Other definitions containing this entry
to come;
to arrive, to attain;
to behave, to demean one's self, to act;
to be inclined;
to apply ones self with ardour;
յառաջ —, to spring, to proceed, to emanate, to rise, to derive, to result;
— ի միտս, յինքն, to recover one's senses;
— ի լաւութիւն, to amend, to reform;
— ի յառութիւն, to grow worse;
ընդ արհամարհանս —, to be despised;
եկն ի վախճանել, he was near death;
— աւուրն, it is getting light;
ի — աւուրն, at the break of day, at dawn;
ի — երեկոյին, towards evening;
— ի վտանգ, to run into danger or peril;
— ի զարմացումն, to admire;
— ի հարցումն, to interrogate;
յերկիւղ — to fear;
— յոզորմութիւն, to have pity;
— ի զղջումն, to repent;
— յիմն, to undertake;
ի քնին —, to examine;
— ի կարծիս ուրուք, to consent;
յաղերս —, to grant, to become compassionate;
ընդ ձեռամբ —, to fall into the hands of;
— ընդ աղբ or ապաւառ, to stain, to soil one's self;
— ընդ ծուխ, ընդ փոշի, to be smoked;
to cover with dust;
— ընդ կուսական արգանդ, to be born of a virgin;
ընդ ուրուք կեանս —, to examine the life of some one;
— ըստ կամաց or ըստ բանի ուրուք, to listen, to give attention;
ըստ կարծեաց ուրուք —, to speak according to the opinion of some one;
սիրով — զմատնըչաւ, to love traitors;
— զայլ արամբ, to love another persons husband;
— զտամբ իւրով, to take care of one's own household;
զերկրաւ —, to turn, to travel round the world;
— զիւիք, to applicate one's self, to give one's self to;
գինւոյ — զտկամբ, to see double from wine;
զօրինօք —, to keep the laws;
զանառակութեամբ —, to be inclined to debauchery;
— զարբեցութեամբ, զընչիւգ —, to give one's self to drink, — to avarice;
զբանիւք —, to chatter, to tattle;
որքան — է քեզ, according to your strength;
որչափ իւր — էր, as much as he could;
— ի վերայ, to assail, to come upon;
to happen some misfortune.
Voir tout
Other definitions containing this entry
Սա զընթրիսս ելից պղծութեամբ, եւ զսեղանս անսուրբ խղճմտութեամբ. յն. անորբութեամբ տրտմի։ Խղճմտութիւն եւ զղջումն յատ յանցանաց։ Խղճմտութեամբ յանցաւորին ճանապարհն ոչ է թիւր, այլ ինքն թիւրի յուղիղ ճանապարհէ։ Միտք որ օրինօք եւ խրատու դաստիարակեալ է, ի մեղանչելն՝ խղճմտութեամբ ստգտանի. (Լմբ. էր ընդ եղբ.։ Լմբ. սղ.։ Լմբ. առակ.։)
Իւրաքանչիւր ի նոցանէ աղաչէր զդահիճսն համառօ՛տ մահ ածել ի վերայ նոցա։ Պետրոս համառօ՛տ ընծայեաց զզղջումն։ Աստուածասաստ բարկութեամբ համառօտ դատել։ Համառօտ ածէ զբարկութիւնն. (Ճ. ՟Ա.։ Ճ. ՟Գ.։ Ագաթ.։ Սարգ. յկ. ՟Ժ։)
Բացատրութեամբ ի նմանէն խորշեալ։ Բացատրութիւն պիղծ համարելոյն՝ եւ ողորմելոյս, է զղջումն եւ անզղջականութիւն։ Պատշաճաբար եդ առաջի բանս զբացատրութիւն քահանայութեան եւ կրօնաւորութեան։ Թերեւս բացատրութեամբ հեռի եմ ի նմանէ։ Կարօտիմք ուսանել զբացատրութիւն սոցա ի միմեանց. (Լմբ. սղ.։ Լմբ. պտրգ. եւ այլն։)
μετάνοια. poenitentia. Զղջումն ի մեղաց. ցաւ. ապաշաւ. դարձ. եւ յանձնառութիւն կամաւոր ճգանց. փէշինամլըգ, թէօվպէ.
Բառ ռմկ. որպէս փիւղմանություն. այն է Զղջումն. ստրջանք։
Դարձ. դարձումն. եւ Զղջումն.
Մեղայ ասելն. զղջումն. խնդրելն զթողութիւն.
