intolerable, rinsufferable, insupportable;
menses;
blood, river or shedding of blood;
տապալիլ յարիւն յ—, յ— թաւալիլ, յարիւն եւ յ— համակիլ, արեամբ եւ ապաժուժաւ թաւալիլ, to be bloody, stained with blood;
ընդ քիրտն եւ ընդ — գալ, ընդ քիրտն եւ ընդ — գալ, to sweat blood and water, to make great force, to fatigue on'es self to death;
— բերումն, intemperateness, violence.
Անժուժալի. անտանելի. մանաւանդ եթէ իցէ արիւնաշաղախ, արեամբ թաթաւեալ. καταρρεώμενος τῶ αἴματι, ἠμάγμενος. sanguine perfusus, cruentatus.
Գրաւին ի ներքս յապաժոյժ տանջանսն. (Յճխ. ՟Ի։)
Յարիւն ապաժոյժ թաւալեմ զհասակդ. (Ճ. ՟Ա. ՟Բ։)
Բազում վիրաւորք տապալեցան յարիւն յապաժոյժ. (Եղիշ. ՟Է։)
Առաւել ըստ հյ. ոճոյ. Արիւն յորդ կամ հեղեալ, կամ յորդութիւն արեան, կամ անըմբերելի տեսիլ արեան, եւ շարաւոյ եւ արիւնախառն իրաց. զի ուր ըստ յն. ասի Արիւնաշաղախ, ի մեզ դնի ԱՐԻՒՆ եւ ԱՊԱԺՈՅԺ՝ ուրոյն ուրոյն.
Բազում վէրս ի յանձն առեալ, եւ յարիւն եւ յապաժոյժ (յն. մի բառ) համակեալ։ Քարիւ ոք վէր ի գլուխ առեալ, արեամբ եւ ապաժուժամ (յն. մի բար) թաթաւեալ. (Ոսկ. մ. ՟Բ. 10։)
Մինչեւ ապաժոյժ սպանելոցն լցեալ ի հիմունսն ծաւալէր. (Խոր. ՟Գ. 28։)
Ընդ արիւն եւ ընդ ապաժոյժ թաթաւիլ, կամ թաւալիլ, կամ գալ. (Լաստ. ՟Բ. եւ ՟Ժ՟Ա։ Շ. եդես.։ Սարգ. յկ. ՟Է։)
Ընդ քիրտն, եւ ընդ ապաժոյժ գալ. (Իգն.։)
Ցուցանել հնազանդութիւն հպատակութեամբ մինչ յարիւն եւ յապաժոյժ։ Յարիւն եւ յապաժոյժ առաքինաբար զանձինս եդեալ. (Արծր. ՟Բ. 2։ ՟Դ. 11։)
Լուծիչն այսոցիկ կարի ծանր եւ տաժանելի, արիւն, քիրտն, եւ ապաժոյժ. (Իգն.։ եւ Մաշկ.։)
Որպէս մանկունք՝ որ յորովայնի մարցն լինին յապաժոյժ եւ ի խաւարի թաղեալ. (Յճխ. ՟Ի։)
Սառայ դարձայ յապաժոյժ արեան չորացեալ արգանդով. (Վրդն. ծն.։)
Ոչ երկինք երեւէր, եւ ոչ յերկիր տեսանէր մարդ՝ ի բազում եղելոյ ապաժուժին. (Պտմ. աղեքս.) յն. աղմկին։