Other definitions containing this entry
walnut;
— մշկահոտ, nutmeg;
— հնդկաց, cocoa-nut;
— արքայական, the finest quality of -;
— ործացուցիչ, nux vomica;
կեղեւ ընկուզի, nut-shell;
cf. Կորճ, cf. Փեճեկ;
կանանչ կեղեւ ընկուզի, green husk of -;
cf. Կղեղ, cf. Ոզոխ;
(ներքին) մաշկ ընկուզի, epidermis or brown cuticle of -;
cf. Պոպոկ, cf. Փեճեկ;
միջուկ ընկուզի, the kernel of -;
cf. Կթուն;
ծառ ընկուզի, — tree;
cf. Ընկուզի;
փայտ ընկուզի, — wood;
ի գոյն ընկուզի, nut-brown;
cf. Ընկուզագոյն;
քազել —ս, to nut;
երթալ ի քաղել —ս, to go a nutting;
գաւազան ի ժողովել —ս, nut-hook;
cf. Թափիչ.
hazel-nut;
acorn;
hazel-tree;
արքայական —, filbert.
coat, clothes, garb, attire, wearing apparel;
old clothes;
preparation, show, pomp, magnificence;
— շքեղ, լայն, magnificent, flowing robe;
— առանց խորշխորշանի, garment without folds;
— արքայական, royal robe;
հեծելազն —ք or —անք, riding habit;
— բաղանեաց, bathing gown;
—ք նորք, a suit of new clothes;
— հարսանեաց, wedding garb;
— սգոյ, mourning;
արկանել զիւրեւ — այրութեան, to wear widow's weeds;
ի բաց հանել զ— այրութեան, to put of widow's weeds.
Voir tout
Other definitions containing this entry
- ի, աւ կամ իւ կամ ով, աց կամ ից, իւք, օք, ովք որ եւ թ. թաճ. δίδημα diadema, corona regis Պսակ կամ կամ խոյր արքայական ի ձեւ գլխոյ նռան.
Օրհնութիւն դրօշացն, այսինքն է նշանակն կամ վառն մեծ արքայական։ Վառ կտաւ։ Վառ նշանակ։ Ունել զվառն ձողովն սփռեալ ի ձեռին։ Վառ կտաւեայ՝ յորում կայցէ նկարեալ վիշապ. (Մաշտ. ջահկ.։)
ԱՐՔԻՆԻ կամ ԱՐՔԻՆ ԱՐՔԻ. Բառ ռմկ. որպէս Արքայենի, արքայական. կամ Յարգի, ազնիւ, ընտիր, լաւ, պատուական։ (Վստկ. ՟Ի՟Ա. ՟Ի՟Գ. ՟Խ՟Զ. ՟Ձ՟Թ. ՟Մ՟Խ՟Ե։)
ԱՐՔԻՆԻ կամ ԱՐՔԻՆ ԱՐՔԻ. Բառ ռմկ. որպէս Արքայենի, արքայական. կամ Յարգի, ազնիւ, ընտիր, լաւ, պատուական։ Վստկ. ՟Ի՟Ա. ՟Ի՟Գ. ՟Խ՟Զ. ՟Ձ՟Թ. ՟Մ՟Խ՟Ե։ Ուր եւ գտանի բայ ԱՐՔԻԱՆԱԼ կամ ԱՐՔԻՆԱՆԱԼ. այսինքն Ազնուանալ, լաւ լինել. ՟Ի՟Ը. ՟Մ՟Ձ՟Ը։ Եւ ԱՐՔԻԱՑՆԵԼ. այսինքն Ազնուացուցանել. ՟Ժ՟Ը. ՟Ծ՟Բ։
ԿԱՂԻՆ ԱՐՔԱՅԱԿԱՆ. cf. ԱՐՔԱՅԱԿԱՆ ԿԱՂԻՆ.