Զղջումն, եւ անզղջականութիւնն ... Անզղջականութեամբ մեղանչելն ... Յանզղջականութենէն ի զղջումն ժամանեաց։ Անզղջականութեամբ ատելի մնացին ... Այս ամօթ է մեղաց, եւ անզղջականութեան առիթ. (Լմբ. սղ. եւ Լմբ. առակ.։)
Զղջումն է անկողնակցութեան (ընդ օտարի) հետեւումն, եւ տրտմութիւն. (Լմբ. իմաստ.։)
Խոնարհեցուցանել ի գութ, կամ ի կարեկցութիւն, կամ ի կարիս, ի խնամս, ի ներել. ի բանս խանդաղատականս, կամ ի մեղս, ի յանցանս, կամ ի զղջումն. Խոսր.։ խոնարհեցուցանեն զաստուած առ մարդիկ։ Կամիմք զաստուած առ մեզ խոնարհեցուցանել. (Շ. թղթ.։ Լմբ. սղ.։)
Շուտափութութիւնն առ ամենայն իրս զղջումն ունի առ մարդիկ. (Լմբ. առակ.։)
Չեկն ի զղջումն յանցուցեալն. (Եզնիկ.։)
Լինի երբեմն՝ որ առանց ջանի իւրովի գայ զղջումն, եւ լինի՝ որ բազում ջանիւ ոչ կարես արտասուել. (Անան. զղջ.։)
ԳԱԼ Ի ԶՂՋՈՒՄՆ, ՅՈՂՈՐՄՈՒԹԻՒՆ, Ի ՔՆԻՆ, Ի ԾՆՈՒՆԴ, ՅԱՃՈՒՄՆ, Ի ՎԱԽՃԱՆ, Ի ԼՐՈՒՄՆ, Ի ՎՏԱՆԳ, Ի ՅԱՐՈՒԹԻՒՆ, եւ այլն. իբր Շարժիլ, փոխիլ, դառնալ, աճել, լրանան, եւ այլն։
Ածել ի բարկութիւն, ի զղջումն։ Ած զնա յայն՝ առնել զոր ոչն կամէր. (Պիտ.։ Յհ. կթ.։ Եզնիկ.։)
Գայթ ի գայթ զղջումն. (Կանոն.։)
Առ ի ցոյցս զօրութեան։ Կամէր ի ցոյցս (այսինքն ցուցիւք) զօրութեան իւրոյ ի զղջումն բերել զնոսա. (Ոսկ. յհ. ՟Ա. 21։ ՟Բ. 19։)
Այլ ոչ գանէր զնա եւ կակղացուցանէր բանքս այս՝ ածել զնա ի գութ եւ ի զղջումն. (Բրսղ. մրկ.։ Իսկ Նար. ՟Ի՟Բ. կա. բերի ի կրկին նշանակութիւնս։)
Ծունր կրկնեսցուք հաշելով զսիրտս ձեր։ Ի զղջումն եկեալ՝ հաշին խղճիւն, եւ մաշին. (Ոսկ. յհ. ՟Բ. 33։ Սարգ. ՟ա. յհ. ՟Ե։)
Ծունր կրկնեսցուք հաշելով զսիրտս ձեր։ Ի զղջումն եկեալ՝ հաշին խղճիւն, եւ մաշին. (Ոսկ. յհ. ՟Բ. 33։ Սարգ. ՟ա. յհ. ՟Ե։)
Զղջումն ի խորոց սրտէ, ասելով ընդ դաւթի՝ Մեղայ.
Յարեցայց յապաշխարութեան զղջումն հանդերձ իմոյինս համազուգաւ, թորեցից վտակ ի նամէտ (կամ նայամէտ) բնութեան ի մեղսահայեաց վկայարանաց (աչաց)։ Ալէկոծի անհնարին ծփանօք յովկիանեանս նայամէտս (կամ նամէտս) բնութիւն առ ի յընդունումն արդարակ եւ բազմահոս արեանս. (Պիտ.։)
Տիրեաց զղջումն. (Բրսղ. մրկ.։)
Մերթ այն ինչ՝ յորոյ վերայ չէ եղեալ զղջումն եւ ցաւ. չիզղջացած. փիւշման օլունմազ.
Անկեղծաւոր խոստովանութիւն, ապաշաւ, եւ զղջումն. (Սարկ. քհ.։)
Յարեցայց յապաշխարութեան զղջումն հանդերձ իմոյին համազուգիւ. (Պիտ.։)
Լինի երբեմն որ առանց ջանի իւրովի գայ զղջումն, եւ լինի՝ որ բազում ջանիւ ոչ կարես արտասուել. (Անան. զղջ.։)
Եւ եւս՝ Լքումն. կսկիծ. եւ Ցաւ. զղջումն.
