sabbath, sabbath-day, day of rest;
repose, rest;
saturday;
week;
աւագ, մեծ —, holy saturday;
աւագ —, holy week;
— —ուց, the grand or holy sabbath;
—է ի —, ի —ու —ու, every week, weekly;
— ի —է, from one sabbath to another;
վարձել ի —ս, to let weekly;
պղծել զ—, to break the sabbath;
խտրանք —ու, sabbatism;
ըստ —ու ճանապարհի, a sabbath day's journey;
—ու, on the sabbath-day.
σάββατον, -τα sabbatum, -ta. Բառ եբր. շապպաթ, շապաթ. որ է Հանգիստ, կամ դադարումն. ի նշանակ եօթներորդ աւուր արարչութեան, յորում հանգեաւ աստուած յամենայն գործոց զոր արար, եւ սրբեաց զայն՝ զի պահեսցի տօն առ եբրայեցիս. իսկ յետ Քրիստոսի փոխեցաւ ի կիւրակէ օր յարութեան տեառն.
Յաւուրն եօթներորդի շաբաթ տեառն է այսօր։ Տէր ետ ձեզ զօրս զայս շաբաթ։ Յիշեսջի՛ր զօրն շաբաթուց սրբել զնա։ Պատրաստել շաբաթէ ի շաբաթ.եւ այլն։
Որ է մերձ յերուսաղէմ ըսհ շաբաթու ճանապարհի. (Գծ. ՟Ա. 12.) այսինքն իբր եօթն հարիւր քայլ, որչափ թոյլ տուեալ էր ճանապարհ առնել յաւուր շաբաթու։
Շաբաթ շաբաթուց. (Ղեւտ. ՟Ժ՟Զ. 31։ ՟Ի՟Գ. 32.) այսինքն մեծ շաբաթ գլխաւոր, որպէս օրն քաւութեան։
Յամին եօթներորդի շաբաթ հանգիստ եղիցի երկրին. զի շաբաթ տեառն է. զանդ քո ոչ վարեսցես. այսինքն որպէս շաբաթ ասի օրն եօթներորդ, նոյնպէս ամն եօթներորդ. (Ղեւտ. ՟Ի՟Ե. 24. տե՛ս եւ ՟Ա. Մակ. ՟Զ. 49։)
ՇԱԲԱԹ ասի եւ Շրջան մի աւուրց եօթանց. եօթնեակ. ἐβδομάς hebdomas, septimana. եբր. շապուտ, շապպաթ. տե՛ս եւ ԵՕԹՆԵՐՈՐԴ.
Ամիս յամսոյ, եւ շաբաթ ի շաբաթէ. (Ես. ՟Կ՟Զ. 25։)
Որ ոչ ի տարիս եւ յամիսս եւ ի շաբաթս է վարձեցեալ. (Իսիւք.։)
Աշխատեա՛ց ընդ իս զերկուս շաբաթս. եւ զկնի երկուց եօթնեկաց ետես զշնորհն աստուծոյ. (Վրք. հց. ՟Ժ։)
Առաջաւոր պահքն՝ երկու շաբաթուք զատուցեալ. զերկու շաբաթսն բարեկենդանին լուծանելով. (Արշ.։)