to cure, to physic, to remedy, to dress.
ἱατρεύω medeor, curo Բժշկութիւն առնել, այսինքն առնել զգործ բժշկի. դարմանել գեղովք առ ի առողջացուցանել զհիւանդս, կամ զախտս եւ զվէրս. եւ նմանութեամբ՝ զցաւս հոգւոյ, զկիրս եւ զկարծիս մտաց. դեղ ընել, պէտ ընել..
Բժշկէին զբեկումն դստեր ժողովրդեան իմոյ ընդ արհամարհանս. (Երեմ. ՟Ը. 11։)
Դարձաւ արքայ յովրամ բժշկել ի վերացն զոր խոցեցին զնա ասորիքն. (՟Դ. Թագ. ՟Ը. 29։ ՟Թ. 15։)
Բժշկեցաք զԲաբելոն, եւ նա ոչ բժշկեցաւ։ Ի ցաւս քո բժշկեցար, եւ օգուտ ոչ եղեւ քեզ. (Երեմ. ՟Ծ՟Ա. 9։ ՟Լ. 13։)
Բժիշկն բժշկէ զցաւս, այլ ոչ բարկանայ հիւանդին. (Նեղոս.։)
Ո՛վ մտացի դու, եւ ու՞ր ուսար վիրօք զվէր բժշկել. (Լմբ. ատ.։)
Ամենեքեան եմք մահկանացու, այն՝ որ բժշկէն, եւ որ բժշկին. (Եղիշ. ՟Ը։)
ἱάομαι, θεραπεύω, ἑξακέομαι sano, sarcio, sedo եւ այլն. Բուժել՝ փարատելով զցաւս. ապաքինել, աւաքել. առողջացուցանել. լաւըցնել, աղէկցընել, ողջնցնել.
Ոչ դեղք եւ ոչ սպեղանիք բժշկեցին զնոսա, այլ՝ քո տէր բանդ, որ զամենայն բժշկէ։ Ես եմ տէր՝ որ բժշկեմ զքեզ։ Հարկանեմ, եւ բժշկեմ։ Եհար, եւ ձեռք նորա բժշկեցին։ Բժշկելով բժշկեսցէ զնոսա։ Բժշկէր զամենայն հիւանդութիւնս, եւ զամենայն ախտս ի ժողովրդեանն։ Մատուցին առ նա զամենայն հիւանդս ... եւ զդիւահարս եւ զլուսնոտս եւ զանդամալոյծս, եւ բժշկեաց զնոսա։ Զհիւանդս բժշկեցէ՛ք.եւ այլն։
Առողջանալ, ապաքինիլ, ողջանալ.
Բժշկեցաւ մանուկն։ Բազում անդամալոյծք եւ կաղք բժշկէին։ Յայնս երկա՛յք բժշկեցարո՛ւք։ Եւ ահա բժշկեալ իցէ արած բորոտութեանն ի բորոտէ անտի։ Բժշկեցաւ արածն։ Վէրք իմ սաստիկք, ուստի՞ բժշկեցայց։ Բժշկեա՛ զիս տէր, եւ բժշկեցայց։ Ասա՛ բանիւ, եւ բժշկեսցի մանուկն իմ։ Եկին լսել ի նմանէ, եւ բժշկել ի հիւանդութենէ իւրեանց. եւ նեղեալք յայսոց պղծոց՝ բժշկէին։ Որոյ վիրօքն բժշկեցաք. եւ այլն։
Փութասցո՛ւք բժշկել, եւ բժշկիլ։ Վէրս ունիմք, ի միմեանց բժշկեսցուք. (Լմբ. ատ.։)
Վիրաւորեցար, այլ՝ բժշկեա՛ց. (Ճ. ՟Գ.։)
նմանութեամբ.
Բժշկէ զբեկեալ սիրտս։ Զանձն իւր ոչ բժշկէ ի գործս իւր. (Սղ.։ Առակ. եւ այլն։)
Մեք նախ քան զբժշկելն զմեզ՝ զայլս ձեռնարկեմք բժշկել. (Վրք. հց. ՟Բ։)
Շօշափումն ձեռին՝ զսխալումն ական բժշկէ. (Սկեւռ. յար.։)
Զայսպիսի կարծիս՝ գալովն միւսանգամ՝ բժշկեաց. (Ոսկ. յհ. ՟Ա. 16։)
Ոչ գործել զանիրաւութիւն, եւ գործելով՝ բժշկել ջանամք. (Պղատ. օրին. ՟Թ։)
Ջուր բժշկեսցէ զծանրաւումն առողջին. (Բրս. թղթ.։)
Անսովոր է փոխատրել ի հայկական լեզու զյունական հոմաձայնութիւն բայիս, որպէս Բժշկել, եւ Պաշտել.
Ի բնութենէ եւ ի տէրունեան օրինաց խրատեալք եղեն՝ բժշկել զէն էապէս. այսինքն պաշտել զոր էնն Աստուած. (Փիլ. տեսական.։)
Աղբիւր վիճաբանութեան մեք գտաք, զոր քեզ պարտ է իսկ բժշկել. այսինքն փարատել, լուծանել. (Պղատ. օրին. ՟Գ։)