to lay, to set, to put, to place;
to constitute, to found, to establish;
to apply;
— ի վերայ, to impose;
to put on;
— ընդ մէջ, to interpose;
վերստին —, to reinstate;
անուն —, to give a name, to name;
մարտ —, to make war;
պատիւ —, to honour, to show honour and respeet;
— զունկն, to obey;
— արծաթ ի շահ, to place money, to invest;
— գիրս, to compose books;
— ի սրտի, to think;
— առաջի, to propose;
— զանձն ի ձեռին, — զոգի ի բռին, to expose one's life;
to dedicate one's self;
— յապականութիւն, to to destroy;
մեզս —, վնաս ինչ or բազայս ի վերայ —, to blame;
to accuse, to impute;
— բանս, բան — ընդ ումեք, to agree, to come to an understanding;
to promise, to make an appointment;
վէրս —, վէրս ի վերայ —, to wound;
— ի դպրոց, to send to a hoarding-school;
— զոք ի նախատինս աղգաց, to make one the shame or laughing-stock of nations;
ի պահ —, to reserve, to put by;
խորհուրդ յանձին —, to take a resolution or decision;
պատուէր —, to give orders, to command;
— առ մինեանս, ընդդէմ մինեանց, to compare, to confront;
ընդդէմ բանս —, to speak against, to contradict, to oppose;
ձայն զկնի — ուրուք, to cry after some one, to call;
կեանս եւ մահ — ընդ ումեք, to agree to live or die together;
զգիշեր տիւ գնալ, to turn night into day;
քայլս —ի գնալ, to begin to walk;
եդից զքեզ յազգս, I will make thoe a father to nations;
եդից զքեզ յանապատ, I will turn thee into a desert;
սուր ի վերայ եդեալ կոտորել, to condemn to be shot (to put to the sword);
հանդստեան եւ գիւր կենաց — զանձն, to abandon ones self to dissipation;
դսրովանս թշնամանս, to outrage, to offend, to insult;
ասպատակ —, to ravage with troops;
արշաւանս —, to make inroads, to plunder;
երկիւղ մահու — ի վերայ, to threaten with death;
աղաղակ —, to cry;
աշխար —, to weep;
— առ իմիք, to add, to subjoin;
— զանձն ուրուք, to kill some one, to slay.
τίθημι pono Զետեղել զիմն ուրեք, կամ ի վերայ այլոյ իրի. կացուցանել ի տեղւոջ. կարգել. հաստատել.
Եդ զնոսա աստուած ի հաստատութեան։ Եդ անդ զմարդն։ Եդ նշան ի կային։ Զաղեղն իմ եդից յամպս։ Եդից զուխտ իմ ընդ իս եւ ընդ քեզ։ Եդ նոցա օրէնս։ Չափով եդիր զաւուրս իմ։ Եդաւ աթոռ մօրն արքայի.եւ այլն։
Սուր ի վերայ եդեալ կոտորէին. (Փարպ.։)
Վէրս ի վերայ եդին. (Ղկ. ՟Ժ. 30։)
Եդեալ էր ի պահ ի տան կռոցն իւրոց. (՟Բ. Եզր. ՟Բ. 10։)
Դնիցիք ի խաւարի. (Երեմ. ՟Ժ՟Գ. 16. իբր անկեալ դնիլ։)
Դնելիք (այսինքն դնօղք) անուանցն անշուշտ են իմաստունք. (Փիլ. լին. ՟Ա. 20։)
Եդ զերեսս իւր ի փախչել։ Ջուր ասէ ոտից իմոց ոչ եդիր. (Եփր.։)
ԴՆԵԼ. որպէս Առդնել. համարել. սեպել.
Զգիշեր տիւ եդին. (Յոբ. ՟Ժ՟Է. 12։)
Ոյք դնիցեն զլոյսն խաւար, եւ զխաւարն լոյս. (Ես. ՟Ե. 20։)
Ազատութիւն մարդոյն ի յանցաւորութենէ դնէիր։ Զմեզ եդիր պատճառս աւերածոյ. (Եղիշ. ՟Բ. ՟Ը։)
Ելանել, եւ ընդ քրիստոսի լինել լաւ դնէ անձին իւրոյ. (Լմբ. սղ. ՟Ի՟Թ։)
Վա՛յ որ դնիցէ զլոյսն ի խաւար, եւ զխաւարն ի լոյս. (Ճ. ՟Ժ.։)
ԴԻՑՈ՛ՒՔ. θῶμεν ponamus իբր Տացուք, ենթադրեսցուք. դնենք՝ թէ. սեպենք՝ թէ
Դիցուք արդ զայնոսիկ միահամուռն ի յայնմ ժամանակի ապականեալ. ((պխ) Դիցո՛ւք. Պղատ. օրին. ՟Գ։)
ԴՆԵԼ. որպէս Առնել. կացուցանել.
