to exist, to live;
to consist;
to become, to turn, to make one's self;
to happen, to take place, to occur, to chance;
to come to pass;
— առն, to marry, to be married, cf. Ամուսնանամ;
— ընդ կնոջ ընդ միմեանս, to have commerce with, to be in intimate relation with;
— ընդ ումեք, to stay with, to live together;
— ուրեք, to sojourn;
to dwell;
— բերկրութիւն ուրուք, to be the joy or happiness of;
— այր, to become a man, to arrive at man's estate;
— քահանայ, to be ordained priest;
զի՞նչ լինիցի ընդ իս, what shall I do ? what will become of me ? ի ցնծութիւն եւ ի հիացումն եղեւ աշխարհի, he was the glory and admiration of the whole world;
են նորա երկու որդիք, he has two sons;
իցեն այսոքիկ որպէս եւ են, whatever it may be;
քաւ եւ մի լիցի, God forbid ! արանց եւ կանանց լինէին, they married and were given in marriage;
որ ինչ լինելոց է եղիցի, happen what may ! ողջ լիք or լերուք, adieu! good bye! farewell!
(որպէս թէ լինեալ)) γίνομαι fio, sum, factum est. Եղանիլ. (յորմէ ի փոխ առնու լինիմն զկատարեալն եւ զապառնին, եղէ, եղէց. լծ. եւ յն. ղինօմէ) այս ինչ կամ այսպիսի ինչ գոլ, գտանիլ, գոլ. ըլլալ.
Սուրբ կամ անսուրբ լինել։ Գերի լինել։ Համր՝ կարօտ լինել.եւ այլն։
Լինիցիք իբրեւ զաստուած։ Անիծեալ լիջիր։ Առ քեզ լիցի դաղձ նորա։ Վասն լինելոյ դոցա մարմին։ Բարի լիցի ինձ վասն քո։ Անթիւ լիցի ի բազմութիւն։ Որ ինչ ցայսմ ոչ եղեւ ինձ, ա՞րդ լինիցի. (Եւայլն։)
Երկուց անարարաց ի մասին չէ մարթ լինել. (Եզնիկ.։)
Լինել լինիցին նշանք, բայց բժշկութիւնք չլինին. (Կոչ. ՟Ժ՟Դ։)
Դարձեալ աներեւոյթ լինիւր. (Յիշատ. սարգ.։)
Եւ եղեալ լինէր զաւակ իբրեւ զաւազ առ ափնծովուն. (Եփր. ել.։)
Արար նա գաւառապետս, զի եղիցին դարմանել զաղքատս. (Եփր. մն.։)
ԼԻՆԵԼ. իբր Ստեղծանիլ, կամ լինելութիւն.
Որ ի լինելն եւ իգոյանալն եկին ի չգոյէ։ Նա շնորհեաց ամենեցուն զլինելն։ Նախ քան զլինելն երկնի։ Յառաջ քան զլինել նոցա. (Եզնիկ.։ Նար. եւ այլն։)
ԼԻՆԵԼ. իբր Ծնանիլ, սերիլ. ծագիլ.
Հարիւրամենի որդի՞ լինիցի. (Ծն. ՟Ժ՟Է. 17։)
Ի սոցանէ ասեն լեալ զնահապետութիւնս մանաւազեանց։ Զանգեղ տունն ասէ ի պասքամայ ումեմնէ հայկակայ թոռանէ լինել։ Զմանկունս թողուլ անթլփատս յորժամ լինիցին. (Խոր.։)
Ի բեթղեհէմ ասաց լինել նմա մարգարէն. (Շ. մտթ.։)
ԼԻՆԵԼ. որպէս Կալ. բնակիլ. Դադարել. գտանիլ ուրեք. կենալ.
Անդ լինջիր ցորժամ ասացից քեզ. (Մտթ. ՟Բ. 13։)
Էր ինձ լինել յերկրի անծանօթումն. (Խոր. ՟Ա. 25։)
Յետ զհնգետասան ամ լինելոյ ի խոր վիշապին։ լինիցին ի դիպահոջ. (Յհ. կթ.։)
Ընդ աջմէ իմ լիցիս ի վտանգի ծանրութեանն. (Նար. ՟Ձ՟Ե։)
Եթէ կարես հանապազ այսպէս առնել, լե՛ր ընդ իս. (Վրք. հց. ՟Ի՟Զ։)
ԼԻՆԵԼ. Գործիլ. կատարիլ.
Վասն բժշկութեանդ՝ որ լինին ի ձեռն քո. (Խոր. ՟Բ. 29։)
Պետք են ընչից, եւ առանց սոցա անկատար է լինել ինչ յարժանեաց. (Պիտ.։)
Զբարիս՝ որ ի նմանէ լինելոյ էր առ նոսա. (Շ. մտթ.։)
Լինել. Դիպիլ. անցանել անցից. դէպ լինել. Որ ինչ լինելոց է առ յապա. (Դան. ՟բ. 45։)
Անկանիլ ի տանջանս անվախճանելի, որ քաւ եւ մի՛ լիցի լինել. (Ոսկ. յհ. ՟Ա. 41։)
Եւ եղեւ ըստ աւուրսն այնոսիկ։ Եւ եղեւ եւ այլն։
ԼԻՆԵԼ. Փոխիլ յայլ ինչ. (որ հայի ի ՟ա. նշ)
Եթէ կամին՝ եւ դեւք բարի լինին. եւ եթէ կամին՝ եւ հրեշտակք չար լինին. (Եղիշ. ՟Բ։)
Կարելի է բանական կենդանւոյ ամենեցուն յամենայն ժամ լինել զի՛նչ եւ ամեսցի. (Յհ. իմ. ատ.։)
ԼԻՆԵԼ. Պաղատիլ. դեգերիլ. ճառել.
