perhaps, never, if, not, still, even;
certainly, undoubtedly, indeed;
կամիք —, will you ? ոչ կարեմ —, I Cannot;
այնչափ իմաստուն է, որպիսի ոչ ոք —, he is as learned as any one;
չգիտեմ արարից — թէ ոչ, I know not whether I shall do it or not ? հարցանէք թէ — սիրեցեմ զձեզ, you ask if I love you? մի —, God forbid !
ἅν, ὅντως, πάντως utique, equidem, omnino, vere, certe այսինքն Արդեամբք. կամ որ նոյն է ըստ իմաստից՝ որպէս կրճատել յոգնականն ձայնիս ԱՐԴԱՐԵՒ, նոյն ընդ նմին. այսինքն Յիրաւի. անշուշտ. ինձ այսպէս թուի, ստուգապէս. ամենայնիւ. հետեւաբար. իսկապէս. այո. ապաքէն. իրաւ, իրաւցընէ, ի հարկէ, կարծեմ թէ. cf. ԹԵՐԵՒՍ.
Եթէ դինտէր ... դու արդեօք խնդրէիր ի նմանէ։ Եթէ հաւատայիք դուք Մովսէսի, հաւատայիք արդեօք եւ ինձ։ Եթէ Աստուած էր հայր ձեր, սիրէիք արդեօք զիս։ Զի եթէ էր ծանուցեալ, ոչ արդեօք զտէրն փառաց ի խաչ հանէին։ Եւ արդեօք ոչ էին կամք՝ զի այժմեկեսցէ. այլ եկեսցէ՝ յորժամ եւ պարապեսցէ. եւ այլն։ (Տե՛ս եւ Թուոց. ՟Ի՟Բ 37։ Առակ. ՟Բ 20։ Յոբ. ՟Խ՟Բ. 8։)
Կամէր արդեօք թաքուցանել զճշմարտութեան բանն։ խորտակիցիք իսկ արդեօք եւ հեզ ձանիցիք. (Փարպ.։)
Աստանօր ոչ արդեօք այլ ինչ է բանս սիրելի, քան թէ դեգերիլ ի բանս գովեստից. (Յհ. կթ.։)
Ոչ կամիմ արդեօք զբախումն դրանդ թէ եւ մանանայ իցէ. (Վրք. հց. ՟Գ։)
Արդեօք նոր էր նշանն. (Ոսկ. յհ. ՟Բ 1։)
Ասի եւ ԹԵՐԵՒՍ ԱՐԴԵՕՔ, իբրու զտարակոյսն ի ստուգութիւն վերածելով.
Թերեւս արդեօք ի հանդերձեալ յաւիտենին, եւ այլն. (Յհ. իմ. ատ.։)
Թերեւս սովիմբ առ այսու արդեօք եւ ինձ շնորհեսցես. (Նար. ՟Ծ՟Ե։ (Իբր ռմկ. յուսամ որ, ըլլայ մէյեր, կամ մագար. այսինքն երանի՛ թէ)։)
Թարմատար կամ առ ի զարդ.
Չէի արդեօք արժանի համբուրել զորդեակս իմ. յն. չարժանացայ. (Ծն. ՟Լ՟Ա 28։)
Արձակիւր երթալ ո՛ւր արդեօք եւ կամեսցի. (Մեկն. ղեւտ.։)
πότερον; utrum, ἇρα γε; an numquid Մի՛թէ. մի՞, մը՞.
Գիտասցէ վասն վարդապետութեանս, յԱ՛ստուծոյ իցէ արդեօք, եթէ ես ինչ յանձն է իմմէ խօսիմ։ Գիտիցե՞ս արդեօք զոր ընթեռնուցուսդ։ Իսկ արդ որ ննջեցինն ի Քրիստոս, որեա՞ն արդեօք. եւ այլն
Մոռանայցէ՞ք արդեօք զհոգեւոր օրհնութիւնդ. (Եղիշ. ՟Գ։)
Իցէ՞ արդեօք թէ տեսից։ Իցէ՞ արդեօք յուսալի։ Արդեօք լուա՞յց, ա՛րդեօք տեսի՞ց։ Առ թագաւորութիւնս աշխարհի՞ արդեօք. (Նար.։)
οὗν ergo, itaque Արդ. եւ արդ. ուրեմն. ապա. հա՛պա.
Արդեօք յիշեա՛, թէ որպէս լուարն. (Յայտ. ՟Գ 3։)
Արդեօք ծանի՛ր եւ ի մի՛տ առ, թէ վասն որո՞յ գործոյ կոչեցար. (Ճ. ՟Ա.։)
Ահա արդեօք յափն գետոյն, հա՛յր, նստեալ է կին ոմն։ Արդեօք ոչ գոյ բան առ ումեք, եւ այլն. (Վրք. հց. ՟Զ. եւ ՟Դ։)
Տե՛ս արդեօք եւ աստ։ Արդեօք զայն ատեան զմտաւ ածցուք. (Ոսկ. յհ. ՟Ա 29. 38. եւ այլն։)
իբրու Ա՛րդ. այժմ, առ ժամս.
Զսերկեանս աւուր՝ որ (յորում) արդեօք եմք նսեմացեալ. (Մագ. ՟Հ՟Բ։)
Գնա՛ արդեօք, եւ ընդ այգն եկեսցես փութով։
Գնա՛ արդեօք ոռոգեա՛ դու, եւ ի գիշերի ոռոգեմ եւ ես. (Վրք. հց. ՟Գ. ՟Դ։)
որպէս Ա՛րդ.
Ես յառաջագոյն մեռեալ ելի յաշխարհէ, եւ նա արդեօ՛ք մեռաւ. (Վրք. հց. ՟Է. ձ. (տպ. արդ։))
Արդեօք բերեմ զնա. եւ յարուցեալ գնաց. անդ. (տպ. այժմ։) Եւ թէ ննջեալ է իմ, արդեօք ննջէ ասասցես. (Անդ. ՟Թ. (տպ. արդ։))