adj.

universal, general, common, public.

adj.

καθολικός, οἱκουμενικός universus, universalis, generalis. Որ ինչ հայի առ աշխարհ համօրէն. հասարակաց. ընդհանրական. տիեզերական.

Համաշխարհական ջրհեղեղ, կամ նաւաբերկութիւն, կորուստ, բարկութիւն, նեղութիւն, տագնապ. (Շ. մտթ.։ Ոսկ. ի պետր. եւ Ոսկ. յեղիա.։ Յճխ. ՟Ը։ Ագաթ.։ Իգն.։)

Ի համաշխարհական աւուրն յարութեան. (Կաղանկտ.։)

Ի համաշխարհական յարութեան։ Ի սկզբան լինելութեան ի համաշխարհական գոյացութեան։ Համաշխարհական եւ տիեզերական հաւատք։ Համաշխարհական ուրախութիւնն եկեղեցւոյ (առ քրիստոսիւ)։ Համաշխարհական կոչմամբ. (Խոսր.։ Սեբեր. ՟Է։ Յհ. իմ. եկեղ.։)

Կղոդիոս ... առ սովաւ եղեւ սովն համաշխարհական. (Շիր. քրոն.։)

Տե՛ս եւ զնորա զհամաշխարհական շրջագայութիւնն. (Պրոկղ. ի ղկ.։)

Համաշխարհական հնչէ փողն. (Ոսկիփոր.։)

Ոչ զմասնաւոր ինչ, այլ զհամաշխարհականն եւ զյայտնին ամենեցուն։ Համաշխարհական ընթացից է քննօղ, եւ ոչ մասնաւոր ճանապարհի կուսանաց. (Սարգ. յկ. ՟Ժ՟Ա։ Լմբ. ժղ. ՟Դ. 10։)

Ընդ համաշխարհականս հնչեցեալ բնակիչս աշխարհի. (Պիտ.։)

Դարձեալ ի համաշխարհականաց բարբառի ի բուն գլխաւոր արարածոցն։ Յաւելի զերկիր, զերկին, զաստեղս, այլ նոքա թերեւս համաշխարհականք. տեսցուք զսեպհականսն։ Զի եթէ զերկիրս ես արարի, յայտ է եթէ ի համաշխարհական աստուած եմ. (Ոսկ. ես.։)

ՀԱՄԱՇԽԱՐՀԱԿԱՆ. χωρικός regions πάνδημος publicus, vulgaris եւ այլն. Գաւառական. ազգային. քաղաքական. հանդիսական. աշխարհաժողով՝ իբր բազմաժողով. եւ Ռամկական կամ հասարակ.

Առաւել հոգ ի մտի արկանէր զհամաշխարհականս սփոփելով. (Կորիւն.։)

Զհամաշխարհականդ խորտակումն (ի շարժման դըւնայ) գիտացի. (Վրք. հց. ՟Զ։)

Համաշխարհական եկեղեցւոյն անտիոքացւոց, կամ որ ի նիկոմիդիա. (Ճ. ՟Ա.։)

Բանն համաշխարհական՝ որ կայ ի լեզուս շինակեաց արանց (իբրեւ առած). (Տօնակ.։)