Անդ ցուպ քահանայապետին պտղաբերեալ կաղին արքայական. (Յհ. իմ. եկեղ.։)
Իբրեւ զկաղին արքայական՝ պատճառ լուսոյ (իւղովն). (Շ. բարձր.։)
Իսկ վասն ընտանի կաղնւոյ, (որ է ֆնտխի ծառ) եւ արքայական կաղնւոյ, որ է ընկզենի կամ նշենի, թերեւս մարթ է յարմարել զառաջիկայ վկայութիւնսդ.
Սակս կաղնւոյս արքայական կամիմք իմաստասիրել զախորժելիսն քեզ։ Ո՛չ արամազդեան կաղնին պառաւեալ՝ տայր պտուղ. եւ ո՛չ կաղնին տրովադական, կամ տիւռենացին կաղնի. այլ՝ մամբրէին, եւ որ ի նմանէն մեզ պտուղ ընդձեռէ ձջր շնորհի. (Մագ. ՟Կ՟Ը։)
Մարիամ պատեալ փարի զգերեզմանաւն։ Շուրջ զգերեզմանաւն փարէր։ Փարէր ի մէջ պարտիզին։ Փարին զարքայական սեղանովն. (Եղիշ. յար.։ ՃՃ.։ Տաղ.։ Յհ. իմ. ատ.։)
Իբր Արքայեան. արքայական.
ԱՐՔԻՆԻ կամ ԱՐՔԻՆ ԱՐՔԻ. Բառ ռմկ. որպէս Արքայենի, արքայական. կամ Յարգի, ազնիւ, ընտիր, լաւ, պատուական։ Վստկ. ՟Ի՟Ա. ՟Ի՟Գ. ՟Խ՟Զ. ՟Ձ՟Թ. ՟Մ՟Խ՟Ե։ Ուր եւ գտանի բայ ԱՐՔԻԱՆԱԼ կամ ԱՐՔԻՆԱՆԱԼ. այսինքն Ազնուանալ, լաւ լինել. ՟Ի՟Ը. ՟Մ՟Ձ՟Ը։ Եւ ԱՐՔԻԱՑՆԵԼ. այսինքն Ազնուացուցանել. ՟Ժ՟Ը. ՟Ծ՟Բ։
Արքայական կամ կայսերական գահոյից։ Բազմեալ (եպիսկոպոսն) ի գահոյս, եւն։ Բարձրեալ ահաւոր բազմեցաւ նստաւ ի գերունակն գահոյս. (Նար.։)
Պտղաբերեալ զարքայականն ընկոյզ, գոլով գաւազան քահանայական. (Հ. կիլիկ.։)
ԸՆԿՈՅԶ ԱՐՔԱՅԱԿԱՆ. cf. ԱՐՔԱՅԱԿԱՆ ԿԱՂԻՆ.
Օրհնութիւն դրօշացն, այսինքն է նշանակն, կամ վառն մեծ արքայական. (Մաշտ. ջահկ.։)
Ընթերցի՛ր կամ իմա՛ Արքայական.
βασιλικός regius Արքունական. արքայական. թագաւորական.
Բազմոստեան արքայական տնկոյն պտուղ քաղցրաճաշակ. (Երզն. քեր. յիշատ.։)
Թագաւորական. արքայական.
Սա աթոռ է թագական. (սա գործարան արքայական. Տաղ խաչի.։)
Զդրամն արքայական գտի, վերառեալ յաղտից տղմոյ. (Տաղ.։)
ոմանք (ի հողմոց շնչեն) յամարայնի, որ տարեկան կոչին, խառնուրդ ունելով յարքայականացն եւ ի զեփիւռիցն. (Արիստ.։)
ռմկ. արքենի, արքինի. Արքայական. արքունի. ազնիւ. յարգի. պատուական.
