vapour, exhalation;
breath;
cf. Ընդունարան.
ἁτμός, -μή, -μίς vapor, halitus, exhalatio. (լծ. սիք. յն. փսիքի՛ ). որ եւ ՇՈԳՈԼԻ, ԳՈԼՈՐՇԻ. Խոնաւ հիւթ իբր ոգի կամ սիւք ամենայն իրաց՝ ջերմութեամբ հրոյ եւ արեւու եւ շնչոյ վերացեալ յօդս եւ ցնդեալ. որ լինի նիւթ ամպոց. գոլոշտիք.
Ելանէ շոգի յերկրէ, եւ ա՛րդ ի ծովէ, եւ շունչք ի գետոց. (Եւս. պտմ. ՟Է. 20։)
Շոգի ցնդելի. (Նար. ՟Խ՟Ը։)
Շոգի եւ հոտոցն սեռ՝ բնութեամբ է ի միջի օդոյ եւ ջրոյ։ Զշոգեացն զզօրութիւն ընդունի. իսկ շոգեացն սեռականագոյնն տարբերութիւն՝ է անուշահոտութիւն եւ ժահահոտութիւն. (Նիւս. բն.։)
Ծուխ, եւ շոգի երկրի, եւ բոց հրոյ՝ քանզի թեթեւք են, ի վեր կողմն գնան. (Եզնիկ.։)
Ոչ ոք յղփացեալ կարէ զխոնարհութիւն զգենուլ. վասն զի ծանրացեալ շոգոյս ի շարժմունս մարմնոյս՝ յաղթէ մատցս. (Եփր. ի յովսէփ.։)
ՇՈԳԻ. իբր Շունչ.
Զի մի՛ շոգին (վիշապաց՝) մարդոյ կամ անսանոյ մեղանչիցէ. (Եզնիկ.։)
Որպէս եւ նմանութեամբ.
Հողմախառն շոգի հոգւոյն աստուծոյ, որ սովոր է զմարդիկ յուղղութիւն ածել. (Ագաթ.։)
ՇՈԳԻ. որպէս Շող լուսոյ. ճառագայթ. ճաճանչ. (յն. ագդի՛ն վերծանեալ իբր ադմի՛ս, ադմօ՛ս ).
Արեգակն բաւական է ամենեցունց՝ ակնարկութեամբ շոգւոյն. (Պիսիդ.։)
Շոգի բերանոյ նորա եղեւ ի տեղի (կամ ի տեղ) արեւու (ի բազմացուցանել զհացս). (Եփր. համաբ.։ եւ Երզն. մտթ. (որ հայի եւ ի նախընթաց նշ)։)