Լինի երբեմն որ առանց ջանի իւրովի գայ զղջումն, եւ լինի՝ որ բազում ջանիւ ոչ կարես արտասուել. (Անան. զղջ.։)
Իւրաքանչիւր ի նոցանէ աղաչէր զդահիճսն համառօ՛տ մահ ածել ի վերայ նոցա։ Պետրոս համառօ՛տ ընծայեաց զզղջումն։ Աստուածասաստ բարկութեամբ համառօտ դատել։ Համառօտ ածէ զբարկութիւնն. (Ճ. ՟Ա.։ Ճ. ՟Գ.։ Ագաթ.։ Սարգ. յկ. ՟Ժ։)
κατάνυξις compunctio, dolor animi κατήφεια vultus demissus, pudor cum moerore. Ստրջանալն. ապաշաւ. զղջումն. կսկիծ. զկծումն. թախծութիւն. ցաւ սրտի.
Ամոքումն եւ զղջումն եւ արհաւիրք խռովութեան տիրէ նմին. (Լմբ. սղ.։)
Ցանկութիւն ազդոյ յաղթահարիչ բնութեան մարմնոյս, այն զի բաղկակից է նորին։ Զղջումն եւ ամօթն բաղկակից են միմեանց։ Օրէնք հաստատեցին բնաւոր գիտութեամբն բաղկակից եւ յոյժ համեմատ ճշմարիտ օրինացն. (Լմբ. սղ.։)
Զթողութիւն՝ զղջումն բնաւորեաց ծնանել. (Փիլ. լին. ՟Ա. 82։)
Յարեցայց յապաշխարութեան զղջումն հանդերձ իմոյին համազուգիւ. (Պիտ.։)
Ճնշեալ զմիտսն ի զղջումն արտասուաց ... խնամալից պաղատանօք. (Յճխ. ՟Ժ՟Թ։)
Կեղծաւոր խորամանկութիւն, խարդախութիւն, կամ խորհուրդ, սէր, զղջումն. (Վեցօր.։ արծր։ Յճխ.։ Խոր. ՟Բ. 71։ Մխ. երեմ.։)
Յարեցայց յապաշխարութեան զղջումն հանդերձ իմոյին համազուգաւ. (Պիտ.։)
Ձախողակի ի զղջումն եկեալ. (Սարգ. յկ. ՟Ժ՟Ա։)
Ի զղջումն եկեալ յաստուծոյ՝ սկսաւ վատթարել զզեղխութիւն իւր. (Վրք. հց. ՟Դ. ձ։)
ի զղջումն եւ յապաշխարութիւն փոխարկելով. (Ճ. ՟Բ.։)
μετάνοια. poenitentia. Ապաշխարութիւն. ճշմարիտ ապաշաւ. ցաւ եւ զղջումն սրտի.
μεταμέλεια poenitentia Զղջումն, եւ ապաշաւ, ստրջանք.
Յառաջին քահանայապետէն քրիստոսէ, եւ ի նորին աթոռոյն ժառանգաւորաց հետեւաբար։ Բայց այս վատթար (է), եւ զղջումն ունի հետեւաբար. (Լմբ. պտրգ. եւ Լմբ. սղ.։)
Մի՛ ուժգնապէս վարեսցիս առ հողս։ Միապէս մատնէ կորստեան ե՛ւ զղջումնն ուժգնապէս, ե՛ւ մեղանչելն մոլեգնաբար. (Նար. ՟Ժ՟Է. եւ ՟Ժ։)
Եւ էին պատերազմունքն հուպ ի նոսա ի ստեղծական սիրոյն։ Ի ստեղծական զղջումնն հպեալ. (Սոկր. ՟Ա. 4. 14։)
Ըստ բռնութեան ակամայիցն՝ արարողականն սկիզբն արտաքուստ է։ Սկիզբն ասի աստանօր արարողականն պատճառ։ Ոչ զղջումն արարեալ, եւ ոչ ինչ այլ վնասու արարողականս. (Նիւս. բն. ՟Ի՟Թ. եւ ՟Ժ՟Է։)
Շարժիչ ի զղջումն.
Եւ Կատարեալ բեկումն սրտի. տիրապէս զղջումն.
Երաճշտականն աստուածային երգի յեկեղեցիս, որ յաղագս հեշտութեան զղջումն ածէ ի հոգիս. (Երզն. քեր.։)
Զղջումն ուժգնապէս, եւ մեղանչելն մոլեգնաբար։ Առին մոլեգնաբար, եւ դարձեալ մատուցին անպատկառապէս. (Նար. ՟Ժ. ՟Հ՟Ե։)
Զղջումնն երեւեցուցանէր. որում անմարթ է հետեւել նախահայեաց բնութեանն. (Լմբ. համբ.։)
Պահքն զաչս վայելչասէրս բանալ ի զղջումն արտասուաց. (Գեննանդ.։)
Անզղջութեանն՝ զղջումն արտասուաց. (Յճխ. ՟Ժ՟Թ։)
Voir tout