթ կամ նժար կշռոյ.

Առեալ զմասունս հրոյ՝ ի կշիռ դիցէ. եւ վերացուցեալ զլուծ սորա՝ ձգելով զհուրն յաննման օդ բռնադատել. (Պղատ. տիմ.։)

ԿՇԻՌ. σταθμός pondus ὀλκή (լծ. թ. եօլչիւ ). Չափ ծանրութեան կշռելոյ. ծանրութիւն. կշռութիւն. cf. ԿՇՌՈՐԴ, եւ ձոյլ. ... եբր. միզփալ ՝ յորմէ մըսգալ.

Կշռելով դարձուցանել զարծաթ, կամ ուտել, կամ տալ զհաց, կամ զամենայն կարգել։ Կշիռ գնդացն, կամ զրահից, աշտանակաց, սեղանոց, պղնձոյ, ամենայն անօթոց, համարոյ, հողմոյ.եւ այլն։

Իբրեւ զկշիռս լերանց։ Յոլովագոյն կշռովք. (Սարգ. յկ. ՟Ժ՟Ա։ Պիտ.։)

Կշիռ մի կապարեայ. իմա՛ ըստ յն. եւ եբր. տաղանդ կապարի. (Զքր. ՟Ե. 7։)

Պահապանք կշռոյ, կամ պահպանեալք կշռով. են դռնապանք. բարապանք. ըստ համաձայնութեան յն. սդաթմօ՛ս. (՟Դ. Թագ. ՟Ի՟Գ. 4։ ՟Ի՟Ե. 18.)

որպէս եւ ի մեզ՝ ՟Ծ՟Բ. 9. դնի,

Որ պահէին զդուռնն։

Դնել զգլուխ ի կշիռս. իմա՛, ի վտանգս. (՟Ա. Մակ. ՟Ժ՟Դ. 29։)

ԿՇԻՌ ասի՝ նմանութեամբ, Կշռադատութիւն մտաց, քննութիւն, դատաստան. բաղդատութիւն. κρίσις, ἑξέτασις, σύγκρισις judicium, examen, comparatio.

Զհատուցուցումն՝ արդար աստուծոյ կշռօքն։ Ամենայն խորհւրդք կամ գործք վերանայ ի կշիռս (աստուծոյ). (Յճխ. ՟Ե. եւ ՟Ժ՟Գ։)

եդի ի կշիռս իմանալեացս մտաց։ Գիտողին աստուծոյ, որ զկիրս աներեւութիցն մտաց ի կշիռ եդեալ, եւ այլն. (Նար. ՟՟ե. ՟Հ՟Բ։)

Առաջի իմ ունիմ ի կշիռ մտացս զմեղքն եւ զպատիժն. (Լմբ. սղ. ՟Ժ։)

Զիսկութիւնն առեալ՝ ընդ բոյս բարուց ծննդեան արարածոց ի կշիռ մատուցանեմք։ Պիղծ շրթունս ունիմք. զի մեք յորժամ ի սրբութիւնն վերին ի կշիռ մտանեմք, պիղծ գտանիմք. (Ոսկ. յհ.։)

Պատմեսցուք կշռով զանապատում զօրութենէն. (Սեբեր. ՟Ա։)

ԿՇԻՌ. Կշռութիւն եւ չափ ոտից ի քերթուածս.

Տաղաչափական կշռոց ուսումնավարժից. (Երզն. քեր.։)

ԿՇԻՌ. Կենդանակերպ ի հասարակածն աշնայնոյ. ζυγός libra

որ ասեն ի կշռոց աստեղատանն ծնանի, արդար լինի, ըստ օրինակի կշռոց, որ զարդարութիւն եւ զստուգութիւն ունի. (Վեցօր. ՟Զ։)

Զկշռէն ասեն, թէ որ ի նմա ծիրան, արդար լինի. (Շիր.։)

adj.

ԿՇԻՌ. ա. ἵσος aequalis, par. Հաւասար. համեմատ. զուգական. զուգակշիռ. համաչափ. ուղիղ. միջասահման.

Առցեն անդրէն զկշիռն. (Ղկ. ՟Զ. 33։)

Եթէ ոխ եւ ատելութիւն, զկշիռն ընդունիմք. (Լմբ. ատ.։)

Կշիռ խառնուածով յօրինեալ. (Վեցօր. ՟Ե։)

զի՞նչ այնմ կշիռ կայցէ, յորժամ զքրիստոս ոք տեսանիցէ. (Ոսկ. ՟ա. տիմ. ՟Ժ՟Ե։)

Զոյգ եւ կշիռ գտանէ զայս այնմիկ. (Շ. մտթ.։)

Չափաւոր եւ կշիռ զօրութեանն։ Զոյգ եւ կշիռ շրջումն հասարակեն։ Յընդունութիւն զոյգ եւ կշիռ կերակրոյն. (Նիւս. կազմ.)

