preface, preliminary dissertation;
design, project;
preposition.
πρόθεσις, προθήκη praepositio, propositum, propositio. Նախադրեալ բան. նախակարգեալ ինչ. առաջադրութիւն. կամք. վճիռ. եւ Սկզբնաւորութիւն. նախադուռն բանից. նախաշաւիղ ասացուած. յառաջաբան.
Աստուածաբանական նախադրութեամբ մեծն յովհաննէս կարգեաց ասելով. (ի սկզբանէ էր բանն. Ճ. ՟Է.։)
Յետնեալս ի նախադրութեանց արժանաւորաց (այսինքն ի նախակարգեալ լաւութեանց). (Նար. ՟Լ՟Բ.)
իսկ (Նար. ՟Հ՟Ե։)
Լրութիւն սպառմանց, եւ նախադրութիւն (կամ նախագրութիւն) սկզբանց. իմա՛, հիմն եւ սկզբնապատճառ։
Իբրեւ զնախադրութիւն եւ զհիմն շինուածոյս. (Ի գիրս խոսր.։)
Նախադրութիւն ծննդոց, կամ ելից, կամ մատթէոսի աւետարանին. (եւ այլն. ի սկիզբն սուրբ գրոց.։)
Վախճանելոց սոցա նախադրութիւնք ... եւ դիրք. (Պղատ. օրին. ՟Ժ՟Բ։)
Նախադրութիւնս բաւական է, եւ ոչ պահանջիմ առաւել քան զօրութիւն. (Լմբ. յայտն.։)
Ընկալաւ եւ մանաւանդ թագաւորութիւնս մեր զքո պատուականութեանդ նախադրութիւն. այսինքն առաջարկութիւն. (Կիռ. ման. առ գր. կթ.։)
Իսկ (Սոկր. ՟Ա. 9.)
Նախադրութիւնս առնել. իմա՛ կամ ընթերցիր ըստ յն. ձեռնադրութիւնս առնել։
ՆԱԽԱԴՐՈՒԹԻՒՆ. Ըստ հին կամ յոյն քերականաց՝ է Մասնիկ եղեալ ի սկիզբն այլոց մասանց բանի, որպէս բաղադրիչ, կամ խնդրառու, եւ որպէս նախդիր հոլովակերտ. իսկ առ մեօք՝ միայն խնդրառուքն կոչին նախադրութիւն։
Յաղագս նախադրութեան։ Նախադրութիւն է բառ նախադրեալ յամենայն մասունս բանի՝ ըստ բարդութեան, եւ ի բաղդասութեան. (Թր. քեր.։) Ուր բարդութեամբ իմանայ զբաղադրական մասնկունս ըստ ինքենա նշանականս. զոր օրինակ՝ ներ, արտ, ապ, բաղ, շար, վեր, ընդ, եւ այլն. իսկ բաղդասութեամբ իմանայ նախ՝ զխնդրառու նախդիրս կամ զբառս ի կարգի շարադրութեան. զոր օրինակ՝ վասն, յաղագս, շուրջ, եւ այլն. եւ երկրորդ զհոլովակերտ նախդիրս, զ, ի, յ, ց, առ, ըն, ն։
| Singulier | Pluriel | |
|---|---|---|
| nominatif | նախադրութիւն | նախադրութիւնք |
| accusatif | նախադրութիւն | նախադրութիւնս |
| génitif | նախադրութեան | նախադրութեանց |
| locatif | նախադրութեան | նախադրութիւնս |
| datif | նախադրութեան | նախադրութեանց |
| ablatif | նախադրութենէ | նախադրութեանց |
| instrumental | նախադրութեամբ | նախադրութեամբք |