dry, arid;
terra firma, continent, mainland;
— կղզի, peninsula;
— երկիր, dry land;
հաց —, dry bread;
— փայտ, dry wood;
— աչօք, with tearless or dry eyes;
զ— ծարաւոյն շիջուցանել, to quench or allay thirst;
յածիլ ընդ ծով եւ ընդ —, to scour sea & land;
անցանել ընդ —, to pass dry-footed, dry-shod;
ելանել or իջանել ի —, to land, to go ashore or ou shore;
հասանել ի —, to reach the shore;
— երթալ, անցանել, to travel by land.
ξηρός siccus, aridus. Չոր. անմասն ի խոնաւութենէ ջրոյ կամ ի դալարութենէ, եւ այլն. չոփ չոր.
Ի չորից նիւթոց զերեւելիս եցոյց, խոնաւ եւ ցամաք, ցուրտ եւ ջերմ։ Զմարմինս կազմեաց ի ցամաքէ եւ ի խոնաւոյ, ի ջերմոյ եւ ի ցրտոյ։ Ընդդիմակաց է ցրտոյ։ Ընդդիմակաց է ցրտոյ ջերմ, եւ ցամաքի խոնաւք։ Զցամաքն եւ զանմասն ի տամկութենէ. (Յճխ. ՟Դ. ՟Ժ՟Դ։ Եզնիկ.։ Գէ. ես.։)
Ցամաք ի դալարութենէ։ Յաստուածային ջրոյն ցամաք։ Եղեւ ցամաք փոյթ ի հիւթից. (Շ. բարձր. եւ Շ. խոստով. եւ Շ. եդես.։)
Ցամաք փայտ։ Ցամաք աղբիւր. (Անյաղթ բարձր.։ Կիւրղ. գանձ.։)
Հաց ցամաք եւ սակաւ ճաշակէր. (Վրք. հց. ՟Զ։)
Ցամաք աչօք (այսինքն անարտօսր) տանջեցեալք ի մահ հայէին. (Եւս. պտմ. ՟Գ. 6։)
Աչք (մախտցողաց) ցամաքք եւ անպայծառք. (Բրս. մախ.։)
Անցի ընդ ծովն կարմիր իբրեւ ընդ ցամաք երկիր. (Եբր. ՟Ժ՟Ա. 29։)
ՑԱՄԱՔ. գ. ἠ ξηρά, τὸ ξηρόν arida, aridum, terra, continens. Ցամաք երկիր, դիմաբաժանեալ ծովու, կամ գետոց, ցամաք երկիր, հող.
Ժողովեսցին ջուրքդ, եւ երեւեսցի ցամաքն։ Եւ երեւեցաւ ցամաքն։ Եւ կոչեաց Աստուած զցամաքն երկիր։ Ամենայն որ ինչ էր ի վերայ ցամաքի՝ մեռաւ։ Առցես դու ի ջրոյ գետոյն, եւ հեղցես ի ցամաքի, եւ եղիցի, արիւն ի ցամաքին։ Մտցեն ի մէջ ծովուն ընդ ցամաք։ Եւ արար զծովն ցամաք։ Գնացին ընդ ցամաք ի մէջ ծովուն։ Շարժեցից զծով եւ զցամաք։ Յածիք ընդ ծով եւ ընդ ցամաք։ Ի ցամաքն ելանիցեն (յն. յերկիր)։ Հանեալ ի ցամաք (յն. ի ծովեզր)։ Ցամաքաւ անց իսրայէլ ընդ յորդանան։ Ինքն զցամաքաւն (յն. հետի կամ ոտիւք) երթալոց էր. եւ այլն։
Անցին ընդ մէջ ծովուն իբրեւ ընդ ցամաք, յն. ցամաքութիւն։ (Նեեմ. ՟Թ. 11։)
Յառաջեցին քան զնա ցամաքաւն. (Երզն. մտթ.։)
Մերթ՝ իբր Ցամաքութիւն բերանոյ. պասքումն. պապակումն.
Զցամաք ծարաւոյդ շիջուցանել. (Վրդն. լուս.։)
ՑԱՄԱՔ ԿՂԶԻ. (իբրեւ բարդ՝ Ցամաքակղզի). χερρόνησος, χερσόνησος chersonesus, cherronesus, peninsula. Ցամաք կղզիացեալ՝ երկայնելով ի մէջ ծովու, դոյզն պարանոցաւ կից ընդ ցամաքի, իբր միանգամայն ցամաք եւ կղզի.
Ունի սարմատիտ զքեռսին (որ եւ քերսոն, գըրըմ ) ցամաք կղզի. ելլադա՝ զպեղոպոնիսոս ցամաք կղզի։ Երջանիկն արաբիա մտանէ ընդ մէջ խորշիցն կարմիր ծովուն որպէս ցամաք կղզի. (Խոր. աշխարհ.։)