to let, to permit, to allow;
to commit, to abandon, to resign, to yield, to give up, to forsake, to cast off, to leave, to desert, to get rid of;
to deliver, to free, to pardon, to remit, to release, to acquit, to forego, to pass over, to tolerate;
to repudiate;
to renounce;
— ասել, to omit, to leave out, to pass over in silence;
— զմեղս, to pardon, to absolve, to remit;
to expiate;
— զիմն ի գլուխ ուրուք, to let one go one's own way;
ձայն —, to cry out;
— առնել, to permit, to allow;
— առ ժամանակ մի, to suspend;
— զոք ի մահուանէ, to free from death;
չ-, to refuse, to hinder, not to allow;
սիրտ իմ եթող զիս, my heart failed me;
ի բաց թողցուք զայս, let us leave that aside;
-, թողանիմ, ղայ, to be left, abandoned.
ԹՈՂԱՆԻԼ կամ ԹՈՂՈՒԼ. թողաւ. ղան. եւ այլն) ἁφίημι , ἁνίημι, ἑάω, καταλείπω relinquo, sino, mitto, permitto, demitto, remitto, omitto Թոյղ կամ թոյլ տալ. իբր ի վայր կամ ի բաց դնել. ընկենուլ. զանց առնել. լքանել. առնել՝ զի մնասցէ կամ անկցի. թողացուցանել.
Զեղբայր մի ձեր աստ առ իս թողուցուք։ Թողի ի ձեռաց։ Թողից զայգի իմ, եւ մի՛ յատցի եւ մի՛ բրեսցի։ Եթող նշխար։ Թողից զպարարտութիւն իմ, կամ զքաղցրութիւն իմ։ Ոչ թողցէ զքեզ, եւ ոչ ընդ վայր հարկանիցէ։ Գուցէ թողեալ հօր մերոյ զէշսն՝ եւ զմէնջ հոգասցէ։ Զշառաւիղ արմատոյ դորա թողէ՛ք յերկրի։ Թողին զուխտն Աստուծոյ։ Թողցեն օտարաց զմեծութիւնս իւրեանց։ Մի՛ թողուր զիս Տէր Աստուած իմ։ Սիրտ իմ եթող զիս։ Իբրեւ կամեցաւ մտանել յամբոխն, ոչ թողին զնա աշակերտքն.եւ այլն։
Քեզ թողեալ է աղքատն. (Սղ. ՟Թ. 38։)
ԹՈՂՈՒԼ. Թոյլ առնել. արձակել. ներել. շնորհել. քաւել.
Թո՛ղ մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց։ Թողցես դոցա զյանցանս եւ զմեղս իւրեանց։ Թողէ՛ք, եւ թողցի ձեզ.եւ այլն։
Դու Տէր բազմագութ թողեր զմեղս մեր. (՟Ա. Եզր. ՟Ը. 88.) յն. թեթեւացուցեր, կամ բարձեր։
Թողեա՛լ լիցին դմա մեղք իւր. (Ես. ՟Խ. 2.) յն. լուծցին, կամ արձակեսցին։
եւ կ. ԹՈՂՈՒԼ. ն. եւ կ. պէսպէս առմամբ.
Մին առնուցու, եւ միւսն թողուցու. այսինքն առցի, թողցի. (Մտթ. ՟Ի՟Դ. 40։)
Ո՛չ թողուցուն ձեզ մեղքդ այդոքիկ. այսինքն ոչթողցին. (Ես. ՟Ի՟Բ. 14։)
Այլում տեղւոյ եւ ժամանակի թողեալ (զմնացորդ բանից)։ Թողու ի վերայ նոցա զամենայն շէնս (այսինքն շնորհէ)։ Ի նոսա թողլով զշէնս ամենայն։ Եպիփանու վճարեալ զկենցաղս՝ թողեալ լինի (այսինքն մնայ) աշակերտ մի անուն Հռոփանոս. (Խոր. ՟Ա. 3։ ՟Բ. 7։ ՟Գ. 53։)
Ոչ այլ ինչ գտաւ զելս իրացն, բայց թէ թողուլ զնաւն ըստ հողմոյն. (Վրք. հց. ՟Ժ՟Դ։)
Այս յիւրաքանչիւր կամս թողեալ լիցի։ Զայս ի նոսա եւ յԱստուած թողլի՛ է. (Յհ. իմ. ատ.։)
Ի բազում խռովութենէն՝ որ կայր ի սրտին, չէր կարօղ զձայն թողուլ (արձակել, հանել)։ Յորժամ թողոյր (այսինքն աւարտէր) զաղօթսն յեկեղեցին, վաղվաղակի փախչէր ի սենեակ իւր. (Վրք. հց. ՟Դ. եւ ՟Գ։)
Զանօգուտն եթէ թողեալ լինիք, զօգտութիւն գտանէք. (Ագաթ.։)
Ի կամս մեր զմեզ թողեալ լինի. (Նանայ.։)
Վտանգեալ յուսահատութեամբ՝ իսպառ կարծէ զթողանիլն. (Լմբ. սղ.։)
Զթողանիլն զոր կրեացն ի սկզբանէ մարդոյս բնութիւն։ Որ էր յայտնապէս լուծողի զպատահեալն մեզ թողանիլն. յն. թողումն, կամ լքումն. (Պրպմ. չ։)
Վասն նորա ասացաւ չթողանել ոգի նորա ի դժոխս. (Խոսրովիկ.։)
Կա՛մ եղեւ ինձ առնուլ փոքր մի զպէտսն. սակայն ոչ թողայ, այլ որպէս ի դատաւոր արգելայ (ի խորհրդոցս). (Կլիմաք.։)
ԹՈՂ. իբր մ. Անշաղկապ յարեալ յայլ բայ. ἅφες, εἶα sine, permitte եւ այլն. Աղէ. թո՛յլ տուր. ներեա՛. մի՛ լինիր արգել. մի՛ երկնչիր. թո՛ղ ընէ կամ ըլլայ, թո՛ղ երթայ ընէ.
