to carry, to fetch, to bring;
to strike;
— ընդ իւր, to conduct;
— ի ներքս, — ի մէջ, to introduce;
— ի վերայ or — թափել, to infer;
— ի or վերածել, to reduce;
— ենդ թարշ, to drag along;
— զբոցով, to pass through flame, to enflame, to burn;
— զմտաւ, to consider, to think, to reflect;
— զբռամբ, to seize, to lay hold of;
— զձու, to lay eggs;
առանց ընդ բանս ինչ ածելոյ, without making any objection, readily;
— զհերս, to raze;
— զիրեւ՝ յինքն, to seduce, to entice.
ἅγω, ἁνάγω, ἑπάγω, προάγω duco, adduco Բերել. մերձ կամ առաջի դնել, կացուցանել. կեթիրմէք.
Ած զնոսա առ Ադամ ... ած զնա առ Ադամ։ Ա՛ծ զնա առ իս ... առեալ զնա՝ ած առ առաքեալսն։ Լուծէք ածէ՛ք ինձ։ Ածի զդա առաջի քո. եւ այլն։
Առ ինքն զայրն Աստուծոյ ածել։ Զհիւրկանոս կապեալ ածէին Տիգրանայ։ Զոր ինքնին իսկ էր կալեալ եւ ածեալ ամիրապետին. (Յհ. կթ.։)
Ոչ յանձանց, այլ յԱստուծոյ աստանօր գումարեալ ածայք։ Զօրէն չարագործի բռնաբար ածեալ լինի. (Լմբ. ատ.։ Պիտ.։)
Փոխադրել տեղւոջէ ի տեղի. խաղացուցանել. վարել. առաջնորդել. կէօթիւրմէք, իլէթմէք, հիտայէթ էթմէք.
Յիշեսցես զամենայն ճանապարհն՝ զոր ած զքեզ տէր ընդ անապատն։ Տէր միայն ածէր զնոսա։ Առ եւ ած զնոսա յեմակն։ Ածել արտաքս, կամ ի ներքս. եւ այլն։
Ածել յաւարի կամ ի գերութեան. եւ այլն։
Զօրէն թագաւորի իշխան եւ առաջնորդ լինել, ածել առաւել՝ քան տանել. (Փիլ.։)
Ձգել. շարժել. հասուցանել. վերածել.
Ածել ի բարկութիւն, ի զղջումն։ Ած զնա յայն՝ առնել զոր ոչն կամէր. (Պիտ.։ Յհ. կթ.։ Եզնիկ.։)
Զհնազանդութիւն յանձին բերեալ՝ ածայ յայս. (Յհ. կթ.։)
Ածել ի պատիւ. (Եզնիկ.։)
Ածելի հաւանութիւն, կամ ի հաւան, կամ ի կամս իւր. (Եղիշ.։ Ոսկ. մտթ.։ Յճխ.։)
Ի հաշտութիւն ածել. (Խոր.։ Պիտ.։)
Ածեալ զնմանութիւնն ի գեղեցկութիւն։ Բազում որդիս ի փառս ածել. (Իմ. ՟Ժ՟Դ. 19։ Եբր. ՟Բ. 10։)
Ի ծայրս իմաստից ածել. կամ ի վերջին թշուառութիւն, կամ յանառակ ցանկութիւնս. (Պիտ.։)
Զօշաքաղութեամբ ածեալ. (Կանոն.։)
Ի գլուխ, կամ ի կատարումն ածել. (Պիտ.։ Շ.։ Լմբ.։)
Ի կերպարանս ածել։ Ի հաստումն, կամ ի գոյ ածել. (Եզնիկ.։)
Ասաց՝ թէ արասցուք, ցայն՝ որ զամենայն ինչ ածէր զօրութեամբ բանի իւրոյ. (Վեցօր. ՟Թ։)
Էած զապալերն եւ զամայի վայրս ի քաջաշինութիւն. (Պիտ.։)
Յածեցուցանել. յեղյեղել.
Զամենայն պղծութիւնս ընդ բերան ածեն։ Է ինչ՝ զոր ցերեկ ընդ բերան ածիցէ մարդն։ Ի գիշեր եւ ի տիւ զայն ընդ լեզու ածեմք. (Ոսկ.։ Եզնիկ.։ Լմբ.։)
Ի բանս ածեալ խօսիք եւ սիրէք զայնս՝ որք պղծեն զլսելիս. (Ոսկ. յհ.։)
Աչս ածէին փախչելոյ. (Փարպ.։)
Մինչդեռ զաչս իւր այսր եւ անդր ածէր. (Վրք. հց. ՟Ի՟Զ։)
Պատել. բոլորել. կապել. գուշաթմագ, գուշանմագ.
Ած զգօտի քո։ Գօտի ածեալ պաշտեա՛ զիս։ Սուսեր ածել ընդ մէջ։ Ածի ընդ մէջ քո զբեհեզ։ Ածցես նոցա կամարս։ Ածցես նոցա ապարօշս։ Ած զորմովք տանն պատուարս։ Ածից զքեւ պատնէշ։ Ած շուրջ զնովաւ ցանգ եւ այլն։
Համարձակութիւն տայ նմա վարսակալ ածել։ Թաշկինակաւն՝ զոր ընդ գլուխն էր ածեալ, հանեալ պատէր. (Խոր. ՟Ա. 12։ Բուզ. ՟Ե. 2։)
Զուրարն սոքա զահեակ բազկաւն ածեալ. (Լմբ. պտրգ.։)
Ածին փոս զբանակաւն. (Բուզ. ՟Ե. 4։)
Արկանել. հեղուլ. լնուլ. կաթեցուցանել. տամլաթմագ.