Հայր ազգաց բազմաց եդի զքեզ։ Եդից զքեզ յազգս (այսինքն բազմացուցից)։ Եդից զզաւակ քո իբրեւ զաւազ ծովու։ Զլեզուս տղայոց եդ պարզախօս։ Եդաւ յապականութիւն կորստեան.եւ այլն։
ԴՆԵԼ. իբրու Տալ.
Մի՛ կատարելութեամբդ հանգստեան զքեզ եւ քնոյ եւ դիւր կենաց դներ. (Նար. երգ.։)
Ձայն զկնի եդ (սրբոյն ղեւոնդի). (Փարպ.։)
Նա դիցէ վէրս սաստիկս յոգի եւ ի մարմին քո. (Եղիշ. ՟Ը։)
ԴՆԵԼ Ի ՄՏԻ, կամ Ի ԲԱՑ, կամ ԱՌԱՋԻ. ՄԵՂ կամ ԱՐԱՏ ԴՆԵԼ, եւ այլն. տե՛ս ի յարակից բառսն անդ։
ԴՆԵԼ ԶՍԻՐՏ կամ ԶՍԻՐՏՍ. իբր Լքանիլ. սրտաբեկիլ. սիրտը կոտրիլ.
Զի եթէ փախչիցիմք, ոչ դիցեն ի վերայ մեր զսիրտս. (՟Բ. Թագ. ՟Ժ՟Ը. 3։)
ԴՆԵԼ Ի ՍՐՏԻ. իբր Խորհել. խելամուտ լինել։ (Երեմ. ՟ժբ. 11։)
ԴՆԵԼ ԶԱՆՁՆ. որպէս Տապաստ արկանել. փռել։ (Դատ. ՟ժը. 28։)
Իսկ ԴՆԵԼ ԶԱՆՁՆ Ի ՎԵՐԱՅ ԲԱՐԵԿԱՄԻ. եւ այլն. կամ ԶՈԳԻՆ Ի ԲՌԻՆ, եւ այլն, է Դնել ի վտանգ։ Եւ Դնել խորհուրդ յանձին, է Հաստատել, դնել ի մտի. (՟Բ. Մակ. ՟զ. 23։)
ԴՆԵԼ ԳԻՐՍ. այսինքն Մատենագրել։ (Եւս. քր. ՟բ։)
Անսովոր խոնարհմունք բայիս.
Դնանիլ. իբր Դնիլ. (Յհ. իմ. ատ.։ Երզն. քեր.։ Գէ. գրչ։)
Դրաւ կամ եդիր կամ եդեր կամ եէդ. իբր Եդ. որ եւ ռմկ. էրետ։ (Սիւն.։ Ոսկ. յհ. ՟ա. 1։ Լմբ. ։ Վրդն.։ Տօնակ.։ Հ=Յ. մարտ. ՟Ը.։ Դրին. այսինքն Եդին։ Դրեալ, Դրելոց, Դրելիք, այսինքն Եդեալ, դնելիք։ Վրք. հց.։ ՃՃ.։ Նչ. քեր.։ Պերիարմ.։ Դրօղ. իբր Դնօղ.)
Որ անցանի ընդ այնոսիկ (օրէնս՝)որ եդեալքն են, տանջեսցի առ ի դրողէն. (Պղատ. օրին. ՟Դ։ Դրուան. իբր Եդան։ Վանակ. յոբ.։ Եդիցելոց. այսինքն Եդելոց։ Կիւրղ. գանձ.։)
Քո էր ճշմարտութեամբ իմացուածս այս, եւ քոյին անձին՝ զամենայն յոչնչի եդողիդ. այսինքն յոչինչ առ դնողիդ. (Բրս. թղթ.։)
Ի բաց եդող զինից. (Պղատ. օրին. ՟Ժ՟Բ։)
Զծանր բեռն ոչ ի բաց դիեալ. այսինքն եդեալ. (Բրս. ընչեղ.։)