to change, to convert, to transform, to modify;
to remove, to displace, to transfer, to transport;
to succeed;
to translate;
— զհրամանս or զիրաւունս տեառն, to transgress God's commandments;
— զհանդերձս, to change one's clothes;
— զշապիկ, to shift one's shirt or shift;
— զբնակութիւն, to shift one's quarters, to remove;
— զկարծիս, to alter or change one's mind;
— զպատիժ (ամոքել), to commute a punishment;
— զաչս յերկինս, to raise the eyes to heaven;
— ի հայ լեզու, to translate into Armenian;
cf. Լեզու.
ἁλλάσσω, -ττω, ἁλλοιόω muto μεταβάλλω transmuto, permuto եւ այլն. Այլապես ըստ այլեւայլհանգամանաց. յեղաշրջել. դարձուցանել. փոփոխել. փոխարկել. փոխել, փոխփրտել, դարձնել.
Փոխեաց զվարձս իմ։ Փոխեցէք զպատմուճանս ձեր։ Փոխեաց զհանդերձ բանտին նորա։ Որպէս վերարկուս փոխեսցես զնոսա, եւ փոխեսցին։ Փոխեցին զփառս իւրեանց ի նմանութիւն որթու խոտակերի։ Փոխեցին զհրամանս նորա։ Փոխեսցեն զիրաւունս։ Փոխեաց ի նոցանէ զաւազանսն։ Մի փոխեր զսահմանս։ Փոխեսցուք զնա ի գործոյ անտի։ Այդի յեգիպտոսէ փոխեցեր, եւ այլն։
Ես եմ Տեր Աստուած ձեր, եւ ոչ փոխիմ։ Սիրտ նորա ի մարդկանէ փոխեսցի։ Եօթն ժամանակք փոխեսցին ի վերալ նորա։ Ցամաքայինքն ի ջուրս փոխէին։ Փոխեալ իցէ մազն ի սպիտակ, եւ այլն։
Փոխեսցո՛ւք զաչն մեր յերկինս։ Կամացին յուղղափառ հաւատս փոխիլ. (Ոսկ. յհ.։)
Նախ կսկծեցուցանելն, եւ ապա յառողջութիւն փոխելն. (Շ. մտթ.։)
Յայլ կերպարանս փոխել։ Ոչ յիւրմէ բնութենէն փոխէր։ Որպէս թէ արդարոցն մեռելոց ոգիք յայլ ի սուրբ մարմինս փոխիցին, եւ մեղաւորացն ոգիք յաղտեղի մարմինս փոխիցին. (Եզնիկ.։)
ՓՈԽԵԼ, իլ. μετατίθημι transporto μεταλλάττω commuto եւ migro, discedo եւ այլն. Փոխադրել, փոխիլ յաշխարհէ, կամ ի տեղւոջէ. մեկնիլ. չուել. դառնալ. անցանել.
Ոչ ուրեք գտանէր, զի փոխեաց զնա Աստուած։ Փոխեաց զնա յերկիրն եմաթայ։ Սելեւկոս փոխեցաւ յաշխարհէ։ Զայս օրինակ յաշխարհէ փոխեցաւ։ Մեզ լաւ է՝ զի փոխիմք աստի ի մարդկանէ։ Ի դիցն պաշտօն փոխեցաւ։ Փոխեցաւ ի ճանապարհէն։ Փոխեցաւ ի գալիլէէ, եւ եկն ի սահմանս հրէաստանի։ Փոխեցաւ անտի ՞ եւ այլն։ Ի բա՛ց փոխեցիր. (Փիլ. իմաստն.։)
Ի քրոնիկոն ժամանակական կանոնսն փոխեցայց։ Փոխեսցուք աստի եւ յեբրայեցւոց ժամանակագրութիւն։ Ի միւս եւս վկայ սոցին իրաց փոխեսցուք, որ է դիոդորոս. (Եւս. քր. ՟Ա։)
ՓՈԽԵԼ. որպէս Փոխանորդել. յաջորդել.
Ապա առ զքահանայութիւն եղիազար, եւ փոխեաց զնա նախանձաւորն Աստուածայ փենեհեզ. (Միխ. ասոր.։)
ՓՈԽԵԼ. Յեղուլ. թարգմանել. վերածել.
Հաւաքեալ փոխեցին ի յոյն լեզու։ Ի քաղդէացւոցն փոխեցին յիւրեանց լեզու. (Խոր. ՟Ա. 1. եւ 4։)
Փոխեալ զադամայ կոչումն յելլադացւոց ի ձայնն. (Նիւս. կազմ.։)