commerce, traffic, trade;
interchange, exchange;
conference, communication, correspondence, frequentation, society;
commercial, mercantile, trading;
— շնչոյ, respiration, breath;
— ամուսնութեանց, marriages, weddings;
դադարումն —ից, stagnation of business, of affairs;
ի յետին — շնչոյն, at the last moment or gasp;
— առնել, to trade, to traffic, to negotiate;
ի — գեղարդանցն ճայթիւն որոտման ելանէր, a sound as of thunder proceeded from the clash of the spears;
cf. Թեւակոխեմ.
πραγματεία, χρηματισμός negotiatio συναλλάγματα , καταλλαγή, συμβόλεια contractus, pactum Տալն եւ առնուլն. տըւչութիւն եւ առումն փոխադարձ՝ ի վաճառել եւ ի գնել, եւ յայլեւս կցորդութիւնս կենաց. որ եւ ասի ՏՈՒՐԵՒԱՌԻԿ ՓՈՓՈԽՈՒՄՆ. եւ ՍԱԿԱՐԿՈՒԹԻՒՆ. առուտուր. ալըշվերիշ.
Տուրեւառ վաճառաց։ Տուեւառ առնել, գնել, վաճառել։ Որ ի կըշիռ տուրեւառին՝ վաճառականքըն խաբեցին. (Պիտ.։ Լմբ. պտրգ.։ Յիսուս որդի.։)
Վաշ տուրեւառին՝ շահավաճառին բնութեանս մարդկային. (Գանձ.։)
Գալով ի վաճառուց տուրեւառից։ Մարդկան սովորութիւն է ի տուրեւառն ընդ միմեանս հաշիւ առնել. (Լմբ. պտրգ. Լմբ. սղ.։)
Որ բառնայ զլուծ սրբոց, զտուր եւ զառ հեռի արասցէ յիւրմէ. (Մծբն. ՟Զ. ձ։)
ՏՈՒԵՒԱՌ. συνουσία, συνήθεια conversatio. Կենակցութիւն, զրոյցք. եւ Խնամութիւն. իրարու հետ առնել տալը, մէկ տեղ ելլել նստիլը.
Առ նմա լինելով նախարարքն՝ յանկշիցին խօսիւք, տուեւառիւք, խրախճանութեամբք։ Ցաւք իմ (մեղաց) նորոգեցաւ յիս, եւ ահա զայս ծանեաք ի տուրեւառից մարդկան (ի զրոյցս). (Խոր. ՟Գ. 55։ Լմբ. սղ.։)
Հարցումն եւ պատասխանիք, եւ տուրեւառք վիճմանց. (Աթ. ՟Թ։)
Ընդելական բարեկամութիւն ... այլեւ ամուսնութեանց տուրեւառիւք հաղորդեալք առ միմեանս. (Փարպ.։)
ՏՈՒՐԵՒԱՌ. Փոխադարձ ձգումն զինուց աստի եւ անտի.
Ի տուրեւառ գեղարդացն ճայթիւն որոտման ելանէր. (Ուռպ.։)
ՏՈՒՐԵՒԱՌ. ἁνάπνευσις, ἁναπνοή respiratio. Շունչ առնուլ տալն. շնչումն. շունչ. շնչառութիւն.
Որ թոք ունի, եւ տուրեւառ օդոյ, նա կոչի շնչաւոր. (Շ. բարձր.։)
Եւ ոչ մարմնով կեանք առանց տուրեւառութեան օդոյ կարողութիւն է. (Բրս. մկրտ.։)
Զօդս մերձաւորապէս ունիմք ի տուրեւառ շնչոյ։ Հնարէին արգելուլ զտուր եւ առ շնչոյ կենդանութեան։ Զտուրեւառ շնչոցն կենդանութեան։ Զմի տուրեւառ շնչոյ. (Նիւս. բն. ՟Ա։ Յհ. կթ.։ Լմբ. սղ.։ Մաշկ.։)
ՏՈՒՐԵՒԱՌ. ա. որ եւ ՏՈՒՐԵՒԱՌԻԿ. Որ ինչ լինի առնելով տալով.
Որպէս եւ սաղոմովն ասէ, թէ ի մէջ տուրեւառ վաճառացն մխի առակն մեղաց։ Շրթամբք ասես (զաղօթս), եւ միտքդ թուեն զվաշխս եւ զհանգանակս, զտուրեւառ վաճառումն. (Ոսկ. ապաշխ. եւ Ոսկ. ի քանան.։)
Յամենայն ազգաց հեթանոսաց առնոյր նա եւ զպտուղ տուրեւառ բազում աշխարհաց. (Բրս. ծն.։)
Արարին թուլագոյն, զի մի՛ կարի լիցի վասն տուրեւառ շնչոյն. (Ագաթ.։)