Ածցէ ի սուրբ իւղոյն յաւազանն։ Թացցէ զմատն իւր ի ջուր, եւ ածցէ զշրթամբք իմովք. (Մաշտ.։ Ոսկ. ղկ.։)
Հարկանել. ուրմագ, զարպ էթմէք.
Ած ապտակ Յիսուսի. (Յհ. ՟Ժ՟Զ. 22։)
Ած սուսերաւ։ Ածել ումեք սուսերաւ։ Ածեալ նմա մականաւն՝ ասէ, ծանի՛ր զքեզ. (Խոր. ՟Բ. 31. 82։ ՟Գ. 55։)
Ի վերայ բերել. կատարել. ի գործ, կամ ի կիր արկանել. վարել.
Ած կատարեաց տէր զսրտմտութիւն բարկութեան իւրոյ։ Ածել զբարկութիւնն։ Որ ածէ ի վերայ զպատճառս տանջանացն։ Ածցէ տէր ի վերայ Աբրահամու զամենայն զոր խօսեցաւ. եւ այլն։
Քաղաքացն ածեն վանդումն։ Եւ ոչ ուժգին հողմ ածիցէ ձմեռն ապականութեան. (Պիտ.։ Յհ. կթ.։)
Զպատուհասն ի վերայ ածելով. (Եզնիկ.։)
Ածեր պատիժ ի ծոց նոցին. (Յիսուս որդի.։)
Ի շահ ածել. (Ոսկ. եփես.։)
Յաւելուլ. յարել. դնել ի վերայ.
Որպէս եւ ածէ իսկ զնովիմբ թէ փող հարկանի։ Եւ զնովիմբ ածէ։ Ածէ զնովիմբ, եթէ հայեցարուք յԱբրահամ. (Եզնիկ.։ Սեբեր.։)
Ապա ածէ ի վերայ։ Ի վերայ ած։ Ած թափեաց վաղվաղակի, եւ ասէ։ Ած թափեաց մխիթարեաց. (Ոսկ. յհ.։)
Ած զձեռն իւր զակամբ իմով. (Վրք. հց. ՟Ի՟Ա։)
Ըմբռնել. ունել. ելե կեթիրմէք.
Ձձեռօք ոչ կարաց ածել զայրն. (Բ. Մակ. ՟Ժ՟Դ. 31։)
Զձեռամբ կամեցեալ ածել. (Լմբ. սղ.։)
Որ զբռամբ ածելոցն իսկ է զմեծ վիշապն. (Յոբ. ՟Գ. 8։)
Զվիշապն մեծ՝ կարթիւ ածեալ որսացար։ Կարթիւ պատրանաց ածար. (Նար. ղ. եւ Նար. ՟Խ՟Զ։)
Յանկուցանել. շահել զսիրտ.
Յինքն ածեր յանձանձէր։ Պատուասիրաբար յինքն ածէր. (Յհ. կթ.։)
Եթէ կամիցիմք, դիւրաւ ածեմք զնա զմեօք։ Կարիցես ածել զնա զքեւ։ Զհրէայսն զիւրեւ ածիցէ։ Ածել զնա զիւրեւ կամ զիւրեաւ. (Ոսկ.։)
ԱԾԵԼ Ի ՅԱՅՏ, Ի ՄԷՋ, կամ ԸՆԴ ՄԷՋ ԶՄՏԱՒ, ՅՈՒՇ, ԶԴՐՈՒՆՍ, եւ այլն. cf. ՅԱՅՏ, cf. ՄԷՋ, cf. ՄԻՏ, cf. ՈՒՇ, cf. ԴՈՒՌՆ. եւ այլն։
ԱԾԵԼ ԶՀԵՐՍ. cf. ԱԾԵԼԵԼ.
Ածին զհերս եւ զմորուս ծառայից նորա։ Զհեր գլխոյն ածելեաւ ածին։ Զհերս գլխոյն ածելով (այս ինքն ածելւով) ածին. (Վրդն. սղ.։ Տէր Իսրայէլ.։ Կիր. երզն.։)
ԱԾԵԼ ԶԲՈՑՈՎ. Անցուցանել ընդ բոց. որպէս դնի ի յն. եւ յեբր. (Օրին. ՟Ժ՟Ը. 10։ ՟Դ. Թագ. ՟Ի՟Գ. 10։ Եզեկ. ՟Ի՟Գ. 38։)
ԱԿՆ ԱԾԵԼ. ԾՈՒՆՐ ԱԾԵԼ. ԵՂՋԻՒՐ ԱԾԵԼ. ՍՏՈՒԵՐԱԾՍ ԱԾԵԼ. cf. ԱԿՆ. ԾՈՒՆՐ. ԵՂՋԻՒՐ, ՍՏՈՒԵՐԱԾՔ։
ԸՆԴ ԲԱՆՍ ԱԾԻՄ. Տատանիլ յայլ եւ յայլ բանս եւ ի խորհուրդս.
Առանց ընդ բանս ինչ ածելոյ. (Գծ. ՟Ժ. 29.) յն. անընդդիմաբանաբար։
ԱԾԵԱԼ ԼԻՆԵԼ. Ածել. լինի ածել.
Միահաղոյն ածեալ լինէր քո (այս ինքն ածէիր) զարքայութիւն քո։ Ի զարմացումն զբոլոր գղերիկոսս եկեղեցւոյն ածեալ լինէր (այս ինքն ածէր). (Յհ. կթ.։)
Իսկ ԱԾԱՒ, իբր Էած. cf. ԱԾԱՆԻՄ, ածայ։