salt;
— ուխտի, ուխատզի, — կնքեալ, sign of true friendship;
— եւ հաց, commensality, love;
— առնուլ, — եւ հաց ուտել, to eat in company, to be social, to be convivial.
ἅλας, ἄλς sal Նիւթ սպիտակ՝ ծովային եւ ցամաքային՝ դառնահամ, եւ համեմիչ, եւ պահպանիչ ի նեխութենէ. դուզ, միհլ, նեմեկ.
Ամենայն պատարագ զոհից ձերոց աղիւ տեառն յաղեսցի։ Ել յականս ջրոցն, եւ արկ անդ աղ։ Ուտիցի՞ հաց առանց աղի։ Դուք էք աղ երկրի։ Բարւոք է աղ. եւ եթէ աղն անհամեսցի, ի՞ւ համեմեսցի։ Իբրեւ աղիւ համեմեալ լիցի. եւ այլն։
Այլ եղեւ նա անհամելոց։ Մասն է աղ՝ հրոյ, միանգամայն եւ ի ջուր մածեալ ... Ունի աղն բնութեամբ եւ զհրոյ ջերմութիւն. (Եղիշ. ՟Ը. եւ Եղիշ. յես.։)
Աղս տեսակաւ, այլ ոչ համեղութեամբ. (Նար. ՟Լ՟Թ։)
Աղ ի ջրոյ գոյանայ. իսկ եթէ մերձեսցի ի ջուր, հալի եւ կորնչի։ Սատակիչ որդանցն է աղ, եւ մերժօղ ժահահոտութեան. (Վրք. հց. ՟Բ. ՟Գ։)
Աղն՝ մաքրութեան է օրինակ. (Շ. թղթ.։)
Եւ ըստ որում սիրելի խաշանց՝ ասի.
Ձայնեալ կոչեաց յաղն երկնաւոր։ Դիմեցին ի մահ իբրեւ խաշինք սուրբք յաղն երկնաւոր. (ՃՃ.։ Եղիշ. ՟Գ։)
Այլ որպէս հօտ հովուապետին՝ յաղն երկնային գըրոհ տային. (Շ. եդես.։)
ԱՂ ՈՒԽՏԻ. ՈՒԽՏ ԱՂԻ. Նշանակ հաստատուն բարեկամութեան եւ սեղանակցութեան. սէր անքակտելի.
Մի՛ պակասեցուցանէք զաղ ուխտին։ Ուխտ աղի է առաջի տեառն։ Ետ զթագաւորութիւնն Իսրայէլի Դաւթի եւ որդւոց նորա ուխտ աղի. (Ղեւտ. ՟Բ. 13։ Թուոց. ՟Ժ՟Զ. 19։ ՟Բ. Մնաց. ՟Ժ՟Գ. 5։)
Տէր ետ զթագաւորութիւնն Դաւթի եւ որդւոց նորա իբրեւ աղ ուխտի, այս ինքն ուխտիւն ճշմարիտ սիրոյ. (Եփր. մն.։)
Արար նմա հաւատարմութիւն յոյժ գրով, եւ կնքեալ աղիւ ըստ սովորութեանն իւրեանց երդումն։ Ետ բերել ըստ օրինացն հաւատարիմ երդմանց թագաւորութեանն Պարսից՝ աղ կնքել վարազ նկարագիր մատանեաւ. (Արծր. ՟Բ. 3։ Բուզ. ՟Դ. 53։)
ԱՂ ԱՌՆՈՒԼ. ԱՂ ԵՒ ՀԱՑ ՈՒՏԵԼ. ԱՂ ԵՒ ՀԱՑ, ի. Սեղանակից լինել. հաղորդիլ սեղանոյ, հացակից լինել, որպէս նշանակ անքակտելի սիրոյ. դուզ էքմէք եօշտաշը օլմագ.
Աւազակք յորժամ ընդ միմեանս աղ առնուցուն, մոռանան զբարսն. (Ոսկ. մ. ՟Բ. 7։)
Իմ զի աղ եւ հաց կերեալ է յաշխարհին ձերում, գութ եւ սէր ունիմ առ աշխարհն. (Եղիշ. ՟Ը։)
Աղ եւ հաց սեղանոյ զաւազակս ի հաւանութիւն ածէ ընդդէմ թշնամեաց։ Աւազակքն գիտեն պահել զդաշինս աղ եւ հացի։ Աղի եւ հացի եւ սեղանոյ կցորդ եղաք. (Ոսկ. եփես. ՟Ի։ Ոսկ. մ. ՟Բ. 23։ Ոսկ. յհ. ՟Ա. 13։)
Մի՛ սրբեսցին, այլ՝ յաղ մատնեսցին. յն. յաղս. լտ. յաղի վայրս։ (Եզեկ. ՟Խ՟Ե. 11.)
Գտանի եւ յոքնականն՝ Աղք, աղոց. որպէս Համառութիւն, կամ Համեղութիւն.
Աղն քաջայարմար գոլով հաղորդութեան այնմիկ, որ առ բերանոյն զգայութիւն աղոց ըստ համեմատութեան օրինի (սիրելի եղեւ ի նուէր դից). (Պղատ. տիմ.։)
Աղախին, խնոյ, խնով, աւ, նայք, նայց, նանց, նաց, նովք, նեայք, նեայց, նեօք