Զոյգ կշիռ գտակաւ գտանես։ Նոյնպէս կշիռ զնոյն ժամանակս (տիրեաց). (Եւս. քր. ՟Ա։)

Զմեր արդեօք զարդար եւ զկշիռ օրէն ուսանէին. (Փարպ.։)

ըստ էականին կշիռ բաշխութեան. (Նար. ՟Ղ՟Գ։)

Ըստ զոյգ եւ կշիռ բարեխառնութեան լինի առողջութիւն. (Տօնակ.։)

Եթէ կամին՝ քաղցր, եւ եթէ դառն, եթէ տտիպ, եւ եթէ կշիռ. (Լմբ. իմ.։)

adv.

եւ ն. ԿՇԻՌ. մ. եւ ն. ἵσως aeque, aequaliter, pariter. Հաւասարապէս. զուգապէս. յար եւ նման. անխտիր. անվրէպ. կշռակի. դէպուղիղ. պասպարապար.

Ընդունին կշիռ զհատուցումն. (Ոսկ. ղկ.։)

Հաւասարապէս կերան, եւ կշիռ ամենեքեան յագեցան. (Երզն. մտթ.։)

զուգակցապէս եւկշիռ զէիցն գիտուիւն ընդուի։ Զուգակցապէս եւ կշիռ մերձ է. (Նիւս. կազմ.։)

Շինել զնոյն կշիռ (այսինքն նովին չափելով) ըստ թուոյ խոճկորացն ծնելոց. (Եւս. քր. ՟Ա։)

Զուգապէս եւ կշիռ՝ անուն նորա ունի զթիւն, ՟ոկզ. (Սարգ. ՟ա. յհ. ՟Դ։)

Արդարութիւնն սահման ունի՝ կշի՛ռ կալ ի մէջ բարւոյն եւ չարին. (Լմբ. ժղ.։)

Լուսին յորժամ կշիռ դէպ արեգական պատահիցէ, յայնժամ խաւարի (մեզ) արեգակն. (Եզնիկ.։)

Զերկուս աւուրս յամենայն տարւոջ ի միջորեայ ժամանակի առանց ստուերի լինի. քանզի կշիռ ի վերայ գլխոց ամենեցուն կան ճառագայթք արեգական. (Շիր. ըստ Վեցօր. ՟Զ)

Որպէս նաւ ի քաղցր եւ յազնիւ հողմոց՝ հանդէպ երեսացն կշիռ՝ զառագաստն լցեալ օդովք, իբրեւ զթռչուն սլացեալ յառաջ դիմեսցի. (Վրք. հց. ձ. (ռմկ. բուբա երթալ։))

ԿՇԻՌ. որպէս ἷσον, ισα յն. ածակ. չէզ. իբր. գ. aequalitas Հաւասարութիւն. զուգակշռութիւն. համեմատութիւն. մէտ. մէջն. գարէր.

Զի՞նչ կշիռ հաւասարութեան գտանի մարդասիրութիւնս այսորիկ. (Ոսկ. յհ. ՟Ա. 9։)

Ոչ կարացեալ զկշիռ հատուցմանն չափել. (Լմբ. պտրգ.։)

Ոչ ուրախ լինէր ընդ առաւելութիւնն, այլ միշտ կշիռունէր կարոտութեան եւ լիութեան. (Ոսկ. փիլիպ.։)

Իբրեւ ի կշիռս կալ համարիս զանձն քո. (Սեբեր. ՟Ժ։)

Եւ ոչ արօր կշիռ ինչ գործէ առանց մաճակալի. (Նար. ՟Ժ՟Դ։)

Ի կշիռն պահեաց զբնութիւնս (քրիստոս). որպէս թ. վէզնինտէ. (Շ. ՟ա. յհ. ՟Խ՟Է։)

Լծակցեա՛ ընդ խոնարհութեան զժուժկալութիւնն, զի մինն միւսոյն կշիռ տալով՝ զքեզ յանքոյթն ածցէ նաւահանգիստ. (Կլիմաք.։)

Warning, for now, these are the entries' title sharing the same character string regardless of its position, not the entries sharing the same root.