to exchange, to make an exchange, to barter;
to substitute for, to fill the place of;
to succeed;
to permute, to alternate;
to compensate, to counterbalance;
— զտեղի, to take the place of, to substitute for;
— զանձն ի վերայ ճշմարտութեան, to give oneself for the truth;
— զոք ի վերայ ապահովութեան հասարակաց, to sacrifice a person for the public safety;
— զկեանս իւր ի վերայ ուրուք, to hazard one's life in defence of a person;
զմահ ընդ կենաց — քան, t o die rather than yield.
ἁλλάσσω, ἁνταλλάσσω, -ττω, μεταλλάττω, -σσω muto, commuto, transmuto. Փոխանակ տալ կամ առնուլ կամ գնել. փոխել զիմն ընդ իրիք կամ յայլ ինչ. տեղը կամ դիմացը ուրիշ բան տալ, կամ առնել, իրարու հետ փոխել.
Զամենայն՝ որ բանայցէ զարգանդ իշոյ, փոխանակեսցես ընդ ոչխարի. եւ եթէ ոչ փոխանակեսցես, փրկեսցես զնա։ Մի փոխանակեսցէ զլաւն ընդ յոռւօյն, եւ մի զյոռին ընդ լաւին. ապա թէ փոխանակելով փոխանակեսցէ զայն, եւ այլն։ Փոխանակեսցուք քեզ զօրս ընդ զօրաց։ Փոխանակեցէք դուք գանձինս ձեր փոխանակհաղցն կտակարանաց։ Ի մտի եդեալ՝ զմահ ընդ կենաց փոխանակել, քան եւ այլն։ Ոչ փոխանակեսցէ եւ ոչ ընդ միոյ իրիք փրկանաց զթշնամութիւն։ Փոխանակեցին զճշմարտութիւն Աստուածայ ընդ ստութեան։ Փոխանակեցին զպէտս բնականս ի պէտս անբնականս. եւ այլն։
Փոխանակեալք զունայնութիւնս ընդ ճշմարիտ յուսոյ անմահութեան։ Որք վասն քո զկեանս իւրեանց փոխանակեցին. (Շար.։)
Փոխանակեսցին անձինք մեր ընդ ճշմարտութեան հաւատոյս, եւ մի ընդ երկրաւոր զբաղմանս. (Ղեւոնդ.։)
Յատելութիւն զայն փոխանակեմ. (Լմբ. ատեն.։)
Փոխանակեաց զմարմին իւր ի հաց, եւ զարիւն իւր ի գինի. (Վրք. հց. ձ։)
Ընդ միգիշերոյ զբովանդակ յաւիտեանսն փոխանակեսցուք. (Բրս. ՟խ. մկ.։)
ՓՈԽԱՆԱԿԵԼ. διαδέχομαι succedo, excipio. Փոխանորդել. յաջորդել. պայազատել. տեղը նստիլ կամ անցնիլ, բռնել, փսխն ի փոխ բան մը ընել կամ ըլլալ.
Երկուս երկուս ի փոխանակել։ Զնա ՛զլոյս տուընջեան ) գիշեր փոխանակէ. (՟Ա. Մնաց. ՟Ի՟Զ. 17։ Իմ. ՟Է. 30։)
Զսա պայազատեալ փախանակէ պտղոմէոսիորդի իւր։ Սպեւսիպպոս վախճանէր. զոր փոխանակեաց քսենոկծատէս. (Եւս. քր.։)
Յաջորդք ի յաջորդաց փոխանակեցին։ Զսաարջամ փոխանակեալ. (Լաստ. ՟Ա։ Շ. վիպ.։)
Թշուառուիք բազումք փոխանակեցին զբարօրութիւն մեր. (Լմբ. ատ.։)