Աղէ՛, թո՛ղ, ա՛ծ, ե՛կ, բե՛ր. (Թր. քեր.)
Թո՛ղ հանից զշիղդ։ Թո՛ղ տեսցո՛ւք։ Թո՛ղ անիծանէ՛ այնպէս. (Մտթ. ՟Է. 4։ ՟Ի՟Է. 49։ ՟Բ. Թագ. ՟Ժ՟Զ. 10։)
Թո՛ղ, որ լաւն է, ընտրեա՛լ կալցուք։ Թո՛ղ գրեմ եւ ցուցանեմ մեծ թագաւորին. (Եղիշ. ՟Բ. եւ ՟Գ։)
Թո՛ղ լան եւ ողբան զմեր կործանումն։ Թո՛ղ համարձակ գայ նստի թագաւոր. (Լաստ. ՟Ժ՟Է. ՟Ժ՟Ը։)
Թո՛ղ ինքն նախ երթայր եւ առնոյր զթագաւորութիւնն. (Եզնիկ.։)
Ինձ, թո՛ղ, մեծաբանէք. Աստուծոյ ընդէ՞ր. (Վանակ. յոբ.։)
Թո՛ղ, դու է՞ր չհասեր թիկին։ Թո՛ղ, դու զիա՞րդ կացեր լըռին. (Գր. տղ. յերուսաղէմ.։)
Թո՛ղ խաւարի ինձ լոյս արեւուն, թո՛ղ շիջանին ինձ պարք աստեղաց, երբ զքեզ ի խաչ տեսի բեւեռած. (Գանձ.։)
Եթէ այս ի մտի էր քո, թո՛ղ փրկեալ էր (քո) զնոսա։ Թո՛ղ կերեալ էր ձեր զնա ի տեղւոջ մի սուրբ. (Եփր. ել. եւ Եփր. ղեւտ.։)
ԹՈՂ. իբր նխ. հանդերձ խնդրով. ἑκτός sine, praeter, extra, relictis, exeptis Թանց. թո՛ղ ա՛նց. առանց. բաց ի. ուրոյն. արտաքոյ. արտաքս հանելով կամ թողլով. թո՛ղ, մէկ դի՛ դիր, դուրս, ի զատ.
Եղեւ սով յերկրին, թո՛ղ զառաջին սովն։ Թո՛ղ զմեռեալսն վասն կորխայ։ Թո՛ղ զբնակիչս գաբաացւոց։ Եզն, կով, ոչխար, թո՛ղ զեղջերու եւ զայծեամն։ Թո՛ղ զայլ աղխ։ Թո՛ղ զմեհեւանդս, եւ թո՛ղ զմանեակս ոսկիս։ Թո՛ղ զկանայս եւ զմանկտի։ Թո՛ղ զայլ նեղութիւնսն.եւ այլն։
Թո՛ղ անդր զմարդիկ մեռեալ ... լային զթամուզ. (Մամբր.։)
Այո՛ թո՛ղ անդր ասէ զայդ, նա Պետրոս իսկ ասաց. (Ոսկ. յհ. ՟Ա. 2։)
Ի Տիտոսէ կայսերէ մաշեցան ի սուր սուսերի, թո՛ղ քան զորս ի պաշարմանն սովոյն. (Կիւրղ. ղկ.։)
ԹՈՂ ԹԷ. իբր շ. μήτιγε; καὶ ὄτε, ἕαν δὲ quanto magis? եւ այլն. Ապա քանի՞ եւս. ո՞ւր մնայ այնուհետեւ. մանաւանդ. ո՞ւր կը մնայ.
Երկինք ոչ են անարատ առաջի նորա, թո՛ղ թէ այր գարշ եւ անսուրբ։ Եթէ մեծ ինչ բան խօսեցեալ էր ընդ քեզ մարգարէին, ո՞չ ապաքէն պարտ էր առնել. թո՛ղ թէ զի ասաց, լուացի՛ր, եւ սրբեսցիս։ Զհրեշտակս դատիմք, թո՛ղ թէ զերկրաւորս. (Յոբ. ՟Ժ՟Ե. 16։ ՟Դ. Թագ. ՟Ե. 13։ ՟Ա. Կոր. ՟Զ. 3։)
Թո՛ղ թէ՝ որ ոք բազում ոգիս հնարի ի մոլորութենէ ի ճանապարհ ածել. (Փարպ.։)
ԹՈՂ ԼԻՔ ԼԻՆԵԼ. Թողեալ լքեալ լինել. բարձիթողի ըլլալ.
Թող լիք եղեն նոքա ի նմանէ. (Եփր. մն.։)
ԹՈՂ ԹՈՂ ԱՆԴՐ ԹՈՂ ԹԷ. cf. ԹՈՂՈՒԼ։