ԿԱՍՏԱՆԱՅ որ եւ ռմկ. քէստանէ. Պտուղ յայտնի. եւ ծառ նորա. որ եւ ՇԱԳԱՆԱԿ. պ. ղիւլիգէ. nux, juglans. ըստ ոմանց՝ եւ Շահպալուտ (իբր արքայական կաղին)։ (Վստկ.։ Բժշկարան.։)
Որ մինչ ցամաք անպըտղական, ետուր զկաղինն արքայական. (Շ. ոտ. բարձր.։)
cf. ԱՐՔԱՅԱԿԱՆ ԿԱՂԻՆ.
Արքայաբար, եւ Արքայական.
Մի՛ զարտուղիք յարքայական պողոտայէն. (Թէոդոր. մայրագ.։)
Մի՛ զարտուղիք յարքայական պողոտայէն. (Թէոդոր. մայրագ.։)
Գոհսթասդ, որ թարգմանի ներկագործ ծիրանեաց արքայական զգեստու, շմաւոն եպիսկոպոս. (Արծր. ՟Ա. 14։)
ՊԵՏՈՒԹԻՒՆ. Իշխանութիւն արքայական, եւ դատաւորոկան. որպէս յն. ἑξουσία potestas, potentia, principatus, magistratus τυραννία tyrannia, dominatio, imperium.
Գովեալ գնդին պետրոսեան րամին այսօր (ի վերնատուն) զգեցոյց հոգին՝ թագ արքայական լուսատեսիլ փայլմամբ. (Տաղ.։)
Զդրամն արքայական գտի, վերառեալ յաղտից տղմոյ. (Տաղ.։)
Կաղնի թագաւորական. ծառն արքայական կաղնոյ. (որ ըստ ոմանց է ընկուզի, եւ ըստ այլոց նշենի)
Ուր կայցէ պատկեր արքայաի. ունօղ զդրոշմ արքայական.
Արքապատկեր (յն. արքայական) դահեկան. (Ոսկ. գաղ.։)
βασιλικός, βασιλικώτατος regius, nimis regius Արքունի. արքայական. թագաւորական.
Բազմոստեան արքայական տնկոյն պտուղ քաղցրաճաշակ. (Երզն. քեր. յիշատ.։)
Բազմոստեան արքայական տնկոյն պտուղ քաղցրաճաշակ. (Երզն. քեր. յիշատ.։)
Զբաղամիտ տնկոցն յարադալար սաղարթաւորաց։ Սաղարթաւոր եւ բազմոստեան արքայական անկոյն պտուղ քաղցրաճաշակԶտունկս սաղարթաւորս ի պաշտօն կռօցն՝դիւաց ձօնէին. (Երզն. քեր. եւ Երզն. մտթ.։)
Ունօղ զյարդ արքայական. արժանի արքայի. իբր արքայավայել, կամ արքայաշուք.
Ոսկի արքայական մաքրազտեալ, եւ գունազարդեալ. (Պրոկղ. զքր.։)
βασιλικῶς regie, regaliter Իբրեւ թագաւոր. արքայական պատուով. եւ Տիրաբար. թագաւորի պէս.
βασιλικός regius, regalis Սեպհական թագաւորի, թագաւորաց, թագաւորութեան. արքայական. արքունի.
ԶԱստուծոյ կամ զԵրրորդութենէ ասի որպէս ամենաթագաւոր, ամենիշխան, կամ իբր գերարքայական.
Յարքայական ապարանս զնա հանգուսցէ։ Հանգո՛ ի նեղութեանցս, կամ ի բազմածուփս աշխատութենէ. (Նար.։)
Սակս ոչ լինելոյ քաղաքականութիւն, եւ արքայական ապարանս, եւ մանկակրթութիւնս. (Մագ. քեր. եւ Երզն. քեր.։)
Ոսկի արքայական ինքնահողաբուսակ. (Թէոդոր. ի կոյսն.։)
Ոսկի արքայական ինքնահողաբուսակ՝ արուեստահնարագործութեամբ մաքրազարդեալ. (Ոսկիփոր.։)
Voir tout