Անդէն եւս զչարչարանօքն լիցուք. (Զքր. կթ.։)
ԼԻՆԵԼ ԱՌՆ. ամուսնանալ կնոջ. կարգուիլ.
Կանայս առնէին, եւ արանց լինեյին. (Մտթ. ՟Ի՟Դ. 38։)
Լինելով լինիցի առն. (Թուոց. ՟Լ. 7։)
Լինել, կամ չլինել առն. (Հռութ. ՟Ա. 12. 13։)
ԼԻՆԵԼ ԸՆԴ ԿՆՈՋ, կամ ԸՆԴ ՄԻՄԵԱՆՍ. Խառնակիլ ըստմարմնոյ.
Միթէ ամոն եղբայր քո եղեւ ընդ քեզ։ Էր ի ցանկութեան մեծի լնել ընդ նմա։ Կամէին լինել ըստ նմա։ Լե՛ր ընդ մեզ. (՟Բ. Թագ. 20։ Յուդթ. ՟Ժ՟Բ. 16։ Դան. ՟Ժ՟Գ. 11. 20. 38։)
Յայտ է ի վավաշոտիցն, յորժամ լինին ընդ միմեանս։ Զընդ միմեանս լինելն՝ խառնումն ասեմք. (Նիւս. բն. ՟Ի՟Դ։)
ԼԻՆԵԼ. Անխտիր կազմէ զկրաւորական ամենայն բայից ներգործականաց. զոր օրինակ.
Առեալ լինի արծաթն ի չար ծառայից։ Ի քննութենէ մարդկան տուեալ լինի։ Խնդրեալ լինէր։ Ծանուցեալ լինիս։ Դատեալ լինիմ. եւ այլն. (մծբ։ Խոր.։ Նար.։)
Յարի եւ ի չեզոքականս առ ի վայեչութիւն.
Ամենայնքն պայծառացեալ լինէին վայրք. (Պիտ.։)
Թշնամանալովն զնոսա՝ ի քրիստոս լինի մեղուցեալ թշնամանչն. (Յհ. իմ. պաւլ.։)
Փութացեալք լինին։ Զչարեալ լինէր։ Ի կամս բռնաւորին եկեալ լիցին։ Ի չարէն ի բարին զղջացեալք լինէին. (Յհ. կթ.։)
Յարի եւ ի ներգործականս՝ պահմամբ բուն նշանակութեան նոցին.
Ի դրանց մահու յաստուծոյ ողորմութեանցն զփրկիւթիւն գտեալ լինէին. զփրկութեան վայելս առեալք. (՟Գ. Մակ. ՟Է. 10։)
Զգտնեալ լինէր կոյսն մանուկ զտիեզերասաստ բռնաւորն. (Խոր. հռիփս.։)
Սա զաստուած գուշակեալ լինի. (Շար.։)
Որ պատուէ զխաչն քրիստոսի, զնոյն ինքն պատուեալ լինի զքրիստոս. (Յհ. իմ. պաւլ.։)
Զձեռն ի ցփսիսն արկեալ լինէր ամիրապետն։ Յհ. (կթ.։)
Զահեղ դատաստանին արհավիրս աստէն եղիցուք լուծեալ։ Ի կամս մեր մեզ թողեալ լինի. (Նանայ.։)
ԼԻՆԵԼ. Յանունս յարեալ՝ ի կազմել զբայ նոցին. Տե՛ս Ուրախ լինել. Ողջ լինել. յԱհի կամ յԵրկւղի լինել. եւ այլն։
Ի ԳՈՐԾ կամ Ի ՊԷՏՍ ԼԻՆԵԼ. որպէս Վարիլ. ի կիր արկանիլ.
Ճարպ մեռելոտւոյ եւ գազանաբեկաց լինիցի յամենայն գործ, բայց ի կերակուր մի՛ ուտիցի. (Ղեւտ. ՟Է. 24։)
Ի ՄԵՂՍ կամ Ի ԳԱՅԹԱԿՂՈՒԹԻՒՆ ԼԻՆԵԼ. որպէսՀամարեալ լինել, գրիլ. կամ Լինել ի կործանումն, այսինքն կործանման պատճառ լինել. եւ այլն. տե՛ս առընթեր գոյականացն։
դիմազ. ԼԻՆԻՆ. դիմազ. Մա՛րթ է նոցա. կարելի է. Համարձակին. իշխեն.
Լինին ասել։ Լինին նախատել զիս, եւ ասել։ Լինին այնուհետեւ բազում չար գործել։ Եթէ էր նա իջեալ վաղվաղակի, լինէին նոքա ասել, եթէ զինչ է եւ այլն. (Եփր. ել.։)
ԼԻՆԵԼՈՅ. Տե՛ս ի վեր անդր։
ԼԵԱԼ կամ ԼԻԵԱԼ. cf. ԼԻՆԻՄ։
ԼԻԵԱԼ որ եւ ԼԵԱԼ. (որպէս թէ լինեալ, կամ եղեալ) cf. ԼԻՆԻՄ։